1. Zachowanie się pracowników adm publicznej w UE. 

Prawidłowe zachowanie się pracowników administracji publicznej w UE uregulowane jest w Europejskim Kodeksie Dobrej Administracji

- pracownik administracji publicznej jako przedstawiciel państwa, powinien prawidłowo realizować obowiązki wobec obywateli

- realizowanie dobra wspólnego a zarazem dobra indywidualnego każdej jednostki z osobna:

• Zasada praworządności - decyzje urzędników zapadają na podstawie obowiązującego prawa

• Zasada niedyskryminowania = równe traktowanie wszystkich (szanowanie przyrodzonej godności wszystkich ludzi)

• Zakaz nadużywania uprawnień (z uprawnień urzędnik korzysta wyłącznie dla osiągnięcia celów; odpowiedzialność,)

• Zasada bezstronności i niezależności (na postępowanie nie może mieć wpływ interes urzędnika ani presja polityczna)

• Zasada obiektywności (nie należy demonstrować swojego osobistego stosunku do załatwiania spraw)

• Konsekwentne działanie i doradztwo (staranność; powierzony urząd publiczny należy sprawować wedle swej najlepszej wiedzy i woli z uczciwością; udzielanie informacji

• Działanie bezstronne, uczciwe i rozsądne (unikanie zachowań, które mogłyby umożliwić innym ludziom dojście do wniosku o niemożliwości uznania Twojego charakteru za nieskazitelny; godne zachowanie się w miejscu pracy i poza nim, uczciwość i rzetelność)

• Zasada uprzejmości (uprzejmość i życzliwość w kontaktach z obywatelami, zwierzchnikami,

radnymi, podwładnymi i współpracownikami

• Respektowanie praw do obrony pojedynczych osób; ochrona danych osobowych obywatela

• Zobowiązanie do przekazania sprawy do właściwej jednostki organizacyjnej instytucji

-

2. Rodzaje  etyki normatywnej (SYSTEMY ETYCZNE)

Etyka normatywna - mówi nam jak należy postępować. Jakie wartości naśladować. Etyka normatywna w przestrzeni czasu koncentruje się bardziej na normach, wartościach, odpowiedzialności za coś.

Rodzaje etyki normatywnej:

• aksjologiczna - stawia w centrum uwagi pojęcie wartości (zakresem obejmuje aksjologię moralności = naukę o wartościach)

• deontologiczna - stawia w centrum uwagi pojęcie obowiązku (deontologia = nauka o obowiązkach i powinnościach moralnych)

• odpowiedzialności - stawia moralność w stosunku do odpowiedzialności

• aretologoczna - w etyce zawsze szukano cnoty, obejmuje terminy moralne, arentologiczne = cnota.

Najczęściej systemy etyczne wskazują:

1. cel wyrażany - w dobru najwyższym

2. pozytywne powinności związane z tymi dobrami lub tylko z jednym z nich, a wyrażane w cnotach, zaletach i zasadach oraz regułach wspomagających cel;

3. negatywne powinności (ostrzeżenia i zakazy) wyrażane w wadach i zabronionych zachowaniach;

4. odpowiedzialność za dobre i złe postępowania moralne, wyrażane w sankcjach.

4.kategorie norm etycznych;  

Wartości i normy moralne, o których mówimy, należą do podstawowych kategorii etycznych. Z kolei kategorie etyczne (z gr. kategoria i łac. categorie - sąd, orzeczenie) są podstawowymi pojęciami w etyce. Stanowią one swoistość języka etycznego, który komunikuje o treściach i właściwościach teoretycznych etyki. Niekiedy systemy etyczne różnią się specyfiką pojmowania poszczególnych kategorii. Stąd sporządzenie rejestru tych kategorii jest trudne. Niemniej do najpowszechniejszych należą takie pojęcia, jak:

