SERONEGATYWNE ZAPALENIA STAWÓW ZE ZMIANAMI
W KĘGOSŁUPIE
SPONDYLOARTROPATIE ZAPALNE
Grupa chorób charakteryzująca się przewlekłymi
zmianami zapalnymi i niezapalnymi kręgosłupa i stawów obwodowych
Wspólne cechy spondyloartropatii zapalnych
ujemne testy na czynnik reumatoidalny IgM
choroby z kręgu HLA B-27
asymetryczne zajmowanie stawów kończyn dolnych
zajmowanie stawów krzyżowo-biodrowych
często poprzedzane infekcją przewodu pokarmowego, moczowo-płciowego lub
oddechowego
Podział spondyloartropatii zapalnych
Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa- z.z.s.k.
Łuszczycowe zapalenie stawów - ł.z.s.
Reaktywne zapalenia stawów :
- zespół Reitera
- zapalenie stawów towarzyszące enteropatiom
( ch. Leśniowskiego- Crohna, colitis ulcerosa ).
Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa
( spondyloarthritis ankylopoetica, choroba Bechterewa )
Przewlekła uogólniona choroba o charakterze zapalnym, zajmująca części osiowe szkieletu :
- stawy kręgosłupa
- stawy krzyżowo-biodrowe.
Występuje u 0,5-1% rasy białej, M : K = 5:1
Początek choroby 15-30 rok życia.
Etiopatogeneza
czynniki genetyczne
czynniki związane z infekcją ( Klebsiella, Shigella, Yersinia )
główną lokalizacją procesu zapalnego w zzsk są przyczepy ścięgien ( enthesitis ) i torebek stawowych do kości
następuje zarastanie i kostnienie stawów
krzyżowo-biodrowych
Objawy kliniczne
1. ból okolicy lędźwiowo-krzyżowej kręgosłupa
utrzymujący się ponad 3 mce
2. sztywność nasilająca się w spoczynku
3. ograniczenie ruchomości kręgosłupa i klatki
piersiowej
4. zmniejszenie dolegliwości w trakcie i po ćwiczeniach
5. zajęcie stawów obwodowych kk. dolnych
Zmiany w obrazie RTG w zzsk
1.Obustronne w stawach krzyżowo-biodrowych
- nadżerki i sklerotyzacja kostna
- zwężenie szpary stawowej
- kostne zesztywnienie stawu.
2. Kostnienie tkanek wokół kregosłupa
- kwadratowienie kręgów
- syndesmofity
- zwapnienie więzadła podłużnego przedniego
3. Wyrównanie krzywizn kręgosłupa
4. Występowanie nadżerek na guzach kości piętowych
Zmiany pozastawowe w zzsk
1. zapalenie tęczówki ( irydocyclitis )
2. płuca : włóknienie górnych płatów z tendencją do tworzenia jam
3. zapalenie aorty wstępującej, kardiomiopatia
4. zapalenia jelit
5. nerki : skrobiawica
Badanie przedmiotowe w zzsk
Testy bólowe w badaniu stawów krzyżowo-biodrowych
- opukiwanie
- ucisk na talerze biodrowe o typie ściskania lub rozciągania
Badanie ruchomości odcinka lędżwiowego kręgosłupa
- zgięcie do przodu, do boku i do tyłu
Badanie ruchomości klatki piersiowej na poziomie IV
przestrzeni międzyżebrowej
Badania laboratoryjne u chorych na zzsk
1. podwyższone OB. I CRP
2. niedokrwistość niedobarwliwa
3. wzrost stężenia immunogobulin IgA, IgG, Ig M
4. antygen HLA B-27 u 95% chorych
Leczenie zzsk
1. Farmakoterapia
- NLPZ
- salazosulfapirydyna
2. Fizjoterapia podstawową metodą leczenia
3. Leczenie chirurgiczne
4. Edukacja chorego
Łuszczycowe zapalenie stawów
( arthritis psoriatica )
Przewlekłe zapalenie stawów związane z łuszczycą.
Charakteryzuje się współistnieniem łuszczycy skóry
i ( lub ) paznokci i zapalenia stawów obwodowych
i ( lub ) kręgosłupa, przy ujemnych testach na obecność
czynnika reumatoidalnego klasy IgM.
Częstość w ogólnej populacji 0,1%
u chorych z łuszczycą skóry u 8%.
Najczęściej 20-40 r. życia, M : K = 1 : 1.
Etiopatogeneza
1. Czynniki infekcyjne : obecność paciorkowców w
zmianach skórnych, podwyższenie w surowicy przeciwciał
przeciw paciorkowcom.
2. Genetyczne : antygeny HLA B13, B17 częstsze w
łuszczycy, HLA -DR 4 przy zajęciu stawów obwobowych,
antygen HLA-B 27 przy zajęciu stawów krzyżowo biodro-
wych.
3. Immunologiczne : migracja limfocytów T ze skóry do
stawów.
Objawy kliniczne łuszczycowego zapalenia stawów
1. u 30% chorych początek jest ostry ze wzrostem tempe-
atury
2. u 20% zapalenie stawów wyprzedza zmiany skórne i na
paznokciach
3. 50% pacjentów ma zmiany kilkustawowe, asymetryczne
4. zmiany dotyczą stawów dużych i małych
5. obrzęk stawów międzypaliczkowych bliższych i dalszych
rąk i stóp - palce kiełbaskowate
6. symetryczne zapalenie wielostawowe jak w rzs
7. zapalenie stawów kręgosłupa u 40% chorych
8. zmiany w stawach krzyżowo-biodrowych często jedno-
stronne i przebiegające subklinicznie
9. nietypowe syndesmofity - parasyndesmofity
10. u 5% postać okaleczajaca : mutilans
11. zmiany oczne : zapalenie tęczówki, zapalenie spojówek
12. objawy pozastawowe jak w zzsk : niedomykalność płat-
ków półksiężycowatych zastawki aorty, włóknienie
górnych płatów płuc, amyloidoza w póżnym okresie
Leczenie łuszczycowego zapalenia stawów
W przypadkach o łagodnym przebiegu : NSLPZ
i salazosulfapirydyna.
W przypadku dużej aktywności procesu zapalnego :
- azatiopryna
- cyklofosfamid
- metotrexat.
• Fizjoterapia
• Leczenie chirurgiczne : synowektomia, artroplastyka ( kkd).
• Edukacja chorego.
1