GENEZA SAMORZĄDU
Samorządność narodziła się jako samorządność terytorialna, na jej bazie powstał samorząd gospodarczy i zawodowy (połowa XIX w.)
Samorząd w dzisiejszym znaczeniu od XIX w. Samorząd istniał jedynie gdy między monarchą a obywatelami istniał stosunek publicznoprawny, który pozwalał obywatelom kształtować rząd.
1789 - po raz pierwszy wyraźnie określono prawa przyrodzone wszystkich osób (Rewolucja Francuska)
1789. XII. 14 - Konstytuanta uchwaliła umowę dotyczącą Samorządu Terytorialnego - wprowadziła gminy miejskie i wiejskie oraz przyznała im zadania własne (wykonywane samodzielnie, bez nadzoru) i zlecone (na rzecz całego społeczeństwa, wykraczające poza ramy gminy, wykonując je gmina staje się elementem adm. rządowej). Fundamentalne zasady wprowadzone przez te ustawę, występujące w każdym późniejszym samorządzie:
Bezpośredni wybór organów uchwałodawczych
Rozdział organów uchwałodawczych od organów wykonawczych
Niepodporządkowanie hierarchiczne administracji rządowej
Konstytucja 3 maja 1791 - nie kreowała podstaw samorządności
1802 - dekret o Izbach handlowych we Francji, 22 izby handlu
Konstytucja Napoleona z 21 lipca 1807 - teoretycznie upodmiotowiła wszystkich w Polsce, ale w praktyce nastąpiło to w XIX w.
1848 (Wiosna Ludów) - początek kształtowania się społeczeństwa obywatelskiego
CZYNNIKI MAJĄCE WPŁYW NA TWOREZNIE SIĘ SAMORZĄDÓW:
Zmiana myślenia o roli państwa zgodnie z doktryna liberalną - państwo powinno jedynie dbać o porządek a nie regulować wszystko
Tworzenie się pierwszych partii politycznych
Tworzenie się związków zawodowych
Postęp technologiczny
TEORIE SAMORZĄDU:
TEORIA NATURALISTYCZNA (XVIII / XIX w.)
Samorząd to naturalna forma aktywności społecznej i naturalnym etapem rozwoju społ.
Musi posiadać podmiotowość publicznoprawną oraz przypisane tylko jemu właściwe zadania
Gminy nie można zlikwidować ani pozbawić jej kompetencji
Gmina jest podmiotem nie podlegającym żadnej kontroli ani nadzorowi
TEORIA PAŃSTWA (połowa XIX w. W Niemczech)
Samorządy nie mogą się przeciwstawiać państwu
Państwo wyznacza samorządom ich część uprawnień
1831 - konstytucja Belgii: gmina jako odrębna władza i integralna część administracji publicznej / prawo samorządowe/komunalne jako część prawa państwowego; uprawnienia obywateli do udziału w samorządzie wynikają z prawa naturalnego i prawa państwowego
+ TEORIA PROFESORA PANEJKI / W KONSTYTUCJI DANII Z 1851r./ CD. TEORII PAŃSTWA
Samorząd to, oparta o przepisy prawa, zdecentralizowana administracja publiczna wykonywana przez organy lokalne, niepodporządkowane hierarchicznie organom państwa i w granicach określonych przez prawo i porządek prawny (cd. teorii państwowej)
Samorząd nie może być częścią zdecentralizowanej administracji rządowej lecz jedynie występować obok tej administracji
W ujęciu materialistycznym - ustawodawca musi wyznaczać oddzielne zadania dla samorządu i administracji rządowej
W ujęciu formalnym - odmienne są zasady organizacji administracji rządowej i samorządowej
Wyłączna domena państwa: obronność; sprawy zagraniczne; polityka walutowa
Nadzór nad samorządami ze względu na kryterium legalności + inne kryteria: celowość i gospodarność
TEORIA POLITYCZNA SAMORZĄDU (Anglia, koniec XIX w.)
Samorząd nie jest instytucją prawna lecz odrębnym tworem politycznym
Niezależność samorządów polega na tym, że na czele urzędów stoją urzędnicy honorowi, czyli tacy, którzy wykonują swoje obowiązki za darmo a nie z niezależności hierarchicznej
KONCEPCJA PROF. TADEUSZA BIGO (XX w.)
Rozróżnienie na związki publicznoprawne i prywatnoprawne
Samorząd jest związkiem publicznoprawnym
Kryteria rozróżnienia:
sposób powstania i członkostwa osób (powstanie organizacji: dobrowolne; z woli państwa; forma przymusu - dla samorządu jeden z 2 ostatnich sposobów); członkostwo może być: dobrowolne; z mocy prawa; obligatoryjne.
