03.10.2012

Wykład 1

1. Literatura podstawowa:

• Pająk E. Zarządzanie produkcją. Produkt, technologia, organizacja, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006

• Hollians B. Shinkins S. Zarządzanie usługami, projektowanie i wdrażanie, Polskie wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2009

Literatura zalecana:

• Liwowski B. Kozłowski R. Podstawowe zagadnienia zarządzania produkcją, Oficyna Wolters Kluwer Buisness, Kraków 2007

• Waters D. Zarzadzanie operacyjne. Towary i usługi, PWN, Warszawa 2001

• Czasopisma branżowe

• Warunki zaliczenia przedmiotu:

• Przygotowanie i prezentacja projektu indywidualnego dotyczącego analizy studium przypadku wybranych problemów zarządzania produkcją i usługami

• Egzamin pisemny (5 pytań opisowych z problematyki wykładów oraz z literatury przedmiotu).

• Treść przedmiotu:

• Działalność operacyjna w teorii i praktyce zarządzania przedsiębiorstwem. Koncepcja 5P w zarządzaniu działalnością podstawową

• Pojecie i koncepcje zarządzania strategicznego według aspektów zachowań. Podejście planistyczne i zasobowe. Planowanie strategiczne.

• Dylematy tworzenia strategii, podstawowej działalności wytwórczej i usługowej. Istota przewagi konkurencyjnej. Elementy strategii biznesu.

• Projektowanie oraz procesy zarządzania projektowaniem wyrobów i usług. Jakość projektu. Kreatywność i innowacje w projektowaniu.

• Przedsiębiorstwo. Lokalizacja i wyposażenie. Projektowanie linii potokowych do wytwarzania wyrobów i świadczenia usług. Ocena i mierzenie efektywności

• Planowanie i sterowanie produkcją oraz realizacja usług. Współczesne metody zarządzania produkcją i usługami. Zarządzanie zasobami ludzkimi w działalności wytwórczej i usługowej. Pozyskiwanie i selekcja personelu. Szkolenia i rozwój kadr. Wartościowanie pracy. System motywacji za efekty pracy.

5. Czym jest zarządzanie:

• Dla cybernetyka - sterowanie procesami zachodzącymi w organizacji

• Dla socjologa - władza nad osobami wewnątrz i na zewnątrz przedsiębiorstwa, urzędu itp.

• W klasycznej teorii organizacji - zbiór funkcji kierowniczych, spośród których najczęściej wymienianymi są: planowanie, organizowanie, motywowanie i kontrola

• Co robi zarządzający:

• Podejmują decyzje

• Decyzja - świadomy wybór jednego spośród rozpoznanych i uznanych za możliwe wariantów przyszłego działania.

• Decyzje (zróżnicowany charakter):

• Kalkulacyjne

• Negocjacyjne

• Proceduralne

• W sytuacji niepewności

• W sytuacji pewności

• W sytuacji ryzyka

• Decyzje kalkulacyjne - dochodzenie do dokonania wyboru droga kalkulowania kosztów i zysków związanych z przyjęciem każdego z możliwych wariantów działania

• Decyzje negocjacyjne - podejmowane najczęściej, gdy proces decyzyjny zaangażowanych jest wiele podmiotów o odrębnych lub sprzecznych interesach, lub stosujących odmienne kryteria wartościowania możliwych wersji rozwiązań problemu. Dokonanie wyboru wymaga wówczas wielu uzgodnień, argumentacji, wzajemnego przekonywania się i kompromisów.

• Decyzje proceduralne - do rozwiązania problemu dochodzi poprzez zastosowanie znanej procedury, czyli obowiązującego trybu postępowania. Taki sposób podejmowania decyzji jest rozpowszechniony w administracji, (Np. decyzje Pani dziekan).

