10

www.gazetapodatkowa.pl

Gazeta Podatkowa nr 14 • 18.02.2008 r.

RACHUNKOWOŚĆ DLA KAŻDEGO

Podatkowa księga

przychodów i rozchodów

Jak zaksięgować wypłatę ekwiwalentów

dla pracowników?

Zatrudnionym pracownikom wypłacam ekwiwalenty: za pranie odzieży

roboczej oraz za używanie własnej odzieży. W której kolumnie księgi po-

datkowej zaksięgować te wypłaty?

Pracodawca jest obowiązany zapewnić pranie, konserwację, naprawę, odpylanie

i odkażanie odzieży i obuwia roboczego. Wynika to z art. 237

9

§ 2 Kodeksu pracy

(Dz. U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.). Jeżeli pracodawca nie może zapewnić prania

odzieży roboczej, czynności te mogą być wykonywane przez pracownika, pod warun-

kiem wypłacania przez pracodawcę ekwiwalentu pieniężnego w wysokości kosztów

poniesionych przez pracownika (art. 237

9

§ 3 K.p.).

Pracodawca może ustalić stanowiska, na których dopuszcza się używanie przez pra-

cowników, za ich zgodą, własnej odzieży i obuwia roboczego, spełniających wymagania

bezpieczeństwa i higieny pracy. Pracownikowi używającemu własnej odzieży i obuwia

roboczego pracodawca wypłaca ekwiwalent pieniężny w wysokości uwzględniającej

ich aktualne ceny (art. 237

7

§ 2 i § 4 K.p.).

Wydatki ponoszone przez pracodawcę na realizację obowiązków wynikających

z przepisów Kodeksu pracy są związane z funkcjonowaniem firmy pracodawcy i pro-

wadzoną przez niego działalnością gospodarczą. Ponadto nie są wymienione w katalogu

wyłączeń z kosztów uzyskania przychodów. Dlatego też można je ująć w kosztach

w księdze podatkowej. Mogą jednak powstać wątpliwości czy zaksięgować je w ko-

lumnie 12 „Wynagrodzenia w gotówce i w naturze” czy 13 „Pozostałe wydatki”?

W kolumnie 12 należy wpisywać wynagrodzenia brutto wypłacane pracownikom.

Wynagrodzenia mogą obejmować m.in. wynagrodzenie zasadnicze, za godziny nad-

liczbowe, premie, dodatki stażowe i funkcyjne, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzy-

stany urlop. Nie zalicza się natomiast do wynagrodzeń ekwiwalentu za pranie odzieży

roboczej wykonywane we własnym zakresie przez pracowników oraz ekwiwalentu za

używanie własnej odzieży roboczej.

Kwotę tych ekwiwalentów należy wpisać do księgi podatkowej w kolumnie 13

z chwilą ich wypłacenia. Wpisu do księgi można dokonać na podstawie listy płac lub

innego dowodu, na którym pracownik potwierdzi podpisem otrzymanie ekwiwalentu.

Jeżeli zaś kwota ekwiwalentu została przekazana na rachunek bankowy pracownika,

podstawą wpisu do księgi podatkowej będzie np. wyciąg bankowy.

Należy dodać, że przyznane pracownikowi ekwiwalenty pieniężne za pranie

odzieży roboczej i używanie własnej odzieży stanowią dla pracownika przychód

niepodlegający opodatkowaniu (art. 21 ust. 1 pkt 11 ustaw o pdof – Dz. U. z 2000 r.

nr 14, poz. 176 ze zm.).

Dorota Przybyszewska

Jednostki nieprowadzące działalności gospodarczej i niebędące spółkami handlowymi

mogą prowadzić księgi rachunkowe i sporządzać roczne sprawozdania finansowe w sposób

uproszczony.

Zasady prowadzenia ksiąg rachunkowych przez te jednostki określa rozporządzenie

Ministra Finansów z dnia 15 listopada 2001 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości

dla niektórych jednostek niebędących spółkami handlowymi, nieprowadzących działalności

gospodarczej (Dz. U. nr 137, poz. 1539 ze zm.).

Przepisy rozporządzenia mają zastosowanie do jednostek prowadzących wyłącznie dzia-

łalność statutową, do których można zaliczyć w szczególności stowarzyszenia, fundacje,

związki zawodowe, organizacje pracodawców, izby gospodarcze, organizacje dobroczyn-

ności i opieki społecznej.

