8 problem pomiaru struktury społecznej


8 problem pomiaru struktury społecznej - dobór i cechy dobrego wskaźnika.

Socjologia jest nauka o prawidłowościach, te prawidłowości należy w jakiś sposób zmierzyć.
W nauce pomiar mówi iż jest to przyporządkowanie określonym zjawiskom , zdarzeniom społecznym wartości liczbowych. Wtedy dopiero możemy mówić że mamy do czynienia z pomiarem.

Głównym problemem w badaniach empirycznych w ramach owego pomiaru jest przekształcenie abstrakcyjnych pojęć w obserwowane wskaźniki.

W zależności od intensywności przejawiania się tego wskaźnika przypisujemy określonym wartościom odpowiednie liczby.

Ważnym i trudnym problemem w naukach społecznych jest to że większość zdarzeń , zjawisk społecznych posiada więcej niż jeden możliwy wskaźnik.

Dlatego niezbędny jest pomiar wielowskaźnikowy.

Wskaźnik to określony fakt który pozwala stwierdzić występowanie i stopień intensywności badanego zjawiska np. płeć. Wskaźnik powinien być dobry odpowiedni. Cztery podstawowe jego cechy:

9 Przykłady wielowskaźnikowego pomiaru struktury społecznej: F. Chapin i W. Warner

F. Chapin(1935) przedmiotem jego badań był status społeczny - założył że na status społeczny składają się :

F. Chapin starał się każdy z tych elementów zmierzyć aby określić Empirycznie status jednostki. Dla określenia statusu stworzył skalę living rooms - czyli jakie jest wyposażenie w domu badanego - jaka jest jakość wyposażenia.

Skala nadaje się do badania w warunkach amerykańskich.

W.Warner(1941) dwie metody .

  1. Jakościowa- ocenianie uczestnictwa określenie miejsca w struktórze społecznej danej grupy.

  2. Indeks charakterystycznych cech, do tego wytypował sześć cech:

Po analizach odrzucił dwie cechy czli wykształcenie i wielkość dochodu.

Każdy z pozostałych wskaźników indeksu mierzył na siedmio stopniowej skali.

Na koniec badań wyróżnił sześć klas:

  1. wyższa

    1. wyższa - wyższa

    2. wyższa- niższa ( nowo powstali biznesmeni)

  2. średnia

    1. średnia - wyższa

    2. średnia - niższa

  3. niższa

    1. niższa - wyższa

    2. niższa - niższa

Badania Chopina i Warnera miały charakter wielowskaźnikowy

11 EGP- czyli uaktualniona teoria Webera

nazwa pochodzi od nazwisk jej twórców Erikson- Szwecja,Goldtrophe- Anglia, Porotosarew - Francja

W ramach tej teorii wyróżniono 11 klas w oparciu o cztery wskaźniki = cechy

  1. W ramach teorii EGP wyróżniono serwis klas - tzw. Klasa służebna wobec całego społeczeństwa.

W jej ramach połączono ze sobą wielka własność = wielcy właściciele, wysokiej klasy menedżerów oraz miejskich urzędników państwowych, publicznych.

  1. Specjaliści zawodów umysłowych średniego szczebla tzw. lozer serwis . Głównym punktem odniesienia jest Weber

Zadaniem EGP ma być identyfikacja podstawowych nierówności społecznych określonych przez zatrudnienie i stosunki produkcji . Główną osią podziału EGP są różnice między właścicielami i szereg kategorii pracowników najemnych.

12. Ideologie nierówności

1.Elitarystyczna

2. Egalitarysytyczna

3. Merytokratyczna

Ideologia Elitarystyczna mówi nam że istnieją grupy z natury wyższe, a w związku z tym pewne przywileje należą się im określone np. urodzenie ( idea błękitnej krwi) , przyrodzone talenty, predyspozycje związane z bliskością do Boga, przypisuje się też prawo do przywilejów określonym rasom , narodom. Te ideologie są istotne w analizie ludzkich społeczeństw.

Ideologia Egalitarysytyczna mówi o tym że społeczeństwo powinno być różne. Różnić się co do pojęcia, jak też różnice pod względem wyglądu. Najbardziej skrajna formuła ideologii nierówności to ta która dąży do budowy społeczeństwa w którym wszyscy mają po równo ( utopia) . Przypisywano tą koncepcję marksizmowi.

Ideologie Merytokratyczne usprawiedliwiają one nierówności zasługami np. Teoria uwarstwienia Daviesa i Moora

Jeżeli mówimy o ideologiach to możemy je podzielić na dwa bieguny .

  1. Ideologie uniwersalistyczne- nawiązują do funkcjonalizmu. Ujmuje się tu społeczeństwo jako pewien system społeczny, pewną wspólnotę normatywną . Społeczeństwo to ma pewna jedność, nierówności istnieją i są niezbędne.

