ĆWICZENIA 26.11.2005

CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA TRWAŁOŚĆ PRZECHOWALNICZĄ WARZYW KORZENIOWYCH:

a) Odmiana

b) Warunki klimatyczne w okresie wegetacji

c) Zabiegi agrotechniczne (zmianowanie, zaprawianie nasion, nawożenie, ochrona przed chorobami i szkodnikami, nawadnianie plantacji)

d) Stopień dojrzałości

Dojrzałość korzeni-określa morfologiczny rozwój korzenia wraz z określoną zawartością lub zachodzącymi zmianami ilościowymi substancji chemicznych w momencie zbioru.

e) Odpowiedni termin zbioru i przygotowanie do przechowywania: burak ćwikłowy, marchew, seler korzeniowy, pietruszka, skorzonera, chrzan

f) Posprzętne traktowanie warzyw: obcięcie naci (zapobieganie transpiracji), dosuszenie, zabezpieczenie przed parowaniem (przykrycie folią, ligniną).

STOSOWANE W PRAKTYCE SPOSOBY PRZECHOWYWANIA:

1. Przechowywanie warzyw w polu (kraje o cieplejszym klimacie-Anglia, Belgia, Holandia)

2. Kopcowanie:

-tradycyjne

-kopce techniczne z aktywną wentylacją

3. Przechowywanie w przechowalniach:

-luzem

-w skrzynkach

4. Przechowywanie w chłodniach

-w skrzynkach

-w paletach skrzyniowych

5. Przechowywanie w chłodniach KA

-opakowania jednostkowe

Gatunek warzyw	Dopuszczalna zawartość azotanów (mg NaNO3kg^-1śm)
burak ćw, kalarepa, rzodkiewka, sałata, szpinak	2000
kapusta, szczypiorek	1000
czosnek, kalafior, marchew, ogórek, pietruszka, por, seler	500
cebula, fasola szparagowa, papryka, pomidor, ziemniak	250

Optymalne warunki przechowywania warzyw korzeniowych:

Gat warzyw	Temp	Wilg %	Skład gazowy atm CO2-O2		Długość okresu przechowyw
Burak ćw	1-2	95-98	nie poleca się		8 mcy
Chrzan	0 -1- -3	95-98 98	nie poleca się		8-10 mcy 10-12 mcy
Cykoria	0-1 -1-+1	95-98	4,5-16,5		4-8 mcy
Marchew	0-1	95-98	4 3	3 2	8-10 mcy
Pasternak	0-1	95-98	brak danych		6-8 mcy
Pietruszka	0-1	95-98	brak danych		6-7 mcy
Salsefia	0-1	95-98	3	3	6-8 mcy
Seler korz	0-1	95-98	2-3 5	2-4 3	6-8 mcy
Skorzonera	0-1	95-98	3	3	4-6 mcy

Odmiany warzyw korzeniowych polecane do długotrwałego przechowywania:

Burak ćw:

-korzenie płaskie-Egipski

-korzenie kuliste-Chrobry, Czerwona Kula, Nochowski, Okrągły Ciemnoczerwony, Regala, Polglob F1

-korzenie wydłużone-Glob, Opolski, Rywal

Chrzan: Alpo

Marchew:

-średniopóźne-Berjo, Bergen F1, Berlanda F1, Fayette F1, Jawa, Maestro F1, Narbonne F1

-późne-Bangor F1, Dolanka, Flacoro, Flanko, flamanda, Feria F1, Karlena, Karotan, Kazan F1, Kraków F1, Mango F1, Major F1, Nela F1, Perfekcja, Patero F1, Regulska, Vita Konga

Pasternak: Hollow-Crown, Guernsey, No 61484, Półdługi Biały

Pietruszka: Berlińska, Fakir, Lenka, Vistula, Roksana

Salsefia: Mamut

Seler korzeniowy: Anita, Brilliant, Frigga, Luna, Makar, Mentor, Odrzański, Albion, Gol, Feniks, President

Skorzonera: Lange Jan

ĆWICZENIA 10.12.2005

PRZECHOWYWANIE WARZYW ŚREDNIOTRWAŁYCH I NIETRWAŁYCH:

Średniotrwałe- okres przechowywania 2-24 tygodni, odznaczaja się znacznie krótszym okresem przechowywania i mają mniejsza intensywność oddychania. Częścią jadalna są owoce, kwiatostan i liście. W odróżnieniu od warzyw trwałych są to najczęściej warzywa ciepłolubne, wrażliwe na niskie temp przechowywania. Niektóre z nich (pomidor, melon) podczas procesu dojrzewania wydzielają duże ilości etylenu, który ujemnie wpływa na inne gatunki warzyw. Warzywa średnio trwałe- cukinia, dynia, jarmuż, kabaczek, kalafior, kalarepa, kapusta brukselska, kapusta pekińska, kawon, oberżyna, papryka, pomidor-niedojrzały, seler naciowy, ziemniak wczesny