1. Wartość;

2. Ideał (wzór osobowy);

3. Dobro i zło;

4. Sumienie;

5.podstawowe nurty w myśli etycznej wg Ossowskiej;

1). Higiena życia duchowego (felicytologia, hedonistyka, eudamologia) - odpowiedzi na pytania: Jak żyć szczęśliwie i unikać cierpień, znosić przeciwności losu (różne filozofie dają odpowiedzi, np. filozofia stoików, epikurejczyków)

2).Harmonia życia - dot. zaleceń i rozważań nad tym, jak układać sobie stosunki z innymi ludźmi - np. między pracownikiem a klientem (kwestie rozwiązywania sporów, podział dóbr, wymierzanie sprawiedliwości); Punktem odniesienia jest osoba, persona.

3).Nurt doskonałości osobistej = Perfekcjonistyczny - odpowiada na pytanie, jak żyć godnie, jak osiągnąć doskonałość. Centralną kwestią jest wykreowanie wzorca osobowego (w przypadku urzędnika - takie zalety i zachowanie, by zapewnić pożądane działanie danej instytucji; wymagania klienta od urzędnika jako profesjonalisty) Czego klient winien oczekiwaćod pracownika administracji publicznej jako od profesjonalisty.

8. Uregulowania na tle UE (normatywnych aktach prawnych obowiązujących urzednika w UE czy coś w ten deseń) 

- podstawowe zagadnienia zawierała Karta Praw Podstawowym z 2000r, ale obecnie najważniejszym źródłem są: Kodeks Dobrej Administracji z 2001r., Kodeks Etyki Służby Cywilnej (na mocy Zarządzenia Premiera RM z 11.10.2002r.) oraz Kodeksy Etyczne poszczególnych Urzędów

9.ETOS - ZNACZENIE I ROZUMIENIE

Wg słownika etycznego (ethos- zwyczaj, obyczaj) to styl, sposób życia, postawa danej grupy społecznej wyróżniona z uwagi na całokształt wyznawanych i realizowanych w praktyce wartości - szczególnie moralnych i obyczajowych.

INNA DEFINICJA: ETOS to styl życia jakiejś społeczności, przyjęta przez nią hierarchia wartości bądź wyraźnie sformułowana, bądź dająca wyczytać się z ludzkich zachowań

• Etos jest często mylony z etyką, ale należy odróżnić!!! - Etyka stosowana jest do opisu działań jednostek (etyka = dyscyplina teoretyczna starająca się ustalić, co się robić powinno a czego nie powinno

• Jednym z czynników kształtowania etosu człowieka jest praca zawodowa (stąd np. etos pracownika administracji publicznej

10. PROBLEMATYKA I KODYFIKACJA ETYKI ZAWODOWEJ

ETYKA ZAWODOWA

• zespół zasad i norm określających, jak z moralnego punktu widzenia powinni zachowywać się przedstawiciele danego zawodu (a jak nie powinni)

• jako doktryna moralna, związana jest z wykonywaniem danego zawodu i traktowana jako normy postulowane do przestrzegania i realizowania

• etyki zawodowe wskazują na obowiązki i nakazy do spełniania zadań zawodowych

• etyka zawodowa jest instrumentem samokontroli i kontroli wewnętrznej

• istnieje różnica między etyką zawodową a moralnością zawodową - moralność zawodowa to rzeczywiste postępowanie członka danej grupy zawodowej

• ZAWARTOŚĆ ETYK ZAWODOWYCH to inaczej DEONTOLOGIE ZAWODOWE - zawierają 3 rodzaje norm: 1. N. dotyczące technicznych aspektów wykonywania zawodu, 2. Reguły dotyczące relacji profesjonalista - klient, 3. Reguły określające stosunki między przedstawicielami zawodu

• Etyka zawodowa kodyfikowana jest w różnych Kodeksach Etycznych; w zależności od zawodu, hierarchia postulowanych norm jest różna

11. JAKIE SĄ CELE ETYKI ZAWODOWEJ I ETOSU PRACOWNIKA ADMINISTRACJI

Cel etyki zawodowej to określanie, jak z moralnego punktu widzenia powinni zachowywać się przedstawiciele danej grupy zawodowej, np. urzędnicy. W tym sensie etyka zawodowa jest etyką normatywną, starającą się opisać wzór osobowy urzędnika, cele etyczne zawodu, normy postępowania w praktyce urzędniczej i typowe konflikty etyczne mogące pojawić się w praktyce zawodowej.

