Stany nagłe u dzieci w

gabinecie

stomatologicznym

Anna Chmielecka
Aleksandra Cieśla
Karolina Demel
Patryk Fijałkowski
Krystian Samulski
Paweł Żmuda

WSTRZĄS

ANAFILAKTYCZNY

• rodzaj ogólnoustrojowej reakcji alergicznej

typu natychmiastowego, która ma miejsce po

ekspozycji na alergen

• spowodowana przez szybkie i zależne od

przeciwciał IgE uwolnienie mediatorów reakcji

anafilaktycznej z komórek tucznych i bazofili

krwi obwodowej, które działają przede

wszystkim na układ krążenia, lecz także na

inne układy

• doprowadza to do głębokich zaburzeń -

niewydolności krążenia i oddychania, co w

skrajnych przypadkach może prowadzić do

śmierci

OBJAWY

• objawy występują zwykle po kilku (kilkunastu) minutach

od kontaktu z alergenem i ustępuje w ciągu godziny

• objawy ogólne: zawroty głowy, ból głowy, niepokój

• reakcje skórne: zaczerwienienie , pokrzywka, świąd,

obrzęk skóry twarzy (powieki, policzki, wargi), szyi i

pachwin

• objawy ze strony przewodu pokarmowego: nudności,

wymioty, kurczowe bóle brzucha, biegunka

• objawy z układu oddechowego: kichanie, kaszel,

duszność i świszczący oddech (skurcz oskrzeli, rzadziej

obrzęk krtani)

• objawy z układu krążenia: spadek ciśnienia nawet do

zera, tachykardia

• objawy z układu nerwowego: drgawki i utrata

przytomności

• wstrząs anafilaktyczny: zatrzymanie krążenia i

oddychania

LECZENIE

• eliminacja czynnika wywołującego (przerwanie

narażenia na substancję uczulającą)

• ułożenie chorego w pozycji leżącej, uniesienie

kończyn dolnych

• TLEN
• ADRENALINA!!! (domięśniowo lub podskórnie)
• Kortykosterydy (HYDROKORTYZON)
• leki przeciwhistaminowe
• inne leki (beta2-mimetyki)
• płyny dożylnie
• w wypadku zatrzymania oddechu lub krążenia -

resuscytacja

LEKI

• ADRENALINA /Epinefryna/

0,01 mg/kg m.c. domięśniowo lub

podskórnie

– Injectio Adrenalini 0,1%,

• roztwór do wstrz. (1 mg/ml)

– Fastjekt

• 2,05 mg/2,05 ml

– Anapen

• 0,3 mg /0,3 ml

– Anapen Junior

• 0,15 mg /0,3 ml

– EpiPen

• 0,3 mg/dawkę

– EpiPen Jr.

• 0,15 mg/dawkę

Ampułkostrzykawki

jednorazowego

użytku

LEKI

• HYDROKORTYZON

100-150 mg/ 8 mg/kg m.c. dożylnie

– Corhydron 25,100,250

• 25,100,250 mg proszek + płyn rozpuszcz.

– Hydrocortisonum hemisuccinatum

• roztwór do wstrz. 200 mg/2ml + 3 ml

rozpuszcz.

LEKI

• Przeciwhistaminowe
• Phenazolinum 100mg/2ml i.v.

– 4-7 r.ż. 25 mg/doba
– 8-14 r.ż. 50 mg/doba
– >15 r.ż. 100 mg/doba

• Clemastinum 2mg/2ml i.v. i.m.

– Od 3 r.ż.0,2-0,75 mg

• Diphergan 50 mg/2ml i.m.

– 0d 2 r.ż. 1mg/kg m.c./24h

INNE LEKI

• Aminophyllinum –przy skurczu oskrzeli

• Płyny infuzyjne:
• Calcii chloridum + Kalii chloridum +

Natrii chloridum (Płyn Ringera) -

250 ml;

• Glucosum 5 % - 500 ml;
• Glusocum 10 % - 500 ml;
• Mannitolum 20 % - 250 ml;
• Natrii chloridum 0,9 % - 500 ml.

