Ostre stany

Ostre stany

okołoporodo

okołoporodo

we

we

Prof. dr hab. Marek Kulikowski

Klinika Perinatologii

UM

w Białymstoku

Stany zagrażające życiu matki i płodu



Ciąża pozamaciczna



Poronienie



Łożysko przodujące



Przedwczesne odklejenie łożyska



Poród przedwczesny



Pęknięcie macicy



Wypadnięcie i przodowanie pępowiny



Krwotok poporodowy

Ciąża pozamaciczna (ektopowa)

Implantacja i rozwój zarodka

odbywa się poza jamą macicy.

Najczęstszą lokalizacją jest

jajowód –

ciąża jajowodowa

Ciąża jajowodowa

Etiologia



częste stany zapalne przydatków z

uszkodzeniem

nabłonka jajowodów



operacje na jajowodach



wkładka wewnątrzmaciczna



wrodzone wady jajowodu (hipoplazja,

uchyłki)

Ciąża jajowodowa

Zakończenie

poronienie do światła jajowodu

poronienie do jamy otrzewnowej

Ciąża jajowodowa

Objawy



ból –

w podbrzuszu ciągły lub

skurczowy



krwawienie z dróg rodnych -

↓

estrogenów



krwotok wewnętrzny -

wstrząs



„ostry brzuch” –

podrażnienie

otrzewnej



objawy wczesnej ciąży

Ciąża jajowodowa

Diagnostyka



dokładny wywiad



próba ciążowa -

(β-HCG)



USG



laparoskopia

Ciąża jajowodowa

Leczenie



krwawienie i wstrząs – uzupełnienie

objętości

krwi krążącej



leczenie zachowawcze



leczenie operacyjne (laparoskopia,

laparotomia)

Poronienie

Wydalenie zarodka oraz

fragmentów jaja

płodowego przed

23

tygodniem

ciąży

Poronienie

Mechanizm

Poronienie

Rodzaje

Poronienie kompletne

do 12 tygodnia ciąży

Poronienie niekompletne

12-24 tydzień ciąży

Poronienie

Etiologia



Nieprawidłowy rozwój jaja płodowego



Choroby matki

(zakażenia, konflikt

serologiczny, itd.)



Przyczyny maciczne:

-

niewydolność szyjki macicy

-

mięśniaki macicy

-

wrodzone wady macicy

Poronienie

Postępowanie zabiegowe



opróżnienie jamy macicy



usunięcie tkanki łożyskowej

Łożysko przodujące

Usadowienie łożyska w jamie

macicy na tyle niskie, że

częściowo lub całkowicie

zachodzi ono na ujście

wewnętrzne szyjki macicy

Łożysko przodujące

Objawy



ok. 32 tygodnia ciąży –

poszerzanie się dolnego odcinka

macicy – odwarstwienie łożyska

od ściany macicy–

krwawienie

Rozpoznanie –

badaniem USG

Łożysko przodujące

Postepowanie



po 37 tygodniu ciąży – zakończenie

cięciem cesarskim



przed 37 tygodniem – zachowawcze:

-

leczenie spoczynkowe

-

leki tokolityczne (rozkurczające)

-

sterydy – dojrzewanie płuc płodu

Przedwczesne oddzielenie łożyska

Oddzielenie się od ściany

macicy w czasie ciąży

prawidłowo usadowionego

łożyska

Przedwczesne odklejenie łożyska

Przyczyny



uraz w czasie ciąży



zmiana objętości płynu

owodniowego



wielorództwo



niedokrwistość



i inne

Przedwczesne odklejenie łożyska

Objawy



silny ciągły ból brzucha



krwawienie z dróg rodnych



macica twarda, napieta, tkliwa

-

(macica drewniana)



objawy hipowolemii

Przedwczesne odklejenie łożyska

Przedwczesne odklejenie łożyska

Postępowanie



hospitalizacja – leżenie w łóżku



ocena stanu ogólnego – matki i płodu



badanie we wziernikach – lokalizacja

krwawienia



badanie USG – potwierdzenie odklejania

łożyska



zagrożenie ciąży – zakończenie porodem

drogą cięcia

Poród przedwczesny

Poród, który odbywa się

przed ukończeniem

37

tygodnia

ciąży

Poród przedwczesny

kraje wysokorozwinięte –

7%

Polska – 7,2-8,4%

Poród przedwczesny

kraje wysokorozwinięte

–

7%

Polska

–

7,2-8,4%

Częstość objawów (%)

przy porodzie

przedwczesnym

Częstość objawów (%)

przy porodzie

przedwczesnym

OBJAWY

C. pojedyncza C. mnoga

Gestoza

28,8

11,0

Przedwczesne p

ęknięcie

pęch. płod.

