Ochrona przed hałasem

HAŁAS

HAŁAS

F(f)

F(f)

Infradźwiękowy
i
niskoczęstotliwościo
wy

słyszalny

ultradźwiękowy

Środowisko pracy:

Środowisko pracy: hałas słyszalny, infra- i
ultradźwiękowy

Środowisko (zewnętrzne):

Środowisko (zewnętrzne): hałas słyszalny

Pomieszczenia mieszkalne:

Pomieszczenia mieszkalne: hałas słyszalny i
niskoczęstotliwościowy

Ochrona przed hałasem

Środowisko pracy

Środowisko pracy

1

Ekspozycja na hałas w czasie T

Ekspozycja na hałas w czasie T

ochrona słuchu

możliwość wykonywania pracy

8h

40h

 





s

Pa

dt

t

p

E

T

A

T

A







2

0

2

,

Wartości dopuszczalne:

dla 8 godzin

dla 40 godzin

 3,64·10

3

Pa

2

·s

 18,2·10

3

Pa

2

·s

Ochrona przed hałasem

2

Poziom ekspozycji na hałas

Poziom ekspozycji na hałas

 

dB

T

T

L

E

T

eq

A

h

Ex

0

,

,

8

,

log

10





odniesiony do 8
godzin

L

A,eq,T

– równoważny poziom

dźwięku A

za okres T

T

0

– czas odniesienia = 8

godzin

odniesiony do
tygodnia





 

dB

E

i

L

h

Ex

i

h

Ex





















5

1

1

.

0

40

,

8

,

10

5

1

log

10

Wartość dopuszczalna: 85dB

3

Maksymalny poziom dźwięku A mierzony na charakterystyce

Maksymalny poziom dźwięku A mierzony na charakterystyce

Slow

Slow

4

Szczytowy poziom dźwięku C

Szczytowy poziom dźwięku C

L

Amax

= 115 dB

L

Cpeak

= 135 dB

Ochrona przed hałasem

Dyrektywa 2003/10/WE z dnia 6 lutego

Dyrektywa 2003/10/WE z dnia 6 lutego

2003 r.

2003 r.

w sprawie minimalnych wymagań w zakresie zdrowia i
bezpieczeństwa dotyczących ryzyka związanego z
narażeniem pracowników na czynniki fizyczne (hałas)

Graniczne wartości ekspozycji: L

Ex,8h

= 87 dB oraz p

Cpeak

=

200 Pa

Górne wartości działania: L

Ex,8h

= 85 dB oraz p

Cpeak

= 140 Pa

Dolne wartości działania: L

Ex,8h

= 80 dB oraz p

Cpeak

= 112 Pa

Ochrona przed hałasem

Wartości dopuszczalne dla ekspozycji 8h ze

Wartości dopuszczalne dla ekspozycji 8h ze

względu na możliwość wykonywania pracy

względu na możliwość wykonywania pracy

Ochrona przed hałasem

t

L

L

h

t

dop

dop

480

log

10

8





t – czas ekspozycji [min]

Wartości dopuszczalne ze

Wartości dopuszczalne ze

względu na czas ekspozycji

względu na czas ekspozycji

Ochrona przed hałasem

Źródła hałasu ultradźwiękowego

Źródła hałasu ultradźwiękowego

1.

Myjki ultradźwiękowe (

Myjki ultradźwiękowe (

2

2

/

/

3

3

wszystkich

wszystkich

źródeł)

źródeł)

2.

Zgrzewarki ultradźwiękowe

Zgrzewarki ultradźwiękowe f

max

= 18 ÷ 22 kHz, L

max

=

140 dB

3.

Drążarki ultradźwiękowe

Drążarki ultradźwiękowe f

max

= 16 ÷ 25 kHz, L

max

= 125

dB

(szkło, kwarc, kamienie szlachetne)

10

16 25 40

63

100

70

80

90

100

110

L

p

[dB]

f [kHz]

Ochrona przed hałasem

Oddziaływanie hałasu ultradźwiękowego na organizm ludzki

Oddziaływanie hałasu ultradźwiękowego na organizm ludzki

Oddziaływanie na narząd
słuchu

ubytki słuchu

Powstają subharmoniczne (zjawiska nieliniowe)
o porównywalnych L

p

do L

p

składowej podstawowej

f

subharm

Wzrost temperatury
ciała

Zaburzenia funkcjonowania układu
krążenia

Kawitacja

(powstawanie pęcherzyków

powietrza

pod wpływem fali

akustycznej)

Q

 f

2

f > 100 kHz

!

-gruczoły dokrewne

-gałka oczna

-układ kostny płodu

-zwolnienie akcji serca

-zmiany morfologiczne krwi

f

v

A

2



Amplituda
drgającej cząstki

prędkość
akustyczna

Ochrona przed hałasem

1

Równoważny poziom ciśnienia

Równoważny poziom ciśnienia

akustycznego w pasmach tercjowych

akustycznego w pasmach tercjowych

odniesiony do:

odniesiony do:

8 godzin

tygodnia pracy (40
godzin)

2

Maksymalny poziom ciśnienia akustycznego (wartość skuteczna)

Maksymalny poziom ciśnienia akustycznego (wartość skuteczna)

lub

Hałas ultradźwiękowy na stanowisku pracy

Hałas ultradźwiękowy na stanowisku pracy

L

eq,T

L

max

Ochrona przed hałasem

Wartości dopuszczalne hałasu ultradźwiękowego

Wartości dopuszczalne hałasu ultradźwiękowego

(Rozp. MPiPS, 2002 r.)