Prof. Kulesza: dodatkowo trzeba wziąć pod uwagę obligatoryjność członkostwa, krąg osób, które musza się stać członkami
stosunek do państwa - czyli nadzór i kontrola w stosunku do samorządu / formy nadzoru samorządu i organizacji są do siebie bardzo zbliżone
środki działania (najlepsze kryterium) - przez władztwo publiczno-prawne (administracyjne) / przymus może zostać podjęty bez udziału sądu
Poglądy Prof. Kuleszy:
założenie o czwórpodziale władzy - samorząd w ramach władzy wykonawczej
samorząd powinien pełnić funkcje zbliżoną do administracji rządowej
statut podmiotu prawa publicznego
Kryteria określające publicznoprawność samorządu wg Prof. Kuleszy:
Jako korporacje prawa publicznego powinny być oparte o zasadę decentralizacji; trzeba im przekazać pewna część adm. publicznej
Wykonywanie zadań publicznych powinno być samodzielne; zadania mogą być przekazywane jako własne a nie zlecone
Wykonywanie zadań we własnym imieniu i na własna odpowiedzialność
Odrębny od państwa przymiot podmiotowości publicznoprawnej
Nadzór może być sprawowany przez adm. Publiczną na podst. kryterium legalności
Spory powinien rozstrzygać sąd administracyjny - sąd kontroluje spór a nie ingeruje w sprawy merytoryczne
Przynależność powinna mieć charakter przymusowy; powinny mieć zapewniony skład osobowy
SAMORZĄD W ŚCISŁYM ZNACZENIU - samorząd jako podmiot prawa publicznego to podmiot, któremu powierzono w drodze ustawy zarząd sprawami publicznymi w odniesieniu do określonej dziedziny życia społeczno-gospodarczego; sprawowana przez samych zainteresowanych zorganizowanych przez ustawę w korporacje prawa publicznego. Akty prawne wydawane przez takie organizacje należą do obowiązującego porządku prawa. SAMORZĄD MA BYĆ TWORZONY W DRODZE USTAWY A NIGDY AKTEM NIZSZEGO RZĘDU!!!
KRYTERIA ODZIELAJĄCE ORGANY SAMORZĄDOWE PUBLICZNE OD PRYWATNYCH:
Organy samorządowe prywatne - maja na celu ochronę interesów własnej grupy społecznej czy zawodowej.
Dopuszczalność wykonywania niektórych zadań adm. jako zadań zleconych + możliwość przekazywania zadań innym samorządom, które wykonują je na rzecz i w imieniu zlecających - element prywatyzacji życia publicznego.
Brak możliwości określenia przynależności obowiązkowej. Przynależność do samorządu prywatno-prawnego nie może być obowiązkowa.
Samorządowe podmioty prawa prywatnego samodzielnie zarządzają swoimi sprawami poprzez osoby wybierane przez członków samorządu - tu jest zbieżność z samorządem terytorialnym. Organizacja samorządu prywatno-prawnego sama określa swoje zadania.
4 MOŻLIWOŚCI WYKONYWANIA ADMINISTRACJI PRZEZ PODMIOTY PRAWA PRYWATNEGO:
Ustawowe zobowiązanie pewnych osób do przynależności do organizacji prywatno-prawnych i wyposażenie tych org. w pewne zadania.
Org. prywatno-prawnym przekazuje się ustawowo pewne zadania, które wykonuje albo wobec członków albo wobec osób spoza niej.
Wyposażenie organizacji prawa prywatnego w zadania, które wykonuje ona tylko wobec osób dobrowolnie przynależących do tej organizacji, bo owbec innych osób zadania te wykonuje organ adm. pub.
Brak przekazywania zadań; przyznanie zadań samopomocowych podmiotom prawa publicznego (o charakterze korporacyjnym) oraz uprawnień do reprezentowania tych osób wobec adm. publicznej (innych władz) - jest to forma dominująca!
SAMORZĄD W ZNACZENIU FORMALNYM - gdy ustawa określa, że dany samorząd jest podmiotem prawa publicznego to jest także samorządem; określa ustawa.
SAMORZĄD W ZNACZENIU MATERIALNYM - nie jest ważna ustawa i jej zapisy, ważne jest jakie zadania wykonuje, bo to one decydują czy jest to podmiot prawa publicznego.
KRYTERIA FORMALNE (F) I MATERIALNE (M) SAMORZĄDU:
F - wyodrębniona grupa osób, której członkostwo powstaje z mocy ustawy (prawa)
F - wyposażenie w zadania z zakresu adm. publicznej, które wykonuje samodzielnie w formach właściwych dla adm. publicznej
M - posiadający własną strukturę organizacyjną, mającą charakter przedstawicielstw i pozostającą pod kontrola osób uczestniczących w takiej organizacji
F - decentralizacja - wykonywania administracji w oparciu o zasadę decentralizacji
M - włączenie danego samorządu w strukturę adm. pub.
SEKTOR GOSPODARKI A SAMORZĄD - wpisuje się do kategorii organizacji pozarządowych , którym można fakultatywnie przekazać pewne zadania.
HISTORIA SAMORZĄDÓW SPECJALNYCH
Wyróżnia się 4 źródła powstawania organizacji samorządowych:
1.Rzymskie kolegia rzemieślnicze. 2. Były tez izby. 3. Potem podział na syndykaty (monopolizacja reprezentacji zawodowej różnych osób; przynależność obowiązkowa) i 4. korporacje (łączyły się w nie syndykaty ze względu na cykl produkcyjny; były elementem adm. rządowej).
GENEZA I HISTORIA SAMORZĄDU W POLSCE
XIII w. - CECHY zrzeszające rzemieślników
XIX w. - powstanie typowego SAMORZĄDU. Odrębnie rodził się s. gospodarczy, s. rzemieślniczy i s. rolniczy.
