sposoby finansowania działalności gospodarczej, [Finanse]


Sposoby finansowania działalności gospodarczej

  1. podmioty sprawcze w zakresie tych transakcji - eksporter lub importer

Zawierają oni jako niezależne strony umowę sprzedaży międzynarodowej, z której wynikają określone prawa i obowiązki dla stron (w prawie cywilnym nie ma pojęcia umowy kupna). Na sprzedającym ciąży obowiązek dostarczenia rzeczy, wydania jej i przeniesienia własności na kupującego; na kupującym ciąży obowiązek odebrania rzeczy i zapłacenia ceny. Umowa sprzedaży międzynarodowej zawierana jest między rezydentami i nierezydentami.

  1. kredyt w rachunku otwartym (kredyt niezabezpieczony). Jest bardziej niebezpieczny; eksporter dostarcza towary i odracza moment zapłaty, następuje księgowanie zgodne u eksportera i importera i w odpowiednim czasie wynikającym z udzielonego kredytu kupieckiego następuje spłata; ,wydaje się dokumenty towarowe nie mając żadnego zabezpieczenia. Kredyt ten jest stosowany tylko wtedy gdy termin realizacji jest krótki oraz między przedsiębiorstwami, które znają się dobrze i darzą zaufaniem, także w przypadkach, gdy walcząc o zagranicznego nabywcę nie można zastosować innych warunków płatności (warunki płatności mają być elementem walki konkurencyjnej)

  2. Kredyt wekslowy (zabezpieczony).

Weksel jest instrumentem zabezpieczenia wierzytelności.

Kredyt wekslowy może funkcjonować w ten sposób, że eksporter wystawi weksel - ciągnie weksel na importera, importer ten weksel przyjmie, w związku z tym stanie się wekslowo zobowiązany do zapłaty sumy wekslowej (która ucieleśnia wartość należności kredytowej eksportera.) - jest to kredyt z wykorzystaniem weksla trasowanego, ciągnionego.

Zabezpieczenie wekslowe może również wystąpić, gdy importer wystawił weksel własny na rzecz eksportera, zobowiązując się do zapłaty określonej sumy wynikającej z wartości kredytu.

Weksel chroni interes ekonomiczny eksportera

Importer może zapewnić finansowanie, gdy dokonuje wpłaty zaliczki na poczet przyszłej dostawy przez eksperta. Zaliczka jest wówczas kredytem kupieckim importera udzielonym ekspertowi.

Na rynku obowiązują dla grup towarów umowne wielkości zaliczek (15-20%, 20-25%). Eksporter korzysta ze środków importera dla sfinansowania cyklu produkcyjnego czy cyklu dostaw.

Częściej i na szerszą skalę transakcje handlu międzynarodowego finansuje eksporter. Finansowanie to ma jednak wyraźne ograniczenia, gdyż ograniczone są środki własne eksportera oraz występują ograniczenia w dostępie do środków obcych, ponadto ryzyko operacji zagranicznych jest wyższe niż ryzyko operacji krajowych . W związku z tym eksporterzy nie chcą się na nie narażać. Oprócz tego mogą występować kłopoty z płynnością finansową, zamrożeniem środków - dlatego taki sposób finansowania dotyczy na ogół krótkich terminów - do 1 roku, ograniczonych sum.

  1. Banki komercyjne

W przypadku transakcji międzynarodowych pełnią 3 funkcje: dokonują rozliczeń transakcji, finansują te transakcje, wprowadzają do tych transakcji element pewności w postaci gwarancji bankowych.

Bank eksportera finansuje transakcje eksportowe w tej mierze, w jakiej udziela kredytu refinansowego powiązanego z kredytem kupieckim eksportera na rzecz importera. Eksporter udziela kredytu kupieckiego, jeżeli ma pewność, że otrzyma refinansowanie ze swojego banku - będzie mógł finansować dalsze cykle produkcyjne i rozliczeniowe. Eksporter, poprzez kredyt kupiecki, przesuwa kredyt uzyskany w swoim banku. W szczególnych wypadkach dochodzi do zjawiska o złożonej strukturze zwanej kredytem dostawy - supplier's credit.

0x08 graphic
0x01 graphic

Podstawę tworzy stosunek umowny między eksporterem a importerem którzy zawierają umowę sprzedaży międzynarodowej (kontrakt eksportowy / importowy). Eksporter - zobowiązuje się odroczyć termin płatności - importer uzyskuje kredyt kupiecki, eksporter dostarcza towar. Eksporter zapewnia sobie refinansowanie tego kredytu kupieckiego w swoim banku - na mocy umowy kredytowej dochodzi do określenia zobowiązań banku eksportera względem eksportera - bank swoimi kredytami będzie refinansował kredyty kupieckie udzielone przez eksportera importerowi (kredyt bankowy może to być kredyt w rachunku bieżącym - z kredytem kupieckim; kredyt dyskontowy - z kredytem wekslowym. Z zakładem ubezpieczeń eksporter zawiera umowę ubezpieczeniową, na mocy której, płacąc składki ubezpieczeniowe eksporter zapewnia sobie pewne świadczenia (polisę). Bank eksportera najczęściej tylko wtedy angażuje się w refinansowanie kredytu, jeżeli ma zapewnioną cesją polisy ubezpieczeniowej ze strony eksportera. Ubezpieczenie kredytu eksportowego nie sięga pełnej kwoty kredytu, zakład ubezpieczeń nie ubezpiecza stopy zysku, z reguły ubezpieczenie sięga 85% kwoty kredytu.

Bank eksportera może również udzielić kredyt importerowi.