  2. Z drugiej strony mamy teorię w których społeczeństwo ujmowane jest jako struktura złożona z przeciwstawnych klas - marksizm , nierówności istnieją ale są one zbędne należy je wiec wyeliminować w drodze rewolucji

Obydwie teorie chciały by mieć wpływ na to , co myślą ludzie:

W pierwszej powinni starać się mieć wyższe wykształcenie, w drugiej zapisać się do partii.

Obie te teorie nie maja wpływu na to, co ludzie robią , jak ludzie widzą nierówności społeczne. Z badań socjologicznych wynika że legitymizacja nierówności nie ma nic wspólnego z intencjonalnym wychowaniem. Ta legitymizacja jako pewien mechanizm społeczny odbywa się poprzez nieświadome rutynowe wdrażanie się w obowiązki w ramach socjalizacji. Może mieć to różny wymiar.

Typy legitymizacji ( dotyczą tego, jak ona wygląda w aspekcie badań empirycznych, jaki jest efekt tego rutynowego , nieświadomego wdrażania się w codzienne obowiazki)

  1. Syndrom dominującej ideologii- przekonanie że to jak jest, to jest dobre przekonanie o prawomocności tego poglądu. Przyjmowany głównie przez klasy wyższe , choć pojawia się także w klasie niższej:

  1. Akceptacja negocjacyjna- uznanie że istnieją przeciwstawne klasy. Polega ona tym , by dostać jak najwięcej od tych , którzy mają dużo - ,, dajcie nam podwyżki”

  2. Radykalna kontestacja (nawiązuje do marksizmu) dążenie do zmiany porządku społecznego przez rewolucję.

14. Pojęcie modernizacji. Teoria modernizacji jako wcielenie ewolucjonizmu.

Trzy rozumienia modernizacji

  1. Każda zmiana w której społeczeństwo porusza się po jakiejś określonej skali postępu.

  2. Idea nowoczesności- przechodzenie ze społeczeństwa tradycyjnego do nowoczesnego

( XIX-XX w) uprzemysłowienie, demokratyzacja, biurokratyzacja, pojawienie się indywidualizmu, rozwój nauki, kapitalizmu, związane jest z całym szeregiem dychotomicznych podziałów. Takiego podziału używał: Spenser, Weber, Durkheim, Comte, Denis

  1. Wysiłek krajów słabo rozwiniętych, które podejmują próby dogonienia w stosunku do krajów wysoko rozwiniętych. Podział na tzw.

Pierwszy świat- bogate kraje kapitalistyczne( USA, Zachodnia Europa, Japonia, Korea)

Drugi świat - blok krajów socjalistycznych( środkowa Europa )

Trzeci świat - pozostałe socjalistyczne

Teoria modernizacji nawiązuje do trzeciego rozumienia jaka była próba doścignięcia krajów wysokorozwiniętych. Dotycz okresów po II wojnie światowej, początek lata 50-te, rozkwit lata 60-te; krytyka lata 70-te; koniec w latach 90-tych i pojawienie się nowej teorii.

Wspólne założenia teorii ewolucjonizmu i modernizacji.

  1. Zmiany mają charakter UNILINEARNY- zachodzą w jednej linii.

  2. te zmiany są nieuchronne i nie odwracalne

  3. te zmiany mają charakter stopniowy, spokojny, nierewolucyjny.

  4. Zmiany zachodzą w ramach pewnych stadiów, etapów.

  5. zmiany mają charakter ENDOGENNY -immanentny czyli wynikają z zewnętrznych mechanizmów tych społeczeństw

  6. zmiany mają charakter progresywny czyli zmienia się poziom życia

Teorie modernizacji w odniesieniu od ewolucjonizmu zakładały daleko przyjętą inżynierię społeczeństw.

Trzecie rozumienie modernizacji również ma trzy odniesienia:

  1. Pojęcie westernizacja kraju czyli naśladowanie krajów pierwszego świata

  2. Ujęcie relatywistyczne- w różnych miejscach szuka się cech, a nie ma jednego konkretnego przykładu.

  3. Rozumienie analityczne - całkowite odwołanie się od aspektów czasoprzestrzennych, analiza konkretnych wymiarów nowoczesnego społeczeństwa

Nowoczesność wg. Smelser:

Nowoczesna osobowość:

Mechanizmy modernizacji

to co bardziej różnorodne to bardziej konkuręcyjne

15. Krytyka teorii modernizacji

Teorie neomodernizacji i neokonwergencji

Krytyka z dwóch perspektyw:

  1. założeń empirycznych- negatywne uboczne skutki np. bieda, alkoholizm

  2. założeń teoretycznych- to unilinearność, endogenność zmiany oraz przeciwstawienie społeczeńst tradycyjnych

Teorie neomodernizacji i neokonwergencji: to przełom lat 80-tych i 90- tych zniknięcie II świata

-Po zaniku tego II świata pojawiła się koncepcja , że mieliśmy tam do czynienia z fałszywą modernizacją, polegającą na wymuszonej industrializacji przemysłu ciężkiego.