1850 - powstanie pierwszej IZBY PRZEMYSŁU I HANDLU we Lwowie, Krakowie i Brodach
1851 - IZBA PRZEMYSŁU I HANDLU w Poznaniu potem w Bydgoszczy i Grudziądzu
IZBA we Lwowie - największe znaczenie; założyła giełdę towarowo-walutową oraz akademię handlową
W zaborze rosyjskim nie było ani samorządu handlowego, ani rolniczego, ani rzemieślniczego.
W zaborze austriackim istniał samorząd rolniczy i słaby samorząd rzemieślniczy.
1895 - powstały IZBA ROLNICZA w Poznaniu (zabór pruski)
Poł. XIX w. - IZBY RZEMIEŚLNICZE w zaborze pruskim
1900 - pierwsze Izby w Bydgoszczy i Poznaniu
1918 - transponowano statuty do prawa krajowego
KONSTYTUCYJNE PODSTAWY SAMORZĄDU:
1.Konstytucja marcowa z 1921 roku: art. 68 - zasady samorządu gospodarczego:
obowiązek istnienia samorządu gospodarczego
podział samorządu gospodarczego na dziedziny gospodarki ( Izby Handlowe, Przemysłowe, Rolnicze, Pracy Najemnej, inne - katalog niedomknięty)
konstytucyjne zobowiązanie struktur samorządu gospodarczego do połączenia się w Naczelną Izbę Gospodarczą RP - grupowała wszystkie izby.
zakres kompetencji samorządu mają określić ustawy, Konstytucja nie przesądzała czy samorząd ma być częścią administracji czy nie
2. Konstytucja kwietniowa z 1935 roku:
art. 76 - Dla poszczególnych dziedzin życia gospodarczego powołuje się samorząd gospodarczy (Izby Handlowe, Przemysłowe, Rzemieślnicze, Rolnicze, Pracy Najemnej oraz inne zrzeszenia publicznoprawne).
samorząd miał charakter publicznoprawny
w konstytucji istniał obowiązek przekazania części kompetencji administracji samorządom
19.VII. 1939 - USTAWA O IZBACH RZEMIESLNICZYCH
3. Konstytucja PRL z lipca 1952:
Art. 3 - PRL zapewnia obywatelom udział w rządzeniu oraz popiera tworzenie różnych form samorządności ludzi pracy; nastąpiła ostateczna likwidacja wszelkich form samorządu
1976 - zmiana konstytucji
Art. 15 - PRL w trosce o wyżywienie Narodu popiera rozwój samorządu rolniczego: Kółka Rolnicze (Koła Gospodyń Wiejskich) i Spółdzielnie Rolnicze (gdzie rolnicy wnosili swój wkład) miały być traktowane na równi z PGR. W praktyce dyskryminacja indywidualnych rolników -brak samorządu i jego popierania
1983 - zmiana konstytucji
wykreślenie z konstytucji przepisów dyskryminujących indywidualne gospodarstwa rolne
w konstytucji przewidziano równość sektorów rolnictwa
1989 - zmiana konstytucji
Art. 5 - RP gwarantuje swobodę działalności innych form samorządu poza samorządem terytorialnym. Charakter samorządu nie został przesądzony. Przed uchwaleniem tej zmiany zostały jednak uchwalone zmiany w ustawach o samorządzie gospodarczym i rzemieślniczym.
4. Konstytucja RP z 2 kwietnia 1997:
Art. 17
W drodze ustawy można tworzyć samorządy zawodowe, reprezentujące osoby wykonujące zawody zaufania publicznego i sprawujące pieczę nad należytym wykonywaniem tych zawodów w granicach interesu publicznego i dla jego ochrony.
W drodze ustawy można tworzyć również inne rodzaje samorządu. Samorządy te nie mogą naruszać wolności wykonywania zawodu ani ograniczać wolności podejmowania działalności gospodarczej.
Cele samorządu zawodowego: reprezentacja osób wykonujących zawód; sprawowanie pieczy nad wykonywaniem zawodu w celu i granicach ochrony porządku publicznego.
Art.17 ust. 2 przewiduje możliwość powołania w drodze ustaw innych form samorządu, wg poniższych zasad konstytucyjnych: z. fakultatywności - brak obowiązku tworzenia innych form samorządu poza zawodowym; z. celowości: - samorząd inny niż zawodowy nie może ograniczać swobody wykonywania zawodu oraz swobody działalności gospodarczej, inny samorząd musi być powołany w dowolnym innym celu niż te dwa.
Konstytucja nie przewiduje czy te formy samorządu ma mieć postać formy organizacji prawa publicznego czy prywatnego ani to czy może zostać wyposażony w uprawnienia publicznoprawne czy nie. Są rozbieżności w doktrynie ale poglądem dominującym jest że ten samorząd nie może być częścią administracji publicznej. (Choć w praktyce w ustawie o Izbach Rolniczych jest przewidziane wykonywania zadań zleconych administracji).
