POSTĘPOWANIE PIELĘGNIARSKIE

POSTĘPOWANIE PIELĘGNIARSKIE

WOBEC PACJENTA W WIEKU PODEZŁYM Z

WOBEC PACJENTA W WIEKU PODEZŁYM Z

CHOROBĄ PARKINSONA

CHOROBĄ PARKINSONA

CHOBA PARKINSONA

CHOBA PARKINSONA

MA NAZWĘ

MA NAZWĘ

WYWODZACĄ SIĘ OD NAZWISKA

WYWODZACĄ SIĘ OD NAZWISKA

LONDYŃSKIEGO LEKARZA

LONDYŃSKIEGO LEKARZA

JAMESA

JAMESA

PARKINSONA

PARKINSONA

,

,

KTÓRY OPISAŁ JĄ PIERWSZY

KTÓRY OPISAŁ JĄ PIERWSZY

RAZ W

RAZ W

1817

1817

ROKU.

ROKU.

DEFINICJA CHOROBY

DEFINICJA CHOROBY



CHOROBĄ PARKINSONA

CHOROBĄ PARKINSONA

określa się zwyrodnieniowy

określa się zwyrodnieniowy

proces o nieustalonym

proces o nieustalonym

podłożu , dotyczący jąder

podłożu , dotyczący jąder

podkorowych mózgu , a

podkorowych mózgu , a

zwłaszcza istoty czarnej.

zwłaszcza istoty czarnej.

DEFINICJA CHOROBY

DEFINICJA CHOROBY



CHOROBA PARKINSONA polega na postępującym

CHOROBA PARKINSONA polega na postępującym

zaniku komórek istoty czarnej śródmózgowia.

zaniku komórek istoty czarnej śródmózgowia.

Neurony istoty czarnej wytwarzają neuroprzekażnik –

Neurony istoty czarnej wytwarzają neuroprzekażnik –

dopaminę,

dopaminę,

uwalnianą z zakończeń presynaptycznych

uwalnianą z zakończeń presynaptycznych

zlokalizowanych w prążkowiu. Dopamina przekazuje

zlokalizowanych w prążkowiu. Dopamina przekazuje

pobudzenie na receptory dopaminergiczne

pobudzenie na receptory dopaminergiczne

prązkowia. Następstwem zaniku komórek

prązkowia. Następstwem zaniku komórek

dopaminergicznych jest spadek stężenia dopaminy w

dopaminergicznych jest spadek stężenia dopaminy w

prążkowiu. Prowadzi to do zniesienia regulującego

prążkowiu. Prowadzi to do zniesienia regulującego

wpływu istoty czarnej na czynność ruchową czego

wpływu istoty czarnej na czynność ruchową czego

następstwem są charakterystyczne objawy choroby

następstwem są charakterystyczne objawy choroby

tj:

tj:

drżenie spoczynkowe, sztywność i spowolnienie

drżenie spoczynkowe, sztywność i spowolnienie

ruchowe,

ruchowe,

EPIDEMIOLOGIA

EPIDEMIOLOGIA

Z badań epidemiologicznych wynika, że choroba

Z badań epidemiologicznych wynika, że choroba

Parkinsona

Parkinsona

jest charakterystyczna głównie dla ludzi w starszym

jest charakterystyczna głównie dla ludzi w starszym

wieku.

wieku.

Średni wiek zachorowania na tę chorobę według

Średni wiek zachorowania na tę chorobę według

różnych

różnych

autorów waha się w granicach 55-60 lat, przy czym w

autorów waha się w granicach 55-60 lat, przy czym w

wieku

wieku

powyżej 70 lat liczba zachorowań gwałtownie wzrasta,

powyżej 70 lat liczba zachorowań gwałtownie wzrasta,

z niewielką przewagą wśród mężczyzn.

z niewielką przewagą wśród mężczyzn.

ROZPOZNANIE

ROZPOZNANIE



S

S

tarzenie się organizmu w sposób istotny wpływa

tarzenie się organizmu w sposób istotny wpływa

na symptomatologię choroby Parkinsona. U ludzi

na symptomatologię choroby Parkinsona. U ludzi

starych objawy związane z procesem starzenia

starych objawy związane z procesem starzenia

nakładają się na objawy choroby Parkinsona.

nakładają się na objawy choroby Parkinsona.

Jednak należy pamiętać, że choroba Parkinsona i

Jednak należy pamiętać, że choroba Parkinsona i

starzenie się to dwa równoległe

starzenie się to dwa równoległe współistniejące

ze

ze

sobą procesy.

sobą procesy.



