Choroba zwyrodnieniowa
Osteoarthrosis
Jest to skojarzenie procesu niszczenia chrząstek
stawowych i wtórnych zmian w nasadach kostnych,
które prowadzi do uszkodzenia anatomicznego
stawu, upośledzenia jego czynności ruchowej i
objawów bólowych.
Zmianom tym może towarzyszyć wtórnie proces
zapalny w błonie maziowej, co tłumaczy
przyjmowaną ostatnio coraz powszechniej
nazwę osteoarthritis zamiast osteoarthrosis.
Choroba zwyrodnieniowa - diagnostyka radiologiczna
zwężenie szpary stawowej- ubytek chrząstki
sklerotyzacja podchrzęstna - liniowe zagęszczenie
struktury kostnej
osteofity - zmiany wytwórcze kostne
geody - jamki
Przyczyny rozwoju choroby zwyrodnieniowej
I Pierwotne
II Wtórne
Nabyte ( miejscowe )
stan po urazach ostrych (złamania, zwichnięcia, uszkodzenia łąkotek)
urazy przewlekłe ( praca zawodowa, sport wyczynowy )
dostawowe podanie kortykoidów
bakteryjne zapalenie stawu
martwica aseptyczna
dysplazja biodra
Przyczyny rozwoju choroby zwyrodnieniowej
Nabyte
choroby endokrynologiczne i metaboliczne
otyłość
cukrzyca
akromegalia
niedoczynność tarczycy
nadczynność przytarczyc
dna
chondrokalcynoza
Przyczyny rozwoju choroby zwyrodnieniowej
Wrodzone - uogólniona ch.z.s.
alkaptonuria
choroba Wilsona
hemochromatoza
hemofilia
Nabyte - inne
Neuropatie - cukrzyca, wiąd rdzenia, jamistość rdzenia
Diagnostyka laboratoryjna
nie ma zmian w morfologii krwi lub proteinogramie
odczyn Waaler- Rose jest ujemny
wartość OB jest w normie
ASO jest w normie
Choroba zwyrodnieniowa stawów kolanowych
Gonarthrosis - przyczyny
nadmierne obciążenie - otyłość, praca zawodowa
zmiany pourazowe (uszkodzenie łąkotek, więzadeł, stan po złamaniu)
zmiany pozapalne ( tbc, rzs, hemofilia)
zaburzenia osi kończyny - szpotawość, koślawość
ograniczenia ruchów w sąsiednich stawach - biodrowych lub skokowych
Gonarthrosis - objawy kliniczne
ból nasila się w czasie chodzenia lub przy zmianie pozycji
sztywność trwa nie dłużej niż 30 min i ustępuje podczas ruchu
słyszalne są trzaski lub trzeszczenia
ruchomość w stawie jest ograniczona w zakresie ruchów czynnych i biernych
okresowo staw jest tkliwy, może pojawić się wysięk, obrzęk i wzmożone ucieplenie
Gonarthrosis - postępowanie
Celem leczenia jest
zniesienie lub zmniejszenie bólu
usunięcie uczucia sztywności
utrzymanie sprawności stawu
poprawa ogólnej sprawności
zmniejszenie inwalidztwa
poprawa jakości życia
Gonarthrosis - postępowanie
Leczenie powinno być:
kompleksowe
dostosowane indywidualnie do każdego pacjenta
z uwzględnieniem chorób współistniejących.
Leczenie powinno zawierać elementy farmakologiczne i niefarmakologiczne ze szczególnym uwzględnieniem edukacji chorego.
