WYKŁADY

ZASADY UPRAWY TULIPANÓW

-kwiat cięty

-reprodukcja cebul

ponad 10000 odmian, na skalę produkcyjną uprawia się 1700 odmian (w Holandii)

Odmiany tulipanów zajmujące powierzchnię ponad 100 ha w Holandii w sezonie 2002/2003:

Monte Carlo	Peł. W	462,87
Yokohama	T.T	395,39
Lee4n van der Mark	T.T	393,56
Ile de France	T.T	320,98
Princes Irene	T.T	226,64
Abba	Peł. W	216,94
Golden Apeldoorn	T.T	216,02
Purple Prince	T.T	190,21
White Dream	T.T	175,75
Negrita	T.T	167,38
Rococo	T.P	166,56
Ad Rem	M.D	157,83
Viking	Peł. W	154,44
Inzell	T.T	133,54
Lucky Strike	T.T	119,26
Christmans Marvel	P.W	118,42
Ben van Zauten	T.T	114,03
Purple Flag	T.T	108,92
Silver Dollar	T.T	104,25
Orange Cassini	T.T	101,29

Najwięksi eksporterzy cebul kwiatowych:

-Holandia 100%

-Belgia 0,7%

-Francja 3,9%

Nasadzenia roślin cebulowych w Holandii:

-tulipany + (wzrost)

-narcyzy +

-hiacynty +

-szafirki +

-czosnki +

-cebulica syberyjska

Wymagania glebowe i klimatyczne:

# gleby-żyzne, próchniczne, głęboko uprawione, wysoki poziom wód gruntowych, pH 6,5-7,5, najlepsze czarne ziemie, gleby brunatne, potorfowe

# klimat:

-jesień-długa, chłodna, umiarkowanie wilgotna

-zima-krótka, łagodna z dość dużą ilością opadów

-wiosna-wczesna, długa, chłodna i wilgotna

# przebieg pogody w okresie letniego spoczynku ma wpływ na kształtowanie się zawiązków cebuli i kwiatów na rok następny

# pole-dobrze odchwaszczone (perz-głęboka orka + bronowanie)

Zasady uprawy:

1) płodozmian:

-rok 1 wyka jara

-2 rośliny cebulowe

-3 rośliny branżowe

-4 rośliny branżowe

-5 mieszanki motylkowych (przyorać na pocz VII)

2) nawożenie obornikiem co 2-3 lata, dawka 70-100 t/ha (poł IX) na rok przed sadzeniem, orkaśrednia, bronowanie po 6-8 tyg, głęboka orka przedzimowa

3) w roku sadzenia cebul:

-przyoranie mieszanki na zielony nawóz

4) w lipcu (VI):

-orka głęboka na 2-3 tyg przed sadzeniem

-bronowanie

-głebogryzarka

-tyczenie zagonów

5) wapnowanie co 3-4 lata (Ca) 3-6 kg/m²

Termin sadzenia cebul tulipana: 15 IX-15 X

Temperatura gleby na głębokości 10 cm→9-12*C

Cebule roślin cebulowych sadzi się na głębokość = trzykrotnej ich wysokości

Zaprawianie cebul: Topsin M 70 WP 0,7% + Kaptan zaw. 50 WP 1,5% przez 15 minut

Metody sadzenia:

1) Zagonowa (holenderska)-szerokość zagonu 1m, szerokość ścieżek 0,50 m, ziemię wybiera się z 1 zagonu, ostatni zagon przykrywa się ziemią wybraną przy 1 zagonie. Wady-pracochłonność, zalety-bdb warunki rozwoju roślin

2) Sadzenie pod pług-metoda do stosowania na małych plantacjach, redlice w odstępach 30-35 cm, co 5-6 rząd wolny, szerokość zagonu 1,2-1,5 m

3) Sadzenie pod znacznik-na dużych plantacjach, sadzenie w 4-6 rzędach odległych co 25-45 cm

4) Maszynowa

Prace pielęgnacyjne:

1) Okrywanie na zimę-słoma 7 ton/ha

2) Nawożenie

Potrzeby nawozowe tulipanów:
N 150-200	P2O5 120-180	K2O 240-360	K2O 120-140

Potrzeby nawozowe narcyzów
N 200	P2O5 160-200	K2O 240-300	K2O 100-120

Potrzeby nawozowe szafirków
N 200	P2O5 160-200	K2O 240-300	K2O 100-120

3) Zwalczanie chwastów

-Afalon 2kg/ha + Vennar 1,25kg/ha

-jednoroczne dwuliścienne-Bladex 50 WP 3 kg/ha, Buracyl 80 WP 1,5 kg/ha

-jednoroczne dwuliścienne w fazie 4-6 liści-Goltix 3 kg/ha

-jednoliścienne-Fusilade Super 2l/ha (po zbiorze kwiatów), perenal 104 EC 7,5 ml/w 4-5 l/100 m²

4) Nawadnianie

5) Selekcja roślin i ogławianie

6) Zabiegi ochrony roślin

-szara pleśń-Rovral FLO 255 SC 0,2 %, Dithane 0,2%

Zbiór i przechowywanie cebul:

-wykopywanie cebul corocznie przy reprodukcji a także amatorsko w ogrodach

-ręcznie (łopatą), maszynowo, pługiem

-suszenie cebul- 25-30*C krótko 24-48 godzin, wilgotność 60-80%

-czyszczenie 2 tyg po suszeniu

-sortowanie wg obwodu cebuli:

>12

>11-12-sprzedajemy

>10-11- do reprodukcji

>9-10-do reprodukcji

>8-9

Plon ilościowy cebul handlowych z 1 ha- 70-120 tys sztuk

Ciężar ilościowy- o 100% wyższy od ogólnego ciężaru posadzonych

Ciężar handlowych cebul→ o około 80%

-przechowywanie cebul-w skrzynkach ażurowych, temperatura w wiacie 17-23*C, po 2-3 tyg po wykopaniu oczyszczamy

ĆWICZENIA

Wzór kwiatu: P₃₊₃ A₃₊₃ G₍₃₎

Budowa cebuli tulipana:

-łuski wewnętrzne-mięsiste

-zewnętrzne-sucha łuska okrywająca, powinna okrywać całą cebulę tulipana

# zawiązki pędów i cebul tworzą się podczas przechowywania

Cykl rozwojowy tulipana:

1) wykopujemy:

-największe-zastępcza (następcza) 1roczna VI

-przybyszowe- koniec VI-poł. VII

2) cebule sadzimy:

-przybyszowe poł IX- koniec X

-zastępcza XI-XII

3) zakwitają już w końcu III, te najpóźniejsze dopiero w połowie V.

Rozmnażanie tulipana: przez oddzielanie cebul przybyszowych.

Jednoroczna cebula tulipana po wydaniu części nadziemnej - ulistnionego pędu i kwiatu - ginie, a na jej miejsce powstaje cebula zastępcza i cebule przybyszowe (1-11 cebul przybyszowych). Z cebul bardzo małych otrzymuje się kwitnące rośliny po 2 - 3 latach uprawy. Cebule wieloletnie po wydaniu kwiatu lub kwiatostanu i cebul przybyszowych nie zamierają. Po osiągnięciu charakterystycznej dla gatunku, czy odmiany wielkości nie powiększają już swoich rozmiarów, ale co roku wydają cebule potomne. Największy przyrost cebul ma miejsce podczas i bezpośrednio po kwitnieniu roślin. Kwitnienie ich można przyspieszyć za pomocą odpowiednich zabiegów, czyli pędzenia. Pędzenie polega na przerwaniu okresu spoczynku najczęściej przez umieszczenie jej w dość wysokiej temperaturze i odpowiednie podlewanie.

Opis tulipana: tulipan posiada cebulę jednoroczną, tunikową-okrytą sucha łuską okrywającą. Łodyga z 1 kwiatem. Liście eliptyczne, bezogonkowe, pokryte woskowym nalotem, niekiedy z ciemnym rysunkiem na górnej stronie, osadzone po kilka na sztywnej łodydze, u nielicznych gatunków i odmian łodyga jest rozgałęziona wtedy roślina tworzy kilka kwiatów. Rośliny osiągają wysokość 10-70 cm. Kwiat składa się z 6 płatków listków okwiatu. Tulipany zakwitają już w końcu III, te najpóźniejsze dopiero w połowie V. Ogromna różnorodność sprawiła, że wprowadzono klasyfikację. Wszystkie gatunki i odmiany podzielono na 15 grup. Spośród wielu tysięcy odmian kilkaset produkuje się na skalę wielkotowarową.