Buyer's credit (kredyt dla nabywcy) Kredyt kupującego

0x08 graphic
0x01 graphic

Kredyt funkcjonuje jako kredyt udzielony przez bank eksportera ale importerowi, tyle tylko, że za pośrednictwem banku importera. Ostatecznym kredytobiorcą jest importer, ale uzyskuje on kredyt w swoim banku, który środki niezbędne do udzielania kredytu bankowego importerowi czerpie z kredytu bankowego, którego udziela bank eksporterowi. Umowa kredytowa jest najpierw umową międzybankową, a potem między bankiem a klientem. Eksporter, jeśli nie chce lub nie może udzielić kredytu kupieckiego, a importer nie może sfinansować transakcji z własnych środków korzysta z kredytu bankowego udzielanego przez bank eksportera. Oprócz tego bank eksportera ten udzielony kredyt eksportowy powinien zabezpieczyć - stąd zawarta umowa ubezpieczenia z zakładem ubezpieczeń. Eksporter otrzymuje więc od importera zapłatę natychmiastową za dostarczony towar(może nawet nie wiedzieć o kredytowej strukturze tej transakcji) - bardzo dogodna sytuacja.

W ramach struktury występują trzy porozumienia umowne - umowa sprzedaży międzynarodowej, podwójna umowa kredytowa i umowa ubezpieczenie.

Kredyt bankowy udzielony zagranicznemu bankowi, z którego pośrednio korzysta importer może być zabezpieczony nawet w 100%

Jeżeli nie występuje BE bank importera ze środków własnych udziela kredytu importerowi, to transakcja też ma strukturę kredytową, ale dla eksportera ma charakter gotówkowy - można raczej mówić o finansowaniu importu, niż eksportu.

Banki komercyjne mają wyraźne ograniczenia we włączaniu się w proces finansowania transakcji handlu międzynarodowego:

  1. Specjalne instytucje finansowe

W wielu krajach działa jedna lub co najwyżej kilka specjalnych instytucji, które zapewniają tylko finansowanie eksportowi dóbr inwestycyjnych (lub prawie tylko) - nie chcą zajmować się tym bankiem komercyjnie

USA - Bank Eksportowo-Importowy Stanów Zjednoczonych (udziela kredytów i gwarancji eksportowych).

Niemcy - Bank Odbudowy (jest bankiem państwowym, finansuje eksport); konsorcjum Banków Niemieckich (stworzone do finansowania eksportu niemieckiego na warunkach co najmniej średnioterminowego kredytu) - kredyt Eksportowy Sp. z o.o.; obecnie już nie działający Bank Narodowy Handlu Zagranicznego.

Wlk. Brytania, Polska nie ma takich instytucji (finansowanie zapewnione przez banki komercyjne)

  1. Bank centralny

Może się włączyć w finansowanie eksportu, gdy dyskontuje wtórnie weksle eksportowe pierwotnie dyskontowane przez banki komercyjne.

Eksporter udziela kredytu kupieckiego importerowi, kredyt ten jest zabezpieczony wekslem. Wówczas eksporter może zdyskontować ten weksel w banku - uzyskuje kredyt dyskontowy, uzyskuje środki a właścicielem weksla staje się bank. Jeżeli bank ma kłopoty z płynnością finansową to może ten weksel dalej dyskontować. (redyskontować w Banku Centralnym)

Możliwe są dwa rozwiązania:

  1. Międzynarodowe instytucje finansowe

Wiele z nich ma w zadaniach statutowych wyodrębnione zadanie w zakresie finansowania transakcji handlu międzynarodowego.

Międzynarodowy Bank Odbudowy i Rozwoju (Bank Światowy)

Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju

Europejski Bank Inwestycyjny

Afrykański Bank Rozwoju

Azjatycki Bank Rozwoju

Międzyamerykański Bank Rozwoju

Międzynarodowa Korporacja Finansowa

  1. Struktury mieszane

Gdy kredyty pochodzą z wielu źródeł i są finansowane zazwyczaj większe transakcje handlu międzynarodowego. Te formy mieszane najczęściej występują, gdy z jednej strony występuje kredyt państwowy, a z drugiej bankowy. Są to kredyty o naturze konsorcjalnej

RYZYKO - wystąpienie okoliczności powodujących, że wynik oczekiwanego działania będzie niekorzystny: nie osiągnie się zaplanowanej stopy zysku albo poniesie się straty

  1. Ryzyko handlowe

  2. Ryzyko niehandlowe

Ad.1 Ryzyko handlowe

Ryzyko handlowe wynika z działania albo zaniechania podmiotów sprawczych w zakresie transakcji handlu międzynarodowego

Ze strony importera no;: nie dokonanie zapłaty, dokonanie zapłaty częściowej, dokonanie zapłaty z opóźnieniem w stosunku do warunków kontraktowych.

Ze strony eksportera np.: nie dostarczenie towaru, dostarczenie z opóźnieniem itp.

Ad.2 Ryzyko niehandlowe

Leży poza sferą bezpośredniego działania lub zaniechania podmiotów sprawczych w zakresie transakcji handlu międzynarodowego.

Ma wieloraką naturę, można wyróżnić:

Wlk. Brytania →ECGB

Francja → COFACE

Nowe instrumenty: faktoring, forfaiting.

FAKTORING

Faktor jako osoba pośrednicząca w obrocie jest znany od dawna, występujący w obrocie gospodarczym anglosaskim . Faktoring o znaczeniu podobnym do dzisiejszego pojawił się w USA w II poł. XIX w. W USA w tym czasie występował silny rozwój gospodarki, ale rodzimy przemysł był słaby, dlatego sporo importowano towarów, zwłaszcza z krajów macierzystych (Anglia, Irlandia). W przypadku importu towarów tekstylnych rozpowszechnił się tzw. faktoring, opierający się na komisowym stosunku prawnym. Umowa komisu była zawierana między europejskim producentem tekstylii (lub innych towarów) a funkcjonującym na rynku amerykańskim pośrednikiem, który był w tym stosunku prawnym komisantem i zajmował się czynnościami pośredniczenia w obrocie między zbywcami europejskimi a nabywcami amerykańskimi. Faktor amerykański nie tylko był typowym pośrednikiem, ale sprawował również istotne z punktu widzenia europejskiego komitenta funkcje - miał do czynienia z ostatecznymi nabywcami, więc zajmował się inkasowaniem wierzytelności, oraz przejmował na siebie ryzyko ewentualnej niewypłacalności tych amerykańskich dłużników, zaliczkował również wierzytelności, monitował dłużników, świadczył obsługę związaną z tymi wierzytelnościami.

