Raport z artykułu pt.” Rozwój osobowości po doświadczeniu realnego zagrożenia życia.”
Autor artykułu opisuje problem dotyczący zmiany osobowości pod wpływem zagrożenia życia. Jednak nie chodzi tu o zaburzenia, do jakich może dojść w wyniku tychże sytuacji, ale o ich pozytywne aspekty, a raczej pozytywny wpływ na osobowość. Psycholodzy od dawna zajmowali się takimi przypadkami, gdzie przeżycia traumatyczne prowadziły do zaburzeń i innych negatywnych skutków, na podstawie tych obserwacji i badań w 1980 roku wprowadzono do Diagnostycznego i Statystycznego Podręcznika Zaburzeń Psychicznych termin PTSD (posttraumatic stress disorder), który oznacza zespół stresu pourazowego. Termin ten służył do określania symptomów występujących np. u weteranów wojennych.
Poruszyli oni również kwestię pozytywną takich doświadczeń życiowych oraz analogicznie do nazwy syndromu PTSD, wprowadzili pojęcie PTG, które oznacza postraumatyczny wzrost czyli pozytywne zmiany zachodzące po przejściu jakiejś traumy.
PTG nie jest jedyną koncepcją, która określa pozytywne zmiany po doświadczeniach dramatycznych. Wyróżnić można jeszcze takie jak: koncepcja pozytywnych zmian psychicznych, pozytywnego rowoju czy pozytywnych iluzji. Niemniej autor zajął się konkretnie PTG.
Zakres zdarzeń, jakie dotyczą pojawienia się zmian w osobowości obejmuję takie sytuacje jak: choroba, kataklizm, wojna, strata kochanej osoby, doświadczenie przemocy itp. Postraumatyczny wzrost nie jest całkowitą odwrotnością PTSD, ponieważ dotyczy zmian sfery poznawczej i emocjonalnej. PTG oznacza raczej wewnętrzne odczucia danej osoby niż zjawiska widoczne z zewnątrz. Przeprowadzone badania dowodzą, że pozytywne zmiany w osobowości zachodzą u 42% osób, a aż 95% nauczyło się czegoś nowego poprzez takie doświadczenia.
W tym artykule autor próbuje poprzez badania znaleźć miejsce w psychologii dla problematyki pozytywnych zmian osobowości po doświadczeniach realnego zagrożenia życia.Za realne zagrożenie życia uznał przeżycie wypadków drogowych, aby uniknąć trudności związanych z tym, na ile dane zmiany są skutkiem realnego zagrożenia czy też związanego np. z chorobą przewlekłą, która w pewien sposób jakby przygotowuje na koniec i tu zmiany mają inne znaczenie. Tak więc dobrał 52 osoby w różnym wieku i z różnym wykształceniem, które doświadczyły właśnie tego rodzaju stresu. Badania trwały od 3 do 7 lat, co miało uwzględnić trwałość tych zmian. Celem badań była analiza przeżyć po wypadku. Metodą jakiej użyto była Metoda Konfrontacji z Sobą Huberta Hermansa. Powyższa metoda pozwoliła odkryć samoświadomość poszkodowanych poprzez narracyjną opowieść.
Pierwsza część badań obejmowała dialog między terapeutą a osobą badaną, który opierał się na specjalnie dobranych pytaniach o życie danej osoby i pytania dotyczące wypadku. Odpowiadając na pytania badany rozpoczyna wartościowanie, któremu towarzyszą różnego rodzaju emocje, zarówno pozytywne jak i negatywne. Wartościowania zapisywane były na formularzu, który zawierał różne uczucia. Miało to na celu określenie wartości w jakie wierzy dana osoba, a jakie w tej chwili swojego życia odczuwa i chciałaby czuć. Uczucia z formularza dzielą się na cztery grupy, z których można obliczyć wskaźniki, które oznaczają tzw. wzorzec emocjonalny. Symbole wskaźników przypisane są uczuciom, które zawierała lista. I tak pierwszy, czyli S oznacza dążenie do umacniania siebie, drugi O oznacza pragnienie kontaktu z innymi ludźmi, P oznacza uczucia pozytywne, natomiast N negatywne.
Z 52 badanych osób, 49 osób mówiło o zmianie w swoim życiu. Po rozróżnieniu wartościowań na podstawie kryterii klasyfikacji Habermansa, wybrano 13 osób, które doświadczyły postraumatycznego wzrostu. Patrząc na wartościowania można wyróżnić pewne tematy ogólne, które ich dotyczą ,są nimi dojrzałość, przewartościowanie, Bóg, miłość i wsparcie, odniesienie do innych, zagrożenie życia oraz odpowiedzialność. Są to sfery, w których zaszły zmiany po przeżytej traumie związanej z wypadkiem. W dalszej części badania opisane są systemy wartości, na których opierają swoje życie wybrane 3,spośród 13 osób. Jak wynika z badań zmieniły się one po wypadku. Ludzie ci zaczęli inaczej patrzeć na świat i ludzi ich otaczających, zaczęli inaczej podchodzić do spraw codziennych. Jedni uważają, że dostali dodatkową szanse i dlatego postanawiają zmienić swoje życie, innymi kieruje wiara w Boga, stają się bardziej dojrzali, widzą kruchość życia. Patrząc wstecz interpretują własne życie ,wprowadzają zmiany, inaczej widzą przyszłość. Stają się bardziej odpowiedzialni, ostrożni.
Analizując artykuł i znajdujące się tam badania widać, że zmiany, jakie zaszły w wyniku doświadczenia realnego zagrożenia życia mają charakter trwały i są znaczące, czyli można tu mówić o zmianie, a nawet rozwoju osobowości, ponieważ są to zmiany, które pozytywnie wpłynęły na ich życie. Osoby te same mówią o pozytywach tych wydarzeń, rozwoju duchowości, mądrości życiowej itd. Pomimo tego, co przeżyli odnajdują w tym jakiś sens, są szczęśliwi. Wiedzą, że czasem trzeba poznać cierpienie, aby osiągnąć pełnie życia i wiedzieć co jest tak naprawdę ważne w życiu.
Uważam, że badania przeprowadzone na zasadzie narracji o przełomowych wydarzeniach w życiu jest chyba najlepszym sposobem na poznanie emocji osoby badanej. W wyniku monologu każdy się otwiera, bez nacisku opowiada o swoim życiu i o tym co przeżył .Wyraża więcej emocji niż poprzez odpowiadanie na pytania. Przeżycia odtwarzają się jakby na nowo co tworzy lepszy obraz życia i uczuć badanego człowieka. Sam interpretuje towarzyszące stany emocjonalne jakie zachodzą w jego umyśle.
Autor na koniec porusza jeszcze jedną kwestię, mianowicie, czy zjawisko posttraumatycznego wzrostu można jedynie sprowadzić do procesów poznawczych, skoro wyraźnie po przez wypowiedzi badanych widać, że poruszają one takie sfery życia ludzkiego jak wolność, duchowość i odpowiedzialność. Jednak to już osobny temat, nie zbadany już w tej pracy.