FARMAKOTERAPIA

NIEWYDOLNOŚCI ODDECHOWEJ

STERYDY

Opracował Jarosław Pawlik 2009

STERYDY



Hydrokortyzon



Kortyzon



Prednizon



Prednizolon



Metylprednizolon



Deksametazon



Betametazon



Parametazon



Flutikazon



Flunizolid AEROZOLE



Budezonid

STERYDY



Działanie GKS

:



Gospodarka węglowodanowa:



Zmniejsza zużycie glukozy , wzrost glukoneogenezy →

↑ Glukozy

we krwi



Gospodarka białkowa:



Wzrost katabolizmu białka – wzrost wydzielania N i

kw.moczowego z moczem,

zaniki mięśniowe, zaniki

skóry

.



Gospodarka tłuszczowa



Wzrost lipolizy



Nieprawidłowe rozmieszczenie tkanki tłuszczowej

( kark

bawoli, twarz księżyca w pełni „moon face” ).

STERYDY



Działanie GKS c.d.

:



P/ZAPALNE:



Hamują Fofolipazę A2 – hamują przemianę kw.arachidonowego do
prostoglandyn, Leukotrienów, Tromboxanów nasilających procesy
zapalne.



Hamują powstawanie cytokin:

IL-1

,IL-3,,IL-5

,IL-6,IL-8, TNF-α

zwłaszcza

IL-5, GM-CSF ( czynników wzrostu i dojrzewania eozynofili-duże
znaczenie w hamowaniu procesów zapalnych w oskrzelach )



Wzrost produkcji cytokin p/zapalnych

IL-4, IL-10



Hamują aktywność fibroblastów zmniejszając procesy wytwórcze,



Hamują rozrost tkanki limfoidalnej → limfocytopenia.



Glikokortykosteroidy hamują zarówno wczesną jak i
późną odpowiedź immunologiczną

STERYDY



Opóźniony mechanizm działania
p/zapalnego:



Wnikają do jądra komórkowego
modyfikując transkrypcję genu zmieniając
czynność komórkową –

zmniejszając

produkcję czynników prozapalnych

( powstanie mRNA wiążącego i
inaktywującego prozapalne czynniki
transkrypcji ( białko aktywujące AP-1 i
czynnik jądrowy NF).

STERYDY



Działanie GKS c.d.

:



P/OBRZĘKOWE:

Hamują przepuszczalność naczyń

/zmniejszenie obrzęku błony śłuzowej , zmniejszenie
obrzęku śródmiąższowego płuc/.



Nie działają przyczynowo tylko zwalczają objawy
zapalenia.



Po zastosowaniu GKS obserwuje się odbudowę
prawidłowego nabłonka błony śluzowej oskrzeli.



Gospodarka wodno – elektrolitowa:



Zatrzymanie H2O i Na w organizmie -

↑

Na , obrzęki , ↑ RR



Zwiększone wydalanie K -

↓ K



Zwiększone wydalanie z moczem Ca oraz

zmniejsza wchłanianie Ca z jelit –

↓ Ca

we

krwi → ↑ PTH → odwapnienie kości →

Osteoporoza

STERYDY



Działanie GKS c.d.

:



Działanie

p/uczuleniowe

– zmniejszają

wrażliwość na czynniki wywołujące zapalenie.



Zmniejszają skurcz oskrzeli wywołany
histaminą.



Zwiększają ilość i wrażliwość rec. B

( zwłaszcza

B2) – wzrost działania B-mimetyków, wzrost
działania amin katecholowych .

STERYDY



Zawsze najmniejsza

skuteczna dawka.



Podaż: p.o. , i.v., w

postaci wziewnej.

STERYDY



Równoważność dawek: (mg)

HYDROKORTYZON

25

PREDNYLIDEN

6

KORTYZON

20

TRIAMCINOLON

4

PREDNIZON

5

DEKSAMETAZON

0,7

5

PREDNIZOLON

5

BETAMETAZON

0,7

5

METYLPREDNIZO-

LON

4

PARAMETAZON

2

STERYDY



Dawkowanie wziewnych GKS:



Flutykazon /Flixotide/ 44,110,220 ug/wziew

2-4 wziewy 2xdz.