Rodzaj faktoringu stosowany w USA nazywa się klasycznym faktoringiem lub old-line factoring.

Na przełomie XIX XX w została wprowadzona silna protekcja celna rynku miejscowego, wprowadzono cła zaporowe na dobra luksusowe i dla grup towarów tzw. biegowych stanowiących przedmiot tradycyjnego importu amerykańskiego. Wprowadzone cła były cłami prohibicyjnymi, przerwały tradycyjny handel miedzy Europą a USA. Oznaczało to zburzenie podstaw funkcjonowania miejscowych faktorów - większość z nich ogłosiła upadłość, inni zaproponowali współpracę miejscowym producentom. Musiała być zmieniona podstawa prawna stosunków miedzy faktorem, a producentem (umowa komisu zastąpiona przez umowę nabycia wierzytelności).

W latach 20 w Kanadzie, w Europie pod koniec lat 50 (Wlk. Brytania, Francja, Niemcy), Europa środkowa i Wsch. w połowie lat 90 - pojawił się faktoring. (Polska od połowy lat 90). W różnych krajach faktoring rozwija się różnie.

  1. Del credere

  2. Finansowania

  3. Usługi

Ad. 1.

Istotą jest to, że faktor nabywając wierzytelności przyjmuje ryzyko niewykorzystania zapłaty przez dłużnika.

Jest to bardzo wygodne dla zbywcy wierzytelności, gdyż pozbywa się ewentualnych wierzytelności, transformuje wiele wierzytelności od dłużników w jedną wierzytelność w stosunku do faktora.

Ad.2

Faktor przejmując wierzytelności jednocześnie je zaliczkowuje, refinansuje.

Ad.3

Faktor świadczy obsługę wzg. przejętych wierzytelności, inkasuje wierzytelności, monitoruje w przypadku nieterminowej zapłaty ze strony dłużnika, wchodzi na stronę postępowania sądowego by zaspokoić swoje roszczenia, uruchamia postępowanie windykacyjne po uzyskaniu wyroku sadowego; może na życzenia nabywcy wierzytelności przejąć fakturowanie, prowadzenie księgowości i inne związane z wierzytelnościami usługi.

Istota faktoringu

0x08 graphic
0x01 graphic

Umowa faktoringu

Jest zawierana na określony czas z reguły na rok.

Przedmiotem są wierzytelności, które dopiero powstaną w przedsiębiorstwie faktoranta w okresie obowiązywania umowy faktoringu.

Zdarzają się umowy zawierane na okres dłuższy niż rok, ale jest to niewygodne dla obu stron w przypadku zmiany warunków ekonomicznych.

Kraje skandynawskie - zwyczaj umów trzymiesięcznych z automatyczną prolongatą o kolejny okres, jeżeli przed upływem terminu ważności którakolwiek ze strony tej umowy nie wypowie.

W Polsce umowy nie krótsze niż 1 rok i nie dłuższe niż 3 lata.

Najważniejsze elementy umowy faktoringu:

Jeżeli faktorant oferuje do nabycia wierzytelności nie mieszczące się w limicie to faktor może te wierzytelności przejąć, ale wtedy nie przejmuje związanego z nimi ryzyka (faktor ma regres w stosunku do zbywającego wierzytelności).

Funkcja finansowania

Zasada rozliczania wierzytelności.

Oparta na tzw. średniej dacie, średnim okresie.

Rozliczanie o średnią datę (mean date/due date w USA)

II 2003

Czas zapłaty

Skorygowane

1

1 II

10.000,00 USD

10 dni

100.000,00 USD dni

2

10 II

10.000,00 USD

20 dni

300.000,00 USD dni

3

20 II

10.000,00 USD

30 dni

500.000,00 USD dni

Σ

30.000,00 USD

900.000,00 USD dni

0x01 graphic

Jaki jest dzień rozliczenia wszystkich wierzytelności?

Algorytm: due date (mean period)

DD= iloczyn I*II / suma faktur

DD= 900000USDdni/ 30000USD=30 dni

Założenie: data bazowa 1 II

Funkcja usługi

Podsumowanie

Faktoring jest nieokreślony ostatecznie, może występować w wielu formach na świecie. Klasyczne widzenie faktoringu to widzenie go przez pryzmat zintegrowania 3 podstawowych funkcji: del credere, finansowania, usługi.

Wady i zalety faktoringu:

Wady:

1. Droga forma finansowania, chociaż faktor świadczy dodatkowe usługi (przejęcie ryzyka, obsługa wierzytelności, a nie tylko czysta forma finansowania).

2. Może być kosztowo zdekomponowany na 3 elementy kosztowe:

a) prowizja za del credere

b) opłata za usługi

c) odsetki za kredyt refinansowy

Ad. a) Prowizja za del credere jest pobierana, gdyż faktor przejmuje ryzyko ewentualnej niewypłacalności dłużnika albo zwłoki w zapłacie w stosunku do kontraktowego terminu zapłaty.

Faktor przejmuje ryzyko w ramach limitu wyznaczonego dla każdego dłużnika z osobna .