Wymienione jednostki prowadzą księgi rachunkowe stosując odpowiednie przepisy

ustawy o rachunkowości, z uwzględnieniem § 2 ust. 2–6 rozporządzenia. Nie mają do

nich zastosowania przepisy rozdziału 6 i 7 ustawy o rachunkowości (dotyczące skonsoli-

dowanych sprawozdań finansowych oraz badania i ogłaszania sprawozdań finansowych).

Wynika to z art. 80 ust. 3 ustawy o rachunkowości (Dz. U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 ze zm.).

Należy w tym miejscu zaznaczyć, że sprawozdania finansowe jednostek posiadających

status organizacji pożytku publicznego podlegają obowiązkowemu badaniu – po spełnieniu

warunków określonych w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 2004 r.

w sprawie obowiązku badania sprawozdań organizacji pożytku publicznego (Dz. U. nr 285,

poz. 2852).

Jeżeli wymienione wcześniej jednostki podejmą w trakcie roku obrotowego do-

datkowo (poza działalnością statutową) działalność gospodarczą, staną się wówczas

przedsiębiorcami i z dniem podjęcia tej działalności obowiązane będą stosować prze-

pisy ustawy o rachunkowości w pełnym zakresie.

Jednostki prowadzące wyłącznie działalność statutową powinny określić sposób

prowadzenia ksiąg rachunkowych w dokumentacji opisującej przyjęte zasady rachun-

kowości, o której mowa w art. 10 ust. 1 ustawy o rachunkowości. Sposób prowadzenia

ksiąg powinien uwzględniać rozmiar i specyfikę jednostki oraz zapewnić sporządzenie

rocznych sprawozdań finansowych ze szczegółowością określoną w załączniku nr 1 i 2 do

rozporządzenia.

Przychody działalności statutowej

Przychody jednostki prowadzącej wyłącznie działalność statutową obejmują w szcze-

gólności: składki brutto określone statutem, dotacje i subwencje, nieodpłatnie otrzymane

składniki majątku, a także kwoty należne ze sprzedaży składników majątku.

Ewidencję tych przychodów prowadzi się w ciągu roku na koncie 70 „Przychody działal-

ności statutowej”. W celu prawidłowego sporządzenia sprawozdania finansowego wskazane

jest prowadzić ewidencję analityczną do tego konta przychodów wyodrębniając:

– przychody z tytułu składek brutto określonych statutem (np. konto 70-1),

– inne przychody określone statutem (np. konto 70-2).

Na dzień bilansowy przychody działalności statutowej należy przeksięgować na wynik

finansowy zapisem:

–

Wn konto 70 „Przychody działalności statutowej”,

–

Ma konto 86 „Wynik finansowy”.

Inne przychody

Oprócz wcześniej wskazanych podstawowych przychodów w jednostkach prowadzących

działalność statutową mogą wystąpić inne przychody, których ewidencję należy prowadzić

zgodnie z ustawą o rachunkowości. Zalicza się do nich pozostałe przychody (konto 76-0),

przychody finansowe (konto 75-0), zyski nadzwyczajne (konto 77-0).

Wymienione przychody na dzień bilansowy przenosi się na wynik finansowy zapisem:

– Wn konto 76-0 „Pozostałe przychody”, konto 75-0 „Przychody finansowe”, konto

77-0 „Zyski nadzwyczajne”,

–

Ma konto 86 „Wynik finansowy”.

Koszty działalności statutowej i koszty administracyjne

Jednostki nieprowadzące działalności gospodarczej mogą prowadzić ewidencję kosz-

tów na kontach zespołu 4 lub wyłącznie na kontach zespołu 5 – decyzję w tym zakresie

podejmuje kierownik jednostki. Ewidencję kosztów należy prowadzić ze szczegółowością

umożliwiającą prawidłowe sporządzenie rachunku wyników. Odrębnie należy ewiden-

cjonować koszty działalności statutowej i koszty administracyjne. Wynika to z § 2 ust. 3

wymienionego rozporządzenia.

Ewidencję kosztów związanych z realizacją zadań statutowych, w tym także świad-

czeń określonych statutem, można prowadzić na koncie 40 lub 50 „Koszty działalności

statutowej”.

Z kolei koszty administracyjne można ujmować na koncie 41 lub 51 „Koszty administra-

cyjne”. W ewidencji analitycznej prowadzonej do tych kont należy wyszczególnić nastę-

pujące rodzaje kosztów: wynagrodzenia oraz ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia

na rzecz pracowników i innych osób, odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe środków

trwałych i wartości niematerialnych i prawnych, zużycie materiałów i energii, usługi obce

oraz pozostałe koszty o charakterze administracyjnym.

