FARMAKOTERAPIA

NIEWYDOLNOŚCI ODDECHOWEJ

NSAID

Opracował Jarosław Pawlik 2009r.

NSAID



p/bólowe



p/zapalne



p/gorączkowe

NSAID



Blokowanie enzymów (COX-1 i COX-2)
katalizujących powstawanie
prostanoidów (prostoglandyn i
tromboksanów) z kwasu
arachidonowego.



Nie są wybiórcze hamują

COX-1 i

COX-2

NSAID



Umiejscowienie cyklooksygenaz:



COX-1: ukł.pokarmowy, nerki, płuca,

układ krążenia

COX -2: mózg, rdzeń kręgowy, kora nerek,
nabłonek tchawicy,
śródbłonek naczyń.

W procesach

zapalnych

następuje indukcja

ekspresji

COX-2 –

wzrost miejscowej

produkcji prostoglandyn.

NSAID



COX-1

działanie fizjologiczne w

utrzymaniu homeostazy krążeniowej,
cytoprotekcji w obrębie przewodu
pokarmowego i nerek.



COX-2

znaczenie w procesach

zapalnych.



Działanie niepożądane zwłaszcza
przez hamowanie COX-1.

NSAID



Zastosowane w leczeniu bólu ostrego i
przewlekłego –

hamowanie syntezy PG

przekaźników procesów bólowych ,
których nadmiar powoduje hyperalgezję.



Działanie analgetyczne – obwodowe i
ośrodkowe.



Lek wspomagający leczenie analgetyczne.



Ogranicza zapotrzebowanie na opioidy.

NSAID



Ograniczenie stosowania ze
względu na działania
uboczne.

NSAID



Działanie uboczne NLPZ:



Przewód pokarmowy:



Hamowanie produkcji PGE2 i PGI2 zmniejsza
cytoprotekcję przewodu pokarmowego ( spadek
produkcji śluzu i uwalniania wodorowęglanów) –
łatwiejsze uszkodzenie błony śluzowej:



Objawy dyspeptyczne



Nudności



Krwawienia



Perforacje przewodu pokarmowego

NSAID



Działanie uboczne NLPZ:



Przewód pokarmowy c.d.:



H2-blokery i inhibitory pompy protonowej

nie hamują powstanie owrzodzeń, ale
skutecznie je leczą po odstawieniu NLPZ.



Jedyny skuteczny lek hamujący powstanie

owrzodzeń to

mizoprostol-analog PGE2.



Niestety w 80 % przypadków powoduje

biegunki.

NSAID



Działanie uboczne NLPZ:



Nerki:



PGI2 i PGE2 odpowiedzialne za prawidłowy

przepływ nerkowy



Ostra niewydolność nerek

- ↑RR, obrzęki.

NSAID



Działanie uboczne NLPZ:



Płytki krwi:



Płytkowa COX-1 ma znaczenie w

powstawaniu TXA2 powodującego skurcz
naczynia uszkodzonego i agregację płytek
krwi.



Antyagregacyjne

działanie NLPZ ( brak

TXA2)



Wydłużają czas krwawienia.

NSAID



Działanie uboczne NLPZ:



Astma „aspirynowa”



Zahamowanie COX zwiększa dostępność

kwasu arachidonowego do szlaku
Lipooksygenazy i powstania

LTC

( leukotrienów)

endogennych związków

silnie kurczących oskrzela ( 1000x silniej niż
histamina).

NSAID



Działanie uboczne NLPZ:



Hepatotoksyczność



Reakcje alergiczne



Z.Reye’a u dzieci <12 r.ż



Przy podaży ASA



Encephalopatia



Stłuszczenie i powiększenie wątroby

NSAID



Przeciwwskazania NLPZ:



Skaza krwotoczna



Choroba wrzodowa w wywiadzie



Astma aspirynowa



Znaczne upośledzenie czynności

nerek



Ostrożność u chorych w starszym

wieku, z chorobami układu
krążenia.

NSAID



NLPZ:



Pochodne kw. acetylosalicylowego:



Polopiryna



Acesan



Acard



Aspirin



Bestpirin



Cardiopirin

NSAID



NLPZ c.d.:



Pochodne kw.propionowego:



Ibuprofen



Dexibuprofen



Ketoprofen

/najrzadsze działania

uboczne /



Naproxen

/ najbardziej toksyczny w tej

grupie/

NSAID



NLPZ c.d.:



Pochodne kw. Fenylooctowego:



Diklofenac

/ dział. niepoż. w 20%

przypadków/



Pochodne oksykamu



Piroksykam

NSAID



NLPZ c.d.:



Pochodne pirazolonu:



Fenylbutazon -

najsilniejszy i

najbardziej toxyczny



Metamizol

/Pyralginum/

-

niebezpieczny

przy długotrwałym stosowaniu

Nieodwracalne uszkodzenie szpiku,

hepato- i nefrotoksyczny.

NSAID



NLPZ wybiórcze na COX-2 – mniej
działań ubocznych ze strony przewodu
pokarmowego – NOWE NLPZ:



Nabumeton



Meloksicam



Rofecoxyb



Celekoxyb

KOKSYBY

NSAID



VIOX/ rofekoksyb/

- wycofany z

rynku ze względu na
zwiększone ryzyko
zakrzepowych incydentów
wieńcowo-naczyniowych.



Podobne spostrzeżenia przy
stosowaniu innych sel.inh.COX-2



PRZERWA