Gonarthrosis - postępowanie
redukcja wagi ciała
ćwiczenia w odciążeniu
kule, laska, wygodne buty, rower
leki przeciwbólowe
leki chondroprotekcyjne
kinezyterapia, fizykoterapia, leczenie sanatoryjne
leczenie operacyjne
Choroba zwyrodnieniowa stawów biodrowych
coxarthrosis - przyczyny
Coxarthrosis - objawy kliniczne
ból w okolicy stawu biodrowego, w pachwinie, po wewnętrznej stronie uda, w pośladku lub udzielony ból w kolanie
utrudnienie wstawania z krzesła
utykanie
wtórne skrócenie kończyny
pozycja przymusowa z rotacją kończyny na zewnątrz i przykurczem w stawie biodrowym
Coxarthrosis - postępowanie
wczesne leczenie wad budowy
redukcja wagi ciała
kula, laska, buty, rower, basen
ćwiczenia w odciążeniu
fizykoterapia, leczenie sanatoryjne
leczenie operacyjne - przygotowanie do zabiegu endoprotezy
Bóle okolicy lędźwiowo-krzyżowej
Zagadnienia kluczowe
Ból okolicy krzyżowo-lędźwiowej jest jednym z najczęstszych problemów zdrowotnych.
Na podstawie danych z wywiadu, ból można zaszeregować do jednej z pięciu kategorii: mechanicznej, neurogennej, zapalnej, ogólnej, psychogennej.
Typowymi jego formami są: ostry ból czynnościowy, rwa, przewlekły ból okolicy krzyżowo-lędźwiowej.
Bóle okolicy lędźwiowo-krzyżowej
Zagadnienia kluczowe c.d.
Zalecanie dokładnych badań nie jest konieczne i nie powinno się ich robić rutynowo.
Większość ostrych ataków bólowych ustępuje samoistnie.
Należy unikać zbyt długiego odpoczynku i zachęcać do powrotu do pracy
Pragmatyczny podział bólów okolicy lędźwiowo-krzyżowej
mechaniczny (ponad 90%) np. napięcie mięśni lub więzadeł
neurogenny (około 5%) np. przepuklina krążka międzykręgowego
zapalny (około 1%) np. zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa
spowodowany uogólniona /poważną chorobą np. przerzuty nowotworu do kręgosłupa
psychogenny (rzadko)
Choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa - ból mechaniczny spowodowany nieprawidłową budową kręgosłupa
Wady wrodzone kręgosłupa
blok kręgowy
kręg połowiczy
sakralizacja V kręgu lędźwiowego
lumbalizacja I kręgu krzyżowego
przerwa w ciągłości łuku kręgowego- spondylosis
kręgozmyk - spondylolisthesis
Wady nabyte
skrzywienie boczne - skoliosis
pogłębienie krzywizn - kifoza, lordoza
Choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa - etapy rozwoju
chondrosis
osteochondrosis
spondylosis
spondyloarthrosis : apophysalis / unkovertebralis
Inne przyczyny bólów kręgosłupa
nierówna długość kończyn dolnych
złamania kompresyjne (częsta przyczyna ostrego bólu u chorych na osteoporozę)
zakażenia w obrębie kręgosłupa
guzy kręgosłupa
bóle pleców związane z wykonywaną pracą (noszenie ciężarów, dźwiganie, wymuszona pozycja)
tętniak aorty brzusznej
Bóle kręgosłupa - leczenie
stosujemy leczenie w zależności od przyczyny
w większości przypadków bólu mechanicznego pomaga krótki wypoczynek w łóżku i stosowanie leków przeciwbólowych oraz okresowo leków zwiotczających mięśnie
fizjoterapia
kinezyterapia - aerobik
Choroba zwyrodnieniowa rąk
występuje znacznie częściej u kobiet
ma podłoże genetyczne
klasyczne guzki Heberdena występują w stawach DIP
a guzki Boucharda w stawach PIP
odczyn zapalny okresowo może powodować bolesność
typowe są również zmiany u podstawy kciuka - I MCP -rhizarthrosis
Paluch koślawy
niezmiernie częste zniekształcenie stopy
znacznie częstsze u kobiet, zwłaszcza niskiego wzrostu
częściowo odgrywa rolę skłonność rodzinna a przede wszystkim związek z noszonym obuwiem na wysokim obcasie
ból jest wywołany zapaleniem kaletki i tkanki podskórnej z powodu zbyt ciasnego obuwia
czasami konieczna jest korekta chirurgiczna palucha