Do rozpoznania choroby Parkinsona niezbędna jest

Do rozpoznania choroby Parkinsona niezbędna jest

obecność przynajmniej dwóch z charakterystycznej

obecność przynajmniej dwóch z charakterystycznej

triady objawów, do której zaliczamy : drżenie

triady objawów, do której zaliczamy : drżenie

spoczynkowe, wzmożone napięcie mięśniowe i

spoczynkowe, wzmożone napięcie mięśniowe i

spowolnienie ruchowe.

spowolnienie ruchowe.

CZYNNIKI RYZYKA

CZYNNIKI RYZYKA



WIEK,

WIEK,



DZIEDZICZNOŚĆ,

DZIEDZICZNOŚĆ,



PŁEĆ,

PŁEĆ,



DZIAŁANIE PESTYCYDOW I ŚRODKÓW

DZIAŁANIE PESTYCYDOW I ŚRODKÓW

CHWASTOBÓJCZYCH,

CHWASTOBÓJCZYCH,



ESTROGENY

ESTROGENY

OBJAWY PODSTAWOWE

OBJAWY PODSTAWOWE

Do klasycznej triady objawów choroby Parkinsona

Do klasycznej triady objawów choroby Parkinsona

należą:

należą:

1. DRŻENIE SPOCZYNKOWE

1. DRŻENIE SPOCZYNKOWE

(łac. tremor),

(łac. tremor),

2. PLASTYCZNE ZWIĘKSZENIE NAPIĘCIA

2. PLASTYCZNE ZWIĘKSZENIE NAPIĘCIA

MIĘSNIOWEGO, zwane też SZTYWNOŚĆIĄ

MIĘSNIOWEGO, zwane też SZTYWNOŚĆIĄ

MIĘŚNIOWĄ

MIĘŚNIOWĄ

(łac.rigor),

(łac.rigor),

3.

3.

SPOWOLNIENIE RUCHOWE

SPOWOLNIENIE RUCHOWE

(łac.bradokinezja

(łac.bradokinezja

)

)

OBJAWY PODSTAWOWE

OBJAWY PODSTAWOWE

1

1

.

.

DRŻENIE SPOCZYNKOWE

DRŻENIE SPOCZYNKOWE

(łac. Tremor)

(łac. Tremor)

Drżenie należy do dużej grupy nieprawidłowych objawów ruchowych

Drżenie należy do dużej grupy nieprawidłowych objawów ruchowych

zwanych

zwanych

ruchami mimowolnymi.

ruchami mimowolnymi.

W chorobie Parkinsona charakterystyczne jest

W chorobie Parkinsona charakterystyczne jest

drżenie spoczynkowe

drżenie spoczynkowe

występuje, gdy ręce są podparte-spoczywają na udach czy na stole –

występuje, gdy ręce są podparte-spoczywają na udach czy na stole –

obserwuj się wówczas drżenie kciuka i pozostałych palców, określane

obserwuj się wówczas drżenie kciuka i pozostałych palców, określane

jako

jako

,,kręcenie pigułek” lub ,,liczenie pieniędzy”.

,,kręcenie pigułek” lub ,,liczenie pieniędzy”.

Drżenie spoczynkowe może dotyczyć również kończyn dolnych, warg,

Drżenie spoczynkowe może dotyczyć również kończyn dolnych, warg,

języka lub żuchwy.

języka lub żuchwy.

OBJAWY PODSTAWOWE

OBJAWY PODSTAWOWE

1. DRŻENIE SPOCZYNKOWE

1. DRŻENIE SPOCZYNKOWE

(łac. Tremor)

(łac. Tremor)

Na początku choroby drżenie pojawia się i występuje po jednej stronie

Na początku choroby drżenie pojawia się i występuje po jednej stronie

ciała,

ciała,

Może być nie stałe i niezbyt nasilone. Dopiero po kilku latach choroby

Może być nie stałe i niezbyt nasilone. Dopiero po kilku latach choroby

pojawia się i po drugiej stronie.

pojawia się i po drugiej stronie.

Drżenie nie występuje podczas snu, natomiast wyraźnie się nasila w

Drżenie nie występuje podczas snu, natomiast wyraźnie się nasila w

stanie

stanie

emocji, zdenerwowania, stresu i zmęczenia, a ustępuje lub zmniejsza się

emocji, zdenerwowania, stresu i zmęczenia, a ustępuje lub zmniejsza się

podczas wykonania ruchów czynnych.

podczas wykonania ruchów czynnych.

W miarę trwania choroby może pojawić się dodatkowo drżenie pozycyjne.

W miarę trwania choroby może pojawić się dodatkowo drżenie pozycyjne.

Drżenie u ok..70% chorych jest pierwszym objawem choroby.

Drżenie u ok..70% chorych jest pierwszym objawem choroby.