REGULACJE SAMORZĄDU GOSPODARCZEGO W POLSCE. IZBY PRZEMYSŁOWO-HANDLOWE:
15.VII.1927 - Rozporządzenie Prezydenta RP w/s Izb Przemysłowo-Handlowych
Art.3 u.1 - są one podmiotami prawa publicznego; nadzór sprawuje min. przemysłu i handlu
Samorząd dwu szczeblowy:
Izby Przemysłowo-Handlowe
Związek Izb Przemysłowo-Handlowych
Funkcje Izb Przemysłowo-Handlowych:
Stała reprezentacja przedsiębiorców w zakresie wykonywania ich działalności
Prawo inicjatywy do wydania aktów prawnych w zakresie przemysłu i handlu
Uprawnienia opiniodawcze i doradcze wobec władzy wykonawczej i ustawodawczej (obowiązek ustawodawcy do uzyskania opinii wszystkich projektów aktów ustawodawczych w dziedzinie gospodarki)
Prawo zakładania szkolnictwa zawodowego
Prawo opiniowania programów nauczania w państwowych szkołach zawodowych (obowiązek dyr. szkół do uzyskania opinii)
Prawo delegowania osób do wykonywania funkcji publicznych (do sądów Handlowych, Rozjemców w/s gospodarczych, Brakarzy, Dyspaszerów, Maklerów)
Organizowanie życia gospodarczego (targi, wystawy, sympozja gospodarcze)
Prowadzenie Rejestru Przedsiębiorców
Zbieranie informacji dotyczących najważniejszych wskaźników przedsiębiorców (ilość pracowników, dochód) jako źródło danych dla Urzędu Skarbowego i procedury wyborczej do organów samorządu
Wykonywanie administracji publicznej w zakresie dotyczącym innych ustaw
Wydawanie świadectw legalizacyjnych
Działalność Statystyczna dla Ministra Przemysłu i Handlu
Powoływanie sądów polubownych
Każda Izba miała odrębny statut składający się z 2 części:
REGULAMIN WYBORCZY (zwłaszcza radców)
ORGANIZACJA SAMEJ IZBY ORAZ POZOSTAŁA REGULACJA
Tworzenie Izb Przemysłowo-Handlowych:
Powoływane w drodze uchwały Rady Ministrów na wniosek ministra każde województwo miało oddzielną Izbę
W Statucie regulamin wyborczy w całości określał Minister Przemysłu i Handlu natomiast zapisy dotyczące organizacji izby tworzyli radcowie a zatwierdzał Minister
Skład Izby Przemysłowo-Handlowej:
W jej skład wchodzili radcowie (a nie jak obecnie przedsiębiorcy):
Radcowie wybierani (od 30 do 80): 2/5 wybierali przedsiębiorcy a 3/5 zrzeszenia gospodarcze
Radcowie mianowani przez ministra przemysłu i handlu w liczbie 1/10 liczby radców z wyboru; minister nie mógł mianować na radcę urzędnika państwowego
Radcowie kooptowani - fakultatywnie, wybierani przez dwie wcześniejsze kategorie radców w ilości do 1/10.
Procedura wyborcza radców z wyboru: Wybory na radców oraz ich zastępców odbywały się raz na 5 lat. Wybory zarządzał i powoływał komisję wyborczą Minister Przemysłu i Handlu. Każda Izba dzieliła się na minimum 2 sekcje (obowiązkowo sekcję Przemysłu i sekcję Handlu), sekcje dzieliły się na grupy, a grupy na kategorie [do kategorii zaszeregowywano ze względu na wysokość płaconego podatku przedsiębiorców posiadających czynne prawo wyborcze (min. 25 lat i prow. dział. gosp., w imieniu małoletniego czynne prawo wyborcze posiadał kierownik). Czynne prawo wyborcze posiadały również Zrzeszenia Gospodarcze (miały na celu reprezentowanie przedsiębiorców), które uzyskiwały je na mocy zgody Ministra Przemysłu i Handlu (musiały się legitymować 3 letnim funkcjonowaniem na danym terenie, wyjątek stanowiło Pomorze)]. Bierne prawo wyborcze przysługiwało osobie która posiadała czynne prawo wyborcze oraz 35 lat życia (kryterium ukryte to znajomość języka polskiego).
ORGANY IZBY PRZEMYSŁOWO-HANDLOWEJ:
Zebranie (wszyscy radcowie - zwoływane co najmniej raz na 3 miesiące: podejmowanie uchwał niezastrzeżonych na rzecz innych organów)
Prezes
reprezentacja izby na zewnątrz
czuwanie nad wykonywaniem uchwał Zebrania oraz działalnością Biura
przewodniczył zebraniom plenarnym
dokonywał kontroli wewnętrznej działalności Izby
Prezydium (prezes i vice-prezesi)
Zarząd (Prezes + vice-prezesi + 2-4 radców); ich kompetencje (prezydium i zarządu) mogły być takie same (podział ich dokonywany był w statucie):
opiniowanie programów nauczania
mianowanie dyspaszerów etc
opiniowanie w sprawach niecierpiących zwłoki /zamiast zebrania/
rozstrzyganie wewnętrznych sporów w Izbie
sprawy wewnątrz organizacyjne
Biuro (dyrektor biura na czele):
bieżące funkcjonowanie izby
referowanie spraw organom izby
informowanie o każdym bieżącym działaniu
radcowie byli osobami o statusie pracowników administracji państwowej.
