Ostre schorzenia

naczyniowe jamy

brzusznej

Zaburzenia naczyniowe

• Tętniak aorty brzusznej

• Ostre niedokrwienie jelit
• Niedokrwienne zapalenie

okrężnicy

• Przewlekłe niedokrwienie jelit
• Pęknięcie śledziony

Tętniak aorty brzusznej

• Definicja:

Poszerzenie tętnicy

przekraczające min. 50-100% jej
prawidłową średnicę

• Tętniak workowaty (aneurysma

sacculare)

• Tętniak wrzecionowaty

(aneurysma fusiforme)

Tętniak aorty brzusznej

• Tętniak prawdziwy

: wrodzone lub

nabyte osłabienie całej grubości ściany
tętnicy (błony wewnętrznej, środkowej,
przydanki)

• Tętniak rzekomy

: pęknięcie ściany

tętnicy, otoczony torebką włóknistą

• Tętniak „bakteryjny

” (mycotic

aneurysm) tętniak zakażony niezależnie
od czynnika etiologicznego

Tętniak aorty brzusznej

• Przyczyny

tętniaka

prawdziwego

: miażdżyca, zespół

Marfana, dysplazja włóknisto-
mięśniowa tętnic

• Tętniaki rzekome

: w przebiegu

urazów tętnic, powikłanie
zabiegów naczyniowych

Tętniak aorty brzusznej

• Występowanie:

• 2-5% populacji powyżej 65 lat

• Czynniki ryzyka:

• wiek>65 lat, płeć męska, palenie

tytoniu, przewlekłe obturacyjne
schorzenie płuc (CODP), wywiad
rodzinny, choroby kolagenowe
naczyń

Tętniak aorty brzusznej

obraz kliniczny

• ostre pęknięcie tętniaka
• przetoka aortalno-jelitowa
• przewlekłe ograniczone pęknięcie
• zator
• zakrzep
• tętniaki bezobjawowe

Pęknięty tętniak aorty

brzusznej

• leczenie planowe:

1-5%

śmiertelności

• 75%

śmiertelność pękniętego tętniaka

• ryzyko pęknięcia związane z jego

średnicą

• tętniaki o średnicy 4-5 cm: 3-12%

pęknięć w okresie 5 lat

• tętniaki o średnicy >5 cm: ryzyko

pęknięcia 24-41%

Pęknięty tętniak aorty

brzusznej

• stan nagły, nierozpoznany i

nieoperowany w 100% śmiertelny

• klasyczne objawy:

• nagła utrata przytomności u starszego

mężczyzny palącego papierosy, bez
objawów poprzedzających

• po odzyskaniu świadomości silny ból

brzucha lub pleców

Pęknięty tętniak aorty

brzusznej

• przedmiotowo tkliwy tętniący guz
• przejściowa hipotonia
• obecne tętno na tętnicach udowych
• krwotok zaotrzewnowy sugeruje

krwiak urazowy pępka, lędźwi, moszny

• ucisk krwiaka na n.udowy-objawy

neuropatii kończyny dolnej

• otyłość utrudnia badanie

Pęknięty tętniak aorty

brzusznej diagnostyka

różnicowa

• kolka nerkowa (typowy

krwinkomocz)

• zapalenie uchyłków
• zapalenie trzustki
• zawał mięśnia sercowego
• ból pleców pochodzenia

mięśniowo-szkieletowego

Pęknięty tętniak aorty

brzusznej ocena

• badania laboratoryjne (grupa krwi, próba

krzyżowa, układ krzepnięcia)

• rtg przeglądowe - w 60% zwapnienie

aorty

• USG - 100% wykrywalność, ale brak

oceny przecieku lub pęknięcia

• TK - najlepsza ocena pęknięcia
• angiografia - dobra ocena anatomii, nie

tak czuła jak TK

Tętniak aorty brzusznej

postępowanie w SOR

• Chorzy bez objawów:

• wykonać USG
• średnica <4 cm - zwolnić do domu
• średnica >4 cm - konsultacja

chirurgiczna

Tętniak aorty brzusznej

postępowanie w SOR

• Chorzy z objawami bez zaburzeń

hemodynamicznych:

• zabezpieczyć dwa dostępy dożylne

podać krystaloidy i preparaty krwi

• zwalczać nadciśnienie
• konsultacja chirurgiczna
• stan kliniczny może się nagle pogorszyć

- pacjenta nie pozostawiać bez opieki

Tętniak aorty brzusznej

postępowanie w SOR

• Chorzy niestabilni:

• natychmiastowa konsultacja

chirurgiczna

• operacja w trybie

pilnym

• diagnostyka nie może opóźnić operacji
• stabilizacja krążenia, reanimacja
• oznaczyć grupę krwi, próba

krzyżowa

Ostre niedokrwienie

jelit przyczyny

• Zmniejszenie pojemności wyrzutowej

serca: niewydolność krążenia, zawał
mięśnia sercowego, wstrząs

• niedrożność tętnicy krezkowej górnej:

zatory (migotanie przedsionków,
zakrzep przyścienny po zawale),
zakrzepy (miażdżyca, czerwienica,
doustne środki antykoncepcyjne)

Ostre niedokrwienie

jelit przyczyny

• Uszkodzenie mikrokrążenia:

reakcje uczuleniowe, kurcz naczyń
(leki presyjne), endotoksyny
(Clostridium perfringens)

• upośledzenie krążenia:

odwodnienie przepukliny,
nadciśnienie wrotne, samoistne
martwicze zapalenie jelita

Ostre niedokrwienie

jelit

objawy

• Nagły początek
• bardzo silny ból o charakterze kolki

połączony z

miękkim brzuchem

• brak szmerów perystaltycznych
• szybkie narastanie objawów wstrząsu
• wymioty, biegunka z domieszką krwi

Ostre niedokrwienie

jelit

objawy

• Objawy kliniczne są nieproporcjonalne

do ciężkiego stanu ogólnego i mają
skłonność do okresowego ustępowania

• stopniowo rozwijająca się martwica

ściany postępująca od śluzówki do
surowicówki

• zapalenie otrzewnej po wystąpieniu

martwicy pełnej ściany

Ostre niedokrwienie

jelit

ocena

• Badania laboratoryjne:
• zagęszczenie krwi, leukocytoza, >amylaza
• kwasica metaboliczna
• badania obrazowe:
• rtg przeglądowe brzucha prawidłowe lub

niedrożność, gaz w układzie wrotnym

• angiografia - jedyne badanie ustalające

rozpoznanie

Ostre niedokrwienie

jelit

leczenie

• Zwalczanie wstrząsu przez

podanie płynów, białka, osocza

• antybiotykoterapia (Cefuroksym,

Metronidazol)

• Heparyna 10000 co 6 godz w

przypadku DIC

• konsultacja chirurgiczna

Ostre niedokrwienie

jelit

leczenie

• Laparotomia:
• jelito żywotne- embolektomia t.

krezkowej górnej

• po 24 godzinach „second look”
• jelito zmienione martwiczo- resekcja

zmienionego odcinka jelita i
odtworzenie ciągłości

• Rokowanie: śmiertelność 75%

Niedokrwienne

zapalenie okrężnicy

• w niedrożności tętnicy krezkowej dolnej
• po operacji tętniaka, niewydolność Riolana
• charakter przemijający (angina

abdominalis), zwężający lub zgorzelinowy

• skargi na ból, krwawienie z odbytu, krwawa

biegunka, wymioty, gorączka

• zmiany zgorzelinowe - zapalenie otrzewnej

i wstrząs

Niedokrwienne

zapalenie okrężnicy

• Rozpoznanie: wlew doodbytniczy

i wykazanie zwężeń

• należy wykluczyć raka i choroby

zapalne jelit

• leczenie: w ostrych przypadkach

(zmiany zgorzelinowe + wstrząs)
wyłonienie odbarczajaące i
wycięcie okrężnicy

Przewlekłe

niedokrwienie jelit

(angina abdominalis)

• po 45 roku życia
• kolkowy ból poposiłkowy trwający 1

godz.

• utrata wagi i obawa przed

przyjmowaniem posiłków

• rzadko szmer skurczowy w nadbrzuszu
• różnicowanie: choroba nowotworowa

(rak trzustki)

Przewlekłe

niedokrwienie jelit

(angina abdominalis)

• Rozpoznanie:
• dokładny wywiad
• angiografia - istotne hemodynamicznie

zwężenie przynajmniej 2 z 3 głównych

naczyń trzewnych

• USG techniką podwójnego

obrazowania

• Pień trzewny- osłabienie motoryki

żołądka i owrzodzenia

Przewlekłe

niedokrwienie jelit

(angina abdominalis)

• Leczenie:
• operacja przywracająca drożność

naczyń (endarterektomia,
przeszczepy omijające)

• = profilaktyka zawału krezki

Pęknięcie śledziony

• uraz lewego łuku żebrowego
• często współistnieje powiększenie

patologiczne (mononukleoza, AIDS,
białaczka)

• ostre krwawienie wiele dni po urazie
• objaw Kehra, wstrząs krwotoczny
• TK, zabieg operacyjny