Prowizję różnicuje się w zależności od rodzaju dłużników czy też od stosowanych instrumentów zabezpieczenia wierzytelności- prowizja może być podwyższona w przypadku braku zabezpieczenia i obniżona w przypadku zabezpieczenia wekslowego.

Rozmiary prowizji na rynku: 0,5%- 2% kwoty przejętych wierzytelności.

Wierzytelności muszą być: pozbawione wad prawnych, bezwarunkowo przynależeć faktorantowi, wierzytelnościami netto (z uwzględnieniem przyznanych opustów cenowych).

Ad. b) Opłata za usługi- różnicowana w zależności od zakresu usług. Na ogół 1- 3% kwoty przejmowanych wierzytelności (Polska ..........4,25%- ze względu na młody rynek). Ad. c) Odsetki z tytułu wykorzystywania kredytu przez faktoranta. Zależy od kosztu pieniądza na rynku (krótkoterminowej stopy procentowej). Jeżeli faktor nie jest bankiem, lecz spółką wyspecjalizowaną, świadczącą tego typu kompleksowe usługi, to co oczywiste, spółka taka nie przekształca depozytów w kredyty, musi sama zaciągać kredyty w banku lub mobilizować środki pieniężne w inny sposób- emitując krótkoterminowe papiery dłużne, obligacje, podnosząc kapitał zakładowy, stąd do kosztu kredytu bankowego dolicza zazwyczaj narzut na koszty pozyskania kapitału.

Typowe przedsiębiorstwo faktoringowe można postrzegać jako detalistę kredytowego. Są to czasami spółki zależne od banku, więc często bank może im udzielać kredytów na preferencyjnych warunkach. Spółka macierzysta określa dla zależnej strategię finansową- musi więc spółka zależna z konkretnego źródła (banku) pozyskiwać pieniądze. (W wielu wypadkach w grupie kapitałowej jednym z istotnych celów tworzenia kryteriów wartości jest strategia podatkowa- od centrali zależy, gdzie będzie lokowany tworzony dochód)

Prowizja za del credere- tzw. procenty glat??- w stosunku do wartości nominalnej kwoty przejętych wierzytelności.

Odsetki za kredyt- liczone są w skali rocznej. Trzeba wiedzieć, jaki jest średni cykl inkasowania wierzytelności i za pomocą stopy dostosowanej do okresu średniego rozliczenia wierzytelności można skalkulować koszty, na przykład:

Odsetki w skali rocznej- 12%

Okres finansowania wierzytelności- 60 dni

Stopa dostosowana do okresu kredytowania 120/60= 2%

Prowizja za del credere- 2%

Opłata za usługi- 2%

Koszt finansowania faktoringiem- 6%

(W rzeczywistości 11- 12%)

Zalety:

  1. Zbycie wierzytelności faktorowi oznacza, że w miejsce wielu niepewnych dłużników pojawia się jeden dłużnik pewny, zmniejsza to odsetek nieściągalnych wierzytelności praktycznie do zera. Ma to konsekwencje finansowe dla faktoranta- nie ma strat z tytułu nieściągalnych wierzytelności.

Z drugiej strony kłóci się to z zasadą dywersyfikacji ryzyka. Gdy coś stanie się faktorem-wierzytelności są nie do odzyskania, natomiast gdy istnieje wielu dłużników, to na pewno jakiś procent wierzytelności jest do odzyskania. W praktyce jednak faktoringiem zajmują się banki, które są poddawane szczególnie wnikliwej kontroli, dlatego występuje niskie prawdopodobieństwo upadłości banku zajmującego się faktoringiem, znacznie wyższe- przedsiębiorstw niebankowych zajmujących się faktoringiem (ale faktycznie należą one kapitałowo do banku).

Faktor jako dłużnik, w odróżnieniu od tych wielu dłużników jest dłużnikiem pewnym. Przejmuje del credere- wobec tego, niezależnie od tego, co się stanie, zawsze zapłaci- albo po terminie albo po upływie okresu karencyjnego. Na ogół ten okres odroczenia świadczenia del credere nie jest dłuższy niż 180 dni (ostatnio tendencja do skrócenia do 90 dni)

  1. Transformacja aktywów- w miejsce wierzytelności pojawia się gotówka (zaliczki)- można uregulować swoje zobowiązania w stosunku do wierzycieli i skorzystać z rabatu za przedterminową spłatę- skonto (najczęściej 1- 2%), co podnosi wiarygodność przedsiębiorstwa, a także w przypadku, gdy koszty materiałów stanowią większą część kosztów produkcji, podnieść stopę zysku.

  2. Zlecanie usług faktorowi powoduje obniżenie kosztów (zwłaszcza osobowych) faktoranta- redukcja zatrudnienia w wielu działach.

  3. Skrócenie cyklu inkasowania wierzytelności (gdy jedno przedsiębiorstwo będzie miało uregulowane wierzytelności, może zapłacić swoim wierzycielom).

(Wlk. Brytania- nawet do 25%). Najczęściej średni okres inkasowania wierzytelności wynosi 60 dni, skrócenie go o 25% oznacza skrócenie do 45 dni! Powoduje to przyspieszenie krążenie środków obrotowych oraz poprawę sytuacji finansowej przedsiębiorstwa.

„Idealny” faktorant

Faktoring jest dostępny tylko dla ściśle określonego kręgu przedsiębiorców sprzedających towary (rzadziej usługi) na warunkach krótkoterminowego kredytu kupieckiego.

Faktor najchętniej współpracuje z faktorantami:

Faktoring eksportowy i importowy

Faktoring jest najbardziej rozpowszechniony w poszczególnych gospodarkach narodowych, tzw. faktoring wewnątrzkrajowy (in- land factoring), ale jest też stosowany w skali międzynarodowej.

