TEORIE POSZUKIWANIA

RÓWNOWAGI W ŚREDNIEJ

DOROSŁOŚCI

KONCEPCJA C.G.JUNGA

KONCEPCJA D.J.LEVINSONA

Rozwój w średniej dorosłości według Junga

Psychika = jaźń = osobowość

świadomość

nieświadomość

przepływ stałej ilości energii psychicznej

Zgodnie z dwiema zasadami:
1. ZASADA EKWIWALENCJI - zniknięcie energii psychicznej w

jednej formie pociąga za sobą wystąpienie jej w innej formie;

2. ZASADA ENTROPII - równoważenie się sprzeczności

psychicznych w trakcie rozwoju względnie stałej postawy.

PSYCHIKA - względnie zamknięty samoregulujący się

system energetyczny.

ENERGIA PSYCHICZNA = intensywność procesów

psychicznych;
źródło energii - stałe napięcie między świadomością i
nieświadomością.

świadomość

nieświadomość

Im mniej energii psychicznej w świadomości, tym

więcej w nieświadomości.

świadomy obszar osobowości to EGO,

kształtujące

się w dwóch fazach indywiduacji

INDYWIDUACJA = proces przechodzenia od niedojrzałych

form psychicznego funkcjonowania do dojrzałości
psychicznej

I faza indywiduacji:
1.Wyłanianie się z Jaźni i krystalizowanie Ego jako centrum

świadomości;
- przypada na dzieciństwo i wczesną dorosłość;
- faza ta dana jest wszystkim

2.KSZTAŁTUJE SIĘ SPOŁECZNA REPREZENTACJA EGO -

ZWANA PERSONĄ.
--PERSONA to obraz Ja prezentowany innym ludziom;
--spełnia dwie funkcje -
1. chroni intymne aspekty psychicznego życia jednostki;
2. Zapewnia tworzenie społecznych więzi z otoczeniem.

Persona - „maska” nie odzwierciedla w pełni EGO, stanowi

obraz własnej osoby na użytek społeczeństwa

ukształtowanym pod wpływem wymagań oraz oczekiwań

społecznych i kulturowych dotyczących wzorów

funkcjonowania w społeczeństwie.

- W toku rozwoju maski kształtują się dwa istotne jej aspekty;

a) Zewnętrzny - obraz Ja prezentowany innym ludziom
b) Wewnętrzny - oznacza świadomość, że maska nie
odzwierciedla prawdziwego, pełnego Ja. (to ważne z
perspektywy II fazy indywiduacji)
- nieakceptowane przez społeczeństwo elementy maski
zostają stłumione i trafiają do obszaru indywidualnej
nieświadomości - do CIENIA

3. Pod znacznym wpływem czynników społeczno-kulturowych

kształtuje się dominujący typ postawy - ekstrawertywna lub
introwertywna.
Postawy te są skutkiem ukierunkowania energii psychicznej
na świat zewnętrzny, lub na świat wewnętrzny podmiotu.
Dominujący typ postawy przejawia się w aktywności życiowej
jednostki, drugi - jest wycofywany w indywidualną
nieświadomość. Ten brak równowagi wynika z niedojrzałości
dzieciństwa i wczesnej dorosłości.

nieświadomość indywidualna

nieświadomość
kolektywna

Nieświadomość indywidualna - obszar doświadczeń

nieświadomych, właściwych danej jednostce. Zawiera treści

stłumione lub zapomniane.

Nieświadomość zbiorowa - zawiera formalne formy zachowań

(archetypy) wspólne kulturom lub ludziom w ogóle.

II faza indywiduacji:
- wystąpienie tej fazy jest możliwe dopiero w średniej

dorosłości, zależy od indywidualnej motywacji jednostki do
wykorzystania tkwiącego w niej potencjału;

- dokonywanie porównań własnego statusu z innymi;
- możliwość wystąpienia poczucia bezsensowności dążeń do

podporządkowania się wymaganiom społecznym w I fazie
życia (utrata celu, poczucie pustki);

- powstaje pytanie: kim jestem - wywołuje zmianę nastawienia

ze skierowanego na świat zewnętrzny na nastawienie ku
wnętrzu psychiki;

- analiza wnętrza prowadzi do konfrontacji z cieniem i

poszerzenia pola świadomości o treści nieuświadomione,
stłumione i zapomniane;

- poznanie prawdy o sobie prowadzi do znacznego rozbicia

EGO, ale refleksja nad osobowością prowadzi do
reorganizacji EGO na nowym, wyższym poziomie;

- a także do zrównoważenia postawy ekstrawertywnej i

introwertywnej;

- uporanie się z nieświadomością zbiorową

- z archetypem animy i animusa;
- z archetypem Starego Mędrca i Wielkiej Matki

Anima - pierwiastek żeński w psychice mężczyzn
Animus - pierwiastek męski w psychice kobiet
- zaczyna pojawiać się androgyniczna tożsamość

płciowa

Stary Mędrzec - symbol duchowości
Wielka Matka - symbol natury
- oderwanie się od wzorów matki i ojca, określenie swej

niepowtarzalności.

KONCEPCJA STRUKTURY ŻYCIA LEVINSONA

Struktura życia - wzory znaczących relacji jednostki z

zewnętrznym światem - osobami, grupami,
instytucjami, kulturą na różnych etapach życia;
- zmiany rozwojowe w strukturze życia pojawiają się w
określonym porządku i są ściśle związane z wiekiem;
- mechanizm zmian w dorosłości przybiera głównie
cechy społeczno-kulturowe;
- warunki społeczne i kulturowe (mimo zmienności)
wyznaczają jednostkom zbliżone zadania na tych
samych etapach życia.

Przebieg rozwoju:
- ery: wkraczanie, przechodzenie przez lata przełomowe,

kulminacja

- okresy przejściowe

40-45: zadanie rozstania się z erą wczesnej dorosłości i

zainicjowanie nowej ery (elementy kryzysu):
- dokonywanie ocen dotychczasowych osiągnięć;
- podejmowane próby równoważenia wewnętrznych
przeciwieństw:
młody/stary, destrukcyjny/twórczy, męski/kobiecy,
przywiązany/odrębny
- wizja przyszłej struktury: zyskać pozycję osoby
cieszącej się

szacunkiem, przekazać młodszemu

pokoleniu efekty swych doświadczeń.

45-50: wejście struktury życia w średnią dorosłość

- czas większej spójności doświadczeń życiowych z Ja
- lepsze określenie swoich dążeń, celów, relacji z otoczeniem
- odjęcie budowy nowej struktury życia po osiągnięciu przez
dzieci dorosłości

50-55: przejście przez lata pięćdziesiąte (elementy kryzysu)

- dokonywanie ocen
- dokonywanie wyborów
- przewartościowanie wartości, celów, dążeń

55-60: kulminacja struktury życiowej

- okres zrównoważenia i spełnienia w różnych dziedzinach
życia społecznego
- integracja zrealizowanych wcześniej i obecnie planów i
dążeń

Została nam jeszcze jedna teoria !