• Decyzji w sytuacji niepewności - decydent nie jest w stanie przewidzieć wszystkich skutków przyjęcia danego rozwiązania, ani określić prawdopodobieństwa wystąpienia tych, które jest w stanie przewidzieć. Skutki każdego z możliwych wariantów działania są pewne i decydent jest w stanie z góry je przewidzieć.

• Decyzje w sytuacji ryzyka - skutki zastosowania poszczególnych wariantów rozwiązania problemu mogą być tylko prawdopodobne, ale prawdopodobieństwo to decydent może określić z góry.

• Organizacja:

• Procesy zarządzania dokonują się wewnątrz i pomiędzy przedsiębiorstwami (firmami), urzędami, instytucjami - w specyficznym świecie organizacji.

• Organizacja (różne sposoby interpretowania):

• Instytucjonalny

• Rzeczowy

• Czynnościowy

• Organizacja w sensie instytucjonalnym:

• System społeczno-techniczny, utworzony sztucznie, dla realizowania określonych misji, wartości i celów, posiadający wewnętrzną strukturę łączącą w funkcjonalną całość elementy i części wchodzące w jego skład.

• W sensie rzeczowym:

• Zbiór elementów uporządkowanych według jakiejś zasady i powiązanych w jedną całość. W tym znaczeniu, pojęcie organizacji jest synonimem pojęcia systemu.

• W sensie czynnościowym:

• Czynność organizowania, czyli świadomego i celowego porządkowania zbioru działań, działających podmiotów, zasobów i instrumentów działania.

• Zasoby:

• Ludzkie

• Rzeczowe

• Finansowe

• Informacyjne

• Zasoby ludzkie - pracownicy zatrudnienie w danej organizacji i ich potencjał kompetencyjny (obejmujący wiedzę, umiejętności, zdolności, cechy osobowe, jak również motywację do uczestnictwa w realizacji celów organizacji).

• Zasoby finansowe - to kapitał finansowy, który organizacja zdobywa i odpowiednio go wykorzystuje do realizacji swoich celów.

• Zasoby rzeczowe to surowce, materiału, urządzenia, maszyny, narzędzia pracy, pomieszczenia produkcyjne i biurowe.

• Zasoby informacyjne - to wszelkiego rodzaju informacje, które musza otrzymać pracownicy w celu realizacji sowich zadań i kierownicy w celu skutecznego podejmowania decyzji.

• Istota zarządzania przy wykorzystaniu dostępnych w organizacji zasobów oraz przebieg procesu zarządzania - schemat:





25. Planowanie - obejmuje określenie celów organizacji, ustalanie strategii ich realizacji oraz opracowanie zwartej hierarchii planów, aby integrować i koordynować działania.

26. Organizowanie - dotyczy określenia zadań do wykonania oraz ustalenia, kto je ma wykonać, jak je grupować, kto komu podlega służbowo oraz kto ma podejmować decyzje. Np. rektor i dziekan

27. Motywowanie - obejmuje dobór działań związanych ze świadomym i celowym oddziaływaniem na zachowania ludzi poprzez stworzenie środków i możliwości realizacji ich systemów wartości i oczekiwań oraz celów motywujących.

28. Kontrolowanie - polega na monitorowaniu funkcjonowania organizacji, porównywaniu w przypadku wystąpienia istotnych odchyleń wymagających ponownego skierowania organizacji na właściwy tor.

29. Wykonywanie zadań w ramach wykonywanych funkcji zarządzania zapewnia optymalne działanie organizacji w tym tworzenie, analizowanie oraz realizowanie strategii.

30. Strategia organizacji - przyjęta przez kierownictwo wspólna koncepcja działania, której wdrożenie ma zapewnić osiągniecie fundamentalnych celów długookresowych w ramach wybranej domeny działania.

31. Etapy powstawania strategii:

• (1) Poznanie swojego przedsiębiorstwa i sytuacji wyjściowej: otoczenia, rodzaju działalności, organizacji, organizacji, silnych i słabych stron zasobów wiedzy i umiejętności, środków materialnych, finansowych i ludzkich, konkurencji oraz podstawowych atutów strategicznych.