Na dzień bilansowy koszty działalności statutowej oraz koszty administracyjne przenosi

się na wynik finansowy zapisem:

–

Wn konto 86 „Wynik finansowy”,

–

Ma konto 40 lub konto 50 „Koszty działalności statutowej”,

–

Ma konto 41 lub konto 51 „Koszty administracyjne”.

Inne koszty

W jednostce prowadzącej wyłącznie działalność statutową mogą wystąpić również inne

koszty poza wymienionymi wcześniej, tj. koszty finansowe (konto 75-1), pozostałe koszty

(konto 76-1) oraz straty nadzwyczajne (konto 77-1).

Na dzień bilansowy koszty te przenosi się na wynik finansowy zapisem:

–

Wn konto 86 „Wynik finansowy”,

–

Ma konto 75-1 „Koszty finansowe”, konto 76-1 „Pozostałe koszty”, konto 77-1

„Straty nadzwyczajne”.

Prezentacja wyniku finansowego w sprawozdaniu finansowym

Po przeniesieniu na konto 86 wszystkich przychodów i kosztów za dany rok obrotowy

ustala się na tym koncie wynik finansowy.

Nadwyżkę przychodów nad kosztami, czyli saldo Ma konta 86, należy na dzień bilan-

sowy przeksięgować na konto 84 „Rozliczenia międzyokresowe przychodów”, zapisem:

–

Wn konto 86 „Wynik finansowy”,

–

Ma konto 84 „Rozliczenia międzyokresowe przychodów”.

W sytuacji, gdy poniesione w danym roku koszty przewyższą osiągnięte przychody,

jednostka poniesie stratę na działalności. Nadwyżkę kosztów nad przychodami przenosi

się na dzień bilansowy na konto 65 „Pozostałe rozliczenia międzyokresowe kosztów”,

zapisem:

–

Wn konto 65 „Pozostałe rozliczenia międzyokresowe kosztów”,

–

Ma konto 86 „Wynik finansowy”.

Jednostki nieprowadzące działalności gospodarczej sporządzają bilans i rachunek

w sposób określony w załączniku nr 1 i 2 do rozporządzenia.

Zgodnie z wzorem rachunku wyników należy ustalić i wykazać odrębnie:

– w pozycji C – wynik finansowy na działalności statutowej (wielkość dodatnia lub

ujemna),

– w pozycji I – wynik finansowy brutto na całokształcie działalności (wielkość dodatnia

lub ujemna),

– w pozycji K – wynik finansowy ogółem.

Wynik finansowy wykazany w pozycji K wykazuje się w bilansie w pasywach w pozycji

A.III „Wynik finansowy netto za rok obrotowy”, dodatkowo wyodrębniając:

– nadwyżkę przychodów nad kosztami (wielkość dodatnia) – w pozycji A.III.1 lub

– nadwyżkę kosztów na przychodami (wielkość ujemna) – pozycji A.III.2.

Wynik finansowy ogółem, po zatwierdzeniu rocznego sprawozdania finansowego,

zwiększa:

– koszty roku następnego (jest to wielkość ujemna wykazana w rachunku wyników

w wierszu K.I) albo

– przychody roku następnego (wielkość dodatnia wykazana w wierszu K.II).

Różnicę dodatnią jednostki mogą także zaliczyć na zwiększenie funduszu statutowego.

Wynika to z § 2 ust. 4 rozporządzenia.

Pod datą zatwierdzenia sprawozdania finansowego – a więc w księgach następnego

roku – dokonuje się następujących zapisów:

1. Zaliczenie nadwyżki przychodów nad kosztami:

a) do przychodów działalności statutowej

-

Wn konto 84 „Rozliczenia międzyokresowe przychodów”,

-

Ma konto 70 „Przychody działalności statutowej”,

b) na zwiększenie funduszu statutowego

-

Wn konto 84 „Rozliczenia międzyokresowe przychodów”,

-

Ma konto 80 „Fundusz statutowy”.

2. Zaliczenie nadwyżki kosztów nad przychodami do kosztów działalności statuto-

wej:

–

Wn konto 40 lub 50 „Koszty działalności statutowej”,

–

Ma konto 65 „Pozostałe rozliczenia międzyokresowe kosztów”.

Ewa Gruchot

Wynik finansowy w jednostkach

nieprowadzących działalności gospodarczej