ĆWICZENIA NR 6

MNEMOTECHNIKI

- strategie zapamiętywanie i efektywnego uczenia się

1. Strategie poznawcze: zapamiętywanie, wydobywanie

2. Strategie metapoznawcze: planowanie, monitorowanie, regulowanie procesów uczenia się

Taksonomia strategii uczenia się

Strategie poznawcze	zadania proste	zadania złożone
powtarzania	recytowanie, mówienie	przepisywanie, podkreślanie
elaboracji / obróbki danych	wyobrażanie sobie, wizualizacja	streszczanie mówienie własnymi słowami odpowiadanie na pytania tworzenie analogii
organizowania materiału	grupowanie	plany mapy pojęciowe

Strategie metapamięciowe:

planowania struktury	monitorowania	regulacyjne
stawianie celów generowanie pytań przeglądanie	koncentracja uwagi sprawdzanie stopnia zrozumienia	tempo czytania powtarzanie przeglądanie

Efekty występujące w procesie uczenia się:

1. pierwszeństwa

2. świeżości

3. skojarzeń

4. odmienności

5. wysycenia emocjonalnego

• obraz zapamiętuje się lepiej niż słowo

• słowo wypowiedziane zapamiętuje się lepiej niż przeczytane po cichu

• słowo przepisane zapamiętuje się lepiej niż przeczytane

Typy mnemotechnik:

1. haki / metoda liczbowo-kształtowa - 20 nazw, do których dołącza się następne skojarzenia metodą wizualizacji

2. pokój rzymski / metoda locci - zapamiętywanie nowych elementów, ustawiając je w wyobraźni w znanych elementach (znany pokój / znana droga), w określonej kolejności

3. metoda łańcuszka - kojarzenie pierwszego słowa z drugim, drugiego z trzecim itd.

4. akronimy - metoda pierwszych liter, redukcja informacji do pierwszych liter, próba skojarzenia ich razem

PAMIĘĆ - polepsza:

2. 
   zainteresowanie *

3. zrozumienie

4. zaskoczenie daną informacją




6. myślenie o danej rzeczy *

7. koncentrowanie uwagi na danej rzeczy

8. ważność danej rzeczy

9. chęć i wiara, że się zapamięta

10. powtarzanie

11. powiązanie z już nabytą wiedzą

12. ogólna znajomość danej dziedziny wiedzy

13. wyobrażanie sobie obrazów

14. powiązanie ze wszystkimi zmysłami - wykorzystanie wzroku, słuchu, smaku, dotyku, węchu

15. przyglądanie się szczegółom

16. dokonywanie operacji umysłowych:

• porównywanie

• streszczanie

• klasyfikowanie

• krytykowanie

17. posługiwanie się nabytą wiedzą: mówienie, wykorzystywanie w praktyce

PAMIĘĆ - pogarsza:

1. niehigieniczny tryb życia

2. niewłaściwe odżywianie się

3. choroba

4. zmęczenie

5. niechęć

6. wmawianie sobie, że się zapomni

7. brak koncentracji uwagi

8. silne emocje (myślenie o innych sprawach)

Zapamiętaniu sprzyjają: ”oczy,które widzą na co patrzą, uszy, które słyszą, czego słuchają oraz żywy umysł”

KRZYWA UCZENIA SIĘ - Włodarski:

Żeby zapamiętać informację przez rok wystarczy 6 powtórzeń, ale w odpowiednich odstępach czasowych:

1. 5 minut

2. 1 godzina

3. 1 doba

4. 1 tydzień

5. 1 miesiąc

6. pół roku

Czynniki sprzyjające efektywnemu uczeniu się:

1. wysoka motywacja

2. odpowiednia organizacja - przygotowanie miejsca

3. kontrolowanie czasu

4. ułożenie planu, segregacja materiału

5. stałe pory nauki

6. przerwy w pracy

7. powtórki

8. przetwarzanie informacji

9. wyobraźnia

10. uwaga, koncentracja, pamięć

INTELIGENCJA

Definicje:

• efektywność działania angażująca procesy umysłowe

• sposób wykonywania zadań, procesy intelektualne polegające na rozumowaniu, wnioskowaniu

• przejawia się we wszystkich zachowaniach (w różnym stopniu)

• wpływa na zdolności adaptacyjne do nowych warunków

• zdolność uczenia się

• ilość wytworzonych powiązań międzykomórkowych kory mózgowej i łatwość ich zmiany

• względnie stała właściwość psychiczna kształtująca się pod wpływem interakcji:

1. genotypu (jakość tkanki nerwowej, szybkość procesów nerwowych, łatwość przetwarzania informacji przez komórki nerwowe)

2. środowiska (stymulacja zewnętrzna)

3. aktywności własnej (wpływa na zmiany w OUN)

zachowanie inteligentne = skuteczność i szybkość rozwiązywania problemów

Czynniki wyznaczające efektywne rozwiązywanie problemów:

1. stan fizyczny

2. stan psychiczny

3. wiedza

4. umiejętności

5. inteligencja

Teoria dwóch czynników - Spearman

g - inteligencja ogólna, ogólna zdolność umysłowa

s - specyficzne zdolności

Teoria inteligencji płynnej i skrystalizowanej - Cattell:

inteligencja płynna A: ogólna, wrodzona

(zadania niewerbalne, dedukcja)

kształtuje się do 20 r.ż.

inteligencja skrystalizowana B: nabyte umiejętności

(liczbowe, werbalne, logiczne)

kształtuje się na podłożu inteligencji płynnej

zależy od przebiegu uczenia się

triada zdolności:

1. możliwości : parametry pracy mózgu (tempo pracy, pamięć, kojarzenie)

2. zdolności lokalne: motoryczne, percepcyjne

3. zdolności pośredniczące: nawyki umysłowe, strategie

Struktura zdolności - Guilford:

I operacje umysłowe

1. odbieranie informacji

2. pamięć

3. ocenianie (np. znaczenia i przydatności informacji)

4. myślenie konwergencyjne

5. myślenie dywergencyjne

II treści

1. spostrzeżenia

2. symbole

3. znaczenia

4. zachowania

III wytwory

1. pojedyncze informacje

2. klasy

3. relacje

4. systemy

5. transformacje

6. implikacje

= 120 zdolności

Poziomy w strukturze inteligencji - Vermon:

1. uzdolnienia werbalne

• słowne

• liczbowe

• szkolne

2. uzdolnienia praktyczne

• mechaniczne

• przestrzenne

• manualne

MIND MAPPING - sieć skojarzeń w formie graficznej

wzór:

PODPUNKT A do podtematu 1

PODPUNKT B do podtematu 1

↑

PODTEMAT 1

PODTEMAT 2

PODTEMAT 3

↑ ↑ ↑

GŁÓWNY TEMAT

↓

PODTEMAT 4

Zasady tworzenia mapy pojęciowej:

1. główny temat / problem w centralnym miejscu

2. podtematy wyróżnione w taki sam sposób

3. odwoływanie się do dwóch sfer jednocześnie - wizualnej i semantycznej

4. posługiwanie się obrazkami

5. jedna mapa na jednej kartce

6. przejrzystość i czytelność

7. wyróżnianie poprzez czcionkę / kolory / wielkości / ramki i inne oznaczenia

Przedmiot humanistyczny dla inżynierów: PSYCHOLOGIA

mgr Agata Zapolska-Downar

---