Przestępczość jako problem społeczny

Przestępczość

Przez pojęcie przestępczość rozumie się zbiór czynów zabronionych ustawowo pod groźbą kary, a popełnionych na obszarze danej jednostki terytorialnej. Przestępczość jest zjawiskiem społecznym.

Problem społeczny

Taki stan społeczny, który znaczna część społeczeństwa definiuje jako łamanie norm społecznych, będących dla nich szczególnie cennymi. Problemy społeczne mogą stanowić przeszkodę dla efektywnego funkcjonowania państwa, utrudniają, bądź nawet uniemożliwiają realizację celów społecznych. Problem społeczny stanowi rozdźwięk między uznanymi wzorami a aktualnym stanem rzeczy.

Najbardziej chyba namacalnym, po bezrobociu i ubóstwie problemem polskiego społeczeństwa jest przestępczość. Co prawda jej stopień jest dziś dużo niższy, niż na początku lat 90, gdy nierównomiernie bogacące się społeczeństwo, a szczególnie jego niziny chciały wyrównania poziomu majątkowego poprzez pospolite kradzieże i napady. Wówczas nawet wszystkich nie zgłaszano, bo w przekonaniu społeczeństwa odpowiednie służby były bezsilne. Stosunkowo mniejszym problemem była wówczas przestępczość zorganizowana. Podzielona na gangi, szajki i jak byśmy je nazwali organizacje działały w sposób niewidoczny dla zwykłego obywatela. Przemycając narkotyki, papierosy czy nowe w tamtych czasach telefony komórkowe i sprzęty RTV i AGD.

Przestępczość rozpatrywana być może z punktu widzenia jej rozległości, intensywności, struktury i dynamiki. Przestępczość i jej poziom determinuje wiele czynników. Wśród czynników kryminogennych można wyodrębnić czynniki o charakterze szczególnym i ogólnym.

Do pierwszej grupy należy zaliczyć; cechy osobiste przestępcy, układy sytuacyjne, zachwianie równowagi psychicznej, frustracje jednostek, grupy społecznej, rozpad więzi nieformalnych, niedomogi w działaniu organizacji formalnych, alkoholizm, rodziny dysfunkcjonalne, wadliwe działania systemu oświatowego i wychowawczego.

Do drugiej zaś nędzę, niesprawiedliwość i konflikty społeczne, nierówny podział bogactw, niski stan zdrowotny społeczeństw, dominację jednej grupy społecznej nad innymi - opierającą się jedynie na bogactwie lub posiadaniu siły czy władzy, frustracje wywołaną niespełnieniem podstawowych potrzeb związanych z egzystencją ludzką, masowy wyzysk, nierówne możliwości życiowe i nieszczęścia powodowane przez człowieka, rygorystyczność kodeksów i przepisów prawnych pozostającymi w niezgodzie z poglądami społeczeństwa, przestarzałe lub nieprzychylne ludziom ustawodawstwa stosowane w sposób sztywny wobec wielu warstw społecznych.

Biorąc pod uwagę wszystkie rodzaje przestępczości to w zestawieniu z największymi miastami w Polsce największa przestępczość przypada na Katowicach.

Rodzaje przestępczości

• pospolita

• zorganizowana

• gospodarcza

• narkotykowa

• kryminalna

• graniczna

• nieletnich

Przestępczość pospolita

Jako przestępczość pospolitą traktować można wszystkie rodzaje przestępstw przeciwko:

• życiu i zdrowiu,

• wolności,

• obyczajności,

• mieniu,

• wymiarowi sprawiedliwości,

• dokumentom itp.

poza zbrodniami przeciwko ludzkości, zbrodniami wojennymi i zbrodniami przeciwko pokojowi, a także przestępstwami politycznymi.

Przestępczość zorganizowana

Zjawisko kryminalne występujące w skali międzynarodowej, którego nie można ściśle ograniczyć stanem faktycznym przestępstwa. Obejmuje ona zbiór poszczególnych przestępstw, złożoną postać (formę) aspołecznych zachowań, nie jest zjawiskiem wcześniej nieznanym, występowała w wielu krajach, w różnej formie, a przedmiotem jej zainteresowań były różne obszary życia społeczno-ekonomicznego.

Przestępczość gospodarcza

Przestępstwa przeciwko mieniu uczestników obrotu gospodarczego:

• Kradzież

• Oszustwo

• przywłaszczenie w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej

• przestępstwa na szkodę wierzycieli.

Obejmuje niemal wszystkie sfery gospodarki.

Przestępczość narkotykowa

• Wszelaka produkcja, handel, przemyt narkotyków i posiadanie narkotyków.

• Przestępczość stwarza zagrożenie nie tylko dla pojedynczych osób, ale ma także bardzo negatywny wpływ na funkcjonowanie struktur państwowych i gospodarczych. Wśród głównych konsekwencji należy wymienić:

• Tworzenie i rozwój rozległych zorganizowanych grup i sieci przestępczych o zasięgu międzynarodowym.

• Korumpowanie służb granicznych oraz organów ścigania.

• Legalizowanie dochodów uzyskanych z biznesu narkotykowego („pranie brudnych pieniędzy”).

Przestępczość narkotykowa stanowi w ostatnich latach największe zagrożenie dla porządku publicznego i bezpieczeństwa ogólnego państw.
W procederze rozpowszechniania narkotyków uczestniczą dealerzy, zorganizowani w sieci sprzedaży, wytwórcy lub hodowcy, przemytnicy jak również zorganizowane i ściśle kontrolowane siatki hurtowych dystrybutorów.

Przestępczość kryminalna

Obejmuje przestępstwa:

• zabójstwa

• rozboje

• wymuszenia rozbójnicze

• porwania dla okupu

• terroryzm

• rozboje z użyciem broni palne

• nielegalny obrót bronią, amunicją i materiałami wybuchowymi

Czyny charakteryzujące się niskimi pobudkami, agresywnością i brutalnością. Są to takie przestępstwa, które zdarzają się najczęściej.

W tej sferze przestępczości dominują czyny przeciwko mieniu obywateli, a w szczególności kradzieże samochodów i kradzieże z włamaniem.
Istotnym działaniem na szkodę obywateli stały się również oszustwa i wyłudzenia.
Wzrost tego rodzaju zagrożeń wynika ze zubożenia obywateli, braku perspektyw rozwojowych a głównie braku możliwości.

Przestępczość graniczna

Wszystkie przestępstwa odbywające się na granicy między państwami takie jak np.:

• przemyt towarów

• nielegalna migracja

• używanie sfałszowanych dokumentów