Nietrwałe-okres przechowywania nie przekracza 28 dni, są delikatne, łatwo więdną, o dużej zawartości wody, zbiera się je w pełni dojrzałe. Charakteryzują się najwyższa intensywnością oddychania. Do zahamowania intensywnie przebiegających procesów życiowych oraz zachowania ich wysokiej jakości podczas krótkotrwałego składowania wymagają one natychmiastowego schłodzenia po zbiorze. Wymagają wysokiej wilgotności względnej powietrza. Niektóre (fasola szparagowa, ogórki) są wrażliwe na niskie temp. Warzywa nietrwałe- bób zielony, brokuł, cukinia-owoce młode, cykoria liściowa, fasola szparagowa, groch zielony, kabaczek-owoce młode, kukurydza cukrowa, melon, natka warzyw, ogórek, pieczarka, pomidor-dojrzały, rzodkiewka, sałata, szczaw, szparag, szpinak, warzywa w pęczkach

Ogórek: 2-3 tyg (kilka dni) w temp 12-13*, poniżej 10* doznaje uszkodzeń chodowych, chodowych w temp powyżej 15* bardzo szybko więdnie. Wilgotność 95%. Przechowujemy owoce młode. Pakowany w folię termokurczliwą. W KA 5-10% CO₂ i 3-5% O₂, temp nie niższa niż 12*. Po zbiorze jak najszybciej obniżyć temp.

Dynia:

-duże owoce-po zbiorze temp 24-27* (25*), wilg ok. 80%, przez ok. 10-12 dni (by zabliźniły się rany na owocach spowodowane podczas zbioru

-żółte, pomarańczowe-temp przech 8-10*, wilg 70-75%, przez 2-6 mcy

-owoce zielone-temp 12-13*, wilg 50-70% (straty 0,5% na tydzień)

-owoce niedojrzałe (dynia, cukinia, patison)-temp 6-8*, uszkodzenia chłodowe przy ok. 3* (ciemniejsze zagłębienie); wilg 7-75%; nie przechowywać w temp ponad 10* gdyż szybko więdną, żółkną i gniją

-owoce dyni są bardzo wrażliwe na działanie etylenu-żółknięcie, szybkie dojrzewanie

-w KA-5-10% CO₂ i 3-5% O₂

Kawon: temp 10-15*, wilg 85-90%, nie dłużej niż 2 tyg, szypułka 2-3 cm. Uszkodzenia chłodowe w temp 7* (w zależności od odmiany, fazy zbioru), duża wrażliwość na etylen (warzywo klimakteryczne); skł gaz atm 7% CO₂ i 2% O₂, do 6 tyg.

Melon: w pełni dojrzały (w fazie dojrzałości fizjologicznej)

-0 do 1*, 70-90%, przez 1-4 tyg

-2 do 4*, 95%, przez 10-14 dni

skł gaz atm 10-20% CO₂ i 2% O₂

Grupy melonów: kantalupy (do 2 tyg), siatkowane (2-3 tyg), gładkie (2-3 tyg).

Szybko gniją po okresie przechowywania.

Pomidory:

-zielone- 12-13* (12,5* temp tworzenia likopenu), wilg 80-95%, przez 4-8 tyg; poniżej 10* ulegają uszkodzeniom chodowym; najlepiej dojrzewa w temp 18-22*

-czerwone- 6-8*, wilg 85-90%, przez 2-3 tyg; poniżej 5* ulegają uszkodzeniom chłodowym

-w KA 4-4,5% CO₂ i 3-5% O₂

-są wrażliwe na etylen (nie musi być intensywnie wietrzony)

Papryka: 7-10*, wilg 90-95% (poniżej 90% szybko więdnie). W KA 0-2% CO₂ i ok. 3% O₂. Uszkodzenia chłodowe w temp 7* przy dłuższym przechowywaniu, bardzo wrażliwe na uszkodzenia chłodowe owoce zielone. Szybciej wybarwia się w temp ponad 13*. Do 3 tyg w folii (szara pleśń od strony szypułki).

Oberżyna: owoce zbieramy gdy mają lekko matową skórkę; temp przech 10-12*, wilg 90-95%, przez 2-3 tyg. Uszkodzenia chłodowe poniżej 6*.

Przechowywanie warzyw liściowych: temp 0-1*, wilg 95-98%; natka-dolny koniec zanurzyć w wodzie; przez 2-4 dni, sałata do 7 dni.

Szparag: po zbiorze szybko schłodzić, nie jest wrażliwy na wodę-możemy go schłodzić lodowatą wodą, temp 1-2*, wilg 90-95%

Kukurydza cukrowa: odmiany super słodkie i extra słodkie, temp ok. 4*, wilg 90%

Rabarbar: jak najszybciej obciąć blaszkę liściową i schłodzić, przez 2-4 tyg temp

0-1*, wilg 90-95%

Pieczarka: mycie lub polewanie chlorkiem wapnia, szybkie osuszenie, temp 1-2* lub 2-4*, wilg 90-95%, przez ok. tydzień

Boczniak: temp 2*, wilg 85-90%, przez 3-4 dni

---