OBJAWY PODSTAWOWE

OBJAWY PODSTAWOWE

2.WZMOŻONE NAPIĘCIE MIĘSNIOWE (SZTYWNOŚĆ MIĘŚNIOWA)

2.WZMOŻONE NAPIĘCIE MIĘSNIOWE (SZTYWNOŚĆ MIĘŚNIOWA)

(łac.rigor

(łac.rigor

)

)

W chorobie Parkinsona, przy uszkodzeniu jąder podkorowych, podczas wykonywania

W chorobie Parkinsona, przy uszkodzeniu jąder podkorowych, podczas wykonywania

ruchów

ruchów

biernych, np. zginania i prostowania kończyny, napotyka się na opór na początku i pod

biernych, np. zginania i prostowania kończyny, napotyka się na opór na początku i pod

koniec

koniec

ruchu. To właśnie nazywamy

ruchu. To właśnie nazywamy

sztywnością mięśniową

sztywnością mięśniową

,

,

a opór odczuwany podczas

a opór odczuwany podczas

zginania i

zginania i

prostowania kończyny nazywamy objawem

prostowania kończyny nazywamy objawem

,,rury ołowianej”

,,rury ołowianej”

lub bardziej profesjonalnie ,

lub bardziej profesjonalnie ,

plastycznym zwiększeniem

plastycznym zwiększeniem

napięcia mięśniowego.

napięcia mięśniowego.

Gdy równocześnie występuj

Gdy równocześnie występuj

drżenie,

drżenie,

ruch odbywa się skokowo, pojawia się objaw

ruch odbywa się skokowo, pojawia się objaw

,,koła zębatego”.

,,koła zębatego”.

Zwiększone napięcie całych grup mięśniowych chorzy odczuwają subiektywnie jako

Zwiększone napięcie całych grup mięśniowych chorzy odczuwają subiektywnie jako

zmęczenie, znużenie a nawet ból.

zmęczenie, znużenie a nawet ból.

Duża sztywność mięsni szyi i karku wywołuje powstanie tzw.

Duża sztywność mięsni szyi i karku wywołuje powstanie tzw.

,,objawu poduszki’’,

,,objawu poduszki’’,

kiedy to

kiedy to

chory utrzymuje uniesioną głowę nad poduszką, nie kładąc ją swobodnie.

chory utrzymuje uniesioną głowę nad poduszką, nie kładąc ją swobodnie.

OBJAWY PODSTAWOWE

OBJAWY PODSTAWOWE

3.SPOWOLNIENIE RUCHOWE

3.SPOWOLNIENIE RUCHOWE

(bradykinezja)

(bradykinezja)

W chorobie Parkinsona zauważamy dwie składowe tego zjawiska:

W chorobie Parkinsona zauważamy dwie składowe tego zjawiska:

1.Spowolnienie ruchów dowolnych –

1.Spowolnienie ruchów dowolnych –

wolny chód, powolne wstawanie z

wolny chód, powolne wstawanie z

krzesła lub

krzesła lub

łóżka, powolne ubieranie się lub wykonywanie innych codziennych czynności.

łóżka, powolne ubieranie się lub wykonywanie innych codziennych czynności.

2.Żubożenie ruchowe

2.Żubożenie ruchowe

– dotyczy ruchów automatycznych, wykonywanych

– dotyczy ruchów automatycznych, wykonywanych

nieświadomie, takich jak mruganie , ruchy mimiczne twarzy, przełykanie śliny,

nieświadomie, takich jak mruganie , ruchy mimiczne twarzy, przełykanie śliny,

balansowanie kończynami górnymi podczas chodzenia, drobne ruchy tułowia,

balansowanie kończynami górnymi podczas chodzenia, drobne ruchy tułowia,

głowy

głowy

czy kończyn, które wykonujemy podczas stania, siedzenia czy leżenia.

czy kończyn, które wykonujemy podczas stania, siedzenia czy leżenia.

OBJAWY PODSTAWOWE

OBJAWY PODSTAWOWE

3.SPOWOLNIENIE RUCHOWE

3.SPOWOLNIENIE RUCHOWE

(bradykinezja)

(bradykinezja)

Spowolnienie i zubożenie ruchowe powoduje, że twarz i cała sylwetka

Spowolnienie i zubożenie ruchowe powoduje, że twarz i cała sylwetka

w zawansowanym stadium choroby mają charakterystyczny

w zawansowanym stadium choroby mają charakterystyczny

,,

,,

parkinsonowski’’

parkinsonowski’’

wygląd:

wygląd:

-

twarz

twarz

- jest maskowata, hipomimiczna, określana jako

- jest maskowata, hipomimiczna, określana jako

,,twarz

,,twarz

pokerzysty’’,

pokerzysty’’,

-

usta

usta

– w skutek rzadszego połykania, gromadzi się w nich nadmiar

– w skutek rzadszego połykania, gromadzi się w nich nadmiar

śliny ,

śliny ,

która w zwłaszcza w nocy może wyciekać kącikiem ust.

która w zwłaszcza w nocy może wyciekać kącikiem ust.