ZWIĄZEK IZB PRZEMYSŁOWO HANDLOWYCH RP
(podmiot prawa publicznego i odrębna osoba prawa prywatnego)
Funkcje:
Wyrażanie wspólnego stanowiska izb na żądanie władz
ujednolicanie poglądów w ważniejszych sprawach, gdy stanowiska rozbieżne to przekazywanie władzy wszystkich stanowisk
Współpraca z parlamentem
Mógł otrzymać również kompetencje analogiczne do Izb Przemysłowo-Handlowych
Skład Związku: Delegaci Izb (Prezesi, vice-prezesi, inni radcowie)
Organy Związku:
Zebranie Delegatów
Prezes(kierował pracą Prezydium oraz przewodniczył Zebraniu Delegatów)
Prezydium (Prezes Związku Izb, 2ch vice-prezesów - wybierani na dwu letnią kadencję)
Biuro z Dyrektorem Naczelnym
Finansowanie samorządu gospodarczego: Związek i Izby miały zapewniony udział w podatkach oraz dochody z opłat określonych w ustawach, a także określone środki przewidziane w ustawie budżetowej, były zwolnione z płacenia podatków podobnie jak samorząd terytorialny. Nazwa Izba Przemysłowo-Handlowa była nazwą zastrzeżoną.
Rozwiązanie Izby: (uchwała Rady Ministrów, obszar likwidowanej Izby przejmowały inne Izby w których następowało uzupełnienie składu radców) lub organów Izby(dokonywał Minister Przemysłu i Handlu w przypadku naruszenia prawa).
20-LECIE MIEDZYWOJENNE
SAMORZĄD RZEMIEŚLNICZY
Ustawa z 19 lipca 1939 - Samorząd dwuszczeblowy:
1. IZBY RZEMIEŚLNICZE:
Były podmiotami prawa publicznego
Celem ich powołanie była reprezentacja i ochrona rzemiosła
Były forma samorządu gospodarczego
ZADANIA:
Opiniowanie projektów aktów prawnych
Prawo organizowania przedsięwzięć gospodarczych
Prowadzenie instytutów badawczych
Edukacja: prowadzenie szkół i przeprowadzanie egzaminów
Udzielanie informacji
Statystyczno-informacyjne
Administracyjne (wydawanie świadectw legalizacyjnych i o pochodzeniu towaru; przyznawanie kwalifikacji - dyplomy na równi z dyplomami uczelni państwowych)
Reprezentacja i ochrona interesów
Działalność sądownicza (wskazywanie sędziów sądów handlowych, sądy polubowne)
Istniał obowiązek zrzeszania się cechów w Izby Rzemieślnicze i inne organizacje prywatno-prawne.
Izba Rzemieślnicza składała się z radców. Nadzór nad nimi sprawował Minister Przemysłu i Handlu. Radcowie z wyboru (przez ich organizacje rzemieślnicze) stanowili 3/5 (od 50 do 120). Minister powoływał komisarzy wyborczych. Komisarze wyborczy powoływali Główną Komisję Wyborczą która tworzyła terenowe komisje wyborcze (minister mianował przewodniczącego). 2/5 radców powoływał minister.
ORGANY:
Zebranie (wszyscy radcowie mieli obowiązek uczestnictwa, nieobecność na 2ch kolejnych lub 4rech zjazdach w roku wiązała się z możliwością wykluczenia). Zebranie uchwalało statut, władze oraz projekt budżetu (który był zatwierdzany przez ministra); wybierało także Zarząd i komisje rewizyjną
Zarząd (Prezes i vice-prezes): kierował pracami izby i reprezentowało ją na zewnątrz
Komisja Rewizyjna (kontrola działalności finansowej)
Biuro i dyrektor (bieżące funkcjonowanie izby)
2. ZWIĄZEK IZB RZEMIEŚLNICZYCH RP
Obowiązkowa przynależność izb rzemieślniczych.
Funkcje:
Reprezentacja rzemiosła na szczeblu krajowym
Koncyliacyjne (ujednolicanie stanowisk)
Edukatorskie oraz badawcze
Organy:
Zebranie Delegatów Izb Rzemieślniczych (po 1 osobie z Izby Rz.)
Rada Związku (Zarząd + Prezes)
Prezes Związku (Reprezentacja związku na zewnątrz)
Ustawa z 1956 o izbach rzemieślniczych i związku izb rzemieślniczych
Samorząd dwuszczeblowy
Rzemiosło uznane za część gospodarki narodowej zgodnie z planami.
Zdefiniowano izby jako podmioty samorządu gospodarczego i zawodowego
Pozycja ich była wyznaczona przez zadania
I. IZBY RZEMIEŚLNICZE
Zadania:
sprawowanie nadzoru nad cechami (Izby grupowały cechy, a cechy obowiązkowo rzemieślników)
reprezentowanie rzemiosła przed organami administracji
przeprowadzanie egzaminów czeladniczych i mistrzowskich
rola inspekcji, kontrolowanie warunków pracy, umów zbiorowych
Organy:
Rada
Zarząd
Komisja Rewizyjna
Sąd Izby (sąd odwoławczy od sądu cechowego)
WYBORY: Dwuszczeblowe, pośrednie. Walne zgromadzenie cechów wybierały delegatów, a ci tworząc okręgowe zgromadzenie wyborcze, które wybierały radców. Minimalna ilość radców: 15.