Flunizolid /Inhacort/ 250 ug/wziew

2-4 wziewy 2xdz



Budezonid /Budesonid, Pulmicort/

50ug/wziew

2 wziewy 4xdz.

STERYDY



Dawkowanie dożylnych GKS w niewyd.
Oddech. /ARDS/:



METYLPREDNIZOLON



W

ARDS

przez okres 14 -30 dni



Bolus 2mg/kg następnie 0,5mg/kg co 6h przez 14 dni



2mg/kg/d w 4 dawkach ( 1 tydz.) – 1 mg/kg/d ( 2 tydz.) –

0,5 mg/kg/d ( 3 tydz.) – 0,25mg/kg/d (4 tydz.)



spadek śmiertelności



krótszy czas wentylacji mechanicznej



wzrost PO2/FiO2

STERYDY



Dawkowanie dożylnych GKS w niewyd. Oddech.
/ARDS/ c.d.:



METYLPREDNIZOLON - preparaty



Depo-Medrol

/ 40mg/ml amp. A 1ml, 2ml, 5ml/



Solu-Medrol

/amp. 40 mg, 125mg, 250mg, 500mg, 1000mg/



Medrol



Metypred



Depo-Medrol z lidokainą

/ amp. a 1ml 40mg/ml/

STERYDY



Dawkowanie dożylnych GKS w
niewyd. Oddech. /ARDS/ c.d.:



HYDROKORTYZON



5mg/kg/d w 3 dawkach podzielonych



Brak większej skuteczności przy podaży

wziewnej



DEKSAMETAZON



Mniej polecany ze względu na długi czas

półtrwania do 36 godz./przy terapii powyżej 24h
trudne utrzymanie stałego stężenia leku w
osoczu./.

STERYDY



DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE:



Z.CUSHINGA



CUKRZYCA



MIOPATIE



KSIĘZYCOWATA TWARZ „MOON FACE”



KARK BAWOLI



CH.WRZODOWA ŻOŁĄDKA

STERYDY



DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE:



OSTEOPOROZA



ZABURZENIA PSYCHICZNE ( bezsennośc ,

psychozy, ch.afektywna dwubiegunowa,
schizofrenia)



HYPOKALIEMIA



OBRZĘKI



NADCISNIENIE TĘTNICZE

STERYDY



DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE c.d.:



NIEWYDOLNOŚC NADNERCZY

(ham.wydz.ACTH).



UŁATWIA ROZWINIĘCIE SIĘ ZAKAŻEŃ

(gł. czynn. oportunistyczne, grzybicze ,

gruźlica, wirusowe, bakteryjne).



ZWIEKSZONA ŁAMLIWOŚĆ NACZYŃ



JASKRA, ZAĆMA



DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE c.d.:



ZANIKI SKÓRY



OPÓŹNIENIE WZROSTU U DZIECI



ZABURZENIA MIESIĄCZKOWANIA



HIRSUTYZM



IMPOTENCJA



ROZSTĘPY SKÓRNE



TRĄDZIK

STERYDY



DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE c.d.:

Podaż wziewna ( mniej powikłań):



Zakażenia grzybicze j.ustnej i zatok



Chrypka /dysfonia/ – miopatia mięśni głosowych
krtani



Kaszel- drażniące działanie nośnika gazów



Uszkodzenie bł.śluzowej ( suchość, krwawienie)



Hamowanie osi przysadkowo-nadnerczowej



Zaburzenie wzrostu u dzieci ( przy długotrwałej
terapii – >800 ug/dobę)



Pokrzywka

STERYDY

„moon
face” w
przebiegu
Z.Cushinga

STERYDY

Objawy
Z.Cushing
a

STERYDY



P/W:



Ostrożnie w ciężkich zakażeniach

dróg oddechowych.



Grzybice systemowe



Gruźlica płuc



Ciężka osteoporoza



Ostrożnie w czynnej ch.wrzodowej

żołądka i dwunastnicy.