-

tułów

tułów

–

–

jest nieco pochylony do przodu, nogi ugięte w kolanach,

jest nieco pochylony do przodu, nogi ugięte w kolanach,

ręce

ręce

przywiedzione do tułowia i nieco zgięte w stawach łokciowych.

przywiedzione do tułowia i nieco zgięte w stawach łokciowych.

DODATKOWE OBJAWY PARKINSONOWSKIE

DODATKOWE OBJAWY PARKINSONOWSKIE



MIKROGRAFIA

MIKROGRAFIA

–

–

to zmiana charakteru pisma, polegająca na tym, że

to zmiana charakteru pisma, polegająca na tym, że

litery, sylaby i wyrazy stają się coraz bardziej nieczytelne i zmniejszają

litery, sylaby i wyrazy stają się coraz bardziej nieczytelne i zmniejszają

się.

się.



ZABURZENIA CHODU –

ZABURZENIA CHODU –

początkowo chory lekko pociąga jedną

początkowo chory lekko pociąga jedną

nogą i słabiej balansuje ręką z tej samej strony podczas marszu

nogą i słabiej balansuje ręką z tej samej strony podczas marszu

lub spaceru. Stopniowo chód staje się wolniejszy, kroki krótsze,

lub spaceru. Stopniowo chód staje się wolniejszy, kroki krótsze,

nogi nie są unoszone wystarczająco wysoko, pojawia się szuranie

nogi nie są unoszone wystarczająco wysoko, pojawia się szuranie

butami .Zwroty są wykonywane powoli, ciało zmienia kierunek jak

butami .Zwroty są wykonywane powoli, ciało zmienia kierunek jak

jeden sztywny element. W późniejszych stadiach pojawia się

jeden sztywny element. W późniejszych stadiach pojawia się

zjawisko

zjawisko

,,przymrożenia ”(ang. ,,freezing”)

,,przymrożenia ”(ang. ,,freezing”)



ZABURZENIA MOWY I POŁYKANIA –

ZABURZENIA MOWY I POŁYKANIA –

stopniowo staje się ona

stopniowo staje się ona

coraz bardziej cicha ,monotonna, traci swoją melodię i staje się

coraz bardziej cicha ,monotonna, traci swoją melodię i staje się

niewyraźna. Chory rzadziej i wolniej przełyka, wolniejsze są ruchy

niewyraźna. Chory rzadziej i wolniej przełyka, wolniejsze są ruchy

języka przesuwające kęs pokarmu. W jamie ustnej gromadzi się

języka przesuwające kęs pokarmu. W jamie ustnej gromadzi się

nadmiar sliny.

nadmiar sliny.

DODATKOWE OBJAWY PARKINSONOWSKIE

DODATKOWE OBJAWY PARKINSONOWSKIE



ZABURZENIA WEGETATYWNEGO UKŁADU NERWOWEGO:

ZABURZENIA WEGETATYWNEGO UKŁADU NERWOWEGO:

- zaburzenia w oddawaniu moczu –

- zaburzenia w oddawaniu moczu –

częste oddawanie moczu,

częste oddawanie moczu,

uczucie nagłej potrzeby oddania moczu, parcie na mocz,

uczucie nagłej potrzeby oddania moczu, parcie na mocz,

konieczność nawet kilkakrotnego oddania moczu w porze nocnej,

konieczność nawet kilkakrotnego oddania moczu w porze nocnej,

nietrzymanie moczu,

nietrzymanie moczu,

-

-

zaburzenia w oddawaniu stolca – zaparcia,

zaburzenia w oddawaniu stolca – zaparcia,



ZABURZENIA CZUCIA –

ZABURZENIA CZUCIA –

czasami uczucie zimna lub gorąca w

czasami uczucie zimna lub gorąca w

jednej ręce lub nodze, mimo, że obiektywne badanie temperatury

jednej ręce lub nodze, mimo, że obiektywne badanie temperatury

nie wykazuje różnic. Najczęściej dotyczy to tej strony, która jest

nie wykazuje różnic. Najczęściej dotyczy to tej strony, która jest

dotknięta chorobą,

dotknięta chorobą,



ZABURZENIA CZYNNOŚCI POZNAWCZYCH –

ZABURZENIA CZYNNOŚCI POZNAWCZYCH –

gorsza pamięć

gorsza pamięć

( zapamiętywani i przypominanie), utrata zainteresowań,

( zapamiętywani i przypominanie), utrata zainteresowań,

trudności w uczeniu się, zaburzenia orientacji wzrokowo

trudności w uczeniu się, zaburzenia orientacji wzrokowo

przestrzennej, trudności w doborze właściwych słów,

przestrzennej, trudności w doborze właściwych słów,

DODATKOWE OBJAWY

DODATKOWE OBJAWY

PARKINSONOWSKIE

PARKINSONOWSKIE



ZABURZENIA SNU –

ZABURZENIA SNU –

przyczyny : stany

przyczyny : stany

depresyjne, bezsenność polekowa, obj.

