KLATKA PIERSIOWA

LEJKOWATA

Prawidłowa budowa

Szkielet kostny tworzą:
• mostek
• 12 par żeber
• 12 kręgów piersiowych

Anatomiczne granice

• Stworzone z powyższych kości rusztowanie kostne

ograniczają następujące struktury:

• otwór górny klatki piersiowej (łac. apertura thoracis

superior) - górny brzeg rękojeści mostka, symetrycznie

I żebra i od tyłu pierwszy kręg piersiowy.

• otwór dolny klatki piersiowej (łac. apertura thoracis

inferior) ograniczony jest przez następujące struktury:

– wyrostek mieczykowaty mostka

– chrząstki żeber VII - X zlane w łuk żebrowy (łac. arcus costalis)

– dolne brzegi żeber XI, XII (żebra wolne)

– XII kręg piersiowy

• Jamę klatki piersiowej od jamy brzusznej

odgradza przepona

Jama klatki piersiowej

Klatka piersiowa od wewnątrz pokryta

jest opłucną i w ten sposób tworzy

przestrzeń zwaną jamą klatki piersiowej

(łac. cavum thoracis), w której mieszczą się:

• płuca
• śródpiersie ze swoją zawartością czyli:

– serce
– przełyk
– tchawica
– duże naczynia oraz nerwy

Mięśnie

• Od zewnątrz kostna rusztowanie

klatki piersiowej pokryte jest
mięśniami:

• od tyłu pokrywają ją mięśnie

zaliczane do grupy mięśni grzbietu

• od przodu właściwe mięśnie klatki

piersiowej:

Lejkowata klatka piersiowa (pectus excavatum

– PE)

Polega ona na zapadnięciu się mostka wraz w

przylegającymi do niego żebrami, zazwyczaj

w jego dolnej części na odcinku o różnej

długości. Niekiedy zniekształcenie osiąga

bardzo duże rozmiary, a trzon mostka styka

się wtedy z kręgosłupem. Cała klatka

piersiowa ulega spłaszczeniu. Deformacji

może towarzyszyć zniekształcenie łuków

żebrowych, co łączy się bezpośrednio z

wadami postawy. Wada może być

symetryczna bądź asymetryczna. Na

asymetrię klatki piersiowej wpływa skolioza,

a powiększona kifoza na głębokość

zapadnięcia.

K. P. Lejkowata

Wstępne

rozpoznanie

Wada nie zawsze uwidacznia się w

pierwszych dniach życia dziecka. Od ok.

2. r.ż. rozpoczyna się proces wzrostu

ścian kostnych klatki piersiowej, a z nim

powolne zmniejszanie kąta, jaki tworzą

żebra w stosunku do kręgosłupa. Dopiero

podczas tego procesu może dojść do

ujawnienia się wady. Drugim okresem,

kiedy wada może stać się widoczna lub

nasilić się jest skok pokwitaniowy

Przyczyny

powstawania

• Deformacja dziedziczna (Nie ustalono

jednoznacznie toru dziedziczenia)

• krzywica
• zaburzenia syntezy i dystrybucji

kolagenu

• Zespoły genetyczne np. zespół

Polanda, zespół Marfana

Objawy

• Zapadnięcie się mostka do wewnątrz klatki piersiowej

• Często współistnieje skrzywienie ku górze wyrostka

mieczykowatego

• Możliwa deformacja i/lub asymetria łuków żebrowych

• Klatka piersiowa spłaszczona i poszerzona

• Zwiększenie kifozy piersiowej (plecy okrągłe) i/lub skolioza

• Osłabienie mięśni grzbietu

• nawracające infekcje górnych dróg oddechowych

• Upośledzenie pojemności życiowej płuc, niewydolność

oddechowo-krążeniowa, bóle pleców i klatki piersiowej

• obniżona tolerancja wysiłku fizycznego

• wady zastawki trójdzielnej serca

Ocena radiologiczna

lejkowatej klatki

piersiowej

Do oceny lejkowatej klatki piersiowej niezbędne jest

wykonanie radiogramu klatki piersiowej w 2

projekcjach: PA (tylno-przedniej) i L (bocznej), a

także tomografii komputerowej (TK) klatki

piersiowej. Zdjęcie rentgenowskie przednio-tylne

pozwala na ocenę sylwetki serca, budowy ogólnej

klatki piersiowej, a w monitorowaniu

pooperacyjnym – na kontrolę ewentualnych

powikłań (odma, płyn w jamie opłucnej, położenie

płyt korekcyjnych). Na podstawie TK można

dokładnie ocenić asymetrię wady, deformacje łuków

żebrowych oraz anomalie w położeniu narządów

jamy klatki piersiowej i stopień ich ucisku.