Realizacji etosu pracowników administracji publicznej (i samej administracji publ.) mogą służyć wartości moralne (= ideały postępowania, jak: sprawiedliwość, prawdomówność, obowiązkowość, dobroć, życzliwość, poczucie odpowiedzialności). Wartości etyczne mają wpływ na kształtowanie się postaw społecznych (tolerancji, uczciwości, odpowiedzialności)

Wpływ na etos pracownika i zawodu mają normy etyczne pracownika administracji publicznej (które wymienia J.Boć), np. przestrzegać obowiązującego prawa, kierować się zasadą realizowania dobra wspólnego, szanować przyrodzoną godność wszystkich ludzi, być skromnym i unikać pychy, unikać złych zachowań, zachować umiar w wypowiedziach publ, sprawować urząd publiczny wedle swej najlepszej wiedzy i woli z należytą uczciwością sumiennością i gorliwością

Etos pracownika administracji publicznej powinien przyczynić się do wzrostu prestiżu zawodów administracji publ., dlatego znaczące miejsce znajdują w nim zachowania etyczne. Postępowanie pracownika urzędu publ. Ma służyć wzbudzeniu szacunku do osoby i urzędu, który reprezentuje, zaufaniu społeczeństwa. Celem jest poprawna realizacja zawodu, realizacja celów zadań administracji publ, zbudowanie relacji wzajemnego zaufania, co umożliwi właściwy kontakt urzędnik(pracownik) - klient a przez to wzbogaci etos pracownika administracji publ.

Etyka zawodowa, w tym też etyka pracowników administracji publicznej, zakłada nabywanie odpowiednich dyspozycji moralnych, czyli cnót umożliwiających prawidłowe wykonanie tego zawodu

Na CZERWONO - by Stadniczeńko

12. PRAWO DO DOBREJ ADMINISTRACJI ZAWARTE W EUROPEJSKIM KODEKSIE DOBREJ ADMINISTRACJI

Prawo do dobrej administracji to podstawowe prawo obywatelskie;

Kodeks dobrej administracji powstał na mocy rezolucji parlamentu europejskiego w 2001r.

Jest to zbiór standardów przydatnych także poza granicami Unii do oceny funkcjonowania administracji. Ma on znaczenie dla przystosowania codziennych kontaktów obywatela z urzędem do wymogów stawianych w Unii Europejskiej. Kodeks Dobrej Administracji ma na celu lepszą ochronę i realizację podstawowego prawa do dobrej administracji, dąży do podniesienia poziomu pracy administracji, szczególnie w kontaktach z obywatelem i jego sprawami.

ZAŁOŻENIA: ADMINISTRACJA - rola służebna wobec obywateli (obowiązek starannego działania organów administracji, by chronić interesy jednostek ; załatwianie spraw przez organy w sposób rzetelny i bezstronny; szanowanie i respektowanie praw jednostek -> koncepcja sprawiedliwego postępowania (obejmuje np. prawo każdej jednostki do osobistego brania udziału przed danym organem, wypowiedzenie się itp.) ; zasada równości stron

13. GŁÓWNE KIERUNKI ETYCZNE:

1. intelektualizm etyczny -doktryna etyczna uznająca wiedzę i mądrość za istotę działania dobrego i

moralnego;

