OCHRONA ŚRODOWISKA- REFERAT
Powłoka gleby stanowi „naskórek” powierzchni lądów i pośredniczy w wymianie materii i obiegu energii. Jest wrażliwa na procesy związane z działalnością człowieka prowadzącą do odchyleń przebiegu jej naturalnych funkcji. Czynniki antropogeniczne znajdują odbicie w degradacji gleb ( obniżają ich produktywność). Czynniki te to:
- zakłócenie normalnego obiegu wód
- degradacje roślinności i erozję gleb
- zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego i wód
- chemizacja rolnictwa
- nieprawidłowe składowanie odpadów.
Zakłócenia obiegu wód powstają przede wszystkim w wyniku eksploatacji górniczej, rozwoju intensywnej gospodarki rolnej, nieprawidłowej gospodarki leśnej.
Na terenach górniczych spotykamy się ze zjawiskiem przesuszania wierzchniej warstwy gleby, która staje się podatna na rozwiewanie i stopniowo podlega degradacji. Przesuszanie następuje też w skutek niewłaściwie prowadzonych melioracji lub w skutek zwiększonego poboru wody dla zaspokojenia potrzeb ludności i przemysłu oraz odwadnianie terenów pod zabudowę.
Nadmierne zawodnienie gleby prowadzi do jej zawilgocenia a nawet do wystąpienia rozlewisk. Groźnym czynnikiem degradacji gleb jest erozja gleb, która wiąże się najczęściej z wylewaniem obszarów wododziałowych i stoków.
Do współcześnie najgroźniejszych skutków działalności gospodarczej człowieka należy zaliczyć przemiany cech fizycznych i chemicznych gleby pod wpływem tzw. Chemizacji rolnictwa oraz zanieczyszczenia powietrza i wód. Jednym z najbardziej szkodliwych związków jest SO2. Duże stężenie SO2 emitowane do atmosfery, przedostaje się do gleby m.in. za pośrednictwem „kwaśnych deszczów” ( powstają w wyniku reakcji chemicznych zachodzących w trakcie kontaktu wody opadowej z powietrzem zawierającym SO2). Deszcze te powodują zakwaszenie gleby i obniżają jej produktywność. Źródło zatrucia stanowią też liczne zawarte w atmosferze lub wodach związki metali ciężkich, a wśród nich zwłaszcza zw. Ołowiu. Groźne dla roślin a także dla człowieka są również niektóre pierwiastki śladowe jak kobalt, lit, tor, nikiel przedostające się do gleby poprzez środki ochrony roślin, a także przez wody opadowe.
Powierzchnia gleb obecnie zdegradowanych sięga na ziemi 2 mld. ha. Przy obecnym tempie zmniejszania się użytków rolnych obszar strat glebowych może do 2000 roku ulec podwojeniu.
Wody powierzchniowe i podziemne oraz wody oceanów i mórz kolejny element środowiska narażony na bezpośredni wpływ działalności człowieka. Zanieczyszczenie wód dowodzi bezmyślności i nieświadomości faktu , że woda jest zarówno czynnikiem warunkującym życie na Ziemi jak i surowcem niezbędnym do produkcji przemysłowej.
Wody obszarów koncentracji przemysłu i dużych skupień ludności są narażane na zanieczyszczenie pochodzące z różnych źródeł.
- z pyłów i gazów, osiadających na powierzchni gruntu, zabudowań, dróg, roślin i otwartych wód.
- z bezpośrednich zrzutów do rzek , jezior i mórz wód zużytych przez zakłady przemysłowe, gospodarkę rolną, oraz ludność miast i wsi.
- ze składowisk odpadów przemysłowych i rolniczych oraz z komunalnych wysypisk śmieci, drogą spłukiwania powierzchniowego i infiltracji wód opadowych.
Wśród zanieczyszczeń wód rozróżniamy składniki biologiczne oraz chemiczne( organiczne i nieorganiczne),a także fizyczne (m.in. substancje radio aktywne, wody podgrzane w procesie chłodzenia turbin w przemyśle energetycznym i inne).
Do ścieków przemysłowych odprowadzonych do wód otwartych przedostają się różne metale ciężkie zagrażając zdrowiu i życiu roślin i ludzi. Największe rozmiary zniszczeń jednak powoduje na świecie ropa naftowa, która wycieka do mórz i oceanów w przypadkach awarii i katastrof zbiornikowców oraz z powodu niedbalstwa w trakcie oczyszczania zbiornikowców. Tymczasem 1 tona ropy naftowej niszczy życie na powierzchni 10 km2.
Szkody wyrządzone przez ścieki przemysłowe i komunalne przybrały ogromne rozmiary w krajach przemysłowych Morze Bałtyckie w 1/6 zostało już zamienione w „podwodną pustynię”. Do Morza Północnego rzeki znoszą codziennie 20tys. m3 ścieków przemysłowych i miejskich zawierających wielkie ilości metali ciężkich, kwasów, tłuszczów, fenoli, pestycydów, zw. Organicznych (białka). Nad morzem Śródziemnym zamyka się dla turystów coraz większe odcinki plaż. Oceanografowie określają obecny stan jako „zagrażający oceanom śmiercią”. Jest jeszcze szansa na uratowanie ich, jednakże efektywne działania muszą być podjęte natychmiast. Szczególnie groźne są również przypadki do wód podziemnych zanieczyszczeń przedostających się w trakcie obiegu wody i pojawiających się niekiedy w znacznej odległości od źródła zanieczyszczenia
Pełny cykl oczyszczania wody obejmuje cztery fazy: oczyszczanie mechaniczne, biologiczne, usuwanie związków azotu i fosforu i ostateczne, odnowę wody przez usuwanie resztek zanieczyszczeń.
Pokrycie potrzeb mieszkańca posiadającego tzw. Mieszkanie z wygodami, pralkę i samochód wymaga 455-7 5 dm3 wody na dobę.
Do naszej atmosfery dostają się różnego rodzaju gazy, a jednym z najbardziej szkodliwych jest dwutlenek siarki. Wytwarzany jest on podczas palenia wszystkich substancji zawierających siarkę. W praktyce głównym jego źródłem są elektrownie opalane węglem kamiennym lub, co gorsza, brunatnym. Wytwarzają one w przybliżeniu tyle samo tego gazu, co wszystkie pozostałe piece i palenisko przemysłowe i domowe razem wzięte. Dwutlenek siarki jest bardzo szkodliwy dla wszystkiego co żyje, zwłaszcza dla roślin. W powietrzu dwutlenek siarki ulega dalszemu utlenianiu do SO3 i z wodą daje kwas siarkowy - najważniejszą przyczynę kwaśnych deszczów, które niszczą nasze lasy.
Znaczne ilości zanieczyszczeń stanowią różnego rodzaju pyły. Ulatują one z kominów zakładów przemysłowych, znajdują się w spalinach silników, powstają ze ścierających się opon samochodów i ze ścieranych nimi nawierzchni dróg. W środowisku naturalnym pyły, które nie są szczególnie trujące, mogą jednak szkodzić roślinom. Pyły osadzają się na powierzchni liści pochłania światło, a może również zatykać aparaty szparkowe i w ten sposób utrudniać fotosyntezę.