Filozofia kultury 12. 01. 2011r
John Stuart Mill:
z procesu poznawczego powinni być wyłączeni analfabeci, nie płacący podatków /jeśli nie potrafi zadbać o siebie, to jak powierzyć sprawy wspólnoty/ i wojsko /nie powinni mieć praw wyborczych/ → w przypadku wojska: dowództwo może nakazać głosować.
Ojciec feminizmu europejskiego: chciał praw wyborczych dla kobiet
/powiązanie demokracji z elitami/
Zarzuty Milla do ówczesnej demokracji:
ustawodawstwo ma charakter partyjny - szkoda dla rozwoju i całości społeczeństwa /partykularność ustaw/.
w miarę funkcjonowania instytucji przedstawicielskich /np. parlament/ jakość intelektualna gremium wybranych obniża się /kryteria wyboru są niezgodne z dobrym wykształceniem/ - funkcja eksperta w USA rozwiązuje pośrednio ten problem.
Poglądy ekonomiczne:
Wszystkie teorie poprzednie /włącznie z marksową/ przyjmowały założenie, że zasady i reguły które obowiązują w zakresie produkcji dóbr powinny być przeniesione na podział uzyskanej wartości dodatkowej /obiektywność prawideł/. Odzwierciedlenie proporcji - społecznie wyprodukowane a procent wkładu.
Mill: zasady podziały wyprodukowanego dobra nie mają związku i konieczności obiektywnej ze strony produkcji. Z niej wynikają wartości jakie pielęgnuje wspólnota. Wg tego jakie wartości nadaje się produkowanym dobrom należy przeprowadzić podział - relatywizm.
→ np. Szwecja /właściciel firmy może zarobić maksymalnie 3 x więcej niż robotnik/ i Austria eksperymentują z pomysłem Milla;
Obiektywność praw, czy wartości kreują prawa /?/;
Mill reprezentuje nadal filozofię solidarności.
Fryderyk Nietzsche:
Filozofia indywidualności, autokracji człowieka, prometejskie wizje człowieka;
/nie ma:( bo nie zdążymy XX wieku:(/
Spór o kształt kultury europejskiej:
/II. połowa XX wieku/
J. Habermas /ostatni pełny przedstawiciel filozofii solidarności i socjaldemokrata/
urodzony w 1929r.
/zmienił świadomość Niemiec, przeprowadził wewnętrzne dyskusje na temat odpowiedzialności za II wojnę światową - wydobył winę Niemiec/;
Drugie pokolenie szkoły frankfurckiej.
Szkoła Frankfurcka: m. in. Adorno, Fromm; założyli instytut marksizmu /rewolucje wschodnie/ - nadano nową postać marksizmowi /”dialektyka oświecenia”/ - cała szkoła opuściła Niemcy przed wojną, część wróciła;
Szukano teorii społecznej godzącej marksowski dorobek z ówczesnymi przemianami kulturowymi europy.
Teoria: zbiór twierdzeń dedukcyjnie uporządkowanych mających opisywać rzeczywistość /dla nauk empirycznych/;
Definicja powyższa nie sprawdza się w naukach społecznych, więc wprowadzono angażowanie się w sprawy społeczne /emancypacja - działalność retoryczna, pozbywająca nas pewnych przekonań przeszkadzających w czymś/niewłaściwie ujmujących problem/; Teoria + humanistyka działa jako terapia zmieniania przekonań.
np. trzy teorie emancypacyjne:
Teoria Freuda - terapia; relacje w rodzinie /dzieci - rodzice/ mają wpływ na seksualność; niewłaściwe relacje z dziećmi powodują zaburzenia u dorosłego. Przywrócenie poprawnych relacji - terapia psychologiczna;
Teoria Marksa - wyemancypował klasę robotniczą: nawoływanie do rewolucji = przemiany i zniszczenia struktury nadludzkiej; Kapitalizm to zbiór reguł, które przyjęliśmy do gospodarowania dobrami → w średniowieczu hierarchia ziemska jest odbiciem boskiej.
Teoria Nietzschego - Śmierć Boga: bóg uosabia wszystkie wartości ponadpraktyczne /metafizyczne/ - śmierć boga = kryzys kultury /wartości, cnót/; Wprowadza przemianę myślenia o wartościach, odczarowuje boga /ma on wartość, którą wymyśliliśmy, ma tylko moc która płynie z ustanowienia przez człowieka/; Emancypacja z przedmiotowego traktowania człowieka do pokazania o tym, że jest to wartość;
/nie są klasycznymi teoriami nauk empirycznych - teorie krytyczne/
Derrida kontynuuje szkołę frankfurcką.
/Współczesny świat nie lubi narzucania/;
Teoria działania komunikacyjna;
Teoria i praktyka
Filozoficzny dyskurs nowoczesności
Fakt i obowiązywanie
Przeciwnikiem jest postmodernizm:
neopragmatyzm amerykański: Rorty, Fish, D. Davison, Geertz;
poststrukturarliści francuscy /podjęli krytykę strukturalizmu aksjologiczna/: J. F. Lyotand, J. Derrida, Delenze, Foucault /nie wszyscy się przyznawali do bycia postmodernistami, hihi;x/;
Vatimo, H. White, Angersmith, Bodryard /krytyk postmodernizmu/;
Habermas formułuje zarzut, że postmodernizm jest konserwatywny;
/klasyczny Modernizm - Kant; modernizm krytyczny - Mill; postmodernizm - klasa podobnych filozofów/;
/nowoczesność, ponowoczesność - epoka historyczna, kulturowa - filozofia modernistyczna, postmodernistyczna/;
Postmodernizm nie wskazuje żadnego kierunku normatywnego /filozofia przestaje dawać ukierunkowanie, perspektywę aksjologiczną: jak mamy działać w świecie/ w zamian propaguje autokreacje /ciągła zmiana poglądów i budowanie siebie/, pogoń za sensem; życie chwilą i teraźniejszością.
Afirmuje bezkrytycznie rozwój technologiczny - pogoń za nowościami - wita rozwój nauki, który napędza rozwój techniczny i kapitalistyczny.
Nauka - działalność ułatwiająca życie, wizja nauki jako przyczynku do rozwoju instrumentalnego;
Sztuka - subiektywizm gdzie każdy może określić i wybrać coś dla siebie, upadek wszystkich kryteriów estetycznych i tego co wyznacza sztuka - krytyka sztuki jest niepotrzebna;
/kontynuacja filozofii Nietzschego/;
Wartości w postmodernie:
XIX dla modernizmu wartością nadrzędną jest rozum - metanarracja rozumu: odwołanie rozumu do postępu /odwołanie jednej wartości do wyższej wartości/;
/legitymizacje muszę być wyłącznie narracjami/;
Propagują odejscie od polityki siły - dyskusja, rozmowa, a nie tworzenie siłowych rozwiązań.
Habermas: pozytywna wypowiedź:
Modernizm: Kant jako pierwszy sformuował pytanie o to jak ma myśleć współczesny człowiek /projekt tamtych czasów powinien być kontynuowany do dzisiaj - z pewnymi poprawkami w związku z wynaturzeniami modernizmu w ciągu 200. lat - „Modernizm - niedkończony projekt/:
Wizja świata, która odwraca się od dotychczasowych przesądów - pozwala, w imię pewnych wartości /równość, wolność i sprawiedliwość/, na zmianę poglądów. Trzy odmiany rozumu: praktyczny, epistemologiczny i ….
Przywrócić związek między ustawami eksperckimi a praktyką.
Praca i interakcja.