2. eudajmonizm (gr. eudaimon -szczęśliwy; eu -dobry, daimonion, demon -istota natury duchowej,

duch opiekuńczy, swoisty głos sumienia moralnego) -doktryna etyczna uznająca za najwyższą

wartość szczęście osobiste lub społeczne, a dążenie do szczęścia za główny motyw postępowania;

3. hedonizm (gr. hedone -rozkosz) -doktryna etyczna uznająca przyjemność (rozkosz) -raczej o

charakterze zmysłowym, a nie intelektualnym -bądź unikanie przykrości za najwyższe lub jedyne

dobro, cel życia i naczelny motyw ludzkiego postępowania;

4. epikureizm (od szkoły Epikura) -jest przekształconym hedonizmem, który za wartość najwyższą

uznaje przyjemność i brak cierpień tudzież przyjemność, która polega na braku cierpień;

5. stoicyzm (od szkoły grecko-rzymskiej) -doktryna etyczna, która preferuje obojętność i która

szczęście wiąże z cnotą pojmowaną jako dzielność (działanie), polegającą na maksymalnym

ograniczeniu potrzeb i pożądań; izolacji od świata zewnętrznego i maksymalnej obojętności wobec

jego dóbr;

6. teocentryzm (gr. theos -Bóg; kentron -punkt środkowy) -doktryna etyczna uznająca dążenie do

Boga i powrót do Stwórcy za wartość najwyższą, zasadniczy cel ludzkich starań;

7. personalizm (łac. personalis -osobisty) -jest przekształconym teocentryzmem, który oparty jest na

założeniu, że najwyższą wartością świata stworzonego przez Boga jest osoba ludzka, obdarzona

samoświadomością i wolą, mająca potrzeby zarówno duchowe jak i cielesne, która poprzez ich

realizację zmierza do uczestnictwa w kulturze (życiu społecznym) i zjednoczenia z Bogiem.

8. perfekcjonizm (łac. perfectionis -doskonałość) - stanowisko etyczne, według którego najwyższym

dobrem moralnym jest doskonałość osobista;

9. rygoryzm zwany również deontologizmem (gr. deon - obowiązek powinność, to co niezbędne i

konieczne, logos -słowo, nauka). Tutaj dobrem najwyższym jest obowiązek, czynienie zadość

nakazom i zakazom właściwego autorytetu moralnego;

10. utylitaryzm (łac. utylitas -korzyść, użyteczność, pożytek, dobro) -doktryna etyczna głosząca, że

pożytek jednostki lub społeczeństwa powinien stanowić najwyższy cel moralny postępowania ludzi,

zakładająca, że dążenie do dobra własnego (korzyści i pożytku) sprzyja pomnożeniu dobra

społecznego (bogactwa i dobrostanu);

11. ewolucjonizm (łac. evolutio -rozwinięcie) -teoria stopniowego rozwoju głosząca, że rozwój

społeczny ma charakter ciągły, stopniowy i jednokierunkowy, polegający na różnicowaniu się

elementów, ich coraz ściślejszym powiązaniu oraz coraz większym uporządkowaniu. Dobrem

najwyższym jest tutaj doskonalenie się mocą natury, ewolucja biegnąca ku doskonałości osiągającej

najwyższy poziom w życiu ludzkim.

12. rewerentyzm (łac. reveretia -szacunek, poważanie, uszanowanie) -zwany również ekoetyką

bądź filozofią żyjącą. Tutaj dobrem najwyższym jest cześć dla życia, doskonalenie życia ludzkiego

mocą twórczej działalności człowieka, zgodnej z logiką świata wywodzoną z kosmologii.

14. CECHY NORM SPOŁ.

Norma = ogólnie przyjęta, ustalona reguła, zasada, przepis, standard, wzór postępowania

Norma społeczna :

• norma regulująca stosunki międzyludzkie; wskazuje adresatom jak powinni postępować w określonych sytuacjach i jakiego postępowania powinni się wystrzegać (oczekiwany sposób zachowania utrwalony formalnie lub nieformalnie przez grupę, a także są to nakazy oraz zakazy, które dotyczą zachowywania się człowieka w społeczeństwie.)

