Alergia na materiały

protetyczne

Lek.med. Paulina Korczyńska

Lek.med. Paulina Korczyńska
Klinika Chorób Wewnętrznych Astmy i Alergii

Klinika Chorób Wewnętrznych Astmy i Alergii

Alergia na materiały protetyczne - objawy

1. Ostry odczyn lokalny/uogólniony

1. Ostry odczyn lokalny/uogólniony

(typ I reakcji alergicznej)

(typ I reakcji alergicznej)

--Obrzęk,rumień,świąd ;

Obrzęk,rumień,świąd ;

--Odczyn obrzękowo

Odczyn obrzękowo--pokrzywkowy

pokrzywkowy

2.Przewlekły odczyn alergiczny

2.Przewlekły odczyn alergiczny

2.Przewlekły odczyn alergiczny

2.Przewlekły odczyn alergiczny

-- zmiany w miejscu kontaktu mat.prot.

zmiany w miejscu kontaktu mat.prot.

z błoną śluzową j.ustnej

z błoną śluzową j.ustnej

(rumień, obrzęk,nadżerki,pęcherzki,grudki,

(rumień, obrzęk,nadżerki,pęcherzki,grudki,
bąble, pieczenie,świąd,

bąble, pieczenie,świąd,
odczyn limfocytowo

odczyn limfocytowo--makrofagowy

makrofagowy

lub eozynofilowy)

lub eozynofilowy)

-- zmiany w bezpośrednim sąsiedztwie

zmiany w bezpośrednim sąsiedztwie

Materiały protetyczne

najczęściej uczulające

••

Żywice metakrylowe

Żywice metakrylowe

••

Monomer akrylu

Monomer akrylu

••

Stabilizatory mas akrylowych (hydrochinon)

Stabilizatory mas akrylowych (hydrochinon)

••

Katalizatory polimeryzacji (nadtlenek benzoilu)

Katalizatory polimeryzacji (nadtlenek benzoilu)

••

Plastyfikatory

Plastyfikatory

••

Plastyfikatory

Plastyfikatory

••

Barwniki

Barwniki

••

Eugenol

Eugenol

••

Metale

Metale

( kobalt, nikiel,chrom,stopy,amalgamat,metale szlachene)

( kobalt, nikiel,chrom,stopy,amalgamat,metale szlachene)

••

Masy wyciskowe

Masy wyciskowe

Żywice protetyczne

Stomatitis acrylica allergica

Stomatitis acrylica allergica--

uczulenie na tworzywa akrylowe

uczulenie na tworzywa akrylowe-- najczęściej

najczęściej

wywołują przewlekłe odczyny alergiczne

wywołują przewlekłe odczyny alergiczne

Rodzaj żywicy

Występowanie

Czynnik
uczulający

Częstoś
ć alergii

Objawy

Żywice
metakrylowe

(obróbka

Protezy, zęby

hydrochinon

0,5%

Rumień, obrzęk

(obróbka
cieplna)

Żywice
metakrylowe

(obróbka zimna)

Czasowe korony
i mosty

hydrochinon

?

Rumień, obrzęk

Żywice
etylenowe

Czasowe korony
i mosty

Methyl
p-toluen

0,1%

Świąd, pieczenie
warg i brody

Alergia kontaktowa na żywice

••

Jest najczęstszą alergią na materiały protetyczne

Jest najczęstszą alergią na materiały protetyczne

•

Objawy miejscowe

--rumień, świąd, obrzęk w miejscu kontaktu z

rumień, świąd, obrzęk w miejscu kontaktu z

materiałem protetycznym lub w bezpośrednim z nim

materiałem protetycznym lub w bezpośrednim z nim
sąsiedztwie, uporczywe pieczenie warg i

sąsiedztwie, uporczywe pieczenie warg i
języka,wygładzenie brodawek lub ich przerost

języka,wygładzenie brodawek lub ich przerost

języka,wygładzenie brodawek lub ich przerost

języka,wygładzenie brodawek lub ich przerost

--stany zapalne i świąd jamy ustnej

stany zapalne i świąd jamy ustnej

--stany zapalne dziąseł,warg,języka

stany zapalne dziąseł,warg,języka

--wyprysk na twarzy i szyi

wyprysk na twarzy i szyi

Powikłania

Powikłania
-- Rumieniowe zapalenie jamy ust

Rumieniowe zapalenie jamy ust

--Pęknięcia kącików ust

Pęknięcia kącików ust

--Zmiany wypryskowe skóry wokół warg

Zmiany wypryskowe skóry wokół warg

Alergia na Monomer Akrylu

••

Alergizacja

Alergizacja

••

Uszkodzenie błony śluzowej (rumień poza granicą protezy!!!)