Faktoring międzynarodowy dzieli się na eksportowy i importowy:

Rysunek

eksportowy jest najczęściej faktoringiem pełnym, nie stosuje się 3 elementów kosztowych, ale faktorant ponosi koszty oraz płaci tzw. opłatę faktoringową, (obejmującą prowizję za del credere i opłatę za usługi)

Rysunek

System dwóch faktorów

Jeżeli faktor eksportowy i faktor importowy zawrą porozumienie o współpracy i będą nawzajem świadczyć usługi w zakresie obsługi wierzytelności, to może być to korzystniejsze zarówno dla eksporterów jaki i importerów, jak i faktorów.

Musi dojść do wyraźnego rozdzielenia funkcji faktoringu między faktora eksportowego i faktora importowego.

Eksporter zawiera umowę faktoringu z faktorem eksportowym, ale faktor eksportowy odpowiednio wcześniej zawiera umowę z faktorem importowym, na mocy której strony zobowiązują się do świadczenia sobie wzajemnie usług. W ramach tej umowy (wtórnej) faktor importowy bada dłużników, wyznacza dla każdego limity zaangażowania i przejmuje na siebie del credere.

Finansowanie przejmuje faktor eksportowy- do niego trafiają faktury, które zaliczkowuje.

Funkcja usługi rozdzielana jest między 2 faktorów.

W rezultacie każdy z nich skupiając się na określonym odcinku działalności działa w wyspecjalizowanym zakresie przy możliwie najtańszych kosztach, w rezultacie z tej współpracy korzysta eksporter.

Współpraca między faktorami z różnych krajów pojawiła się w latach 50., 60. .

Grupy instytucji faktoringowych (ringi)

Zaczęły być tworzone na początku lat 60.

  1. 1961- 62 r.- pierwsza grupa. Znany bank amerykański First National Bank of Boston zaczął kumulować udziały kapitałowe w świeżo tworzących się spółkach faktoringowych, tak by kontrolować ich działalność. Została stworzona struktura: International Factors Group. Około połowy lat 60. Do grupy należało ponad 20 instytucji faktoringowych. Grupa działa do dziś, mimo że First National Bank of Boston nie istnieje.

  2. Około 62, 63 r.- pojawiła się wyspecjalizowana spółka amerykańska Walter E. Hellar Co. Strategia nieco odmienna od strategii FIBOB- tworzył albo stuprocentowo zależne przedsiębiorstwa od początku albo przejmował większościowy pakiet udziałów. Pod koniec lat 60. do grupy należało około 25 instytucji z obu Ameryk i Europy. Nie ma Hellara- przejęty przez General Electric

  3. W 1968 r.- Factors Chain International. Inicjatywa utworzenia grupy należała do europejskich instytucji faktoringowych, mniejszych, samodzielnych, niepowiązanych ze sobą kapitałowo, niezależnych od siebie. Obecnie jest to największa grupa (ponad 300 instytucji; 50% obrotów faktoringowych). Działa dość luźno, ale koordynacją w grupie zajmuje się sekretariat z siedzibą w Amsterdamie.

  4. Credit Factoring International. Utworzony w 1971- 72 r. w Wielkiej Brytanii. Na czele grupy stał brytyjski faktor Credit Factoring Ltd., spółka zależna w stosunku do National Westminister. Grupa ta obejmowała 17 przedsiębiorstw faktoringowych mieszczących się w krajach, w których interesy ekonomiczne i polityczne Wielkiej Brytanii były silne (Kanada, USA, Australia, Nowa Zelandia, Singapur).

Niezależnie od tych większych grup tworzone są ad hoc (lub nawet o sformalizowanej strukturze) grupy mniejsze, po kilka podmiotów (np.: Polska- BRE Bank kupił kilku partnerów; EuroFactor).

Faktoring w Polsce.

  1. PKO faktoring Sp. z o. o.(zależna od PKO S.A.)- obrót około 4 mld zł, największa instytucja faktoringowa w Polsce, rozpoczęła działalność w 99 r. Członek IFG

  2. Handlowy Heller S.A. ( z udziałem kapitału zakładowego banku Bank Handlowy w Warszawie S.A. , członek grupy City Bank) - obroty około 2 mld zł.

  3. Forin Sp. z o. o. ( spółka zależna od Millennium S.A. poprzednio Big Bank Gdański) powstała w 93 r. , faktoringiem zajęła się w 98 r. Członek IFG.

  4. Polfaktor S.A. (zależna od BRE Banku S.A.- udział > 50%).Jedyny polski członek FCI.

  5. Raiffeisen Faktoring Bank Sp. z o.o. ( zależna w stosunku do banku Raiffeisen Bank Polska S.A.)Członek IFG

  6. EuroFactor Sp. z o. o- działający na Śląsku.

Okazjonalnie operacjami faktoringowymi zajmują się: Bank Przemysłowo Handlowy (obecnie po fuzji BPH i PBK), Prosper Bank (po zasjocowaniu z grupą kapitałowa Kredyt Bank, Polski Kredyt Bank S.A.)

FORFAITING

a forfait - ryczałtem, hurtem, bez regresu, z wyłączeniem prawa regresu.

Eksporter towarów i usług, który ma wierzytelności eksportowe zbywa je instytucji forfaitingowej i zbywa je ostatecznie, a więc z wyłączeniem regresu tej instytucji w stosunku do odstępującego wierzytelności eksportera, jeśli dłużnik okazałby się niewypłacalny.