depresyjne, bezsenność polekowa, obj.

sztywności mięśniowej i spowolnienia

sztywności mięśniowej i spowolnienia

ruchowego, konieczność częstego oddawania

ruchowego, konieczność częstego oddawania

moczu, czynniki zewnętrzne,

moczu, czynniki zewnętrzne,



ZABURZENIA DEPRESYJNE –

ZABURZENIA DEPRESYJNE –

smutek,

smutek,

przygnębienie, obniżona samoocena,

przygnębienie, obniżona samoocena,

nieokreślone poczucie winy, brak zainteresowań,

nieokreślone poczucie winy, brak zainteresowań,

niezdolność do odczuwania zadowolenia,

niezdolność do odczuwania zadowolenia,



ZABURZENIA PSYCHOTYCZNE –

ZABURZENIA PSYCHOTYCZNE –

omamy

omamy

wzrokowe, słuchowe

wzrokowe, słuchowe

LECZENIE CHOROBY PARKINSONA

LECZENIE CHOROBY PARKINSONA

W CHOROBIE PARKINSONA STOSUJE SIĘ ;

W CHOROBIE PARKINSONA STOSUJE SIĘ ;

1 LECZENIE FARMAKOLOGICZNE .

1 LECZENIE FARMAKOLOGICZNE .

2. LECZENIE OPERACYJNE,

2. LECZENIE OPERACYJNE,

3.LECZENIE NIEFARMAKOLOGICZE

3.LECZENIE NIEFARMAKOLOGICZE

LECZENIE CHOROBY PARKINSONA

LECZENIE CHOROBY PARKINSONA

1. LECZENIE FARMAKOLOGICZNE( OBJAWOWE)

1. LECZENIE FARMAKOLOGICZNE( OBJAWOWE)

s

s

tosowane

tosowane

LECZENIE OBJAWOWE

LECZENIE OBJAWOWE

powinno uwzględniać

powinno uwzględniać

trzy praktyczne cele:

trzy praktyczne cele:

1. Złagodzenie lub usunięcie aktualnie występujących

1. Złagodzenie lub usunięcie aktualnie występujących

objawów parkinsonowskich,

objawów parkinsonowskich,

2. Zapobieganie występowaniu po kilku latach leczenia

2. Zapobieganie występowaniu po kilku latach leczenia

objawów niepożądanych w ośrodkowym ukł.

objawów niepożądanych w ośrodkowym ukł.

nerwowym,

nerwowym,

3.Zachamowanie lub zwolnienie tempa postępu choroby.

3.Zachamowanie lub zwolnienie tempa postępu choroby.

LECZENIE CHOROBY PARKINSONA

LECZENIE CHOROBY PARKINSONA

1. LECZENIE FARMAKOLOGICZNE

1. LECZENIE FARMAKOLOGICZNE

W chorobie Parkinsona stosuje się następujące leki:

W chorobie Parkinsona stosuje się następujące leki:

-

Lewodopę,

Lewodopę,

uznaną za tzw. złoty standard. Ten aminokwas

uznaną za tzw. złoty standard. Ten aminokwas

dociera do mózgu, przekraczając barierę krew-mózg, gdzie

dociera do mózgu, przekraczając barierę krew-mózg, gdzie

jest metabolizowana w brakującą dopamię. Działa ona na

jest metabolizowana w brakującą dopamię. Działa ona na

wszystkie trzy objawy parkinsonowskie. Główne jej preparaty

wszystkie trzy objawy parkinsonowskie. Główne jej preparaty

to: Madopar, Sinemet, Nakom, Poldamet.

to: Madopar, Sinemet, Nakom, Poldamet.

-

Leki antycholinergiczne ,

Leki antycholinergiczne ,

które hamują aktywność

które hamują aktywność

neuronów cholinergicznych,

neuronów cholinergicznych,

-

Amantadynę,

Amantadynę,

lek przeciwwirusowy, powodujący umiarkowane

lek przeciwwirusowy, powodujący umiarkowane

złagodzenie wszystkich głównych objawów parkinsonowskich,

złagodzenie wszystkich głównych objawów parkinsonowskich,

LECZENIE CHOROBY PARKINSONA

LECZENIE CHOROBY PARKINSONA

1.

1.

LECZENIE FARMAKOLOGICZNE

LECZENIE FARMAKOLOGICZNE

Inne leki stosowane w chorobie Parkinsona to:

Inne leki stosowane w chorobie Parkinsona to:

-

Selegina,

Selegina,

która ma selektywne działanie hamujące enzym,

która ma selektywne działanie hamujące enzym,

który rozkłada dopaminę. Jeśli zahamuje się rozkład

który rozkłada dopaminę. Jeśli zahamuje się rozkład

dopaminy, to jej ilość wzrasta i wzrasta także aktywność ukł.

dopaminy, to jej ilość wzrasta i wzrasta także aktywność ukł.

dopaminergicznych.

dopaminergicznych.