Kształty kwiatów:

-pełne

-przypominają lilie ostrozakończone

Grupy tulipanów:

I. Pojedyncze wczesne-kwitna najwcześniej w pierwszej połowie IV, kwiaty są czerwone, żółte, białe, różowe. Wysokość do 30 cm.

Odmiany: Christmas Marvel, Christmas Gold, Apricot Beauty-różowa, Princes Irene-pomarańczowa z szarofioletowym rysunkiem, Biała Dama

II. Pełne wczesne-kwitną najwcześniej w pierwszej połowie IV, wysokość ok 30 cm, kwiaty silnie wypełnione. Nadają się na rabaty.

Odmiany: Monsella-żółta z czerwonymi ognikami, Monte Carlo-żółta,

III. Tulipany Triumph-wysokość 45-50 cm. Kwitnienie rozpoczynają w końcu IV. Mają często dwubarwne kwiaty z obwódką na brzegach płatków.

Odmiany: Abu Hassan i Kes Nelis-czerwona i żółta obwódka,Leen van der Mark-karminowa i biała obwódka

IV. Mieszańce Darwina-silny wzrost, olbrzymie kwiaty, większość to czerwone. Zakwitają na przełomie IV i V. Jest to krzyżówka Tulipa Fosteriana i tulipanów Darwina. Po tulipanach darwina odziedziczyły kształt kwiatów, plenność.

V. Pojedyncze późne-rosna silnie 55-65 cm. Zakwitają w połowie V. Pochodzenie odmian jest zróżnicowane, dlatego wśród odmian o małych kwiatach np Picture są odmiany o dużych kwiatach. Są w tej grupie odmiany o jasnej barwie i o ciemnej.

Odmiany: Rosy Wings-różowa,kwiat pucharowy.

VI. Liliokształtne-należą tu tulipany późnokwitnące. Kwitną w pierwszej połowie V. Dają małe przyrosty cebul. Powstały w wyniku krzyżowania tulipanów Darwina z Tulipa retroflexa. Charakteryzują się wąskimi, mniej lub bardziej ostro zakończonymi płatkami. Wysokość 50-60 cm.

Odmiany: West Point-żółta

VII. Cripsa- kwitną w pierwszej połowie V. Mają piłkowane brzegi płatków. Jest to grupa odmian amatorskich. Bardzo ceniona.

VIII. Viridiflora-wysokość 40 cm, o zazielenionych płatkach. Zakwitają w drugiej połowie V.

IX. Rembrandta-nieliczne już odmiany o kwiatach smugowanych. Rysunek pojawił się u nich na skutek zawirusowania.

X. Papuzie-duże płatki o postrzępionych i pofalowanych brzegach. Kwiaty ciężkie, duże. Na zewnętrznych płatkach zielonkawe przebarwienia.

Odmiany: Pierrot King,Teras Gold

XI. Pełne późne-kwitnące od drugiej połowy V prawie 2 tygodnie. Wysokość 50 cm. Silnie wypełnione kwiaty (20,98)

Odmiany: Angelika-różowa

XII. Kaufmanniana-kwitnie bardzo wcześnie, od końca III. Niski wzrost 15 cm, liście szerokie z czerwonobrązowymi smugami, odmiany do 30 cm wysokości.

Odmiany: Heorst Delinght,The First-białoróżowe

XIII. Fosteriana-kształt kwiatów puchowaty. Wysokość 30-40 cm. Kwiat szkarłatno-czerwony. Kwitną w trzeciej dekadzie IV.

Odmiany: Purissima-biała

XIV. Greigii-duże kwiaty, szerokie liście z ciemnoczerwonym rysunkiem.

Odmiany: Red Riding Hood

XV. Inne gatunki i ich odmiany: Tulipa tarda, tulipa pulchella, Tulipa praestans. Tulipany z tej grupy zakwitają w IV-V.

---