WYKŁADY

TECHNOLOGIA UPRAWY FREZJI NA KWIAT CIĘTY

Zalety uprawy: krótki cykl uprawy, niskie wymagania termiczne, łatwy transport kwiatów, duże zainteresowanie wśród odbiorców ze wzgl na szeroką skalę barw kwiatów i subtelny zapach.

Rozmnażanie:

-z dużych bulw następczych 5-13 cm obwodu

-z bulw przybyszowych 3-4 cm obwodu (siewka)

od posadzenia bulw do kwitnienia 3-4 mce, max długość reprodukcji tej samej odmiany wynosi 3-5 cykli uprawowych, uprawowych całorocznej uprawie na kwiat cięty frezje uprawia się w 2 cyklach.

Cykle uprawowe frezji:

Planowany termin kwitnienia	Okres uprawy
kwitnienie wiosenne kwitn późnowiosenne od II	od X-V sadzenie bulw I-II (najkrótszy cykl, najlepszy)
kwitnienie letnie	od II-VIII
kwit jesienne	od V-XI
kwit zimowe kwit wczesnowiosenne od k II	od VII-II sadzenie VIII-IX (najdłuższy)

Bulwy frezji przechodzą spoczynek temp >25*. Bulwy bez wpływu na ich jakość można przechowywać przez kilka mcy w temp 1-5* (najlepiej 2*)-głęboki spoczynek. Jeżeli bulwy frezji przechowujemy w temp >5*, a zwłaszcza 9-13* to na starych bulwach bez kiełkowania formują się nowe-zjawisko to określa się jako przebulwianie lub przepoczwarczanie (z bulwy macierzystej robi się bulwa następcza)-tylko do długotrwałego przechowywania bulw dużych.

Przed sadzeniem bulwy wymagają preparowania (przeniesienie bulw w warunki naturalne)-umieszcza się je na okres 12-18 tyg w pomieszczeniu o temp 28-30* i wilgotności 80-85%. Po zakończeniu preparowania bulwy należy posadzić. Można je dodatkowo przed sadzeniem przetrzymać przez 10-15 dni w temp 14*. Przyspiesza to kwitnienie o 2-3 tyg ale obniża jakość kwiatostanów.

Cechy dobrej odmiany: przydatność do całorocznej uprawy w szklarni, wysokie plony kwiatów, odporność na choroby, intensywny zapach kwiatów, długa trwałość rozbiorcza kwiatów i wytrzymałość na transport.

Wymagania uprawowe:

I faza od posadzenia bulw do zawiązania pąków kwiatostanowych	pierwsze 3-5 tyg (wykształcanie liści)	temp podłoża 15-16*
		kolejne 3-5 tyg (formowanie kwiatostanów)	15-16*
II faza od zawiązania pąków kwiatostanowych do rozpoczęcia kwitnienia	temp powietrza	noc 7-9* ; dzień (pochmurno 8*, słonecznie do 18*)
Kwitnienie roślin	temp powietrza	8-12*
Po kwitnieniu (formowanie bulw)	temp powietrza	15*

Chłodzenie podłoża:

-zima wodą w obiegu zamkniętym, tłoczoną rurami umieszczonymi na głębokości 5-10 cm

-ściółkowanie jasnymi ściółkami 2-5 cm (drobno pocięta słoma, trociny, styropian, perlit)

Sadzenie bulw: frezje uprawia się na podwyższonych zagonach o szer 112,5-120 cm. Stosujemy 2-4 poziomy siatki. Bulwy sadzimy w 9 (co 12,5 cm) lub 8 rzędach (co 15 cm). 64-120 bulw następczych na 1 m² oraz do 160 bulw przybyszowych. Głębokość sadzenia-3krotna wielkość bulwy.

Zamgławianie roślin: obniża temp powietrza w szklarni. Frezja jest wrażliwa na wys temp podłoża. Najbardziej odporne na na wys temp są odmiany Rapid i Beach.

Podłoże i nawożenie:

-warstwa uprawna 25-30 cm (przewiewna)

-torf+ziemia (+obornik-konieczna jest dezynfekcja poprzez parowanie podłoża)

-pH 6,2-7,5 (mineralne)

-pH 5,5-5,9 (torfowe)

-jest wrażliwa na zasolenie, stężenie soli w dm³-podłoże w roztworze glebowym nie powinno przekraczać 1,0-1,5 NaCl (EC do 2,0)

-w pierwszym okresie wzrostu frezja wymaga dużo azotu (NO₃, 190 mg/dm³) i mało fosforu i potasu

-wskazane jest zwiększenie stężenia CO₂ przynajmniej do 300 ppm

-jest bardzo wrażliwa na fluor i chlor (szkodniki).

Woda: pierwsze 5-10 dni po posadzeniu można nie podlewać. Najlepsze jest nawadnianie kropelkowe-na 1 zagon stosuje się 2-3 cienkie rury z kapilarami (9-12 kapilar na m²), dawka wody 1,5-2,0 l na m². Podlewanie ogranicza się po zakończeniu kwitnienia. Całkowicie przerywa się podlewanie 2-3 tyg przed zbiorem bulw. Szklarnie należy często wietrzyć.

Światło: fotoperiodycznie obojętna, ale wrażliwa na zbyt małe natężenie światła, zwłaszcza w fazie kłoszenia. Natężenie światła powinno wynosić 27-54 klux.

Plon kwiatów: ok. 2,5 pędu z rośliny.

Uprawa: w gruncie odkrytym (do reprodukcji bulw), w szklarni (na kwiat cięty), doniczkowa.