• norma definiuje powinności, jakie ciążą na jednostce/ grupie w zależności od pełnionych ról

• norma społ. to kryterium wg którego oceniane jest działanie ludzkie

• normy społ. odzwierciedlają system wartości kulturowych przekazywanych z pokolenia na pokolenie

• ze względu na dziedzinę życia zbiorowego, którą regulują normy społeczne, wyróżnia się NORMY ETYCZNE, MORALNE, PRAWNE, OBYCZAJOWE i RELIGIJNE

• Odpowiedzi na pytanie jakimi normami kierować się w życiu, udzielają m.in. wielkie religie świata.

15. STANOWISKA METAETYKI

METAETYKA- jej przedmiotem badań jest znaczenie pojęć używanych w języku etyki (opis znaczenia terminów, ich funkcje), przede wszystkim CZYN LUDZKI, ODPOWIEDZIALNOŚĆ MORALNA I WINA MORALNA. Stanowiska:

• Kognitywizm - zakłada, że zdania z terminami etycznymi mają charakter poznawczy

• Emotywizm - sądy etyczne to wyrazy subiektywnych doznań, nie mogą być ani prawdziwe, ani fałszywe (= sprawozdanie z przeżywanych stanów emocjonalnych)

• Naturalizm etyczny - pewne zasady moralne wynikają ze wspólnych dla ludzi cech, z właściwości natury ludzkiej

• Relatywizm - istnieje wiele systemów wartości i żaden z nich nie jest absolutnie najlepszym systemem

16. ETYKA NORMATYWNA A OPISOWA - RÓŻNICE

Etyka normatywna- dyscyplina filozoficzna, formułująca i uzasadniająca zasady postępowania; zajmuje się uzasadnianiem reguł postępowania.

Udziela odpowiedzi na pytania: czym jest najwyższe dobro, jak można je poznać, jakie jest powołanie człowieka, cel ludzkich dążeń, czym jest szczęście, na czym polega odp. moralna, jaki jest przedmiot oceny etycznej

Etyka opisowa= Etologia - nauka o moralności, nienormatywne podejście do zagadnienia;

zajmuje się badaniem norm, ocen, wartości uznawanych za moralne (roli wartości w stos.niędzyludzkich) W ramach etologii podejmowane są badania socjologiczne i psychologiczne:

• Socjologia moralności (dział etologii) - bada zróżnicowanie przekonań moralnych, społeczne uwarunkowanie moralności, związek moralności z innymi dziedzinami życia społecznego

• Psychologia moralności - bada psychospoł.czynniki motywujące do postępowania moralnego / niemoralnego; badanie przeżyć moralnych (godność, wyrzuty sumienia, poczucie powinności i poświęcenia) ; uczucia i stany psychiczne oceniane dodatnio lub ujemnie (miłość, pogarda, współczucie itp.)

1.coś tam o zachowaniu się pracowników adm publicznej w UE. ;)

2.formy czy tam rodzaje etyki normatywnej

3.cos o systemach etycznych czy jakos tak.

4.kategorie norm etycznych;

5.podstawowe nurty w myśli etycznej wg Ossowskiej;

6.coś o etyce zawodowej i etosie pracownika administracji.

7.Działy etyki;

8. Uregulowania na tle UE (normatywnych aktach prawnych obowiązujących urzednika w UE czy coś w ten deseń)

9.Etos - znaczenie i rozumienie;

10.Problematyka i kodyfikacja etyki zawodowej;

11.Jakie są cele etyki zawodowej i etosu pracownika administracji;

12.Prawo o dobrej administracji zawarte w Europejskim Kodeksie Dobrej Administracji;

13. Systemy etyczne etyki normatywnej;

14.wymień cechy norm społecznych"

15.stanowiska metaetyki

16.etyka normatywna a opisowa- różnice

---