Nadzór: stanowił Minister przemysłu drobnego i rzemiosła - określał procedurę wyborczą, był organem odwoławczym od uchwał cechów oraz zatwierdzał radców.
Wszyscy radcowie i ich zastępcy byli wybieralni.
II. ZWIĄZEK IZB RZEMIEŚLNICZYCH
Obowiązkowa przynależność Izb Rzemieślniczych
Funkcja nadzorcza, kierownicza i koordynacyjna tych Izb
Nie posiadał kompetencji publiczno-prawnych; był tylko podmiotem prawa prywatnego
Organy:
Rada
Zarząd
Komisja Rewizyjna
Ustawa z 8 czerwca 1972 o wykonywaniu i organizacji rzemiosła
Rzemiosło jako część gospodarki socjalistycznej wykonywało zadania związane z planem
W ustawie odrębnie potraktowane rzemiosło jako osoby fizyczne i prawne
Wykonywanie rzemiosła wymagało:
Zgłoszenia
Zezwolenia (kryteria nieostre)
Przynależności w jednej z organizacji pierwszego szczebla do wyboru: Cechu lub Spółdzielni Rzemieślniczej
Wprowadzono:
Cechy
Spółdzielnie
Izby
Centralny Związek Rzemiosła
SAMORZĄD TRZYSZCZEBLOWY:
I. CECH /podmiot prawa prywatnego/ - charakter branżowy bądź terytorialny
Funkcje:
sprawowanie kontroli nad działalnością rzemieślniczą
reprezentacyjna
kulturalna
brak uprawnień administracyjnych
Organy cechu:
Walne zgromadzenie
Zarząd
Sąd cechowy (sankcja to jedynie wniosek do o.a.p. o odebranie uprawnień do wyk. zawodu)
II. IZBY RZEMIEŚLNICZE /podmioty prawa prywatnego/ charakter terytorialny, przynależność cechów obowiązkowa natomiast dobrowolna spółdzielni rzemieślniczych
Funkcje:
Nadzór nad cechami
Działalność edukacyjna i szkoleniowa
Organy:
Odwoławczy sąd rzemieślniczy
Komisja rewizyjna
Zarząd
Zjazd delegatów
III. CENTRALNY ZWIĄZEK RZEMIOSŁA
Osoba prawna
Forma samorządu rzemieślniczego
Nadzór nad wykonaniem przez rzemiosło planów
Zawieranie układów zbiorowych pracy (warunki pracy i płacy)
Ustawa obecna z 1989 roku o rzemiośle
Kwalifikuje rzemiosło jako formę prowadzenia działalności gospodarczej.
Przynależność do samorządu dobrowolna.
Rzemieślnik to:
prowadząca działalność gospodarczą osoba fizyczna lub spółka cywilna (nie o. prawna)
z udziałem pracy własnej
zatrudniająca do 50 pracowników
w imieniu własnym i na własny rachunek
Katalog wyjątków (nie rzemiosło):
gastronomia
hotelarstwo
wolne zawody
usługi artystów grafików
plastyków i fotografików
lekarska
handlowa
FORMY:
1. CECHY: TERYTORIALNE I BRANŻOWE. Cech - osoba prawna prawa prywatnego. Do cechu może należeć również osoba mająca więcej niż 50 prac. ale nie może go zakładać. Założenie cechu - minimum 10ciu rzemieślników określają statut, który zawiera min. 1 organ wykonawczy i dokonują rejestracji w KRS.
Zadania cechów (kat. zamknięty):
promocja rzemiosła
rozwijanie więzi między rzemieślnikami
działalność socjalno-kulturalna i środowiskowa
działalność samopomocowa;
reprezentacja rzemieślników wobec oap
Nazwa cechu nie jest zastrzeżona.
2. IZBY RZEMIEŚLNICZE. Forma dobrowolnego grupowania się cechów, innych org. społeczno-gospodarczych mających na celu promocje rzemiosła, samych rzemieślników. Tworzenie: min. 5 cechów statut (1 organ wyk) rejestracja w KRS.
Zazwyczaj są 3 organy: zarządzający, kontrolny, stanowiący.
Cechy i Izby to organizacje pozarządowe (NGO).
Zadania Izb Rzemieślniczych:
reprezentowanie cechów na zewnątrz;
działalność kulturalno-oświatowa
dz. szkoleniowa: prawo przeprowadzania egzaminów na dyplomy czeladnicze i mistrzowskie (nie ma nic wspólnego z dopuszczeniem do wykonywania zawodu) - dyplom ma moc dokumentu urzędowego, odwołanie od wyniku egzaminu do Zw. Rz. Polskiego
Posiadają prawo legalizowania dokumentów w obrocie krajowym i z zagranicą
3. ZWIĄZEK RZEMIOSŁA POLSKIEGO. Dobrowolny podmiot prawa prywatnego grupuje Izby Rzemieślnicze, Cechy o zasięgu ogólnokrajowym, inne org. społeczno-gospodarcze mające na celu promocje rzemiosła, spółdzielnie rzemieślnicze(obowiązkowo).
