Alergia na

materiały

protetyczne

Lek.med. Paulina Korczyńska

Lek.med. Paulina Korczyńska

Klinika Chorób Wewnętrznych Astmy i Alergii

Klinika Chorób Wewnętrznych Astmy i Alergii

Alergia na materiały

protetyczne - objawy

1. Ostry odczyn

1. Ostry odczyn

lokalny/uogólniony

lokalny/uogólniony

(typ I reakcji alergicznej)

(typ I reakcji alergicznej)

-Obrzęk,rumień,świąd ;

-Obrzęk,rumień,świąd ;

-Odczyn obrzękowo-pokrzywkowy

-Odczyn obrzękowo-pokrzywkowy

2.Przewlekły odczyn alergiczny

2.Przewlekły odczyn alergiczny

- zmiany w miejscu kontaktu mat.prot.

- zmiany w miejscu kontaktu mat.prot.

z błoną śluzową j.ustnej

z błoną śluzową j.ustnej

(rumień,

(rumień,

obrzęk,nadżerki,pęcherzki,grudki,

obrzęk,nadżerki,pęcherzki,grudki,

bąble, pieczenie,świąd,

bąble, pieczenie,świąd,

odczyn limfocytowo-makrofagowy

odczyn limfocytowo-makrofagowy

lub eozynofilowy)

lub eozynofilowy)

- zmiany w bezpośrednim sąsiedztwie

- zmiany w bezpośrednim sąsiedztwie

Materiały protetyczne

najczęściej uczulające

•

Żywice metakrylowe

Żywice metakrylowe

•

Monomer akrylu

Monomer akrylu

•

Stabilizatory mas akrylowych (hydrochinon)

Stabilizatory mas akrylowych (hydrochinon)

•

Katalizatory polimeryzacji (nadtlenek

Katalizatory polimeryzacji (nadtlenek

benzoilu)

benzoilu)

•

Plastyfikatory

Plastyfikatory

•

Barwniki

Barwniki

•

Eugenol

Eugenol

•

Metale

Metale

( kobalt, nikiel,chrom,stopy,amalgamat,metale

( kobalt, nikiel,chrom,stopy,amalgamat,metale

szlachene)

szlachene)

•

Masy wyciskowe

Masy wyciskowe

Żywice protetyczne

Stomatitis acrylica allergica-

Stomatitis acrylica allergica-

uczulenie na tworzywa akrylowe- najczęściej

uczulenie na tworzywa akrylowe- najczęściej

wywołują przewlekłe odczyny alergiczne

wywołują przewlekłe odczyny alergiczne

Rodzaj

żywicy

Występowa

nie

Czynnik

uczulają

cy

Często

ść

alergii

Objawy

Żywice

metakrylowe
(obróbka

cieplna)

Protezy, zęby hydrochin

on

0,5%

Rumień,
obrzęk

Żywice

metakrylowe
(obróbka

zimna)

Czasowe

korony
i mosty

hydrochin

on

?

Rumień,

obrzęk

Żywice

etylenowe

Czasowe
korony
i mosty

Methyl
p-toluen

0,1%

Świąd,
pieczenie
warg i brody

Alergia kontaktowa na

żywice

•

Jest najczęstszą alergią na materiały

Jest najczęstszą alergią na materiały

protetyczne

protetyczne

•

Objawy miejscowe

-rumień, świąd, obrzęk w miejscu kontaktu z

-rumień, świąd, obrzęk w miejscu kontaktu z

materiałem protetycznym lub w

materiałem protetycznym lub w

bezpośrednim z nim sąsiedztwie, uporczywe

bezpośrednim z nim sąsiedztwie, uporczywe

pieczenie warg i języka,wygładzenie

pieczenie warg i języka,wygładzenie

brodawek lub ich przerost

brodawek lub ich przerost

-stany zapalne i świąd jamy ustnej

-stany zapalne i świąd jamy ustnej

-stany zapalne dziąseł,warg,języka

-stany zapalne dziąseł,warg,języka

-wyprysk na twarzy i szyi

-wyprysk na twarzy i szyi

Powikłania

Powikłania

- Rumieniowe zapalenie jamy ust

- Rumieniowe zapalenie jamy ust

-Pęknięcia kącików ust

-Pęknięcia kącików ust

-Zmiany wypryskowe skóry wokół warg

-Zmiany wypryskowe skóry wokół warg

Alergia na Monomer

Akrylu

•

Alergizacja

Alergizacja

•

Uszkodzenie błony śluzowej (rumień poza granicą protezy!!!)