-

Agoniści dopaminy,

Agoniści dopaminy,

bezpośrednio pobudzające

bezpośrednio pobudzające

receptory dopaminy znajdujące się w prążkowiu.

receptory dopaminy znajdujące się w prążkowiu.

Najczęściej stosuje się Apomorfinę.

Najczęściej stosuje się Apomorfinę.

-

Inhibitory COMT ( tolkapon, entakapon),

Inhibitory COMT ( tolkapon, entakapon),

hamujące aktywność enzymów, które niszczą

hamujące aktywność enzymów, które niszczą

dopaminę.

dopaminę.

LECZENIE CHOLEROBY PARKINSONA

LECZENIE CHOLEROBY PARKINSONA

2. LECZENIE OPERACYJNE

2. LECZENIE OPERACYJNE

Obecnie stosuje się trzy metody operacyjnego leczenia choroby Parkinsona:

Obecnie stosuje się trzy metody operacyjnego leczenia choroby Parkinsona:

1.Stereotaktyczne uszkodzenie określonych struktur jąder

1.Stereotaktyczne uszkodzenie określonych struktur jąder

podkorowych

podkorowych

(polidotomia

(polidotomia

– przecięcie struktur w obrębie gałki

– przecięcie struktur w obrębie gałki

bladej

bladej

, talamotomia

, talamotomia

–uszkodzenie jednego z jąder wzgórza).

–uszkodzenie jednego z jąder wzgórza).

2.

2.

Głęboką stymulacje mózgu,

Głęboką stymulacje mózgu,

polegająca na wprowadzeniu na stałe do

polegająca na wprowadzeniu na stałe do

pewnej struktury mózgu elektrody i i drażnieniu jej prądem elektrycznym o tak

pewnej struktury mózgu elektrody i i drażnieniu jej prądem elektrycznym o tak

dobranych parametrach, aby zakłócić lub zablokować powstawanie i

dobranych parametrach, aby zakłócić lub zablokować powstawanie i

rozprzestrzenianie się nieprawidłowych impulsów nerwowych wywołujących

rozprzestrzenianie się nieprawidłowych impulsów nerwowych wywołujących

objawy parkinsonowskie, np. drżenie.

objawy parkinsonowskie, np. drżenie.

3.

3.

Neurotransplantację

Neurotransplantację

,

,

polegającą na operacyjnym przeszczepianiu płodowej istoty

polegającą na operacyjnym przeszczepianiu płodowej istoty

czarnej. Na podstawie dotychczasowych doświadczeń z tym sposobem leczenia przyjmuje się

czarnej. Na podstawie dotychczasowych doświadczeń z tym sposobem leczenia przyjmuje się

obecnie następujące wnioski:

obecnie następujące wnioski:

- przeszczep przeżywa i produkuje dopaminę w mózgu chorego

- przeszczep przeżywa i produkuje dopaminę w mózgu chorego

- długotrwałe stosowanie leków przeciw odrzuceniu przeszczepu nie jest konieczne

- długotrwałe stosowanie leków przeciw odrzuceniu przeszczepu nie jest konieczne

- działanie na objawy ch.P. jest niekompletne, podobnie jak przy zastosowaniu innych metod

- działanie na objawy ch.P. jest niekompletne, podobnie jak przy zastosowaniu innych metod

leczenia, ale niektóre przypadki pacjentów operowanych w ten sposób sugerują, że można

leczenia, ale niektóre przypadki pacjentów operowanych w ten sposób sugerują, że można

uzyskać istotne dla chorego opóźnienie postępu choroby.

uzyskać istotne dla chorego opóźnienie postępu choroby.

LECZENIE CHOLEROBY PARKINSONA

LECZENIE CHOLEROBY PARKINSONA

3. LECZENIE NIEFARMAKOLOGICZNE

3. LECZENIE NIEFARMAKOLOGICZNE

obejmuje:

obejmuje:

1. REHABILITACJĘ

1. REHABILITACJĘ

2. DIETĘ

2. DIETĘ

3. EDUKACJĘ CHOREGO I JEGO RODZINY,

3. EDUKACJĘ CHOREGO I JEGO RODZINY,

4. PSYCHOTERAPIĘ

4. PSYCHOTERAPIĘ

LECZENIE NIEFARMAKOLOGICZNE

LECZENIE NIEFARMAKOLOGICZNE

REHABILITACJA

REHABILITACJA

ĆWICZENIA ODDECHOWE – pomagające w usprawnianiu mowy. Przed odezwaniem się

ĆWICZENIA ODDECHOWE – pomagające w usprawnianiu mowy. Przed odezwaniem się

chory powinien pełną piersią zaczerpnąć powietrze, w czasie wydechu każda głoska

chory powinien pełną piersią zaczerpnąć powietrze, w czasie wydechu każda głoska

powinna być wyraźnie kształtowana przez wargi,

powinna być wyraźnie kształtowana przez wargi,

GIMNASTYKA TWARZY:

GIMNASTYKA TWARZY:

-

marszczenie czoła,

marszczenie czoła,

-

otwieranie ust, przekrzywianie ust w lewo i prawo, wystawianie języka,

otwieranie ust, przekrzywianie ust w lewo i prawo, wystawianie języka,

-

otwieranie i zamykanie każdego oka oddzielnie,

otwieranie i zamykanie każdego oka oddzielnie,

-

wydecie wargi górnej i dolnej,

wydecie wargi górnej i dolnej,

-

kręcenie nosem,

kręcenie nosem,

-

nadymanie jednego policzka, następnie drugiego

nadymanie jednego policzka, następnie drugiego

GIMNASTYKA GłOWY:

GIMNASTYKA GłOWY:

-

skręty głową,

skręty głową,

-

słony głową w przód i tył,

słony głową w przód i tył,

-

krązenie głowy

krązenie głowy

ĆWICZENIA BAERKÓW:

ĆWICZENIA BAERKÓW:

-

unoszenie i opuszczanie każdego barku kolejno,

unoszenie i opuszczanie każdego barku kolejno,

-

przemieszczanie barków ku przodowi i ku tyłowi,

przemieszczanie barków ku przodowi i ku tyłowi,

-

próbą wykonywania ruchów okrężnych,

próbą wykonywania ruchów okrężnych,

LECZENIE NIEFARMAKOLOGICZNE

LECZENIE NIEFARMAKOLOGICZNE

REHABILITACJA

REHABILITACJA

ĆWICZENIA KOŃCZYN:

ĆWICZENIA KOŃCZYN:

-

zginanie i prostowanie kończyny , przemieszczanie jej w przód i

zginanie i prostowanie kończyny , przemieszczanie jej w przód i

tył,

tył,

-

Gra piłką: chwytanie i rzucanie,

Gra piłką: chwytanie i rzucanie,

ĆWICZENIA TUŁOWIA:

ĆWICZENIA TUŁOWIA:

-

skłony tułowia w przód i prostowanie,

skłony tułowia w przód i prostowanie,

-

ruchy okrężne,

ruchy okrężne,

GIMNASTYKA STÓP:

GIMNASTYKA STÓP:

-

Unoszenie palucha, stawanie na przemian na palcach i na piętach,

Unoszenie palucha, stawanie na przemian na palcach i na piętach,

-

Toczenie drążka stopą

Toczenie drążka stopą

Inne zabiegi rehabilitacyjne to:

Inne zabiegi rehabilitacyjne to:

-

zabiegi fizyko terapeutyczne,

zabiegi fizyko terapeutyczne,

-

masaż

masaż

-

kąpiele wodne

kąpiele wodne

LECZENIE NIEFARMAKOLOGICZNE

LECZENIE NIEFARMAKOLOGICZNE

DIETA

DIETA

PODSTAWOWE ZASADY:

PODSTAWOWE ZASADY:

-

ograniczenie pokarmów zawierających nasycone kwasy

ograniczenie pokarmów zawierających nasycone kwasy

tłuszczowe (pokarmy tłuste, cukry i słodycze),

tłuszczowe (pokarmy tłuste, cukry i słodycze),

-

zalecane oleje roślinne i miękkie margaryny

zalecane oleje roślinne i miękkie margaryny

-

odpowiednia ilość owoców, warzyw i innych pokarmów w

odpowiednia ilość owoców, warzyw i innych pokarmów w

których występuje błonnik,

których występuje błonnik,

-

dostarczenie odpowiedniej ilości płynów: ok.. 1,5 – 2 l. tj .

dostarczenie odpowiedniej ilości płynów: ok.. 1,5 – 2 l. tj .

6-8 szklanek dziennie( herbatki owocowe i ziołowe, soki,

6-8 szklanek dziennie( herbatki owocowe i ziołowe, soki,

mleko)

mleko)

-

pokarmy nisko białkowe,

pokarmy nisko białkowe,

-

zalecane preparaty wysokowitaminowe

zalecane preparaty wysokowitaminowe

-

unikanie alkoholu,

unikanie alkoholu,

NIEFARMAKOLECZELOGICZNE

NIEFARMAKOLECZELOGICZNE

EDUKACJA CHOREGO I JEGO RODZINY

EDUKACJA CHOREGO I JEGO RODZINY

Działania bieżące związane z przekazaniem informacji

Działania bieżące związane z przekazaniem informacji

dotyczących przebiegu choroby , terapii,

dotyczących przebiegu choroby , terapii,

podejmowanych działań diagnostyki.

podejmowanych działań diagnostyki.

