Terminy podstawowe

• Poj

ę

cie Ja – lu

ź

no zorganizowany zbiór

przekona

ń

o sobie

przekona

ń

o sobie

Unikalno

ść

ja w

ś

ród innych schematów

-

Informacje dotycz

ą

ce ja s

ą

oceniane jako

„

ż

ywe” i przyci

ą

gaj

ą

uwag

ę

. Mamy do nich

najwi

ę

ksze zaufanie

-

System ja jest powi

ą

zany z systemem

-

System ja jest powi

ą

zany z systemem

afektywnym: zastanawianie si

ę

nad swoimi

cechami nieuchronnie wzbudza reakcje
afektywne

Składowe poj

ę

cia Ja: uj

ę

cie Higginsa

obszary (zakresy) Ja:
• Ja realne
• Ja idealne (wła

ś

ciwo

ś

ci, które chcieliby

ś

my mie

ć

)

• Ja powinno

ś

ciowe (wła

ś

ciwo

ś

ci, którymi naszym

zdaniem powinni

ś

my si

ę

charakteryzowa

ć

)

zdaniem powinni

ś

my si

ę

charakteryzowa

ć

)

Ja idealne i Ja powinno

ś

ciowe tworz

ą

ukierunkowania Ja.

Rozbie

ż

no

ść

Ja realne – Ja idealne: smutek,

rozczarowanie, niezadowolenie. Emocje s

ą

skutkiem

utrty pozytywnych gratyfikacji.

Rozbie

ż

no

ść

Ja realne – Ja powinno

ś

ciowe: niepokój, l

ę

k,

poruszenie. Emocje s

ą

wynikiem zagro

ż

enia kar

ą

.

Motywy zwi

ą

zane z ja

• Autowaloryzacja

• Autoweryfikacja

• Samopoznanie

• Samopoznanie

• Samonaprawa

SAMOOCENA

Samoocena: afektywna reakcja człowieka

na samego siebie

Mo

ż

e by

ć

analizowana jako:

- cecha

- motyw (i stan)

Samoocena jako cecha

Podstawowa miara: kwestionariusz Rosenberga.

Korelaty wysokiej samooceny:

– wy

ż

szy poziom faktycznych osi

ą

gni

ęć

ż

yciowych

– wy

ż

sza motywacja osi

ą

gni

ęć

i wytrwało

ść

– bardziej pozytywne s

ą

dy o innych

– wewn

ę

trzne poczucie kontroli

– wewn

ę

trzne poczucie kontroli

– cz

ę

stsze prze

ż

ywanie uczu

ć

pozytywnych i rzadsze

negatywnych

– lepszy stan zdrowia psychicznego i fizycznego

– stabilno

ść

emocjonalna (przeciwie

ń

stwo neurotyzmu)

– ekstrawersja

Samoocena jako motyw

• Autowaloryzacja – d

ąż

enie do obrony,

podtrzymania lub nasilenia dobrego

podtrzymania lub nasilenia dobrego
mniemania o sobie

Wybrane mechanizmy

autowaloryzacji

• Korzystne porównania społeczne
• Realizacja zada

ń

(d

ąż

enie do sukcesów,

unikanie pora

ż

ek)

• Faworyzowanie grupy swojej i deprecjonowanie

grupy obcej

grupy obcej

• Sposób definiowania własnego ja
• Egocentryczny wzorzec atrybucji
• Tendencyjne przetwarzanie informacji (np. efekt

bycia lepszym ni

ż

przeci

ę

tnie, zniekształcenia

pami

ę

ci)