KONSPEKT
Temat:: Struktura narodowościowa i etniczna Polski
Klasa III technikum
Czas: 45min
Cele kształcenia:
uczeń stosuje terminy, pojęcia i procedury z zakresu Geografii niezbędnych w praktyce życiowej i dalszym kształceniu
Cele z podstawy programowej:
• rozumienie obecności mniejszości narodowych w kontekście historii Polski;
• kształtowanie postaw tolerancji i współdziałania wobec grup zróżnicowanych pod względem narodowym, religijnym i etnicznym w Polsce;
• uświadomienie wartości płynących z różnorodności kulturowej ludności zamieszkującej Polskę.
Cele ogólne:
• poznanie struktury narodowościowej i etnicznej ludności Polski;
• uświadomienie problemów mniejszości narodowych zamieszkujących Polskę i polaków mieszkających poza granicami kraju;
• kształtowanie tolerancji wobec innych.
Cele operacyjne:
Uczeń wie:
• jakie narodowości i grupy etniczne mieszkają w Polsce;
• jaka jest struktura narodowościowa i etniczna regionu, w którym mieszka;
• ile osób innych narodowości zamieszkuje Polskę;
• jak zmieniła się struktura narodowościowa Polski w XX wieku;
• jaka liczba Polaków mieszka poza granicami naszego kraju.
Uczeń rozumie:
• różnice pomiędzy określeniami: mniejszość narodowa i grupa etniczna;
• znaczenie tolerancji wobec przedstawicieli innych narodowości i grup etnicznych;
• historyczne uwarunkowania współczesnej struktury narodowościowej Polski;
• przyczyny migracji Polaków poza granice kraju;
• problemy polaków mieszkających za granicą.
Uczeń potrafi:
• wskazać na mapie Polski obszary zamieszkiwane przez różne narodowości i grupy etniczne;
• uzasadnić rozmieszczenie narodowości w Polsce;
• podać przykłady działalności oświatowej, kulturalnej i politycznej mniejszości narodowych w Polsce;
• wskazać na mapie świata kraje, w których mieszka największa liczba Polaków i osób polskiego pochodzenia.
Metody: pogadanka, burza mózgów, praca z podręcznikami i atlasami
Formy pracy: pogadanka, praca z podręcznikiem, dyskusja, analiza mapy
Środki dydaktyczne: podręczniki, atlasy, mapa Polski, mapa Polski z okresu międzywojennego.
Tok lekcji:
Czynności organizacyjne (przywitanie, sprawdzenie obecności)
Przypomnienie najistotniejszych treści z poprzedniej lekcji
Wprowadzenie do lekcji, objaśnienie celów lekcji. Naród, mniejszość narodowa, grupa etniczna
Przykładowe pytania:
a. Co oznacza pojecie narodu?
b. Ile ludności liczy Polska oraz jaki stanowi to procent ludności świata?
c. Przedstawiciele których narodów - oprócz Polaków - zamieszkują nasz kraj?
d. Wymień grupy etniczne w Polsce.
Czy traktujemy innych tak, jak sami chcielibyśmy być traktowani? Uczniowie musza się do niej przygotować i przynieść na zajęcia materiały źródłowe na temat narodowości i grup etnicznych.
Realizacja nowego materiału
Wstęp.
Polska jest obecnie krajem jednolitym narodowościowo, ponieważ Polacy stanowią ok. 97% ludności państwa. Przed II wojną światową sytuacja przedstawiała się zupełnie inaczej, osoby innej narodowości stanowiły 32% wszystkich obywateli państwa. Wśród mniejszości narodowych najliczniejsi byli Ukraińcy, Żydzi, Białorusini, Niemcy, a dalszej kolejności - Łemkowie, Romowie, Słowacy i Litwini. Po II wojnie światowej - w okresie Holokaustu -oraz masowej emigracji w 1968r drastycznie zmniejszyła się liczba polskich Żydów. Ponadto w wyniku zmian geopolitycznych poza granicami polski znalazła się większość Niemców oraz duża grupa ludności litewskiej, ukraińskiej i białoruskiej.
Zapoznanie uczniów ze struktura demograficzną w Polsce (jak to przed i po wojnie)
FAZA REALIZACYJNA
Zagadnienia: Polska krajem jednolitym narodowościowo. Mniejszości narodowe w Polsce. Grupy etniczne w Polsce. Rejony Polski zamieszkiwane przez poszczególne narodowości i grupy etniczne. Mniejszości narodowe i grupy etniczne w województwie, w którym znajduje się szkoła. Polacy i ludność polskiego pochodzenia poza granicami kraju. TOLERANCJA.
Narodowości zamieszkujących Polskę? odpowiedzi to narodowości: Łemków, Tatarów, Karaimów, Rosjan, Ormian, Litwinów, Czechów i Morawian, Słowaków, Greków i Macedończyków, Wietnamczyków
i Chińczyków.
Zainicjuj rozmowę na temat:
„ Co Polacy przejęli i jakie cechy warto przejąć od innych narodowości zamieszkujących nasz kraj ?”
Wskazać na mapie obszary zamieszkiwane przez mniejszości narodowe i grupy etniczne oraz wyjaśnili dlaczego dane narodowości zamieszkują właśnie te tereny.
Poproś o określenie na podstawie mapy w podręczniku, jakie mniejszości narodowe i grupy etniczne mieszkają na terenie województwa, w którym mieszkamy.
Poproś uczniów aby na podstawie podręcznika i mapy świata wymienili, w których krajach zamieszkuje najwięcej polaków oraz określili jakie są tego przyczyny.
Rozpocznij krótką dyskusje na temat: „ Czy jesteśmy tolerancyjni wobec innych narodowości i czy inne narodowości są tolerancyjne wobec nas?”. Czuwaj nad właściwym przebiegiem dyskusji.
Podsumowanie zajęć
Zagadnienia: Kultury narodowe i etniczne a kultura masowa. Zachowanie tożsamości narodowej. Zmiany struktury narodowościowej ludności Polski.
Przyczyny wypierania narodowych i etnicznych kultur przez kulturę masową oraz o wymienienie środków zapobiegających zanikowi różnorodności kultur. Rozdaj kartę pracy i poproś o uzupełnienie na podstawie swoich wypowiedzi.
Poleć uczniom aby na podstawie mapy Polski dokonali porównania struktury narodowościowej ludności Polski międzywojennej i współczesnej oraz poproś o wyjaśnienie różnic.
Praca domowa
Zdobądź informacje dotyczące mniejszości narodowych w województwie, które zamieszkujesz (liczba ludności, organizacje społeczne, kulturalne itp.) i sporządź notatkę w zeszycie przedmiotowym.
Autodiagnoza
Czy lekcja została przeprowadzona zgodnie z planem?
Jakie są efekty nauczania?
Dobre i słabe momenty z przeprowadzonej lekcji
Efekty pracy uczniów?
Czy materiały pomocnicze były pożyteczne, dobrze dobrane?
Nieprzewidzialne trudności
Jakie są sugestie dla przyszłej pracy?
Czy zaplanowane umiejętności zostały opanowane