PODMIOTY FORFAITINGU

  1. Weksel własny

  1. Weksel ciągniony

Zgodnie z prawem wekslowym istnieje wyraźna różnica między wekslem zwykłym a trasowanym. Prawo wekslowe wyraźnie stanowi, że nie może się uwolnić od zapłaty weksla jego wystawca., Wszystko jedno kto jest wystawcą weksla. Czyli ani dłużnik w wekslu własnym, a nie wierzyciel w wekslu trasowanym nie może się uwolnić od odpowiedzialności za zapłatę weksla. W wekslu ciągnionym eksporter wystawiający ten weksel może uwolnić się od odpowiedzialności jako indosant, ale nigdy jako wystawca. Stąd też należy uważać dyskontując a forfait weksle trasowane, z kim ma się do czynienia - kto jest nabywcą weksla. Ważne jest, aby mieć pewność, że instytucja forfaitingowa nabywając weksel a forfait zrezygnuje z regresu, choć zgodnie z prawem wekslowym będzie miała prawo dochodzić roszczenia od eksportera, pierwotnego zbywcy weksla trasowanego (gdyby chciała to może). Dodatkowym zabezpieczeniem w takim wypadku dla eksportera może być oświadczenie woli w formie pisemnej instytucji forfaitingowej, iż rezygnuje z prawa regresu. Ale takie dodatkowe oświadczenie jest bezskuteczne z punktu widzenia prawa wekslowego - nie jest brane za podstawę i jeżeli instytucja forfaitingowa zwróci się z regresem do eksportera, to on musi wówczas zapłacić. Tylko, może wtedy na zasadzie roszczenia cywilno prawnego dochodzić swoich praw od instytucji forfaitingowej.

Jeżeli dłużnik nie zapłaci, wówczas wierzyciel może dokonać protestu tego weksla (stwierdzić przed sądem bezskuteczność domagania się zapłaty sumy wekslowej). Tytuł wykonawczy jest przyznawany komornikowi, który ściąga wierzytelność od dłużnika.

Instytucje forfaitingowe kupują tylko te wierzytelności, które w ich opinii są dobrze zabezpieczone, jako że przejmują wierzytelności o mocno odroczonym terminie zapłaty.

Krótkoterminowe tylko o okresie rozliczenia nie krótszym niż 6 miesięcy

W określonych sytuacjach mogą być kupowane wierzytelności do 7 lat, a w ekstremalnych do 10 lat.

Jedna z największych instytucji forfaitingowych London Forfaiting Public Ltd Co kupuje wierzytelności z okresem rozliczenia najwyżej do 7 lat. W Polsce również do 7 lat.

Formy nawiązania współpracy między eksporterem a instytucją forfaitingową.

Instytucja forfaitingowa może wystawić eksporterowi opcję na umowę forfaitingową. Opcja jako umowa niesymetryczna daje tylko prawa nabywcy, a tylko zobowiązaniami obciąża wystawcę opcji. Za udzieloną opcję eksporter płaci instytucji forfaitingowej cenę opcji, czyli tzw. premię opcyjną. Wtedy instytucja forfaitingowa w okresie życia tej opcji jest związana warunkami, jest więc ona wiążąca dla instytucji forfaitingowej, a niewiążąca dla eksportera, choć może on na podanych w opcji warunkach tę umowę definitywnie zawrzeć. Opcje są przyznawane na okresy krótkie, nie dłuższe jak dwutygodniowe.

Eksporter może mieć przyznaną promesę forfaitingową, co oznacza, że jest to umowa wiążąca obie strony, choć możliwa dla obu stron do wykonania, jak i niewykonania. Jeżeli promesa zostanie przyznana, oznacza to, że w określonym terminie instytucja forfaitingowa zobowiązuje się te wierzytelności kupić na warunkach podanych w promesie.

Na mocy tej umowy instytucja forfaitingowa przejmuje wierzytelności, dyskontuje - płaci sumę weksla pomniejszoną o koszty finansowe.

Forfaiting jest drogą formą finansowania, gdyż dotyczy co najmniej średniego okresu i jest związany z określonym ryzykiem. Dlatego stawki forfaitingowe są wyższe od stawek dyskontowych.

Porównanie faktoringu i forfaitingu.

CECHY

FAKTORING

FORFAITING

Istota

nabycie wierzytelności z przejęciem, albo bez przejęcia ryzyka przez faktora (dominują wierzytelności krajowe)

nabycie wierzytelności eksportowych bez regresu wobec eksportera (tylko forma finansowania eksportu)

Okres wierzytelności

Z reguły do 90 dni

Z reguły 6 miesięcy do 5 lat

Waluty

większość

Z reguły USD, DEM, CHF (Euro nie zastąpiło DEM na rynku forfaitingu)

Zakres finansowania

Z reguły do 80% (zaliczkowanie)

wartość nominalna wierzytelności minus dyskonto

Ryzyko del credere obciąża

faktora albo faktoranta

instytucję forfaitingową

Ryzyko polityczne obciąża

z reguły faktoranta

instytucję forfaitingową

Koszty

prowizja powiększona o koszty finansowania

koszty odpowiedniego refinansowania powiększone o premię za ryzyko

Tytuł wierzytelności

z reguły towary konsumpcyjne, usługi

z reguły dobra inwestycyjne

LEASING

Różne rodzaje leasingu

Nastąpiły próby kodyfikacji leasingu w skali międzynarodowej, 88 r. na konferencji dyplomatycznej w Ottawie przyjęto tekst konwencji w sprawie faktoringu międzynarodowego oraz konwencji dotyczącej leasingu finansowego, ale nie ratyfikowano jej.

Z punktu widzenia leasingodawcy (kto oddaje w użytkowanie na warunkach leasingu) można wyróżnić leasing bezpośredni oraz leasing pośredni.

W zależności od charakterystyki przedmiotu umowy leasingu można wyróżnić leasing ruchomych środków trwałych (equipment leasing) oraz leasing nieruchomości (real estate leasing).

