Zmiany pod wpływem

nasłonecznienia



Dr Wacław
Pawliszyn



Małopolska
Wyższa
Szkoła
Zawodowa
w Krakowie

Zmiany pod wpływem
nasłonecznienia

Rogowacenie starcze
(słoneczne)



Najczęstszy stan przedrakowy skóry,

zazwyczaj o typowym wyglądzie:



Dobrze ograniczone ogniska, lekko

wyniosłe nad otoczenie



Powierzchnia nierówna, brodawkowata, z

czopami rogowymi wnikającymi w podłoże



Zmniejszona sprężystość skóry



Żółty lub brunatny kolor zmian



Grube fałdy i bruzdy skóry



Rozszerzenie powierzchownych naczyń

krwionośnych („pajączki”)



Skłonności do urazów skóry, nawet drobne

urazy łatwo krwawią

Zmiany pod wpływem
nasłonecznienia

Rogowacenie starcze
(słoneczne) 2



Wyraźne powiązanie z wcześniejszą

ekspozycją na promieniowanie słoneczne:



Zazwyczaj po

50 r. życia



Częściej u opalających się



Zwykle zmiany na odsłoniętych częściach

skóry



Zwykle dość liczne



Częściej u ludzi narażonych (zawodowo,

zwyczajowo..) na nadmierne

nasłonecznienie



Nie występuje u rasy czarnej

Zmiany pod wpływem
nasłonecznienia

Rogowacenie starcze
(słoneczne) 3



Najczęstszą przyczyną jest pojawiające

się kilka lat wcześniej zwyrodnienie

starcze skóry



Częste lokalizacje:

– Czoło

– Małżowiny uszne

– Skóra głowy (tylko, gdy łysina)

– Rzadziej na przedramionach, rękach i

podudziach



Uwaga praktyczna:

gdy zmiana staje się

bardziej nacieczona, pojawia się czerwona

obwódka, nasila się rogowacenie lub

pojawia się owrzodzenie lub krwawienie,

może to być oznaką

zezłośliwienia

Zmiany pod wpływem
nasłonecznienia

Rogowacenie starcze
(słoneczne) 4



Najczęstsze leczenie:

– Elektrokoagulacja

– Krioterapia

– Naświetlania promieniowaniem X

– Duże dawki witaminy A

– Ewentualne leczenie chirurgiczne



Profilaktyka:

– Unikać słońca

– Stosować filtry UV

– Dbać o należyte nawilżanie skóry

– Odpowiednie ubranie: długie rękawy

ewentualnie też rękawiczki, parasolka

przeciwsłoneczna lub kapelusz z szerokim

rondem itp..

Uszkodzenie świetlne

skóry



Przewlekłe uszkodzenie

świetlne skóry



Uszkodzenie skóry przez

promieniowanie UVB z

ogniskami rogowacenia

słonecznego. Pogłębione

bruzdowanie skóry z

żółtawym rogowaceniem

naskórka. Zmiana na

lewym policzku

zrakowiała (rak

kolczystokomórkowy)

Uszkodzenie świetlne

skóry



Ostre świetlne

zapalenie skóry w

miejscach

naświetlonych



Zmian nie widać w

miejscach

osłoniętych (klapki

sandałów). Zmiany

wystąpiły po wyjściu

na słońce w czasie

kuracji tetracykliną

Uszkodzenia świetlne

skóry



Utrwalona

reakcja

świetlna



Pogłębione

zmarszczki,

z ogniskami

zaczerwień

i otrębiastym

złuszczaniem

naskórka

Uszkodzenia świetlne

skóry



Wielopostaciowe

osutki świetlne



Małe, plamiste,

okrągłe zmiany

pojawiające się

zwykle przy

pierwszych

ekspozycjach na

słońce (na

wiosnę)

•Zmiany pod wpływem
nasłonecznienia

Róg skórny



Występuje pojedynczo i zwykle jest skutkiem

intensywnego miejscowego rogowacenia

naskórka



Występuje zarówno u dorosłych, jak i u dzieci



U dorosłych

może być

stanem

przedrakowym

, u dzieci nie ma takiego

zagrożenia



Czynniki sprzyjające występowaniu rogu

skórnego:

– Długotrwałe stany zapalne, zwłaszcza u ludzi

młodych

– Długotrwałe drażnienie tych samych okolic ciała

– Skóra starcza

– Uszkodzenie skóry przez słońce

Zmiany pod wpływem
nasłonecznienia

Róg skórny
2



Najczęstsza lokalizacja:

– Czoło

– Twarz

– Owłosiona skóra głowy

– Odsłonięte części kończyn



Wygląd: żółtobrunatne, stożkowate lub

chropowate, nieregularne, wzniesione

ponad poziom skóry



Uwaga: nacieczona, wyraźnie zaznaczona

podstawa u ludzi starszych może

świadczyć o przechodzeniu zmiany w

nowotwór



Leczenie – wycięcie lub elektrokoagulacja

Zmiany pod wpływem
nasłonecznienia



Zmiany na powierzchni słońca maja wpływ na ilość i jakość

promieniowania docierającego do powierzchni Ziemi

Zmiany pod wpływem
promieniowania

Rogowacenie
porentgenowskie



Pod wpływem przewlekle stosowanych

naświetlań promieniowaniem „twardym”

(rentgenowskim lub ) – zwykle u ludzi

leczonych takim promieniowaniem lub

narażonych na takie promieniowanie



Obraz:

– Odbarwienia lub przebarwienia skóry

– Zmniejszona elastyczność skóry z ogniskami

nierównomiernego twardnienia

– Prześwitujące naczynia krwionośne

– Nadmierne rogowacenie

– Częste bliznowacenie skóry

– Zmiany zanikowe

– Czasami stany zapalne i pęknięcia



Rogowacenie porentgenowskie jest ważnym

stanem przedrakowym!