Częstotliwość

środkowa

tercji [kHz]

L

eq,T

8h lub 40h

[dB]

L

max

[dB]

10

12,5

16

80

100

20

90

110

25

105

125

31,5

40

110

130

+ 20 dB

Ochrona przed hałasem

Hałas infradźwiękowy (1Hz – 20Hz)

Hałas infradźwiękowy (1Hz – 20Hz)

i niskoczęstotliwościowy (10Hz –

i niskoczęstotliwościowy (10Hz –

250 Hz)

250 Hz)

niewielkie pochłanianie energii
akustycznej

zjawiska rezonansowe (wzmocnienie!)
elementów konstrukcyjnych

f = 16 Hz    22 m

Ochrona przed hałasem

1

Źródła naturalne

Źródła naturalne

trzęsienia ziemi

sprężarki tłokowe (200 ÷ 1000
obr./min)

2

Źródła techniczne

Źródła techniczne

Źródła infradźwięków

Źródła infradźwięków

wybuchy wulkanów
sztormy, silne wiatry

f = 0,01 ÷ 3 Hz, L

p

= 80 ÷ 135 dB

np.:

►mistral f = 0,6 Hz  drgania budynków (Marsylia, badania)

►Kopenhaga (budynki mieszkalne)

f = 2 ÷ 16 Hz, L

p

= 80 ÷ 115 dB

silniki spalinowe okrętowe (v

obr

< 130

obr./min)

f = 4 ÷ 31,5 Hz, L

p

= 90 ÷ 130 dB

f = 4 ÷ 100 Hz, L

p

= 96 ÷ 106 dB

(rezonanse konstrukcji
okrętu!)

Ochrona przed hałasem

lotnicze silniki odrzutowe

Źródła infradźwięków c.d.

Źródła infradźwięków c.d.

młoty
kuźnicze

f = 4 ÷ 31,5 Hz, L

p

= 85 ÷ 120 dB (hamownie)

f = 4 ÷ 31,5 Hz, L

p

= 91 ÷ 105 dB

urządzenia energetyczne elektrowni
cieplnych

np. Bełchatów: L

p

= 120 dB dla f = 31,5 Hz

przemysł hutniczy (piece łukowe)

do 104 dB dla f = 4 ÷ 31,5 Hz

wentylatory przemysłowe,
turbodmuchawy

f = 5 ÷ 63 Hz, L

p

= 90 ÷ 108 dB

młyny młotowe w koksowniach

L

p

= 76 ÷ 101 dB

urządzenia odlewnicze: formierki, kraty
wstrząsowe

L

p

= 80 ÷ 108 dB, f

max

 16 Hz

Ochrona przed hałasem

środki transportu

Źródła infradźwięków c.d.

Źródła infradźwięków c.d.

f = 7 Hz, 13 Hz, 20 Hz
L

p

= 130 dB

−samochody osobowe

−statki (silniki dieslowskie)

−helikoptery

f = 11 Hz
L

p

= 118 dB

Ochrona przed hałasem

próg
słyszenia:

Słyszalność infradźwięków

Słyszalność infradźwięków

ból ucha środkowego:

100 dB dla f = 6 ÷ 8 Hz

90 dB dla f = 12 ÷ 16 Hz

140 dB dla f = 20 Hz

162 dB dla f = 2 Hz

(uszkodzenie
narządu słuchu)

badania dokuczliwości
infradźwięków

przy percepcji słuchowej (krzywe jednakowej dokuczliwości – bad. lek. 1987 r.)

Uciążliwość

Uciążliwość

= zmęczenie, senność, dyskomfort, depresje

= zmęczenie, senność, dyskomfort, depresje

badania środowiskowe (ankiety – Japonia)

L

gran.

= 75 dB

f = 2 ÷ 90 Hz

Ochrona przed hałasem

L

p

f

T

eksp

l

osób

objawy

10 Hz

135 dB 30 min

6

-wrażenie wibrowania narządów

-odczuwanie drgań błony bębenkowej

-ból ucha środkowego

-wzrost ciśnienia krwi

-podwyższenie progu słyszenia o 15 ÷ 20 dB

7 Hz

90 dB

35 min 30

-spadek ciśnienia krwi

-obniżenie tętna

-wystąpienie szmerów serca

2 ÷ 15 Hz 105 dB

-u 50% badanych wydłużenie
czasu

reakcji wzrokowej

-u 30% zaburzenia równowagi

Ochrona przed hałasem

Krzywe jednakowej dokuczliwości

p

o

zi

o

m

c

iś

n

ie

n

ia

a

k

u

s

ty

c

zn

e

g

o

80 dB

60 dB

40 dB

20 dB

sygnał wzorcowy – ton 1000 Hz

Charakterystyki filtrów infradźwiękowych

G

1

– uwzględnia percepcję słuchową

G

2

– uwzględnia percepcję

pozasłuchową

(ISO)  G – Polska

Ochrona przed hałasem

Równoważny poziom ciśnienia akustycznego skorygowany

Równoważny poziom ciśnienia akustycznego skorygowany

charakterystyką G odniesiony do:

charakterystyką G odniesiony do:

8 godzin

Równoważny poziom ciśnienia akustycznego skorygowany charakterystyką G
w czasie wykonywania prac koncepcyjnych

Hałas infradźwiękowy na stanowisku pracy

Hałas infradźwiękowy na stanowisku pracy

tygodnia pracy (40
godzin)

PN-Z-01338:2010

lub

Kryterium uciążliwości: 145 dB

Kryterium uciążliwości: 102 dB