TEORIE POSZUKIWANIA

TEORIE POSZUKIWANIA

RÓWNOWAGI W ŚREDNIEJ

RÓWNOWAGI W ŚREDNIEJ

DOROSŁOŚCI

DOROSŁOŚCI

KONCEPCJA C.G.JUNGA

KONCEPCJA C.G.JUNGA

KONCEPCJA D.J.LEVINSONA

KONCEPCJA D.J.LEVINSONA

Źródła teorii Junga

Źródła teorii Junga

1. Osobiste doświadczenia życiowe:

1. Osobiste doświadczenia życiowe:

wszechstronne zainteresowania (mistyka,

wszechstronne zainteresowania (mistyka,

etnologia, alchemia, fizyka, biologia,

etnologia, alchemia, fizyka, biologia,

medycyna) i erudycyjna wiedza; rodzice:

medycyna) i erudycyjna wiedza; rodzice:

ojciec orientalista i teolog (pastor

ojciec orientalista i teolog (pastor

protestancki), matka zainteresowana

protestancki), matka zainteresowana

okultyzmem, dziadek - lekarz i profesor

okultyzmem, dziadek - lekarz i profesor

medycyny o poglądach demokratycznych,

medycyny o poglądach demokratycznych,

fundator domu dla dzieci upośledzonych.

fundator domu dla dzieci upośledzonych.

2. Szeroka praktyka kliniczna: praca w

2. Szeroka praktyka kliniczna: praca w

klinice psychiatrycznej w Zurichu, w

klinice psychiatrycznej w Zurichu, w

Paryżu, współpraca z Freudem.

Paryżu, współpraca z Freudem.

Rozwój w średniej dorosłości według Junga

Psychika = jaźń = osobowość

świadomość

nieświadomość

przepływ stałej ilości energii psychicznej

Zgodnie z dwiema zasadami:
1. ZASADA EKWIWALENCJI - zniknięcie energii psychicznej w

jednej formie pociąga za sobą wystąpienie jej w innej formie;

2. ZASADA ENTROPII - równoważenie się sprzeczności

psychicznych w trakcie rozwoju względnie stałej postawy.

PSYCHIKA - względnie zamknięty samoregulujący

się system energetyczny.

ENERGIA PSYCHICZNA = intensywność procesów

psychicznych;
źródło energii - stałe napięcie między

świadomością i nieświadomością.

świadomość

nieświadomość

Im mniej energii psychicznej w świadomości,

tym więcej w nieświadomości.

świadomy obszar osobowości to EGO,

kształtujące

się w dwóch fazach indywiduacji

INDYWIDUACJA = proces przechodzenia od

niedojrzałych form psychicznego funkcjonowania
do dojrzałości psychicznej

I faza indywiduacji:
1.Wyłanianie się z Jaźni i krystalizowanie Ego jako

centrum świadomości;
- przypada na dzieciństwo i wczesną dorosłość;
- faza ta dana jest wszystkim

2.KSZTAŁTUJE SIĘ SPOŁECZNA REPREZENTACJA EGO -

ZWANA PERSONĄ.
--PERSONA to obraz Ja prezentowany innym ludziom;
--spełnia dwie funkcje -
1. chroni intymne aspekty psychicznego życia jednostki;
2. Zapewnia tworzenie społecznych więzi z otoczeniem.

Persona - „maska” nie odzwierciedla w pełni EGO,

stanowi obraz własnej osoby na użytek społeczeństwa

ukształtowany pod wpływem wymagań oraz oczekiwań

społecznych i kulturowych dotyczących wzorów

funkcjonowania w społeczeństwie.

- W toku rozwoju maski kształtują się dwa istotne jej aspekty;

a) Zewnętrzny - obraz Ja prezentowany innym ludziom;
b) Wewnętrzny - oznacza świadomość, że maska nie
odzwierciedla prawdziwego, pełnego Ja (to ważne z
perspektywy II fazy indywiduacji)
- nieakceptowane przez społeczeństwo elementy maski
zostają stłumione i trafiają do obszaru indywidualnej
nieświadomości - do CIENIA

3. Pod znacznym wpływem czynników społeczno-kulturowych

kształtuje się dominujący typ postawy - ekstrawertywna lub
introwertywna.
Postawy te są skutkiem ukierunkowania energii psychicznej
na świat zewnętrzny, lub na świat wewnętrzny podmiotu.
Dominujący typ postawy przejawia się w aktywności
życiowej jednostki, drugi - jest wycofywany w indywidualną
nieświadomość. Ten brak równowagi wynika z niedojrzałości
dzieciństwa i wczesnej dorosłości.

nieświadomość indywidualna

nieświadomość
kolektywna

Nieświadomość indywidualna (cień) - obszar doświadczeń

Nieświadomość indywidualna (cień) - obszar doświadczeń

nieświadomych, właściwych danej jednostce. Zawiera treści

nieświadomych, właściwych danej jednostce. Zawiera treści

stłumione lub zapomniane.

stłumione lub zapomniane.