Istnieje kontrowersja, czy dobra konsumpcyjne trwałego użytku mogą być traktowane jako przedmiot umowy leasingu, czy jest to raczej inna forma obrotu gospodarczego. Wg amerykańskich autorów twierdzi, że forma obrotu gospodarczego, która dotyczy dóbr konsumpcyjnych to nie leasing lecz renting, wg innych nie należy wykluczać dóbr konsumpcyjnych trwałego użytku (samochodów osobowych, sprzętu gospodarstwa domowego) z kategorii przedmiotów leasingowych i należy je włączyć tę grupę rzeczy do przedmiotów umowy leasingu. Od kilku lat w Polsce a od kilkunastu w Wielkiej Brytanii i krajach Europy kontynentalnej mówi się o tzw. personal leasing - leasing osób - wynajmuje się określoną grupę osób zadaniową do zrealizowania pewnych określonych celów. Jednak leasing raczej odnosi się do rzeczy a nie do osób, dlatego personal leasing nie może być traktowany jako rodzaj leasingu.

W zależności od tego czy w okresie obowiązywania umowy leasingu dojdzie do pełnej amortyzacji czy też nie to wówczas wyróżnia się leasing finansowy i leasing operacyjny.

W zależności czy umowa leasingu dotyczy rzeczy nowych czy też użytkowanych wcześniej wyróżnia się first hand leasing i second hand leasing.

Umowa leasingu może bardzo konkretnie wskazywać przedmiot umowy (typ, parametry, nr seryjny, itp.), może być też konstrukcją blankietową - ramowo określa wartość i przedmiot umowy (przedmiot do późniejszego wskazania o wartości nie większej niż), dopiero drogą aneksu do umowy leasingu użytkownik i leasingodawca wskażą jaki będzie ten zindywidualizowany przedmiot umowy leasingu.

Umowa leasingu może brać pod uwagę tylko aspekty finansowe, jak również dodatkowe aspekty usług świadczonych przez leasingodawcę na rzecz użytkownika.

Leasing pośredni występuje wyłącznie w formie leasingu netto, natomiast leasing bezpośredni może wystąpić w formie leasingu brutto, gdy użytkownikowi może szczególnie zależeć na świadczeniu tych usług serwisowo remontowo konserwacyjnych ze strony leasingodawcy. Leasing brutto dość często świadczą przedsiębiorstwa zależne będące w grupach kapitałowych koncernów samochodowych (volkswagen, opel, fiat). NP.: Użytkownik może zawierać umowę leasingu dotyczącą samochodów ciężarowych tak że będzie to umowa typy leasing brutto, a już zadaniem leasingodawcy (tu przedsiębiorstwa związanego z producentem) będzie zapewnienie tego, aby na czas były dostarczane materiały pędne, smarne, może zapewnić również i własnych kierowców.

Ze względu na czas trwania wyróżnia się trzy rodzaje leasingu, granice czasowe poszczególnych rodzajów leasingu są dyskusyjne. Najbardziej rozpowszechniona jest następująca klasyfikacja:

Leasing krótkoterminowy i średnioterminowy jest związany przede wszystkim z leasingiem środków trwałych, natomiast leasing długoterminowy z leasingiem nieruchomości. Jeżeli weźmie się pod uwagę to że normatywny okres amortyzacji właściwych rzeczy ruchomych i nieruchomych bardzo się różni (dla większości maszyn i urządzeń normatywny okres amortyzacji wynikający z przepisów fiskalnych wynosi od 10 do 20 lat, natomiast dla nieruchomości od 50 do 100 lat) oczywiste jest, że średni okres umów leasingu rzeczy ruchomych musi być krótszy ze względu na cechy przedmiotów umowy leasingu, niż okres umowy leasingu dla nieruchomości.

Dotychczasowy właściciel rzeczy zbywa tę rzecz w drodze umowy sprzedaży przedsiębiorstwu leasingowemu, ale nie przemieszczając tej rzeczy staje się jej użytkownikiem zawierając jednocześnie z przedsiębiorstwem leasingowym umowę leasingu dotyczącą tej rzeczy. W związku z tym z rzeczy korzysta, tyle tylko że już po sprzedaży, jako leasingobiorca a nie właściciel. Leasing zwrotny jest dość korzystny w określonych sytuacjach dla pierwotnego właściciela, gdy ma on kłopoty finansowe to może rzecz zbyć i przez to otrzymać zastrzyk gotówki od przedsiębiorstwa leasingowego. Natomiast w określonych odstępach czasu musi płacić raty leasingowe na rzecz przedsiębiorstwa leasingowego, zgodnie z warunkami zawartej umowy leasingu. jeżeli dla tego podmiotu najważniejsze jest użytkowania, a nie funkcja własności to nic się nie zmienia, jeżeli chodzi o korzystanie z rzeczy, natomiast tytuł prawny ulega zmianie - nowym właścicielem rzeczy staje się przedsiębiorstwo leasingowe. Ten rodzaj leasingu jest w Polsce mało stosowany, znacznie - zwłaszcza we Francji.

Jest to połączenie leasingu zwrotnego z kolejnym leasingiem. Producent określonej rzeczy sprzedaje tę rzecz przedsiębiorstwu leasingowemu (otrzymuje płatność natychmiastową), jednocześnie zawiera z tym przedsiębiorstwem leasingowym umowę leasingu, ale rzeczy nie użytkuje tylko oddaje w użytkowanie ostateczne użytkownikowi, z którym zawiera umowę leasingu (umowa ta jest umową subleasingową w stosunku do pierwotnej umowy leasingu, ma bardzo zbliżone warunki do oryginalnej umowy leasingowej). Może powstać pytanie, czy nie prościej byłoby gdyby użytkownik wskazał określoną rzecz przedsiębiorstwu leasingowemu, a to kupiło tę rzecz u producenta i oddało w użytkowanie użytkownikowi, ale gdy użytkownikowi zależy na dodatkowych usługach, oprócz finansowania, wtedy ten rodzaj leasingu ma dodatkowe walory, gdy umowa subleasingowa ma formułę umowy brutto, natomiast umowa pierwotna ma formułę umowy netto. Innym pytaniem może być, czy konieczne jest włączanie w tą operację przedsiębiorstwa leasingowego. Czy nie prościej gdyby producent zawarłby umowę leasingu bezpośredniego z użytkownikiem - ale leasing dostawcy jest korzystny gdy producent nie ma środków na sfinansowanie transakcji. Te forma leasingu występuje rzadko - w Polce właściwie nie jest znana.

