CHOROBA CROHNA.

Definicja: jest to rozciągłe odcinkowe zapalenie wszystkich warstw układu żołądkowo - jelitowego z najczęstszą lokalizacją w końcowym odcinku jelita krętego i bliższym odcinku okrężnicy.

Obraz kliniczny i powikłania układowe:

• Jelita: biegunka, ból w jamie brzusznej, czasami stolce tłuszczowe, czasami krwawienia z odbytnicy, zmiany okołoodbytnicze,

• Ogólnoustrojowe: utrata masy ciała, gorączka, opóźnienie wzrostu u dzieci, objawy zespołu złego wchłaniania,

• Skóra, oczy, jama ustna: rumień guzowaty, zapalenie nadtwardówki, zapalenie błony naczyniowej, owrzodzenie nadżerkowe,

• Stany i artropatia jelitowa (obejmująca niesymetrycznie duże stawy), zapalenie stawu krzyżowo - biodrowego, zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa,

• Wątroba: zmiany stłuczeniowe, ziarniakowate zapalenie wątroby, marskość, zmiany amyloidowe (bardzo rzadkie),

• Drogi żółciowe: kamica przewodów żółciowych (w chorobach końcowego odcinka jelita krętego lub po resekcji), zarastające zapalenie dróg żółciowych (w zapaleniu jelita grubego), rak przewodów żółciowych (w zapaleniu jelita grubego),

• Nerki: kamienie szczawianowe (w chorobach końcowego odcinka jelita krętego lub po resekcji), kamienie moczanowe (w zapaleniach całego jelita grubego), amyloidoza (bardzo rzadko),

• Układ krwionośny: zakrzepy tętnic i żył.

WRZODZIEJĄCE ZAPALENIE OKRĘŻNICY.

Definicja: przewlekła zapalna choroba jelita grubego, szerząca się w sposób ciągły z wytwarzaniem owrzodzeń powierzchownych warstw błony śluzowej.

Umiejscowienie: choroba zaczyna się zazwyczaj w odbytnicy i rozszerza się ośrodkowo na okrężnicę, okrężnica jest zawsze zajęta. Zajęcie całej okrężnicy stwierdza się u 20 - 50 % przypadków.

Obraz makroskopowy:

• Okres początkowy: stwierdza się zazwyczaj ...,

• Okres zaawansowany, przewlekły: nawracające owrzodzenia powodują zniszczenie błony śluzowej i zanik normalnych jej fałdów,

Klinika:

• Krwisto - śluzowa biegunka,

• Bóle brzucha, bolesne parcie na stolec,

• Niekiedy stany podgorączkowe.

UCHYŁKOWATOŚĆ I ZAPALENIE UCHYŁKÓW.

Występowanie:

Częstość choroby zwiększa się z wiekiem i po 70 roku życia. U 70 % ludzi stwierdza się uchyłki okrężnicy. Bezobjawowa uchyłkowatość przechodzi w chorobowe zapalenie uchyłków, jeżeli występuje zastój kału i zapalenie ściany jelita w obrębie uchyłku.

• Uchyłki esicy 2/3 wszystkich przypadków, zazwyczaj są to uchyłki rzekome z wypukleniami błony śluzowej jelita przez luki w błonie mięśniowej naczyń ...,

• Uchyłki kątnicy: są to rzadkie, nieraz wrodzone uchyłki prawdziwe, z wypukleniem całej ściany jelita, częste bywają w Japonii,

Klinika:

• Bezobjawowa uchyłkowość 90 %,

• Zapalenie uchyłków z objawami chorobowymi:

• Zapalenie uchyłku esicy:

• Bóle w lewym podbrzuszu („lewostronne zapalenie wyrostka robaczkowego”),

Objawy:

• Zaparcia, wzdęcia brzucha,

• Niekiedy wyczuwalne bolesne powłoki,

• Czasami stany podgorączkowe,

• Ewentualnie leukocytoza, przyspieszone OB.,

POLIPY OKRĘŻNICY.

Częstość występowania:

Choruje 10 % dorosłych (w materiale sekcyjnym z upływem lat coraz częściej), powyżej 60 roku życia w 20 % przypadków. Więcej niż połowa polipów okrężnicy jest umiejscowiona w okrężnicy.

Patogeneza:

Terminem „polip” określamy każde wypulkenie w świetle jelita. W okrężnicy wyróżniamy 4 typy histologiczne: gruczolaki, hamartoma, przerostowe i zapalne polipy.

RAK OKRĘŻNICY I ODBYTNICY.

Objawy kliniczne:

• Ogólnoustrojowe i utrata masy ciała,

• Jelitowe i zaparcia, biegunki, ból w jamie brzusznej, krwawienia z odbytnicy, macalny opór w jamie brzusznej, niedrożność,

• Krew: niedokrwistość z nadmiaru żelaza,

CHOROBY TRZUSTKI.

OSTRE ZAPALENIE TRZUSTKI.

Przyczyny:

• Mechaniczna obturacja (kamica żółciowa),

• Alkohol i czynniki jatrogenne (ERCP i po leczeniu chirurgicznym),

• Leki (azotiopryna, kortykosteroidy),

• Zakażenia ( swinka, wirus Coźackie).

Wskaźniki ciężkości choroby:

• Wiek >55 roku życia,

• WBC (liczba krwinek białych) >16*19⁹/l,

• Hipokalcemia (Ca < 8 mg% (2,2 mmol/l)),

• Uszkodzenie nerek (stężenie mocznika > 2 mmol/l),

• Niedotlenienie (PO₂ < 60 mmHg),

• Kwasica (stężenie zasad > mmol/l),

RAK TRZUSTKI.

Występowanie:

Rocznie zachorowuje 10:100000 mieszkańców. Po raku okrężnicy i żołądka jest to trzeci, co do częstości guz przewodu pokarmowego. Najczęściej chorują osoby w 6 dekadzie życia.

Etiologia:

Nieznana, palenie papierosów i picie kawy zwiększają ryzyko zachorowania na raka trzustki.

Patogeneza:

Przeważnie są to gruczolakoraki, które najczęściej umiejscawiają się w głowie trzustki (70 %). Punktem wyjściowym jest w 90 % nabłonek małych przewodów trzustkowych (rak przewodowy) w 10 % nabłonek pęcherza (rak pęcherzowy), wczesne przerzuty drogą krwi i chłonką.

Rak trzustki cechuje się:

• Trudnym rozpoznaniem,

• Trudnym leczeniem,

• Złym rokowaniem.

Klinika:

• Objawy jak w przewlekłym zapaleniu trzustki (trudne rozpoznanie różnicowe):

• Bóle w nadbrzuszu i plecach,

• Utrata łaknienia, nudności, wymioty, utrata masy ciała,

• Towarzyszące zapalenie trzustki (wzrost lipazy),

• Ewentualnie żółtaczka w raku głowy trzustki może stanowić wczesny objaw (25 %), w raku brodawki może pojawić się okresowo...,

1

---