Po zbiorze dosuszanie bulw:

-po 3 mcach wysadzanie (przechowywanie w wys temp)

-niskie temp 1-5* przechowyw (12-18 tyg, preparowanie)

ĆWICZENIA

FREZJA-Freesia hibrida Rodz:Kosaćcowate

-Freesia alba

-Freesia reflekta

Pochodzenie: Południowo-Zachodnia Afryka-w swojej ojczyźnie rośnie, rozwija się i kwitnie w porze chłodnej, najczęściej zimą i wczesną wiosną, natomiast latem, gdy jest upalnie, jej organy spichrzowe (bulwy) przechodzą okres spoczynku.

Geofit, roślina która wytwarza organ spichrzowy w postaci bulwy (przybyszowe-małe, zastępcze-duże) pochodzenia pędowego. Liście-mieczowate, równowąskie, pionowo wzniesione do góry. Kwiatostan-kłos, charakterystycznie wygięty pod kątem prostym. Kwiaty- dzwonkowate, barwne i silnie pachnące ułożone w jednostronne kwiatostany. Okwiat-3 zewn płatki i 3 wewn zrośnięte w dolnej części, niezróżnicowany, 3 pręciki, 1 słupek. System korzeniowy-wiązkowy, płytko rozgałęziony, korzenie kurczliwe. Owoc-torebka. Nasiona-okrągłe, błyszczące. Zdoln kiełk 2-3 lata. Bulwa mateczna zużywa się w okresie wegetacji.

Bulwy sadzimy wiosną, 5-13 (15 cm), powolny wzrost roślin, po 3-3,5 pojawiają się kłosy, kwitnienie trwa ok. 3 tyg.

Bulwy frezji przechodzą spoczynek temp >25*. Bulwy bez wpływu na ich jakość można przechowywać przez kilka mcy w temp 1-5* (najlepiej 2*)-głęboki spoczynek. Jeżeli bulwy frezji przechowujemy w temp >5*, a zwłaszcza 9-13* to na starych bulwach bez kiełkowania formują się nowe-zjawisko to określa się jako przebulwianie lub przepoczwarczanie (z bulwy macierzystej robi się bulwa następcza)-tylko do długotrwałego przechowywania bulw dużych.

Przed sadzeniem bulwy wymagają preparowania (przeniesienie bulw w warunki naturalne)-umieszcza się je na okres 12-18 tyg w pomieszczeniu o temp 28-30* i wilgotności 80-85%. Po zakończeniu preparowania bulwy należy posadzić. Można je dodatkowo przed sadzeniem przetrzymać przez 10-15 dni w temp 14*. Przyspiesza to kwitnienie o 2-3 tyg ale obniża jakość kwiatostanów.

Odmiany:

I. Odmiany z grupy Standard-silnie reagują na wysoką temp podłoża (15-16*) przez pierwsze 6-8 tyg po posadzeniu. Stanowią ok. 60% odmian uprawianych na kwiat cięty, kwitna po 4 mcach po posadzeniu-Blue Lady, Castot, Dalba, White Lace, Polka, Senator

II. Grupa Rapie-lepiej toleruja wys temp (znosi 20-22*), szybciej zakwitają (po 95-100 dniach), bardziej wymagające w stosunku do natężenia światła (doświetlanie)-

Rapie White i Rapie Yellow-najwięcej się uprawia, Rapie Pink, rapie Red, Rapie Twings.

III. Inne-toleruja wyższe temp-Aladin, Alderney, Ascot, Bel Air, Blue Moon, Blu Heaven, Cote d' Azur, Gold Flame, Pallas, Priscilla, Ursula, Zephyr

IV. Grupa Easy Poot-bardzo tolerancyjne na wys temp, nawet 30*; zwarte, niskie, doniczkowe, rabatowe; szersze liście, drobne kwiaty-Compey, Popey, Smarthy, Fidela.

V. Grupa Beach-do uprawy na kwiat cięty i do ogrodu; całkiem wytrzymała na wys temp-Sil­ver Beach, 'Laguna Beach, Summer Beach, Long Beach, Blossom Beach, Heart Beach, Bay Beach.

Preparowanie (bulwy — po wykopaniu, wysuszeniu w temperaturze 20-25°C i wilgotności względnej powietrza 60-70% oraz po zaprawieniu przeciwko chorobom i szkodnikom — przez 3-5 miesięcy przed sadzeniem umieszcza się w temp. 28-30°C i wilgotności względnej powietrza 75-85%). Zabieg ten należy zakończyć, gdy są wyczuwalne zawiązki korzeni oraz zaczynają wyrastać pędy. Różnice w długości preparowania zależą, między innymi, od wielkości bulw — z reguły bulwki przybyszowe wymagają dłuższego preparowania niż bulwy następcze*. Jeżeli okres między zbiorem bulw a kolejnym sadzeniem jest dłuższy niż 5 miesięcy, przed preparowaniem najlepiej przechowywać je w temperaturze 2-6°C, nie dłużej jednak niż 4-6 miesięcy. Po zakończeniu preparowania można jeszcze przechowywać bulwy do 4 tygodni w temperaturze 14-16°C przy wilgotności względnej powietrza 60-65%. Zabieg ten, nazywany chłodzeniem lub aktywowaniem bulw, przyspiesza kwitnienie frezji nawet do dwóch tygodni, jednak kwiatostany są krótsze niż z bulw niechłodzonych.

Bulwy następcze powstają z dolnej, zgrubiałej części pędu wyrastającego z bulwy matecznej. Formują się bezpośrednio nad bulwą mateczną, która w trakcie cyklu uprawowego zamiera. Mają one kształt stożkowato-cylindryczny i — w zależności od warunków uprawy — obwód 5-13 cm. Bulwki przybyszowe powstają (w liczbie 1-4) u nasady bulwy następczej. Są drobne, o kształcie nieregularnym, kulisto-cylindrycznym i obwodzie do 3 cm, potocznie bywają nazywane „siewką”.

---