Koszty operacyjne działalności zasadniczej

Amortyzacja to koszt zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych

Zużycie materiałów i energii obejmuje: zużycie surowców podstawowych i materiałów pomocniczych, opakowań, paliwa, części zamiennych do maszyn, energię elektryczną, cieplną, wodę, itp.

Usługi obce obejmują: usługi transportowe, remontowe, napraw, konserwacji, pocztowe, bankowe, konsultingowe, najmu, dzierżawy, obróbkę obcą, itp.

Wynagrodzenia obejmują: wynagrodzenia brutto za pracę bez względu na charakter stosunku pracy

Ubezpieczeni społeczne i inne świadczenia obejmują: obciążające pracodawcę składki na ubezpieczenie społeczne, fundusz pracy i POŚP, fundusz świadczeń socjalnych, posiłki regeneracyjne, BHP, szkolenia, itp.

Podatki i opłaty obejmują: podatki kosztowe (np. od nieruchomości, środków transportu, VAT niepodlegający odliczeniu) oraz opłaty (skarbowe, notarialne, administracyjne).

Pozostałe koszty obejmują: delegacje służbowe, koszty reklamy, ubezpieczenia majątkowe, itp. (inne, nie wymienione wyżej).

Ewidencja kosztów w układzie kalkulacyjnym

Różne konta		Produkcja podstawowa
		koszty bezpośrednie produkcji
		koszty pośrednie produkcji
		koszty ogólnozakładowe
		koszty zakupu
		koszty sprzedaży

Koszty bezpośrednie to takie koszty, które na podstawie dokumentów źródłowych można przypisać wprost dokładnie do produkowanych wyrobów. Są to materiały bezpośrednie, robocizna bezpośrednia wraz z narzutami i inne koszty bezpośrednie.

Koszty pośrednio produkcyjne to takie koszty, które na podstawie dokumentów źródłowych nie mogą być przypisane wprost dokładnie do produkowanych wyrobów. Są to koszty ogrzewania na wydziale, oświetlenia na wydziale, konserwacji, remontów, maszyn produkcyjnych, amortyzacji budynku wydziału, robocizna pracowników pośrednio produkcyjnych (np. konserwatora maszyn),

Koszty zarządu to koszty ogólnozakładowe, np. wynagrodzenie pracowników zarządu i administracji, zużycie materiałów przez zarząd i administrację, zużycie energii elektrycznej w budynku zarządu i administracji, amortyzacja budynku zarządu i administracji.

Koszty zakupu związane są z funkcją zakupu. Są to koszty załadunku, transportu, wyładunku, ubezpieczenia w drodze zakupionych składników majątkowych.

Koszty sprzedaży związane są z funkcją sprzedaży. Np. koszty załadunku, wyładunku, transportu, ubezpieczenia w drodze sprzedawanych składników majątku.

Wstępna ewidencja kosztów w układzie rodzajowym i ich rozliczenie (zespół 5)

Różne konta		Konto kosztów 4		Rozliczenie kosztów rodzajowych (490)		Konto kosztów 5
			Konto kosztów 4
			Konto kosztów 4
			Konto kosztów 4

Konto 490 pełni funkcję przeniesieniową kosztów z jednego układu (4) w inny układ (5).

PRZYKŁAD

1. Naliczono wynagrodzenie pracowników – lista płac brutto 100 000zł, w tym:

1. Bezpośrednio produkcyjnych 70 000zł

2. Pracowników obsługi wydziału 10 000zł

3. Pracowników administracji 20 000zł

1. Zużycie materiałów RW, ogólna kwota 23 000zł, w tym:

1. Bezpośrednio produkcyjne 22 000zł

2. Materiały zużyte przez zarząd 1 000zł

1. Amortyzacja środków trwałych (PK) 3 400zł, w tym:

1. Budynku wydziału produkcyjnego 1 500zł

2. Budynku administracji i zarządu 1 900zł

UKŁAD RODZAJOWY Rozrachunki z tyt. Wynagrodzeń		Rozliczenie wynagrodzeń		Wynagrodzenia
	1) 100 000		1) 100 000	1') 100 000
Materiały		Zużycie materiałów i energii
	2) 23 000		2) 23 000
Umorzenie ŚT		Amortyzacja
	3) 3 400		3) 3 400

UKŁAD KALKULACYJNY

Rozrachunki z tyt. Wynagrodzeń		Rozliczenie wynagrodzeń		Produkcja podstawowa
	1) 100 000		1) 100 000	1') 100 000
Materiały				Koszty wydziałowe
	2) 23 000
Umorzenie ŚT				Koszty zarządu
	3) 3 400

WSTĘPNA EWIDENCJA KOSZTOW W UKŁADZIE RODZAJOWYM I ICH ROZLICZENIE

Rozrachunki z tyt. Wynagrodzeń		Rozliczenie wynagrodzeń		Wynagrodzenia		490		Produkcja podstawowa
	1) 100 000		1) 100 000	1') 100 000		1') 100 000
Materiały					Zużycie materiałów i energii			2a) 22 000
	2) 23 000					2) 23 000
Umorzenie ŚT				Amortyzacja
	3) 3 400					3) 3 400

Rozliczenia międzyokresowe kosztów przeprowadza się w celu ścisłego ustalenia kosztów działalności danego okresu sprawozdawczego.

Rozliczenie międzyokresowe kosztów (w skrócie RMK) polega na:

• Gromadzeniu kosztów więcej niż jednego okresu sprawozdawczego na specjalnym koncie o nazwie Rozliczenia międzyokresowe kosztów, a następnie rozliczaniu tych kosztów na te miesiące, których dotyczą dane koszty

• Tworzeniu rezerwy na przewidywane w planie wydatki, co następuje przez zaliczanie części tych wydatków w ciężar kosztów bieżącego okresu.

Wyróżniamy:

1. Czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów – występują one w przypadku ponoszenia kosztów dotyczących przyszłych okresów, np. czynsz płacony z góry za cały rok. Wykazuje się je w aktywach bilansu.

2. Bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów – obejmują kwoty zaliczane do kosztów bieżącego miesiąca, których pokrycie nastąpi w przyszłości. Polegają one na tworzeniu rezerwy na koszty przyszłych okresów, np. na remont ciągnący się w czasie, na gwarancje. Wykazuje się je w pasywach bilansu.

Konto Rozliczenie międzyokresowe kosztów jest kontem bilansowym. Może wykazywać na koniec poszczególnych miesięcy 2 salda, saldo debet oznaczające nakłady przyszłych okresów i saldo kredyt oznaczające rezerwę n wydatki przyszłych okresów.

Typowe koszty rozliczane w czasie to np.:

• Zakup czasopism

• Czynsz za najem środków trwałych opłacony z góry

• Koszty ubezpieczeń majątkowych

• Koszty remontów

• Koszty energii elektrycznej opłacone z góry za kilka miesięcy

• Koszty zakupu

• Podatek od nieruchomości

• Podatek od środków transportowych