ŻYWIENIE PARENTERALNE

Freitag Paulina

Krajewska Michalina

Kubalczak Agata

Rychlicka Katarzyna

Żywienie parenteralne



stosowane w przypadkach niemożności
podania pokarmów drogą enteralną



stanowi w różnych stanach chorobowych
jedyny sposób utrzymania zwierzęcia przy
życiu



najbardziej pewna metoda dostarczania
substancji odżywczych



może się wiązać z komplikacjami
metabolicznymi i zakażeniami

Wskazania

1.

Przewód pokarmowy:

–

choroby w obrębie jamy ustnej, uniemożliwiające samodzielne

pobieranie pokarmu ( choroby dziąseł, zębów, języka, zranienia i

oparzenia jamy ustnej i przełyku)

–

niektóre schorzenia żołądka i jelit przebiegające z ostrą dysfunkcją

szczególnie w przebiegu niektórych chorób zakaźnych, np. w

wirusowym zapaleniu żołądka i jelit szczeniąt. Tu często psy w stanie

ogólnego wyczerpania nie przyjmują ani pokarmu ani wody

–

wymioty o różnym podłożu niezależnie od pochodzenia, np.

podrażnienie ośrodka wymiotnego czy zatrucia

–

„zespół złego wchłaniania” - integralna całość w zaopatrywaniu ustroju

w niezbędne składniki odżywcze

–

przeszkody mechaniczne organiczne, np. guzy nowotworowe, ropnie,

powiększone zapalnie migdały i podniebienie miękkie w przebiegu

ostrej anginy, obrzęk gardzieli, ciała obce, koprostaza

–

przeszkody czynnościowe – porażenia żuchwy, języka, gardzieli,

przełyku

–

wady wrodzone, np. zrośnięcie lub brak któregoś z odcinków przewodu

pokarmowego

2.

Stany przed i po zabiegach operacyjnych na
przewodzie pokarmowym (resekcje odcinków
jelit, żołądka, usuwanie ciał obcych, usuwanie
niedrożności) dla oszczędzenia przewodu
pokarmowego w celu przyspieszenia
procesów gojenia i regeneracji

3. Przed i po wszystkich innych zabiegach

chirurgicznych

4.

Zaburzenia przemiany materii; zupełny
brak apetytu, brak przytomności, np.
śpiączka, ostre zapalenie trzustki, ostra i
przewlekła niewydolność nerek,
mocznica, choroby przebiegające z
ciężkim odwodnieniem, kacheksja,
hiperkatabolizm

5.

Inne różne schorzenia ogólne.

Drogi podania



Substancje stosowane w żywieniu
parenteralnym można wprowadzać do
organizmu: podskórnie, dożylnie,
domięśniowo, dootrzewnowo i
doszpikowo



Substancje, w zależności od drogi
wprowadzenia do organizmu, muszą
spełniać pewne wymogi

Podawanie podskórne

–

wolne od zanieczyszczeń, zarazków (jałowe)

–

wolne od ciał gorączkotwórczych (apirogenne)

–

izotoniczne

–

muszą wykazywać izohydrię (pH 7,3), dobrze się

rozpuszczać

–

nie powinno się stosować preparatów olejowych ze

względu na ich zbyt wolne wchłanianie tą drogą

–

nie dłużej niż 6-10 dni

–

nie podawać zwierzętom we wstrząsie

–

bardzo odwodnione zwierzęta mogą nie wchłaniać

płynów z odpowiednią prędkością (wskazane

dożylne podanie)

Podawanie domięśniowe

–

zawsze jałowe (najwyższe wymagania)

–

izotoniczne i izohydryczne

–

roztwory wodne, olejowe i zawiesiny

–

substancje dostają się z mięśni do
przestrzeni limfatycznych i dalej do silnie
rozbudowanych sieci naczyń kapilarnych i
do krwi