Uszkodzenie błony śluzowej (rumień poza granicą protezy!!!)

••

Wywołuje zawodową alergię kontaktową dłoni techników dentystycznych

Wywołuje zawodową alergię kontaktową dłoni techników dentystycznych
pracujących z ciastem akrylowym

pracujących z ciastem akrylowym

••

Akrylanowe uzupełnienia protetyczne ruchome mogą powodować

Akrylanowe uzupełnienia protetyczne ruchome mogą powodować
wystąpienie:

wystąpienie:

–

– rumienia alergicznego,

rumienia alergicznego,

–

– zmian zapalno

zmian zapalno–

–zanikowych błony śluzowej jamy ustnej,

zanikowych błony śluzowej jamy ustnej,

–

– zmian o charakterze rozrostowym,

zmian o charakterze rozrostowym,

–

– owrzodzeń odleżynowych

owrzodzeń odleżynowych

Zmiany te często powikłane są zakażeniem grzybiczym i/lub bakteryjnym.

Zmiany te często powikłane są zakażeniem grzybiczym i/lub bakteryjnym.

Często są to infekcje o charakterze przewlekłym i nawracającym.

Często są to infekcje o charakterze przewlekłym i nawracającym.
Wówczas w leczeniu uwzględnij stosowanie

Wówczas w leczeniu uwzględnij stosowanie

chlorheksydyny.

chlorheksydyny.

Badania diagnostyczne

••

Testy skórne kontaktowe

Testy skórne kontaktowe

z gotowym materiałem

z gotowym materiałem

protetycznym i jego składnikami

protetycznym i jego składnikami

••

Testy naśluzówkowe

Testy naśluzówkowe

••

Badanie

Badanie

cytologiczne rozmazu

cytologiczne rozmazu

ze zmienionej

ze zmienionej

bł.śluzowej (eozyofile, bazofile

bł.śluzowej (eozyofile, bazofile –

– podłoże alergiczne)

podłoże alergiczne)

Różnicowanie

••

Odczyn z podrażnienia

Odczyn z podrażnienia

( ujemne testy kontaktowe)

( ujemne testy kontaktowe)

••

Odczyn toksyczny

Odczyn toksyczny

( w zmianie lokalnej dominuje złuszczenie,

( w zmianie lokalnej dominuje złuszczenie,

rogowacenie, pękanie )

rogowacenie, pękanie )

rogowacenie, pękanie )

rogowacenie, pękanie )

••

Infekcje lokalne

Infekcje lokalne

••

Kontaktowa alergia na pokarmy

Kontaktowa alergia na pokarmy

(wywiad, testy skórne,testy eliminacyjo

(wywiad, testy skórne,testy eliminacyjo--ekspozycyjne z

ekspozycyjne z

pokarmami)

pokarmami)

••

Reakcje psychogenne

Reakcje psychogenne

Leczenie

••

Usunięcie czynika uczulającego

Usunięcie czynika uczulającego

••

Wygojenie

Wygojenie

zmian w jamie ustnej

zmian w jamie ustnej

••

Leki p

Leki p--histaminowe

histaminowe

••

Areozole sterydowe lokalnie

Areozole sterydowe lokalnie

••

Usunięcie monomeru resztkowego z tworzywa

Usunięcie monomeru resztkowego z tworzywa

••

Usunięcie monomeru resztkowego z tworzywa

Usunięcie monomeru resztkowego z tworzywa
przez polimeryzację (naświetlanie UV /

przez polimeryzację (naświetlanie UV /
powtórna polimeryzacja protezy w kąpieli

powtórna polimeryzacja protezy w kąpieli
wodnej w r

wodnej w r--r nadmanganianu potasu,wody

r nadmanganianu potasu,wody

utlenionej lub chloraminy

utlenionej lub chloraminy

••

Wymiana materiału protetycznego

Wymiana materiału protetycznego--testowanie

testowanie

kontaktowe nowych substancji!

kontaktowe nowych substancji!

•

Alergia na hydrochinon –

rozważ użycie żywic etylenowych

•

Alergia na nikiel - nie stosuj metali!!!

•

Alergia na nikiel - nie stosuj metali!!!

Zwłaszcza chromu i kobaltu!!!