23,6

28,6

Przedwczesne skurcze

22,6

40,7

Krwawienie

19,2

13,2

Inne (IUGR, zaka

żenie,

schorzenia matki)

5,2

6,6

P R Z Y C Z Y N Y

P R Z Y C Z Y N Y

MATCZYNE

PŁODOWE

SOCJOEKONOMICZNE

MATCZYNE

PŁODOWE

SOCJOEKONOMICZNE

2/3 - organiczne

2/3 - organiczne

1/3 -
psycho-
somatyczn
e

1/3 -
psycho-
somatyczn
e

Przyczyny -

MATCZYNE

Przyczyny -

MATCZYNE



Przebyty poród przedwczesny lub poronienie

Przebyty poród przedwczesny lub poronienie



wiek (<20 i >40 roku)

wiek (<20 i >40 roku)



niedowaga/nadwaga

niedowaga/nadwaga



używki/narkotyki

używki/narkotyki



zakażenia

zakażenia



ciężkie schorzenia matki

ciężkie schorzenia matki



zaburzenia przemiany materii (cukrzyca i in.)

zaburzenia przemiany materii (cukrzyca i in.)



nieprawidłowości macicy

nieprawidłowości macicy



Przebyty poród przedwczesny lub poronienie

Przebyty poród przedwczesny lub poronienie



wiek (<20 i >40 roku)

wiek (<20 i >40 roku)



niedowaga/nadwaga

niedowaga/nadwaga



używki/narkotyki

używki/narkotyki



zakażenia

zakażenia



ciężkie schorzenia matki

ciężkie schorzenia matki



zaburzenia przemiany materii (cukrzyca i in.)

zaburzenia przemiany materii (cukrzyca i in.)



nieprawidłowości macicy

nieprawidłowości macicy



wady



ciąża mnoga



wielowodzie



IUGR



zakażenia



choroby płodu (np.: z anemią)



wady



ciąża mnoga



wielowodzie



IUGR



zakażenia



choroby płodu (np.: z anemią)

Przyczyny - PŁODOWE

Przyczyny - PŁODOWE



stres



nadmierne obciążenie fizyczne



problemy rodzinne



stan socjalny



wykształcenie

Przyczyny -

SOCJOEKONOMICZNE

Przyczyny -

SOCJOEKONOMICZNE

DIAGNOSTYKA

DIAGNOSTYKA



Bolesne skurcze



długość i

konsystencja szyjki
macicy



odchodzenie płynu

owodniowego



Bolesne skurcze



długość i

konsystencja szyjki
macicy



odchodzenie płynu

owodniowego

I.

Kliniczn

a

I.

Kliniczn

a

DIAGNOSTYKA

DIAGNOSTYKA



USG: biometria

płodu, płyn

owodniowy, łożysko



USG dopochwowe:

długość szyjki



Doppler: dobrostan

płodu



KTG: skurcze, FHR



USG: biometria

płodu, płyn

owodniowy, łożysko



USG dopochwowe:

długość szyjki



Doppler: dobrostan

płodu



KTG: skurcze, FHR

II.

Aparaturow

a

II.

Aparaturow

a

DIAGNOSTYKA

DIAGNOSTYKA



Zasiedlenie szyjki

macicy (bakterie,
chlamydie, drożdże)



Zasiedlenie szyjki

macicy (bakterie,
chlamydie, drożdże)

III.

Mikrobiologi

czna

III.

Mikrobiologi

czna

DIAGNOSTYKA

DIAGNOSTYKA



parametry zapalne

(CRP, obraz krwi, pH
wydzieliny z pochwy,
fibronektyna, inne)



parametry zapalne

(CRP, obraz krwi, pH
wydzieliny z pochwy,
fibronektyna, inne)

IV.

Laboratory

jna

IV.

Laboratory

jna

W 1/3 przypadków

nie jest możliwe

ustalenie

przyczyny porodu

przedwczesnego.

W

1/3

przypadków

nie jest możliwe

ustalenie

przyczyny porodu

przedwczesnego.