–

substancje wchłaniają się szybciej niż przy
podawaniu podskórnym

–

W postaci roztworów, nigdy zawiesin (ze względu na

niebezpieczeństwo zatorów)

–

apirogenne, jałowe

–

niekoniecznie ściśle izotoniczne i izohydryczne (krew wykazuje dużą

zdolność do rozcieńczania i buforowania)

–

można podawać substancje drażniące, które powodują drażnienie

podskórza i mięśni

–

Preferowane wprowadzenie do żyły szyjnej- trwałość wprowadzenia

powyżej tygodnia; przy wprowadzeniu do żyły obwodowej – trwałość

ok. 3 dni

–

uciążliwość wprowadzenia na stałe igły (wenflonu) do żyły przy

długotrwałym podawaniu

–

ograniczona ilość dostępnych żył (niemożność licznych wkłuć)

–

konieczne przy wstrząsie (nawet jeżeli zachodzi potrzeba wykonania

wenostomii)

–

stosuje się cewniki dożylne centralne (zabrania się podłączenia do

nich innych kroplówek lub pobierania przez nie krwi), poleca się

stosowanie cewników dwuświatłowych do żyły szyjnej przez które

można podawać pozajelitowo zarówno płyny odżywcze jak inne

roztwory

Podawanie dożylne

Podawanie dootrzewnowe

–

jałowe

–

mogą odbiegać niewiele od normy, jeśli
chodzi o izotonię i izohydrię (należy wtedy
liczyć się z możliwością wystąpienia
odczynów otrzewnowych)

–

wypełnia przedział wewnątrznaczyniowy
wolniej przy podawaniu drogą dożylną lub
doszpikową

Podawanie doszpikowe

–

najwyższe wymagania jeśli chodzi o jałowość

–

mniejszą wagę przywiązuje się do izotonii i izohydrii

–

płyny hiper-, hipo- i izotoniczne

–

łatwość podania (szczególne znaczenie u zwierząt silnie

odwodnionych, u których trudno o wkłucie się dożylne,

a także wyeliminowanie odczynów naczyniowych)

–

nie ma znaczenia szybkość podania płynów (ważne,

gdy chcemy szybko dostarczyć do organizmu potrzebne

substancje)

–

wykonanie: igłę podskórna o dużej średnicy lub igłę do

aspiracji szpiku kostnego zakładamy przez kość udową

(dół krętarzowy), kość piszczelową, skrzydło kości

biodrowej lub kość ramienną

Stosowane substancje

1. Roztwory węglowodanów:



GLUKOZA – stosuje się ją w żywieniu parenteralnym w

roztworach 5-10%, maksymalnie 20%. Wyższe

stężenia powodują silne odwodnienie organizmu.

Podaje się ją do dużych żył z szybkością nie większą

niż 0,5g/kg/1 godzinę. Glukoza wymaga

jednoczesnego stosowania insuliny w ilości 1j./5g

cukru



FRUKTOZA – jest lepsza od glukozy, nie wymaga

stosowania insuliny, szybciej znika z krwi, nie

powoduje stanów zapalnych żył i odwodnienia

organizmu

2. Roztwory alkoholi:



ETANOL – stosowany jest w stężeniach
2,5- 5%. Podaje się go w 5% roztworze
glukozy lub z aminokwasami.
Szybkość spalania wynosi 8g/h.
Energia zawarta w 1g etanolu wynosi
7,1 cal



MANNITOL

3. Roztwory aminokwasów:



Podawać z szybkością 40-60kropli / min. W
skład roztworów aminokwasów mogą
wchodzić hydrolizaty mięsa i mleka po
obróbce farmakologicznej, osocze, chemicznie
czyste aminokwasy z nośnikami energii



Preparaty: Amigen, Aminogen, Aminoksyn,
Lacotein, Travamin, Infusamina, Aminosol itd.