Zmiany pod wpływem innych
czynników

Rogowacenie białe
(leukoplakia)



Zwykle na błonach śluzowych jamy ustnej

lub narządów płciowych



Najczęstsze przyczyny: długotrwałe

drażnienie(na przykład źle dobrane

protezy, zęby próchnicze, zaniedbania

higieniczne, nadmierne palenie tytoniu i

inne)



Najczęstsza lokalizacja: • język, czerwień

wargowa, pobliże kąta ust • wargi

sromowe większe i mniejsze, napletek



Postępowanie: unikać czynników

drażniących, czasem krioterapia



Rogowacenie białe może być stanem

przedrakowym!

Zmiany pod wpływem innych

czynników

Rogowacenie białe

(leukoplakia)



Zmiana

(typowa

lokalizacja)

na języku –

klasyczny

przykład

rogowacen

ia białego

na błonach

śluzowych

Zmiany pod wpływem innych
czynników

Skóra pergaminowa i
barwnikowa



Bardzo rzadkie schorzenie, występujące rodzinnie,

dziedziczone recesywnie



Przyczyną jest nadwrażliwość na światło λ = 290-

320 nm (promieniowanie UV)



Powstawanie plam, odbarwień, zaników i zmian

naczyniowych („pajączków”) itp.



Objawy:



Nasilone piegi i większe plamy barwnikowe



Zaniki i odbarwienia skóry



Prześwitujące naczynia krwionośne



„Pstry wygląd” skóry



Zwykle na twarzy i odsłoniętych okolicach ciała,

ale także oczy: spojówki, rogówki, nawet soczewka



Ważny stan przedrakowy



Często niekorzystne rokowanie (średni okres życia

20 lat)

Zmiany pod wpływem innych

czynników

nadmierne rogowacenie

• Rybia łuska

wrodzona

(ichthyosis

congenita)

• Zaburzenie

rogowacenia polega

na oddzielaniu się

łusek rogowych od

reszty naskórka

• Ciężka choroba

genetyczna

ujawniajaca się po

1-szym roku życia

Zmiany pod wpływem innych
czynników

Rogowacenie chemiczne



Zmiany podobne do rogowacenia słonecznego



Zazwyczaj wieloletni przebieg



Ważny stan przedrakowy – zmiany te często są

punktem wyjścia choroby nowotworowej



Arsenowe:

zatrucia arsenem, woda

zanieczyszczona arsenem, kontakty z arsenem w

pracy zawodowej. Zmiany zwykle na rękach i

stopach



Smołowcowe:

kontakt ze źle oczyszczoną

parafiną, smołą i jej przetworami, produktami

rafinacji ropy. Zlokalizowane na rękach, twarzy i

błonach śluzowych narządów płciowych. Zwykle

zmiany zawodowe.



Leczenie:

– Pochodne wit. A (głownie w maściach)

– Lokalna krioterapia (zamrażanie płynnym azotem)

– Czasem leczenie chirurgiczne

Zmiany pod wpływem innych
czynników

Rogowacenie chemiczne

Stan po ciężkim poparzeniu chemicznym

(kwasem) skóry obu rąk. Widoczne liczne

zbliznowacenia i zniekształcenia

Zmiany pod wpływem innych
czynników

Bliznowiec (keloid)



Guz w tkance łącznej, nieregularny, miękki, rodzaj

włókniaka



Rozwój bardzo powolny



Nie ulega zezłośliwieniu (chyba, że pacjent jest

eksponowany dodatkowo na czynniki potencjalnie

rakotwórcze)



Często w okolicy mostkowej



Najczęstsze przyczyny:

– Urazy (oparzenie, zranienie, zabieg)

– Po szczepieniach

– Po zastrzykach podskórnych

– Jako skutek trądziku



W powstawaniu ważną rolę odgrywają:

– Drobne ciała obce, pyły, cząsteczki opatrunku

– Indywidualne skłonności; u ludzi starszych rzadko

– Częsty u rasy czarnej



Leczenie: wyciągi z cebuli (Cepan, Contratubex) –

krioterapia – opatr. okluzyjne – raczej nie wycinać

Zmiany pod wpływem innych
czynników

Bliznowiec (keloid)

•Typowy

bliznowiec:

•Zmiana należąca

do łagodnych

nowotworów

skóry

•Guz

łącznotkankowy

pojawiający się w

miejscach urazów

i uszkodzeń skóry

•Z upływem

czasu pogrubia

się i staje się

błyszczący