Klasyczne objawy

porodu

przedwczesnego

Klasyczne objawy

porodu

przedwczesnego



Przedwczesna czynność

skurczowa



Przedwczesne pęknięcie

pęcherza płodowego



Niewydolność szyjki macicy



Przedwczesna czynność

skurczowa



Przedwczesne pęknięcie

pęcherza płodowego



Niewydolność szyjki macicy

4 pytania

1) skurcze oddziaływują na szyjkę?

2) skurcze są bolesne?

3) > 5 skurczów/godzinę?

4) czynniki anamnestyczne?

2 x TAK
leczenie

2 x TAK
leczenie

Przedwczesne skurcze

macicy

30-33 tydzień



5 skurczów na godzinę / patologia

(dla ciąży pojedynczej
przeszacowane)



czynność nieskoordynowana,

nieoddziaływująca na szyjkę macicy



zredukować niepotrzebne leczenie

overtreatment

Niewydolność szyjki

macicy

częstość prawdziwa: 1-3%

USG dopochwowe

Fizjologia

Patologia

Długość szyjki > 3cm

< 1,5cm

Szerokość szyjki < 3cm

> 3cm

Szerokość kanału <8mm

> 8mm

tworzenie lejka z ujścia

wewnętrznego

Niewydolność szyjki

macicy

Niewydolność szyjki

macicy



1,7% - postępowanie operacyjne:

•

Shirodkar, McDonald

•

Całkowite zamknięcie szyjki macicy
(Saling)

•

Pessaria (Arabin)



powikłania (dystocia, pęknięcie

szyjki)



1,7%

-

postępowanie operacyjne:

•

Shirodkar, McDonald

•

Całkowite zamknięcie szyjki macicy
(Saling)

•

Pessaria (Arabin)



powikłania (dystocia, pęknięcie

szyjki)

Pęknięcie macicy

Występuje rzadko, prawie

zawsze zlokalizowane jest

w bliźnie po uprzednim

cięciu cesarskim

Pęknięcie macicy

Rodzaje

Pęknięcie macicy

Przyczyny



wąska miednica



duży płód – dysproporcja płodowo-

miednicza



ciąża mnoga



nadmierna czynność skurczowa macicy



wodogłowie płodu

Pęknięcie macicy

Objawy



mocno napięta macica z widocznym

pierścieniem skurczowym



duża prominencja nadłonowa



nagłe ustanie czynności skurczowej



szybkie pogarszanie się stanu

pacjentki

Pęknięcie macicy

Leczenie



uzupełnienie objętości krwi

krążącej



zabieg operacyjny

Wypadnięcie i przodowanie pępowiny

Występuje po pęknięciu

pęcherza płodowego gdy

część przodująca jest

nieustalona

Wypadnięcie pępowiny

Czynnik predysponujące



wieloródki



porody przedwczesne



w niestosunku porodowym



nieprawidłowym położeniu płodu



wady płodu



wielowodzie

Przodowanie pępowiny

-

pępowina wyczuwalna w

badaniu położniczym na

wysokości szyji przy

zachowanym pęcherzu

płodowym

Wypadnięcie pępowiny

Postępowanie



stwierdzenie tętna płodu



szybkie wykonanie cięcia

cesarskiego



w czasie przygotowań do cięcia

ułożyć ciężarną w odpowiedniej

pozycji

Pozycja Simsa

Pozycja kolankowo-łokciowa

Krwotok poporodowy

Utrata krwi przez kanał

rodny w ilości

500ml, lub

więcej

w ciągu 24 godzin

od porodu

Na całym świecie ok.

125 tys.

kobiet

rocznie umiera z powodu

krwotoków poporodowych

Krwotoki poporodowe

dotyczą

2 –11%

porodów

Krwotok poporodowy

Krwotok poporodowy

Przyczyny



atonia macicy

(nadmierne

rozciągnięcie, wielorództwo, poród

przedłużony)



częściowe, niecałkowite oddzielenie

łożyska



pozostanie części łożyska w macicy



uraz okołoporodwy



Resuscytacja (płyny, osocze)



Wykluczenie przyczyny (resztki łożyska, uraz

ściany kanału rodnego)



Leki (oksytocyna, ergotamina, prostaglandyny)



Rękoczyny (masaż mięśnia macicy)



Radiologia zabiegowa (embolizacja)



Leczenie chirurgiczne (podwiązanie

t.biodrowej wewn., szwy Lyncha,

histerektomia)

Postępowanie

Krwotok poporodowy

Dziękuję za uwagę!!!!