4. Emulsja tłuszczowa:



Szybkość podawania nie powinna
przekraczać 0,5g/kg/h



Cząstki emulsji powinny mieć średnicę
0,1-1,0 mikrona



Intralipide IMCT-OIL są najczęściej
stosowanymi emulsjami

5. Płyny wieloelektrolitowe:

W zależności od zaburzeń w gospodarce wodno-

elektrolitowej stosuje się następujące płyny:



0,9% NaCl



płyn fizjologiczny wieloelektrolitowy izotoniczny



płyn nawadniający interwencyjny hipotoniczny



płyn Ringera



Elektrolitowet



Solfin



płyn tkankowy zastępczy



płyn pedriatryczny wyrównawczy



płyn – roztwór Elekintona 1 i 2, Tutofuksin.

6. Witaminy:



Ogólnie dostępne preparaty
witaminowe w przyjętych dawkach



Preparaty dekstranowe, Infukoll,
Elocephal, Perfudex i inne

Odwodnienie



Uzupełnienie szacunkowego niedoboru płynów



Objawy: zmniejszone napięcie skóry, zmniejszona masa ciała,

suche i lepkie błony śluzowe jamy ustnej



Obliczanie objętości płynów potrzebną do uzupełnienia niedoboru:
szacunkowy % odwodnienia x masa ciała [kg]



Ilość tą uzupełnić w ciągu 2- 8 godzin (w zależności od stanu

odwodnienia pacjenta)



Tempo dostarczania: nie większe niż 88 ml/ kg/ h



Lepiej zawyżyć niż zaniżyć niedobór płynów (poza zwierzętami z

zastoinową niewydolnością serca, ciężka hipoproteinemią, ciężką

niedokrwistością, obrzękiem płuc, niewydolnością nerek z

bezmoczem)



Dawka podtrzymująca (po uzupełnieniu niedoborów płynów) – 60

ml/ kg masy ciała



Często konieczne uzupełnienie potasu (jeśli zwierzę nie je,

wymiotuje, ma biegunkę lub jest długotrwale nawadniane)

Ogólne zasady żywienia

pozajelitowego



Stały monitoring wagi i temperatury



Kontrola stężenia sodu, potasu, fosforatów w
surowicy



Stężenie glukozy w surowicy i moczu



Aseptyczne założenie i obchodzenie się z
cewnikiem (ewentualne profilaktyczne podawanie
antybiotyków)



O ile to możliwe zwierzę powinno otrzymywać
część pokarmu drogą doustną, co zapobiega
zanikowi kosmków jelitowych

Częściowe żywienie

parenteralne



Zapewnienie ok. 50% potrzeb kalorycznych



Mniejsza osmolarność niż kompletne roztwory
do żywienia pozajelitowego (możliwe
podawanie przez żyły obwodowe)



Podawać ok. tygodnia



Cel: pomoc ciężko choremu lub
wycieńczonemu zwierzęciu w przetrwaniu
najgorszego okresu, zanim rozpocznie
żywienie jelitowe

Dzienne zapotrzebowanie

energetyczne

Podstawowe zapotrzebowanie energetyczne
30 x (waga w kg) + 70 = …. kcal/ dzień

przy < 2 kg lub >25 kg stosuje się:
70 x (waga w kg)

0.75

Uzupełnienie zapotrzebowania energetycznego
Podst. zapotrzebowanie energetyczne x współczynnik = …. Kcal/ dzień

Współczynniki przeliczeniowe

Psy

Koty

Pobyt w klatce

1,25

1,1

Po zabiegu chirurgicznym

1,3

1,12

Uraz

1,5

1,2

Posocznica

1,7

1,28

Cieżkie oparzenie

2,0

1,4

Dzienne zapotrzebowanie na

białko

4 g/ kg u dorosłych psów
6 g/ kg u kotów i psów z hipoproteinemią

Jeżeli występuje niewydolność nerek,
zastosować 1,5 g/ kg u psów lub 3 g/ kg
u kotów

Dziękujemy za uwagę 