Najważniejszym elementem analizy

tych badań jest wyliczenie wskaźnika
pectus index (PI) według Hallera. Im
wskaźnik Hallera jest wyższy, tym
wada bardziej zaawansowana;
prawidłowo powinien on wynosić ok.
2,5.

Leczenie lejkowatej klatki

piersiowej

Złagodzeniu objawów związanych z PE i

próbie zatrzymania pogłębiania się wady

służy fizykoterapia. Celem gimnastyki

korekcyjnej, obejmującej ćwiczenia

specjalne dla lejkowatej klatki piersiowej,

jest zwiększenie czynnej ruchomości

stawów barkowych, wzmocnienie mięśnie

obręczy barkowej oraz wzmocnienie mięśni

grzbietu. Ważne jest, aby osoby dotknięte

PE były aktywne ruchowo. Ma to poprawić

wydolność układu oddechowego oraz

sercowo-naczyniowego. Szczególnie

zalecane są biegi i pływanie.

Metoda Ravitcha

Polega ona na dojściu do mostka

poprzecznym lub podłużnym cięciem
skórnym, plastyce mostka, skróceniu części
chrzęstnej żeber i ponownym ich przyszyciu
do mostka. Metoda ta wymaga długiego
okresu rekonwalescencji, pozostawia ona
długą bliznę i nie zawsze prowadzi do pełnej
korekty wady i dobrego efektu
kosmetycznego. Nierzadko obserwuje się
nawroty wady. Obecnie technika ta jest coraz
rzadziej stosowana.

Metoda Nussa

Technika operacyjna polega na wprowadzeniu pod

mostek, wcześniej wymodelowanej metalowej płyty

lub płyt korekcyjnych. W zależności od typu i

ciężkości wady można wprowadzić jedną, dwie, lub

nawet 3 płyty korekcyjne. Płyty korekcyjne

wprowadzane są pod kontrolą wideotorakoskopu.

Płytę mocuje się na jej końcach za żebra, za pomocą

szwów niewchłanialnych. Metoda Nussa nie wymaga

stosowania drenażu jamy opłucnej. Rany

pooperacyjne ograniczają się do 2 niewielkich nacięć

w liniach pachowych przednich. Płytki usuwa się po

około 2-4 latach po operacji. Metoda ta w większości

przypadków prowadzi do dobrego efektu

kosmetycznego. Ryzyko nawrotu wady jest znikome.

Metoda Eckarta Klobego

(metoda nieoperacyjna)

Polega na stosowaniu przez pacjenta specjalnej miseczki

próżniowej (przy pomocy pompki, takiej samej jak w

aparacie do pomiaru ciśnienia krwi; wytwarza się

podciśnienie) umożliwiającej uniesienie zapadniętej części

klatki piersiowej. Nie wykonuje się stabilizacji uniesionego

mostka przy pomocy płytki lecz ćwiczenia fizyczne

wytwarzają stabilne wzmocnienie mięśniowo-więzadłowe.

Zabieg ten powtarza się przez minimum rok, począwszy od

15 minut dziennie. Po każdym leczeniu, lejkowata klatka

piersiowa powraca do zapadniętego kształtu w różnych

odstępach czasowych w zależności od wielkości wady.

Przełomowym postępem w leczeniu jest utrzymanie się

zapadniętej części klatki piersiowej na wysokości wizjerka

miseczki próżniowej na okres przed ponownym użyciem

miseczki

W ciągu kilku miesięcy zapadnięta część klatki "rozluźnia się" i unosi.

Skuteczność metody po roku 30%. Trudne warunki u kobiet.

Dynamic Remodelling

Method

Metodę kształtowania dynamicznego

(Dynamic Remodelling Method)

wymyślona przez Dr. Sydey Haje,

przy pomocy ortez uciskowych

(Dynamic Chest Compressor).

 Zabieg ten nie likwiduje wystawania

łuków żebrowych. Przez stały ucisk i

intensywne ćwiczenia uzyskują

poprawę kształtu klatki, bardzo

wyraźną gdy klatka jest kurza