Opracował: Kamil Mamak

SEKCJA PRAWA KARNEGO TBSP UJ

pojedyncze

współsprawstwo

kierownicze

polecające

WSPÓŁDZIAŁANIE W POPEŁNIENIU PRZESTĘPSTWA



W większości typów części szczególnej, czynnośd sprawcza opisana jest przez
czasownik sugerujący, że jego realizacja następuje przez jedną osobę.



Art. 18 stanowi podstawę do rozszerzenia zakresu odpowiedzialności poza sprawcę
wypełniającego wszystkie znamiona typu.



Koncepcja udziału w cudzym przestępstwie – sprawcą tylko ten, kto samodzielnie
zrealizował znamiona; współdziałający odpowiada tylko gdy sprawca bezpośredni
zrealizuje wszystkie znamiona czynu – akcesoryjnośd; także „skrajna akcesoryjnośd”.



Koncepcja jednolitego sprawstwa – rozszerzenie pojęcia sprawstwa, wszystkie osoby
przyczyniające się do popełnienia przestępstwa popełniają „swoje” przestępstwa.



Jest kilka teorii uzasadniających odpowiedzialnośd osób współdziałających
w popełnieniu czynu zabronionego – kodeks rozwija koncepcję Makarewicza
(połączenie tych dwóch wyżej).



Istnieją 4 równoważne rodzaje sprawstwa – sprawcze postacie współdziałania:



Warunkiem odpowiedzialności za sprawstwo (dokonanie) jest wykonanie czynu przez
sprawcę bezpośredniego - element akcesoryjności.



Termin „sprawstwo” występuje w kodeksie w dwóch znaczeniach: szerszym
i węższym.



Sprawstwo w wąskim znaczeniu występuje w rozdziale II – nie obejmuje podżegania
i pomocnictwa, a w szerokim znaczeniu występuje poza tym rozdziałem.

SPRAWSTWO POJEDYNCZE



Opisane w 18§1 zdanie 1; najprostsza forma sprawstwa, zwana jednosprawstwem
lub sprawstwem bezpośrednim.



Formalno – obiektywna: konieczne wypełnienie wszystkich znamion typu czynu.



Subiektywna: sprawca działa z wolą sprawczą – cum animo auctori.



Mieszana: wypełnienie wszystkich znamion + cum animo auctori.



Materialno – obiektywna: istotny (warunkujący) wkład w popełnienie czynu – SN.



Znamię czasownikowe „wykonuje czyn zabroniony” oznacza, że sprawstwo
pojedyncze oparte jest na koncepcji formalno – obiektywnej.



Sprawstwo pojedyncze obejmuje zarówno przypadki pojedynczego wykonania
znamion jak i przypadki realizacji znamion przez większą liczbę osób, w tym samym
miejscu i czasie – jednak bez porozumienia i świadomości działania razem
(sprawstwo równoległe, współsprawstwo koincydentalne)

teorie sprawstwa

formalno - obiektywna

subiektywna

mieszana

materialno- obiektywna