Zadania:
reprezentowanie rzemiosła
opiniowanie aktów prawnych dotyczących rzemiosła (brak obowiązku przekazywania ich do opiniowania)
wytyczne niewiążące dla Izb Rzemieślniczych, cechów co do prowadzenia ich działalności
reprezentacja rzemiosła za granicą
Założenie związku to min. 10 organizacji.
Korzyści bycia rzemieślnikiem:
bierne prawo wyborcze do organów samorządu rzemiosła
możliwość należenia do sam. rzemieślniczego
uproszczona forma opodatkowania
używanie tytułu rzemieślnika (możliwość uzyskania dyplomu)
Kontynuowanie działalności zmarłego rzemieślnika: wstępnie niepełnoletni mogą kontynuować ale muszą wykazać osobę pełnoletnią która będzie ich reprezentować (musi mieć kwalifikacje rzemieślnicze), także małżonek (nie musi posiadać kwalifikacji).
INNE FORMY SAMORZĄDU GOSPODARCZEGO:
Ustawa z 1989 o samorządzie zawodowym niektórych przedsiębiorców
Bycie przedsiębiorcą upoważnia do tworzenia samorządu zawodowego
Ustawa ta ma zastosowanie do przedsiębiorców prowadzących działalność w zakresie handlu, usług, transportu i gastronomii.
FORMY ORGANIZACYJNE SAMORZADU PRZEDSIEBIORCÓW:
Zrzeszenia Handlu i Usług (dla utworzenia wymagane 50 przedsiębiorców)
Zrzeszenia transportu (200 przedsiębiorców)
Inne organizacje przedsiębiorców (50 przedsiębiorców - przepis pusty)
Tworzenie:
Zebranie uchwala statut i wybiera członków organu wykonawczego. Organ wykonawczy przedkłada uchwały do sądu rejestrowego. Uzyskują osobowość prawną z chwilą wpisu do KRS.
Zadania Zrzeszeń Handlu i Usług:
rozwijanie więzi środowiskowych między członkami
kształtowanie zasad etyki prowadzenia działalności gospodarczej
zadania kulturalno-oświatowo-wychowawcze i socjalne
reprezentacja zrzeszonych przedsiębiorców wobec innych podmiotów
ORGANIZACJE OGÓLNOKRAJOWE
tworzy je 10 zrzeszeń: Naczelna Rada Zrzeszeń Handlu i Usług
Zadania: reprezentacja zrzeszeń wobec oap, innych organizacji, przedsiębiorców.
Organy ZRZESZEŃ:
Organ uchwałodawczy
Organ wykonawczy
Organ kontrolny - fakultatywnie
Ustawa z 1991 o organizacjach pracodawców - samorząd wielostopniowy:
Związki pracodawców (grupują pracodawców)
Konfederacje (grupują związki w praktyce też pracodawców)
Federacje (grupują związki w praktyce też pracodawców)
Mogą prowadzić ograniczoną działalność gospodarczą (zysk na cel statutowy, zakaz przekazywania go na rzecz osób tworzących tą organizacje)
Cele/zadania:
ochrona i reprezentacja interesów pracodawców w odniesieniu zwłaszcza do związków zawodowych ale też do OAP (Jest to jedyny cel - żaden inny nie może być)
Organizacje pracodawców wchodzą w skład komisji trójstronnej (obok adm. publicznej i zw. zawodowych)
Związki o zasięgu ogólnokrajowym maja prawo opiniowania aktów prawnych
Tworzenie Związków pracodawców - 3ch pracodawców tworzy zebranie organizacyjne które uchwala statut i wybiera komitet założycielski. KZ w ciągu 30 dni przekazuje uchwały do sądu rejestrowego. (po terminie uchwała traci moc). Dwoista natura: powstają z chwilą podjęcia uchwały ale osobowość prawną uzyskują dopiero z chwilą rejestracji w KRS.
Związki pracodawców mogą prowadzić działalność gospodarczą.
Tworzenie Federacji i Konfederacji - 3 podmioty (pracodawcy lub organizacje pracodawców)
Nadzór permanentny: Sąd rejestrowy i prokurator(może zwrócić się do sądu o zastosowanie sankcji za nieprzestrzeganie prawa, sąd wyznacza termin nie krótszy od 14 dni na usunięcie naruszenia, po tym terminie może:
1. nałożyć grzywnę na każdą z osób która zawiniła
2. zobowiązać w terminie do wyboru nowych władz gdy nie nastąpi wybór to zawiesić działalność org.
3. wykreślić z rejestru na wniosek ministra sprawiedliwości
Ustawa z 8 października 1982 (społeczno zawodowe organizacje rolników).
Obowiązek reprezentowania rolników indywidualnych w zakresie ich interesów.