Tytanowe protezy

••

Tytan

Tytan

kilkakrotnie niższe

kilkakrotnie niższe

niż tradycyjne materiały protetyczne

niż tradycyjne materiały protetyczne

przewodnictwo cieplne

przewodnictwo cieplne

(osoba z protezą tytanową nie odczuwa

(osoba z protezą tytanową nie odczuwa

bólu podczas spożywania gorących i zimnych posiłków)

bólu podczas spożywania gorących i zimnych posiłków)

••

Lżejsze od metalowych

Lżejsze od metalowych

, np. wykonanych ze złota (mają

, np. wykonanych ze złota (mają

czterokrotnie mniejszy ciężar właściwy).

czterokrotnie mniejszy ciężar właściwy).

••

Duża twardość, wytrzymałość mechaniczna oraz trwałość

Duża twardość, wytrzymałość mechaniczna oraz trwałość

. .

••

Duża twardość, wytrzymałość mechaniczna oraz trwałość

Duża twardość, wytrzymałość mechaniczna oraz trwałość

. .

••

Tytan nie wywołuje

Tytan nie wywołuje -- w przeciwieństwie do innych

w przeciwieństwie do innych

materiałów

materiałów -- reakcji alergicznych i jest odporny na korozję

reakcji alergicznych i jest odporny na korozję

..

Tlenek tytanu, który wykorzystuje się do wytwarzania protez, jest

Tlenek tytanu, który wykorzystuje się do wytwarzania protez, jest
substancją nieaktywną i zapobiegającą występowaniu reakcji

substancją nieaktywną i zapobiegającą występowaniu reakcji
elektrochemicznych.

elektrochemicznych.

Burning Mouth Syndrome

•

Zespół pieczenia jamy ustnej

(BMS) jest przewlekłym zespołem

bólowym występującym najczęściej u kobiet w średnim i
starszym wieku, u których stwierdza się zmiany w stężeniu
estrogenów i zaburzenia natury psychologicznej.

•

Jest on najczęściej definiowany przez dwie charakterystyczne

cechy kliniczne:

cechy kliniczne:

(1)

triadę objawów: nieustępujący ból lub pieczenie błony

śluzowej jamy ustnej, zaburzenie smaku i kserostomię

oraz

(2)

brak uchwytnych klinicznie zmian na błonie śluzowej jamy

ustnej.

•

Ważną rolę w etiologii BMS mogą odgrywać zaburzenia natury
psychologicznej lub psychicznej.

BMS

Pieczenie jest związane zwykle z innymi dolegliwościami
miejscowymi:

parestezje (kłucie, drętwienie, mrowienie),

zaburzenia smaku, uczucie suchości jamy ustnej oraz nadwrażliwość
na pokarmy słone,kwaśne lub gorzkie

.

Pieczenie dotyczy najczęściej języka

(głównie koniuszka języka,

Pieczenie dotyczy najczęściej języka

(głównie koniuszka języka,

a także części bocznych i powierzchni grzbietowej).

Inne umiejscowienie dolegliwości, w kolejności występowania to:
wargi, błona śluzowa policzków, podniebienie, gardło,
górne i dolne podłoże protetyczne oraz dno jamy ustnej .

Przyczyny BMS

Leczenie BMS

Stany zapalne przyzębia, nieżytowe zapalenie jamy
ustnej lub zaniedbania higieniczne-
leczenie higienizacyjne i przeciwzapalne:
-

instruktaż higieny jamy ustnej

,

-

profesjonalne zabiegi skalingu

nad− i poddziąsłowego,

-

profesjonalne zabiegi skalingu

nad− i poddziąsłowego,

-

zabiegi kiretażu i wygładzenia powierzchni korzeniowych

,

-

chirurgiczne zabiegi na przyzębiu

,

-

leczenie ubytków próchnicowych

-

sanacja jamy ustnej

-miejscowe

środki przeciwbakteryjne i przeciwzapalne a także w

razie konieczności przeciwgrzybicze

BMS a alergia

1.Alergie, szczególnie na konserwanty stosowane w przemyśle
spożywczym i kosmetycznym

(glikol propylenowy, kwas jarzębinowy, aldehyd cynamonowy,
kwas nikotynowy)

2.Alergie kontaktowe na materiały stosowane w stomatologii

(monomer metylmetakrylatu, chlorek kobaltu, rtęć, siarczan

niklu,

(monomer metylmetakrylatu, chlorek kobaltu, rtęć, siarczan

niklu,

eugenol, formaldehyd)

Leczenie

•

wymiana protez akrylowych na np. protezy nylonowe

•

leki przeciwhistaminowe

•

rozważyć wymianę wypełnień amalgamatowych i metalowych
stałych uzupełnień protetycznych

Stosuj produkty bezpieczne dla pacjentów!

Jednoskładnikowy materiał na płyty protez (pasta) ,
pozbawiony monomeru metylometakrylanu oraz nadtlenku
benzoilu.

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