Uszkodzenie błony śluzowej (rumień poza granicą protezy!!!)

•

Wywołuje zawodową alergię kontaktową dłoni techników

Wywołuje zawodową alergię kontaktową dłoni techników

dentystycznych pracujących z ciastem akrylowym

dentystycznych pracujących z ciastem akrylowym

•

Akrylanowe uzupełnienia protetyczne ruchome mogą powodować

Akrylanowe uzupełnienia protetyczne ruchome mogą powodować

wystąpienie:

wystąpienie:

–

–

rumienia alergicznego,

rumienia alergicznego,

–

–

zmian zapalno–zanikowych błony śluzowej jamy ustnej,

zmian zapalno–zanikowych błony śluzowej jamy ustnej,

–

–

zmian o charakterze rozrostowym,

zmian o charakterze rozrostowym,

–

–

owrzodzeń odleżynowych

owrzodzeń odleżynowych

Zmiany te często powikłane są zakażeniem grzybiczym i/lub bakteryjnym.

Zmiany te często powikłane są zakażeniem grzybiczym i/lub bakteryjnym.

Często są to infekcje o charakterze przewlekłym i nawracającym.

Często są to infekcje o charakterze przewlekłym i nawracającym.

Wówczas w leczeniu uwzględnij stosowanie

Wówczas w leczeniu uwzględnij stosowanie

chlorheksydyny.

chlorheksydyny.

Badania diagnostyczne

•

Testy skórne kontaktowe

Testy skórne kontaktowe

z gotowym

z gotowym

materiałem protetycznym i jego

materiałem protetycznym i jego

składnikami

składnikami

•

Testy naśluzówkowe

Testy naśluzówkowe

•

Badanie

Badanie

cytologiczne rozmazu

cytologiczne rozmazu

ze

ze

zmienionej bł.śluzowej (eozyofile, bazofile

zmienionej bł.śluzowej (eozyofile, bazofile

– podłoże alergiczne)

– podłoże alergiczne)

Różnicowanie

•

Odczyn z podrażnienia

Odczyn z podrażnienia

( ujemne testy

( ujemne testy

kontaktowe)

kontaktowe)

•

Odczyn toksyczny

Odczyn toksyczny

( w zmianie lokalnej dominuje złuszczenie,

( w zmianie lokalnej dominuje złuszczenie,

rogowacenie, pękanie )

rogowacenie, pękanie )

•

Infekcje lokalne

Infekcje lokalne

•

Kontaktowa alergia na pokarmy

Kontaktowa alergia na pokarmy

(wywiad, testy skórne,testy eliminacyjo-

(wywiad, testy skórne,testy eliminacyjo-

ekspozycyjne z pokarmami)

ekspozycyjne z pokarmami)

•

Reakcje psychogenne

Reakcje psychogenne

Leczenie

•

Usunięcie czynika uczulającego

Usunięcie czynika uczulającego

•

Wygojenie

Wygojenie

zmian w jamie ustnej

zmian w jamie ustnej

•

Leki p-histaminowe

Leki p-histaminowe

•

Areozole sterydowe lokalnie

Areozole sterydowe lokalnie

•

Usunięcie monomeru resztkowego z

Usunięcie monomeru resztkowego z

tworzywa przez polimeryzację

tworzywa przez polimeryzację

(naświetlanie UV / powtórna

(naświetlanie UV / powtórna

polimeryzacja protezy w kąpieli wodnej w

polimeryzacja protezy w kąpieli wodnej w

r-r nadmanganianu potasu,wody

r-r nadmanganianu potasu,wody

utlenionej lub chloraminy

utlenionej lub chloraminy

•

Wymiana materiału protetycznego-

Wymiana materiału protetycznego-

testowanie kontaktowe nowych

testowanie kontaktowe nowych

substancji!

substancji!

•

Alergia na hydrochinon –

rozważ użycie żywic etylenowych

•

Alergia na nikiel - nie stosuj
metali!!!

Zwłaszcza chromu i kobaltu!!!