-Proletaryzacja tych krajów socjalistycznych

-Chaotyczna urbanizacja

10 podstawowych założeń teorii noemoderiizacji i neokonwergencji.

Te założenia są odmienne od założeń teorii modernizacji.

  1. Teoria ta nie ogranicza roli czynników prowadzących do modernizacji, ale do elit , zwraca się tu szereg uwag na oddaloną mobilizację prących do modernizacji mas

  2. Neomodernizacja to zjawisko spontaniczne.

  3. Oprócz czynników endogennych zwraca się również uwagę na czynniki egzogenne.

  4. Wzorem dla teorii neomodernizacji nie jest już jeden kraj (np. USA) - pojawia się raczej pojęcie alternatywnych społeczeństw odniesienia.

  5. W ujęciu ujednolicenia zmian analizuje się raczej zjawisko zróżnicowania rytmu zmian.

  6. Teoria noemodernizacji - nie jest już tak oczywista i nieuchronna.

  7. teorie neomodernizacji zwracają większą uwagę na kulturę wartości a nie tylko na gospodarkę i ekonomię.

  8. pozytywny wpływ tradycji.

  9. Dużym problemem dla tej teorii były pozostałości socjalizmu.

  10. Należy dostrzec zjawisko że kraje zachodnie gdzie już to zjawisko zaszło, patrzą na tą teorię krytycznie i można by się zastanawiać czy warto.

16. Idee jako siły historyczne . Przykład teorii Webera o roli etyki protestanckiej.

Weber silnie akcentował rolę idei jako siły historycznej, nie zgadzając się z Marksem , który był zdania że to czynniki ekonomiczne są najistotniejsze. Ta różnica nie jest tak wielka jak się wydawała - odnosi się tylko do różnicy akcentów.

Sztandarowym przykładem idei jest teoria ducha kapitalizmu (role etyki protestanckiej w powstaniu kapitalizmu). Marks widział powstanie kapitalizmu jako nowego ustroju dzięki czynnikom ekonomicznym.

Weber natomiast uważał , że zasadniczym czynnikiem w powstaniu nowoczesnego kapitalizmu było pojawienie się ducha kapitalizmu.

Ducha Kapitalizmu składał się z trzech wartości( nie pasujących do siebie ale stanowiących pewien syndrom):

  1. wartości zysku- celem na ziemi jest bogacenie się

  2. asceza- oszczędność- bogacić się ale oszczędzać

  3. praca - celem życia

Głównym źródłem tych wartości jest -teoria predestynacji.

Każdy z chwilą narodzin z góry przeznaczony jest do zbawienia lub potępienia . Jedynym sposobem poznania bożej decyzji była praca , która jest powołaniem . Praca przynosi efekty dzięki niej ludzie się bogacą choć tych pieniędzy nie wydają.

Akumulacja kapitału - bogacenie się i nie wydawanie tych pieniędzy. To pojawienie się ducha kapitalizmu spowodowało powstanie nowoczesnego kapitalizmu. Weber doszedł do wniosku że to co powoduje przyspieszony rozwój to idee. Niemniej jednak istnieją nie tylko wartości które wyznaczają szybszy rozwój, ale i takie które go ograniczają. Wg. Webera etyka protestancka stawiała każdego wiernego przed Bogiem- indywidualizm protestantyzmu



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Struktura społeczna i formy życia zbiorowego - St. Ossowski i J. Turowski, Teorie Społeczeństw i pr
STRUKTURA SPOŁECZNA-socjologia, Współczesne problemy socjologii
Klasa a warstwa spoleczna, semestr III, socjologia struktur społecznych
R. Merton - struktura społeczna i anomia - notatka, Makrostruktury społeczne
część I systemy i struktury społeczne III sem
Farsons Talcott Struktura społeczna a osobowość
Turowski - Wielkie struktury społeczne SKRYPT - rozdz. 8, Jan Turowski - Wielkie struktury społeczne
Bezrobocie jako jeden z najpoważniejszych problemów polskiej polityki społecznej, Pedagogika
referaty Historia Kultury, Struktura społeczna, więzi a obyczaj, Struktury i więzi społeczne a obycz
Struktura społeczna, socjologia i nie tylko
temat7 Małe struktury społeczne, Socjologia edukacji
03 Interakcje stosunki spoleczne organizacja struktura spoleczna, studia, wprowadzenie do socjologii
małe struktury społeczne skrypt
X, 9[1][1]. nierownosci, Struktura społeczna ⇒ całość, zasada, która pozwala wyodrębnić elementy z j
Socjologia struktur spolecznych3
148 Struktura społeczeństw
wyklad 4c Struktura spoleczna Polski po transformacji
wyklad 4b Struktura spoleczna Inteligencja
Problem tożsamości w nowoczesnym społeczeństwie

więcej podobnych podstron