Omdlenie

• nagła, krótkotrwała utrata przytomności
• na skutek przejściowego niedokrwienia

mózgu

• reakcja układu nerwowo-wegetatywnego na

bodziec psychiczny

• zblednięcie powłok, osłabienie, nudności, poty
• tętno zwolnione, słabo napięte
• spadek ciśnienia tętniczego krwi
• ułożyć chorego poziomo, podać tlen

Atak padaczki (epilepsja)

• nagła utrata przytomności
• napad drgawek i skurczów tonicznych mięśni
• usunąć wszystkie ciała obce z jamy ustnej
• zabezpieczyć chorego przed możliwością

mechanicznych obrażeń głowy

• nie! zapobiegamy przygryzieniu języka, nie

wkładamy żadnych rzeczy do jamy ustnej!!!

• napad powinien minąć sam
• jeśli przedłuża się, podać Relanium

(RecTube – ampułka doodbytnicza)

Duszność astmatyczna

• dusznością wydechową
• przy próbie wydechu oskrzela zapadają się,

co prowadzi do tzw. wydłużenia się wydechu

• świsty, suchy, nieefektywny kaszel
• przyczyny: infekcja dróg oddechowych, ale

często przyczyną zaostrzeń astmy są różne
niespecyficzne bodźce, takie jak narażenie
na drażniące gazy, w tym dym tytoniowy,
kontakt z alergenem wziewnym (pyłki, sierść
zwierząt, kurz domowy), wysiłek fizyczny,
nagłe wyjście na zimne powietrze i inne

Duszność astmatyczna

• leki beta-mimetyczne, które każdy chory na

astmę posiada na wypadek zaostrzenia choroby

• Berotec, Salbutamol, Salamol

• najlepiej stosować je w nebulizacji lub w

inhalacji

• zwykle niezbędne jest też zwiększenie dawki

wziewnych kortykosterydów

• należy pamiętać, że podstawą skutecznego

leczenia astmy jest przewlekłe leczenie

przeciwzapalne, które powinno zapobiec

zaostrzeniom

• bardzo ważne jest też maksymalne

zmniejszenie narażenia na środowiskowe

czynniki drażniące drogi oddechowe, zwłaszcza

na dym tytoniowy

Krwawienie z nosa

• jest częstym objawem u dzieci
• dotyczy głównie dzieci w wieku od 3 do 8 lat.
• najczęściej ustępuje samoistnie
• nawracające krwawienia mogą być

spowodowane:

• zaburzeniami krzepnięcia krwi, nadciśnieniem

tętniczym, przewlekłymi zmianami zapalnymi

błony śluzowej nosa (alergicznymi,

bakteryjnymi, wirusowymi,

pasożytniczymi), wadami budowy nosa lub

najczęściej – mechanicznym uszkodzeniem

splotu cienkich naczyń krwionośnych

umiejscowionych w przedniej części nosa (tzw.

splot Kisselbacha) na przykład w czasie

dłubania w nosie, 

Leczenie

• Ucisk skrzydełek nosa, najlepiej

palcami, przez 5 minut i przyłożenie do

skrzydełka nosa okładu z lodu.

• Nie odchylamy głowy dziecka do tyłu,

ponieważ może dojść do przedostania

się krwi do dróg oddechowych.

• Jeśli krwawienie nie ustępuje konieczne

jest zgłoszenie się z dzieckiem na ostry

dyżur laryngologiczny.

Zakrztuszenie

• Do zakrztuszenia dochodzi wówczas,

gdy ciało obce (np. wałek ligniny)
zablokuje drogi oddechowe. Dziecko
gwałtownie kaszle, dusi się, sinieje,
rozpaczliwie potrzebuje pomocy.

• Nie udzielenie mu właściwej pomocy

na czas, grozi poważnymi
konsekwencjami.

