"Sztuczki" mnemotechniczne czyli jak szybciej uczyć się angielskich słówek (i nie tylko)

Ile razy z przerażeniem spoglądałeś na długą listę słów, których miałeś się nauczyć w krótkim czasie? Czy przyswojenie, powiedzmy, 40 słów z dnia na dzień, sprawia ci trudność? Czy jedyną metodą, którą stosujesz do nauki nowych słówek, jest wielokrotne powtarzanie ich na głos lub, co gorsza, najczęściej bezowocne wpatrywanie się w nie lub ciche czytanie? Jeśli twoja odpowiedź jest twierdząca, spróbuj pewnych `sztuczek' mnemotechnicznych, które usprawnią twój proces efektywnego uczenia się.

Mnemotechnika, mnemonika (z greckiego: „mneme” -„pamięć” ) - to ogólna nazwa metod, technik, ułatwiających zapamiętanie, przechowywanie i przypominanie sobie informacji. Do technik mnemonicznych należy np. uporządkowanie i grupowanie elementów (czyli np. nowych słówek, całych zdań, list wyrazów, list liczb) według pewnych zasad: podobieństwa znaczeniowego, skojarzenie ich z innymi elementami, ułożonymi rytmiczne lub mającymi formę logiczną, czy żartobliwą, dzięki czemu łatwo je zapamiętać. Dzięki tym technikom możesz znacznie zwiększyć zakres i trwałość pamięci. Za twórcę mnemotechniki uchodzi Symonides z Keos.

Przykłady mnemotechnik:

I. Słowa i zwroty wykorzystujące zasadę początkowych liter.

Szybciej nauczysz się kolejności planet w Układzie Słonecznym, jeśli posłużysz się zdaniem, w którym pierwsze litery kolejnych słów odpowiadają pierwszym literom w nazwach kolejnych planet:

Moja wiecznie zapracowana mama jutro sama usmaży nam placki.

Albo:

• Rodzaje przypadków: Mama dała Celinie bułkę nasmarowaną masłem wiejskim.

• Pisownia “rz” (po pierwszych literach piszemy “rz”) : Prosiła babka dziadka, daj kawałek gnatka, wołała jeszcze chrzan.

I coś z angielskiego:

• Zasady użycia czasu Present Simple: Utrwalam Present Simple od nowa. (czyli: wyrażanie uczuć, prawd ogólnych, stanów, opinii, nawyków)

• Kolejność przymiotników w zdaniu angielskim - coś co moi uczniowie znają: OPSASHCOM (wyraz, który nic nie znaczy, lecz ze względu na dość zabawne brzmienie jest łatwy w zapamiętaniu. Oznacza on: opinion (opinia), size (rozmiar), age (wiek), shape (kształt), colour (kolor), origin (pochodzenie), material (tworzywo)

II. Rym

Istnieje wiele przypadków, w których z wyrazów (każdy z nich reprezentuje jakiś fakt do zapamiętania) można ułożyć rymowankę. Ponieważ istnieje rym, pierwsza część ułatwia przypomnienie drugiej i następnych części.

Przykłady:

• „spotkam się z Anną jutro przed fontanną”;

• „uje się nigdy nie kreskuje”;

• „jeden-cztery-dziewięć-dwa-Ameryka od-kry-ta”;

I coś z angielskiego:

• „Jeśli po `IF' `WILL' lub `WOULD' stosujesz, dobrych zdań warunkowych nigdy nie zbudujesz”

III. "Sztuczką" mnemotechniczną może być także wymyślanie sobie hisoryjek.

Aby przypomnieć sobie jakieś fakty można posłużyć się historyjkami, które pomogą zapamiętać potrzebne dane. Historyjka, która pomoże zapamiętać kości dłoni:

Płynie łódka, księżyc świeci,
trójgraniasty groszek leci.
na trapezie, trapeziku,
wisi główka na haczyku.

Układ i nazwy kości nadgarstka, licząc od strony przyśrodkowej ręki: łódkowata, księżycowata, trójgraniasta, grochowata, czworoboczna większa, czworoboczna mniejsza, główkowata, haczykowata.

Można też zapamiętać listę słów i zbudować z nich historyjkę: ze słów przypadkowych jak podłoga, okno, lampa, ołówek, wiatr…Trzeba znaleźć związek, jaki mogą mieć ze sobą np.:

W pokoju lampa jest przymocowana do podłogi. Po podłodze turla się ołówek, bo wiatr hula po całym pomieszczeniu, pomimo zamkniętych okien.

A oto kilka przykładów na bazie języka angielskiego:

1. grate- krata kominkowa, okienna - Za kratą kominkową tkwią graty.

2. dole- pomoc dla bezrobotnych - Wszyscy ludzie, którzy wychodzą z Urzędu Pracy, mają ciężką dolę.

3. bile- żółć - Wściekły bilardzista, którego żółć zalewa, rzuca we mnie bilą.

IV.`Labelling'

Jest to nic innego jak „podpisywanie” przedmiotów i sprzętów, by codzienne oglądanie ich angielskich nazw wryło nam się w pamięć drogą wzrokową. Można też odwrócić tę sytuację i zilustrować słowo tak, aby jego znaczenie nasuwało się samo np. można odwrócić U w słowie TUNNEL, albo dać krzyż zamiast T w wyrazie CEMETERY. Dozwolone są wszystkie sposoby ilustrowania słów, a im ciekawiej tym lepiej np. można powtórzyć literę w SSSSSNAKE (wąż) albo STUSTUSTUTTER (jąkać się), lub też FAAAAR (daleko)

V.Słowa klucze.

Technika ta polega na porównaniu obcego słowa do podobnego w brzmieniu lub wyglądzie innego, znanego nam pojęcia, by wywołane skojarzenie ułatwiło najpierw zapamiętanie, a potem przywołanie go w razie potrzeby natychmiastowego użycia.

Przykład:

rzeczownik leisure (czas wolny), czytany „leże” brzmi podobnie do polskiego „leżę” - a przecież leisure to nic innego jak czas, kiedy... leżę. W tym przypadku polskie słowo jest „kotwicą” fonetyczną (kluczem), bo pozwala na szybkie przywołanie angielskiego znaczenia wraz z brzmieniem.

Nic nie szkodzi, jeśli podobieństwo między wyrazami nie jest aż tak bliskie np.:

Jealous (zazdrosny), czyt. „dżelys”, to taki chłopak, który nie lubi dzielić towarzystwa swojej dziewczyny między siebie a jej koleżanki.

Powyższe techniki to tylko nieliczne przykłady sposobów, które możesz użyć w celu usprawnienia swojej nauki. Najważniejsze to odrobina wysiłku, aby `rozruszać' swoją wyobraźnię i uruchomić proces skojarzeń. Nie pozostaje mi nic innego, jak życzyć powodzenia!

Opracowała: mgr Barbara Gos, nauczyciel języka angielskiego w Zespole Szkół nr 4

Bibliografia:

1. Richards, J.C. and T. S. Rodgers., 1995, Approaches and Methods in Language Teaching, Cambridge, Cambridge University Press.

2. Larsen-Freeman, D., 1998, Techinques and Principles in Language Teaching, Oxford, Oxford University Press

3. www.mnemonicworld.com

4. www.l-earn.net/index.php?id=349

---