Tytanowe protezy

•

Tytan

Tytan

kilkakrotnie niższe

kilkakrotnie niższe

niż tradycyjne materiały

niż tradycyjne materiały

protetyczne

protetyczne

przewodnictwo cieplne

przewodnictwo cieplne

(osoba z protezą

(osoba z protezą

tytanową nie odczuwa bólu podczas spożywania

tytanową nie odczuwa bólu podczas spożywania

gorących i zimnych posiłków)

gorących i zimnych posiłków)

•

Lżejsze od metalowych

Lżejsze od metalowych

, np. wykonanych ze złota

, np. wykonanych ze złota

(mają czterokrotnie mniejszy ciężar właściwy).

(mają czterokrotnie mniejszy ciężar właściwy).

•

Duża twardość, wytrzymałość mechaniczna oraz

Duża twardość, wytrzymałość mechaniczna oraz

trwałość

trwałość

.

.

•

Tytan nie wywołuje - w przeciwieństwie do innych

Tytan nie wywołuje - w przeciwieństwie do innych

materiałów - reakcji alergicznych i jest odporny

materiałów - reakcji alergicznych i jest odporny

na korozję

na korozję

.

.

Tlenek tytanu, który wykorzystuje się do

Tlenek tytanu, który wykorzystuje się do

wytwarzania protez, jest substancją nieaktywną i

wytwarzania protez, jest substancją nieaktywną i

zapobiegającą występowaniu reakcji

zapobiegającą występowaniu reakcji

elektrochemicznych.

elektrochemicznych.

Burning Mouth

Syndrome

•

Zespół pieczenia jamy ustnej

(BMS) jest przewlekłym

zespołem bólowym występującym najczęściej u kobiet

w średnim i starszym wieku, u których stwierdza się

zmiany w stężeniu estrogenów i zaburzenia natury

psychologicznej.

•

Jest on najczęściej definiowany przez dwie

charakterystyczne cechy kliniczne:

(1)

triadę objawów: nieustępujący ból lub pieczenie

błony śluzowej jamy ustnej, zaburzenie smaku i

kserostomię

oraz

(2)

brak uchwytnych klinicznie zmian na błonie

śluzowej jamy ustnej.

•

Ważną rolę w etiologii BMS mogą odgrywać

zaburzenia natury psychologicznej lub psychicznej.

BMS

Pieczenie jest związane zwykle z innymi dolegliwościami
miejscowymi:

parestezje (kłucie, drętwienie, mrowienie),

zaburzenia smaku, uczucie suchości jamy ustnej oraz

nadwrażliwość

na pokarmy słone,kwaśne lub gorzkie

.

Pieczenie dotyczy najczęściej języka

(głównie koniuszka języka,

a także części bocznych i powierzchni grzbietowej).

Inne umiejscowienie dolegliwości, w kolejności występowania

to:

wargi, błona śluzowa policzków, podniebienie, gardło,
górne i dolne podłoże protetyczne oraz dno jamy ustnej .

Przyczyny BMS

Leczenie BMS

Stany zapalne przyzębia, nieżytowe zapalenie jamy
ustnej lub zaniedbania higieniczne-
leczenie higienizacyjne i przeciwzapalne:
-

instruktaż higieny jamy ustnej

,

-

profesjonalne zabiegi skalingu

nad− i poddziąsłowego,

-

zabiegi kiretażu i wygładzenia powierzchni korzeniowych

,

-

chirurgiczne zabiegi na przyzębiu

,

-

leczenie ubytków próchnicowych

-

sanacja jamy ustnej

-miejscowe

środki przeciwbakteryjne i przeciwzapalne a

także w

razie konieczności przeciwgrzybicze

BMS a alergia

1.Alergie, szczególnie na konserwanty stosowane w

przemyśle

spożywczym i kosmetycznym

(glikol propylenowy, kwas jarzębinowy, aldehyd

cynamonowy,

kwas nikotynowy)

2.Alergie kontaktowe na materiały stosowane w

stomatologii

(monomer metylmetakrylatu, chlorek kobaltu, rtęć,

siarczan niklu,

eugenol, formaldehyd)

Leczenie

•

wymiana protez akrylowych na np. protezy nylonowe

•

leki przeciwhistaminowe

•

rozważyć wymianę wypełnień amalgamatowych i

metalowych stałych uzupełnień protetycznych

Stosuj produkty bezpieczne dla pacjentów!

Jednoskładnikowy materiał na płyty protez (pasta) ,
pozbawiony monomeru metylometakrylanu oraz
nadtlenku benzoilu.

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