Nowa forma leasingu - znana od 5 lat. Wymyślony przez pracowników naukowych Uniwersytetu Warszawskiego. Pierwotnie chodziło o to aby obejść legalnymi metodami niekorzystne rozwiązania podatkowe dla przedsiębiorców, ostatecznie wobec uszczelnienie przepisów fiskalnych te korzyści podatkowe nie stały się podstawowym motywem. Do tej pory nie ma zbyt wielu przykładów stosowania leasingu tenencyjnego w Polsce. Prawa własności używania tej nazwy i prowadzenia leasingu w tej formie nabyło wyspecjalizowane przedsiębiorstwo leasingowe PKO Leasing Sp z o.o.

Leasing tenencyjny należy do grupy leasingów niekonwencjonalnych.

Właściciel rzeczy zawiera z przedsiębiorstwem leasingowym umowę użyczenia, użycza więc przedsiębiorstwu leasingowemu określoną rzecz. Przedsiębiorstwo leasingowe nie korzysta z tej rzeczy, nie ciągnie z tego korzystania pożytku, lecz zawiera umowę leasingową dotyczącą tej rzeczy z użytkownikiem, który ostatecznie ciągnie pożytki z korzystania z rzeczy. Tak więc umowa sprzedaży zostaje zastąpiona umową użyczenia, a w dalszym ciągu występuje trójkąt podmiotowy: właściciel, przedsiębiorstwo leasingowe, użytkownik. Pierwotnie chodziło oto że opodatkowanie w prawie polskim umów sprzedaży było wyższe niż opodatkowanie umów użyczenia, te 2 pkt procentowe różnicy były dość istotne. Potem zostało to zrównane, zniknęły te korzyści. Pierwsza tego typu umowa dot. koni wyścigowych na Służewcu.

Wady i zalety leasingu.

Raty leasingowe.

O = K*T*s

T = (n=1)/2

n- liczba okresów odsetkowych

T - średni okres kredytu

s- stopa procentowa

O - to co płaci użytkownik ponad koszt rzeczy

K - cena nabycia przedmiotu oddanego w leasing

1 - różnica między płatnością poprzedniej a kolejnej raty

2 - wielkość stała

przyjmujemy: leasing pięcioletni, raty płacone raz w roku.

T= 5+1/2=3

55% = 100% * 3 * s

Średni okres jest wielkością kalkulacyjną, nierzeczywistą, wskazuje przez jaki czas użytkownik będzie płacił odsetki od początkowej wielkości kredytu (w rzeczywistości kredyt będzie spłacany, a zadłużenie będzie malało).

S = 18,3% p. a.

Zakończenie umowy leasingu

Leasing międzynarodowy.

Znacznie bardziej popularne w obrocie międzynarodowym są operacje leasingu pośredniego, a więc finansowane przez wyspecjalizowane przedsiębiorstwa leasingowe, które nabywają określone rzeczy od producentów (oznaczone przez użytkownika zagranicznego co do gatunku i rodzaju) i oddają te rzeczy na warunkach leasingu. W ten sposób leasing stanowi metodę aktywizowania eksportu towarów z danego kraju.

Statystyki dotyczące leasingu.

(Uwaga, na stroni dane dla Holandii są błędne powinno być około 13%)

Leasing w Polsce.

Kredyt dostawcy ( Supplier's Credit)

Cesja ubezpieczenia

Kredytu bankowego

Umowa ubezpieczeniowa

Umowa kredytowa

(refinansowanie)

Kredyt kupiecki

Towar

Umowa sprzedaży międzynarodowej

Importer

Ubezpieczalnia

Eksporter

Bank

Eksportera

Umowa kredytowa

Zapłata natychmiastowa

Umowa sprzedaży międzynarodowej

Towar

Kredyt

Eksporter

Importer

Umowa

kredytowa

Umowa

ubezpieczeniowa

Ubezpieczalnia

Bank

Importera

Bank

Eksportera

Umowa sprzedaży

Zapłata

Cesja wierzytelności

Umowa faktoringu

Dłużnik

Faktorant

Faktor



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
sposoby zakładania działalności gospodarczej (7 str), Ekonomia, ekonomia
Finanse publiczne Sposoby finansowania działalności gospodarczej (24 strony)
Sposoby finansowania dzialalnosci gospodarczej doc
Moduł 7 Ryzyko finansowe w działalności gospodarczej
faktoring-skuteczny sposób finansowania bieżącej działalnośc, Finanse
Sposoby finansowania działalności przedsiębiorstw (23 strony)
mechanizmy prawne finansowania działalności gospodarczej (11, Bankowość i Finanse
Leasing jako alternatywna forma finansowania działalności gospodarczej
Wybrane Formy finansowania działalności gospodarczej
Istota analizy finansowej, własna działalność gospodarcza
finansowanie działaności gospodarczej
Papiery wartościowe jako źródło finansowania działalności gospodarczej (11 stron)
źródła finansowania działalności gospodarczej, Bankowość i Finanse
Finanse w przedsiębiorstwie, Finanse 7, Wybór formy opodatkowania działalności gospodarczej
Kapitały własne jako źródło finansowania działalności gospodarczej
Moduł 7 Ryzyko finansowe w działalności gospodarczej
faktoring-skuteczny sposób finansowania bieżącej działalnośc, Finanse

więcej podobnych podstron