1

Średnia dorosłośd (wiek średni)

(przypada na okres 30-50/60*), najdłuższy okres w życiu człowieka

„Kryzys wieku średniego” -znamiennośd większej akceptacji siebie i ochoty do życia
* W miarę dojrzewania jednostki wiek metrykalny staje się coraz gorszym kryterium klasyfikacji -

Rozwój fizyczny

1. zmniejszenie liczby włókien mięśniowych
2. wzrost tkanki tłuszczowej (stopniowa utrata szczupłej sylwetki ciała)
3. nieznaczne obniżenie wzrostu (zmniejszenie odległości międzykręgowych w kręgosłupie)

Rozwój fizyczny wewnętrzny: układ krążenia, układ oddechowy, system nerwowy

Rozwój fizyczny zewnętrzny: męski typ łysienia, zmiana barwy włosów, wypadanie włosów,

Zmiany w zdolnościach sensorycznych

Kłopoty ze zdrowiem

1. Ogólny stan zdrowia w okresie wieku średniego jest z reguły dobry, ale należy pamiętad o

zróżnicowaniu indywidualnym

2. Mimo przeciętnego zadowolenia w tym wieku ze stanu zdrowia obserwuje się zmiany

fizyczne, obniżające zdolności adaptacyjne organizmu
( obniżona sprawnośd nerek, spadek ilości krwi pompowanej przez serce, zmniejszona ilośd
hormonów i enzymów trawiennych, słabsza przepona, spadek aktywności seksualnej)

Kłopoty ze zdrowiem

otyłośd
nadciśnienie

wzrost poziomu
cholesterolu
choroby serca

choroby nowotworowe
Zdrowie a płed

Śmiertelnośd
Wiek średni charakteryzuje się względnym wzrostem śmiertelności.
Decydują o tym w większym stopniu przyczyny naturalne niż wypadki.
Do najważniejszych przyczyn śmiertelności należą choroby układu krążenia.
Narażeni są na nie w większym stopniu mężczyźni niż kobiety.
Osobowośd
Osobowośd i rozwój społeczny

Osobowość jest bardzo skomplikowanym wymiarem psychologicznym człowieka i niełatwo
określid jak zmieniają się w czasie.

Wyniki badao potwierdzają jednakże stałośd osobowości w okresie dorosłości średniej.
Najbardziej stabilne cechy to:
wartości:
społeczne

religijne
polityczne

ekonomiczne
estetyczne

zainteresowania
zawodowe

Zmiany, jakie występują to zakres cech:

Sztywności

Ostrożności

Konserwatyzmu

Własnego „ja”

Osobowośd stabilna:
względnie - gdy struktura wskaźników osób badanych jest podobna dla wszystkich momentów
pomiaru bez względu na ich monotonicznośd

2

bezwzględnie - gdy wyniki badanych osób są takie same dla wszystkich momentów pomiaru
Rozwój osobowości w okresie dorosłości nie jest dziedziną radykalnych i szerokich zmian w zakresie
przekonao, postaw i wartości, aczkolwiek pewne zmiany o charakterze rozwojowym dokonują się
!!
Zadania rozwojowe w ciągu życia:

1. wspomaganie dorosłych dzieci tak, aby stawali się odpowiedzialnymi i szczęśliwymi ludźmi

dorosłymi

2. osiągnięcie dojrzałej odpowiedzialności społecznej i obywatelskiej
3. uzyskanie i utrzymywanie zadowalającej sprawności w pracy zawodowej
4. wypełnianie wolnego czasu zajęciami typowymi dla ludzi dorosłych
5. akceptowanie i dostosowanie się do fizjologicznych zmian wieku średniego
6. przystosowanie do starzenia się rodziców

Samorealizacja osobowości
W dorosłym życiu wiele osób stara się osiągnąd idealna, harmonijną integrację osobowości.
Dochodzenie do samorealizacji wymaga: odpowiednio dużej siły ego zdolności wykorzystywania
wszystkich swoich zasobów i możliwości.

Samorealizacja osobowości
15 cech charakteryzujących osoby samorealizujące się:
1). większa sprawnośd w realistycznej percepcji
2). akceptacja siebie i innych
3). spontanicznośd
4). koncentracja na problemach
5). potrzeba odosobnienia się
6). autonomia
7). świeżośd ocen
8). doznania mistyczne
9). przywiązanie do ludzkości
10). niepowtarzalne relacje międzyludzkie
11). demokratyczne skłonności
12). rozróżnienie między środkami a celami
13). filozoficzne poczucie humoru
14). zdolności twórcze
15). odpornośd na wpływy kulturowe
Stres w okresie dorosłości

Stres bywa definiowany jako całościowa, niespecyficzna odpowiedź organizmu na stawiane mu
wymagania, mające charakter psychologiczny i fizjologiczny.
Stres w okresie dorosłości
Stresorami są zewnętrzne wydarzenia lub warunki, które wpływają na równowagę organizmu, czyli
stresorami są sytuacje wprowadzające osobę w stan stresu.

Powszechnie występujące stresory obejmują zmęczenie, chorobę, zranienie fizyczne i konflikt
emocjonalny
Stres w okresie dorosłości
Stresogenne sytuacje życiowe
Poziom stresu obliczany jest w następujący sposób:
1). osoba badana proszona jest o opisanie określonych wydarzeo życiowych, które były jej udziałem
w pewnym przedziale czasu,
np.: w przeciągu ostatnich dwóch lat
2). każdemu opisanemu wydarzeniu przyporządkowuje się odpowiednią wartośd stresu

3

3). przez dodanie wartości opisanych wydarzeo otrzymuje się ogólny wskaźnik stresu dla badanej
osoby

Stresogenne sytuacje życiowe
Śmierd współmałżonka, Rozwód, Kara więzienna, Śmierd bliskiego członka rodziny, Własna choroba
lub uszkodzenie ciała, Zawarcie małżeostwa, Utrata pracy.

Im wyższy poziom stresu, któremu poddana jest jednostka, tym częstsze są problemy zdrowotne

Rodzina

Przystosowanie do okresu postrodzicielskiego
pełne gniazdo
puste gniazdo

Rozwój zawodowy



Wiek średni może byd okresem największych osiągnięd zawodowych, jak również okresem
kryzysu w rozwoju kariery zawodowej.



Wynik oceny dotychczasowego życia i dokonao życiowych ma duże znaczenie z punktu
widzenia tego, która z tych dwóch ewentualności ma miejsce.



Wiele osób w średnim wieku postrzega pracę jako źródło stabilizacji i utrzymania.



Większośd ludzi jest zadowolona ze swego zajęcia i szczęśliwa z dokonanego wyboru zawodu.
Niektórzy jednak zmieniają zawód.

Osoby pozbawione pracy w okresie przedłużającego się bezrobocia przechodzą cztery stadia
psychologiczne:

odprężenie i
ulga

wysiłek

rezygnacja i
zwątpienie

napięcie i
cynizm