Leczenie

• sprawdzić w jamie ustnej dziecka czy nie da się

palcem usunąć ciała obcego, które blokuje drogi

oddechowe, uważając przy tym, aby nie wepchnąć

go głębiej

• dziecko należy pochylić do przodu i kilka razy mocno

uderzyć w plecy otwartą dłonią między łopatkami,

jest bardzo prawdopodobne, że mocne uderzenie w

plecy wystarczy, aby dziecko wykrztusiło z tchawicy

obce ciało

• jeżeli to nie przywróciło drożności dróg

oddechowych należy posadzić sobie dziecko na

kolanach plecami do siebie i ręką zwiniętą w pięść

kilka razy mocno naciskać na brzuch w połowie

odległości między pępkiem a mostkiem, kierując ją

w stronę żeber

• jeżeli i to nie spowodowało odblokowania dróg

oddechowych do czasu przybycia lekarza stosuj

sztuczne oddychanie

Zatrzymanie krążenia i

oddychania

• Resuscytacja krążeniowo -

oddechowa

• BLS /Basic Life Support /

Wg schematu ABC

A - Airway - Drogi

oddechowe

• Sprawdzić czy dziecko jest przytomne.
• Wezwać pomoc (lekarz, pielęgniarka, asysta)
• Ułożyć dziecko na plecach.
• Udrożnić drogi oddechowe.

– U osoby nieprzytomnej samoistnie dochodzi do zablokowania

dróg oddechowych przez opadający język i nagłośnię.

– Stań z boku dziecka. Odegnij głowę ku tyłowi kładąc rękę na

czole dziecka i unieś żuchwę dwoma palcami drugiej ręki.

– Głowa dziecka nie odchyla się tak bardzo jak u dorosłego -

uzyskaj efekt skierowania ust w górę. Sprawdź wzrokiem

zawartość jamy ustnej. Przeszkodą może być proteza,

lignina, wymiociny. Tylko jeżeli stwierdzisz obecność ciała

obcego - usuń je. Nie stosuj manewru wymiatania na ślepo.

B - Breathing -

Oddychanie

• Sprawdzić czy dziecko oddycha.

– Pochyl się nad dzieckiem

– Staraj się usłyszeć szmer wdychanego/wydychanego powietrza

– Obserwuj ruchy klatki piersiowej

– UWAGA! Bardzo wolny, nieregularny oddech jak również

westchnienia (także w czasie ucisków klatki piersiowej) również

należy uznać za BRAK ODDECHU!

– Oddech bada się przez 10 sekund

• Jeżeli dziecko nie oddycha wykonaj 5 wstępnych

wdechów

• Metody wykonywania wdechów ratunkowych:

– Metoda usta - usta - ratownik obejmuje swoimi ustami usta

dziecka, jednocześnie palcami zatyka nozdrza. Po wykonaniu

wdechu zwalnia ucisk nosa.

– Metoda usta - nos - ratownik wdmuchuje powietrze przez nos

dziecka zamykając jednocześnie jego usta.

• Po każdym wdechu trwającym ok. 1 sekundy powinien

nastąpić bierny wydech. Ratownik cały czas powinien

kontrolować ruchy oddechowe klatki piersiowej dziecka.

C - Circulation - Krążenie

• Uciskanie klatki piersiowej

– Dziecko leży na plecach na twardym podłożu.

– Ratownik klęka z boku poszkodowanego i rozpina mu górną część odzienia

– Ratownik kładzie część dłoniową nadgarstka na mostku na środku klatki

piersiowej. Splata palce obu dłoni jedna nad drugą. Wykonując uciśnięcia

stara się przenosić ciężar na nadgarstki. Masaż u małego dziecka można

wykonywać jedną ręką.

– Wykonuje się w cyklach 30:2 - 30 uciśnięć - 2 wdechy, 100/minutę

– Po każdej serii uciśnięć należy ponownie udrożnić drogi oddechowe przez

odgięcie głowy ku tyłowi. Dopiero po tej czynności można wykonywać

wdechy ratownicze.

– Resuscytacja jest mniej męcząca przy pochyleniu się nad poszkodowanym

zachowując wyprostowane łokcie. Wykorzystuje się wtedy ciężar własnego

ciała.

• Resuscytację dziecka prowadzi się do momentu:

• Powrotu oddychania i krążenia

• Przekazania poszkodowanego lekarzowi

• Zmęczenia ratownika uniemożliwiającego dalszą akcję ratunkową.

• W sytuacji, gdy nie jest możliwe wykonywanie przez ratującego

wdechów ratowniczych można wykonywać samo uciskanie klatki

piersiowej w tempie 100/min, nieprzerwanie.

• Gdy ratowników jest 2 lub więcej, warto zmieniać się co 2 minuty.

Zapobiegnie to szybkiemu wyczerpaniu sił.