Działania edukacyjne związane z przygotowaniem

Działania edukacyjne związane z przygotowaniem

podopiecznego i jego rodziny do funkcjonowania z

podopiecznego i jego rodziny do funkcjonowania z

chorobą

chorobą

LECZENIE NIEFARMAKOLOGICZNE

LECZENIE NIEFARMAKOLOGICZNE

Działania edukacyjne związane z przygotowaniem

Działania edukacyjne związane z przygotowaniem

podopiecznego i jego rodziny do funkcjonowania z

podopiecznego i jego rodziny do funkcjonowania z

chorobą

chorobą

Pielęgniarka:

Pielęgniarka:



Przekazuje informacje na temat istoty choroby,

Przekazuje informacje na temat istoty choroby,



Przedstawia czynniki ryzyka,

Przedstawia czynniki ryzyka,



Wyjaśnia konieczność i zasady przyjmowania leków,

Wyjaśnia konieczność i zasady przyjmowania leków,



Informuje o objawach ubocznych przyjmowanych leków i

Informuje o objawach ubocznych przyjmowanych leków i

sposobach radzenia sobie z nimi,

sposobach radzenia sobie z nimi,



Przekazuje informacje dotyczące diety,

Przekazuje informacje dotyczące diety,



Uzasadnia konieczność prowadzenia rehabilitacji

Uzasadnia konieczność prowadzenia rehabilitacji

LECZENIE NIEFARMAKOLOGICZNE

LECZENIE NIEFARMAKOLOGICZNE

PSYCHOTERAPIA

PSYCHOTERAPIA

Zadaniem Pielęgniarki jest;

Zadaniem Pielęgniarki jest;

-

Budowanie kontaktu opartego na zaufaniu,

Budowanie kontaktu opartego na zaufaniu,

-

Wykazanie zainteresowania problemami pacjenta,

Wykazanie zainteresowania problemami pacjenta,

-

Pomoc pacjentowi w zaakceptowaniu jego sytuacji,

Pomoc pacjentowi w zaakceptowaniu jego sytuacji,

-

Wykazanie cierpliwości w kontakcie z chorym,

Wykazanie cierpliwości w kontakcie z chorym,

-

Umożliwienie kontaktu z rodziną,

Umożliwienie kontaktu z rodziną,

-

Umożliwienie kontaktu z psychologiem

Umożliwienie kontaktu z psychologiem

-

Wskazanie adresów stowarzyszeń osób dotkniętych

Wskazanie adresów stowarzyszeń osób dotkniętych

Chorobą Parkinsona i zachęcenie do wzięcia udziału w

Chorobą Parkinsona i zachęcenie do wzięcia udziału w

spotkaniach,

spotkaniach,

Adresy grup samopomocy

Adresy grup samopomocy



Gdańskie Stowarzyszenie Chorych na

Gdańskie Stowarzyszenie Chorych na

Chorobę Parkinsona

Chorobę Parkinsona

80-255 Gdańsk, ul. Batorego47/7,

80-255 Gdańsk, ul. Batorego47/7,

tel: [phone],

tel: [phone],



Stowarzyszenie Chorych na Chorobę

Stowarzyszenie Chorych na Chorobę

Parkinsona

Parkinsona

81-374 Gdynia, ul Sienkiewicza 36/3,

81-374 Gdynia, ul Sienkiewicza 36/3,

tel:[phone]

tel:[phone]

LECZENIE CHOROBY PARKINSONA

LECZENIE CHOROBY PARKINSONA

CELEM NADRZĘDNYM KOMPLEKSOWEJ TERAPII W

CELEM NADRZĘDNYM KOMPLEKSOWEJ TERAPII W

CHOROBIE

CHOROBIE

PARKINSONA JEST:

PARKINSONA JEST:

STAŁA POPRAWA JAKOŚCI ŻYCIA CHOREGO

STAŁA POPRAWA JAKOŚCI ŻYCIA CHOREGO

W CAŁYM

W CAŁYM

CZASIE TRWANIA CHOROBY

CZASIE TRWANIA CHOROBY

DZIĘKUJĘ

DZIĘKUJĘ



W. Kuran., Żyję z chorobą Parkinsona,

W. Kuran., Żyję z chorobą Parkinsona,

Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2004.

Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2004.

Projekt systemowy

Projekt systemowy

„

„

Kształcenie zawodowe

Kształcenie zawodowe

pielęgniarek i położnych

pielęgniarek i położnych

w ramach studiów

w ramach studiów

pomostowych

pomostowych

”

”

Beneficjent systemowy

Ministerstwo Zdrowia - Departament Pielęgniarek i Położnych