Nieświadomość zbiorowa - zawiera formalne formy zachowań

Nieświadomość zbiorowa - zawiera formalne formy zachowań

(archetypy) wspólne kulturom lub ludziom w ogóle.

(archetypy) wspólne kulturom lub ludziom w ogóle.

II faza indywiduacji (od ok. 40 r.ż.):
- wystąpienie tej fazy jest możliwe dopiero w średniej dorosłości,

zależy od indywidualnej motywacji jednostki do wykorzystania
tkwiącego w niej potencjału;

- dokonywanie porównań własnego statusu z innymi;
- możliwość wystąpienia poczucia bezsensowności dążeń do

podporządkowania się wymaganiom społecznym w I fazie życia
(utrata celu, poczucie pustki);

- powstaje pytanie: kim jestem - wywołuje zmianę nastawienia ze

skierowanego na świat zewnętrzny na nastawienie ku wnętrzu
psychiki;

- analiza wnętrza prowadzi do konfrontacji z cieniem i poszerzenia

pola świadomości o treści nieuświadomione, stłumione i
zapomniane;

- poznanie prawdy o sobie prowadzi do znacznego rozbicia EGO,

ale refleksja nad osobowością prowadzi do reorganizacji EGO
na nowym, wyższym poziomie;

- a także do zrównoważenia postawy ekstrawertywnej i

introwertywnej - wykorzystanie obu postaw stanowi warunek
pełnego uczestnictwa w świecie i stałej refleksji;

-

uporanie się z nieświadomością zbiorową

uporanie się z nieświadomością zbiorową

archetyp

archetyp

: typowe wzorce zachowań, ludzkich schematów

: typowe wzorce zachowań, ludzkich schematów

występujących u wszystkich ludzi, w różnych kulturach czy

występujących u wszystkich ludzi, w różnych kulturach czy

społeczeństwach, które mogą zawierać indywidualną treść w

społeczeństwach, które mogą zawierać indywidualną treść w

zależności od warunków, w jakich jednostka żyje (np. mity i

zależności od warunków, w jakich jednostka żyje (np. mity i

symbole).

symbole).
- z archetypem animy i animusa;
- z archetypem Starego Mędrca i Wielkiej Matki

Anima - pierwiastek żeński w psychice mężczyzn
Animus - pierwiastek męski w psychice kobiet
- zaczyna pojawiać się androgyniczna tożsamość płciowa
Stary Mędrzec - symbol duchowości
Wielka Matka - symbol natury
- oderwanie się od wzorów matki i ojca, określenie swej

niepowtarzalności.

KONCEPCJA STRUKTURY ŻYCIA

KONCEPCJA STRUKTURY ŻYCIA

LEVINSONA

LEVINSONA

Struktura życia - wzory znaczących relacji

jednostki z zewnętrznym światem - osobami,

grupami, instytucjami, kulturą na różnych

etapach życia;
- zmiany rozwojowe w strukturze życia

pojawiają się w określonym porządku i są

ściśle związane z wiekiem;
- mechanizm zmian w dorosłości przybiera

głównie cechy społeczno-kulturowe;
- warunki społeczne i kulturowe (mimo

zmienności) wyznaczają jednostkom zbliżone

zadania na tych samych etapach życia.

Przebieg rozwoju:
- ery: wkraczanie, przechodzenie przez lata przełomowe,

kulminacja

- okresy przejściowe

40-45: zadanie rozstania się z erą wczesnej dorosłości i

zainicjowanie nowej ery (elementy kryzysu):
- dokonywanie ocen dotychczasowych osiągnięć;
- podejmowane próby równoważenia wewnętrznych
przeciwieństw:
młody/stary, destrukcyjny/twórczy, męski/kobiecy,
przywiązany/odrębny
- wizja przyszłej struktury: zyskać pozycję osoby
cieszącej się

szacunkiem, przekazać młodszemu

pokoleniu efekty swych

doświadczeń.

45-50: wejście struktury życia w średnią dorosłość

- czas większej spójności doświadczeń życiowych z Ja
- lepsze określenie swoich dążeń, celów, relacji z
otoczeniem
- odjęcie budowy nowej struktury życia po osiągnięciu
przez dzieci dorosłości

50-55: przejście przez lata pięćdziesiąte (elementy kryzysu)

- dokonywanie ocen
- dokonywanie wyborów
- przewartościowanie wartości, celów, dążeń

55-60: kulminacja struktury życiowej

- okres zrównoważenia i spełnienia w różnych dziedzinach
życia społecznego
- integracja zrealizowanych wcześniej i obecnie planów i
dążeń

Została nam jeszcze jedna teoria !