• (2) Rozstrzyganie, dokąd przedsiębiorstwo chce zmierzać:

• jakie rodzaje działalności zamierza prowadzić/ koncentracja „rojenie” czy dywersyfikacja /

• jakie dostrzega szanse/nowe produkty, usługi, udoskonalenia/

• jak definiuje swoich klientów /wierni, nowi, wybrani/

• jakie wartości chce proponować /cechy produktu, ceny/

• jakie atuty konkurencyjne zamierza wykorzystywać,

• jaki wizerunek własny kreować /dotychczasowy czy nowy/

• w jakich krajach prowadzić działalność?

• (3) Myślenie i wybranie sposobu realizacji określonych celów strategicznych: technologii, innowacji, metod marketingowych, systemu organizacji sprzedaży, środków, inwestycji, terminów, talentów, wiedzy, partnerów fuzji i przejęć, formy organizacji, poziomu ryzyka.

• (4) Wdrożenie strategii - jak od decyzji przejść do działania zbiorowego, jaką metodę przyjąć przy opracowywaniu i wdrażaniu strategii.

• Całokształt działalności przedsiębiorstwa tworzą:

• 3 rodzaje działalności:

• operacyjne (podstawowa)

• pomocnicza

• kierownicza

• Działalność operacyjna:

• Nawiązuje do słowa „operacja”, które sensu largo oznacza: działanie lub szereg działań zmierzających do wykonywania określonego zadania.

• Obejmuje zestaw działań, podejmowanych w przedsiębiorstwie dla wytwarzania wyrobów lub świadczenia usług i bezpośrednio związanych z ich powstawaniem. Są to działania:

• projektowe,

• realizacyjne

• i kontrolne.

• Cykl operacyjny:





35. Działania:

• Projektowe, obejmujące projektowanie wyrobów i usług oraz procesu technologicznego ich wytwarzania.

• Realizacyjne, tj. wytwarzanie wyrobów i świadczenie usług.

• Kontrolne, czyli kontrola jakości wyrobów i usług.

• Działalność operacyjna:

• Dzielność ta określana terminem podstawowa wykonywana jest równocześnie z pomocniczą (działalność: zaopatrzeniowa, transportowa, magazynowa, obsługa eksploatacyjna itd).

• Istota działalności przedsiębiorstwa:

• Istotą działalności podstawowej i pomocniczej jest przetwarzanie zasobów i strumieni o charakterze materialnym (wytwarzanie wyrobów), lub niematerialnym (świadczenie usług)

• Sprawna realizacja tych działalności wymaga sprawowania na poziomie przedsiębiorstwa jako całości, działalności kierowniczej. (obejmuje planowanie, organizowanie i zarządzanie, gospodarowanie finansami, kadrami, a jej istotą są procesy informacyjno-decyzyjne).

• Ze wszystkich funkcji zarządzania, najtrudniejszą do zdefiniowania jest funkcja zarządzania działalnością podstawową - wytwórczą i usługową.

• „5P”:

• W literaturze proponuje się wyodrębnienie pięciu podstawowych czynników (tzw. Pięciu P), zapewniających sprawność działalności operacyjnej przedsiębiorstwa.

• (spolszczenie Metody 5M Ishikawy)

• „5P” to:

• Produkt, traktowany jako wyrób lub usługa

• Przedsiębiorstwo, składające się z zakładów, obiektów wyposażenia i infrastruktury

• Procesy organizowania i produkcji pracy

• Programy dotyczące planowania alokacji i wykorzystania zasobów

• Personel, a zwłaszcza polityka kadrowa

Logistyka (inżynierska)	Przedmiot: Zarządzanie produkcją i usługami (wykłady)
Rok akademicki 2012/2013	Semestr III
Prof. UE dr hab. M. Michałowska	Autor notatki: lic. Krzysztof Podgórski

4

---