Zadania:
opiniowanie - uzgadnianie aktów pr. dot. rolnictwa,
możliwość wnioskowania do OAP (również RM i ministrów) z propozycji rozwiązań prawnych (projektów) - Procedura: w ciągu 14 dni OAP musi wydać swoje stanowisko lub przedłużyć czas. Gdy odpowiedź OAP nie satysfakcjonuje rolników to mogą złożyć w ciągu 30 dni sprzeciw do tego organu. Rozpoczyna się postępowanie pojednawcze. Komisja Pojednawcza (6 osób po 3 oap i organizacja rolników) pracuje 7 gdy dot. lokalnej OR lub 10 dni gdy ogólnokrajowej. Jej prace kończy porozumienie lub protokół rozbieżności. Gdy protokół rozbieżności to OR może wystąpić do Komisji Arbitrażowej przy Sądzie Powszechnym (bierze pod uwagę względy celowościowe) której przewodniczącym jest sędzia wyznaczony przez prezesa sądu. Gdy OR się nie zgadza to może być przeprowadzona legalna Akcja Protestacyjna jednak nie może polegać na: blokowaniu dostaw żywności, naruszaniu bezpieczeństwa i obronności państwa.
OR mogą dokonać kontroli każdego przedsiębiorcy prowadzącego działalność na rzecz rolników.
Kontrolerzy mogą sporządzić protokół pokontrolny i zawiadomić OAP. Mogą kontrolować jakość żywności.
OR mogą zrzeszać się w międzynarodowe organizacje dot. Rolnictwa
ORGANIZACJE ROLNIKÓW:
1. KÓŁKA ROLNICZE - obszar działania jednej wsi (wyjątkowo dwóch); grupują rolników prowadzących gospodarstwa rolne będące ich własnością lub w dzierżawie; rolników którzy otrzymują świadczenia emerytalne związane z rolnictwem; Jest to podmiot: Samorządny; Niezależny; Dobrowolny mający na celu reprezentacje interesów społecznych i zawodowych rolników;
Tworzenie: Minimum 10 rolników (w tym min. 8 prowadzących gospodarstwa rolne) Rolnicy wybierają Komitet Założycielski który dokonuje wpisu do KRS. Kółka obowiązkowo zrzeszają się w Gminnych, Powiatowych, Wojewódzkich Związkach Kół i Organizacji Rolniczych albo w Krajowym Związku Kół i Organizacji Rolniczych.
2. KOŁA GOSPODYŃ WIEJSKICH - nie posiadają odrębnej osobowości prawnej; Może funkcjonować jako wewnętrzna struktura kółka rolniczego natomiast jako samodzielna struktura podlega rejestracji w Wojewódzkim Związku Kół i Organizacji Rolniczych;
Zadania: - poprawa bytu, losu Pań w rolnictwie;
3. ROLNICZE ZRZESZENIA BRANŻOWE grupują rolników prowadzących działalność gospodarczą w wyspecjalizowanym zakresie - obejmują swoją działalnością obszar powiatu; Można być członkiem jednocześnie kółka i Rolniczego Zrzeszenia Branżowego;
4. ZWIĄZKI ROLNICZYCH ZRZESZEŃ BRANŻOWYCH: grupują producentów na obszarze całego kraju.
5. ZWIĄZKI KÓŁ I ORGANIZACJI ROLNICZYCH
a) GMINNE-dla utworzenia wymagane jest co najmniej 3 kółka, organizacje rolnicze; członkami mogą być też sami rolnicy
b) WOJEWÓDZKIE LUB POWIATOWE - założyciele co najmniej 3 Gminne ZKiOR; Związki te muszą obowiązkowo zrzeszać się w Krajowym Związku Kół i Organizacji Rolniczych
c) KRAJOWY ZWIĄZEK KÓŁ I ORGANIZACJI ROLNICZYCH - podmiot ogólnokrajowy, niezależny, samorządny, obligatoryjny dla organizacji terytorialnie podrzędnych oraz fakultatywny dla pozostałych
Zadania:
reprezentacja wobec Rady Ministrów i parlamentu
opiniowanie aktów prawnych stanowionych przez naczelne organy adm. publicznej
reprezentacja na arenie międzynarodowej
organ lustracyjny wobec swoich członków-organizacji rolniczych lustracja wg kryteriów rzetelności, gospodarności, celowości
Organy gmin i powiatów obowiązane są przekazywać każdy projekt aktu prawnego dot. rolnictwa Kółkom - Kołom Gosp. Wiejskich - Branżowym, Gminnym i Powiatowym ZKiOR
Organy administracji rządowej w województwie i samorządu wojewódzkiego
przekazują Branżowym i Wojewódzkim ZKiOR natomiast naczelne organy adm. rządowej przekazują Krajowemu ZKiOR.
Formy współpracy z OAP:
Inicjatywa projektów aktów prawnych
Wspólne komitety
Udział przedstawicieli OR w pracach danego OAP
Ustawa z 14 grudnia 1995 o Izbach Rolniczych
CELE:
Reprezentowanie rolnictwa w ramach swojej właściwości terytorialnej
Obligatoryjne członkowstwo rolników - powstaje z mocy prawa po przez prowadzenie gospodarstwa rolnego, opłacanie podatku rolnego, wniesienie wkładu we spółdzielnie rolniczą, korzystanie ze szczególnych form opodatkowania dz. gospodarczej i jednocześnie nie pobieranie świadczenia rolniczego
Powstały z mocy prawa w każdym województwie jako odrębna osoba prawa prywatnego
Działalność opiniodawczo-doradcza
Krajowa Rada Izb Rolniczych opiniuje akty o charakterze ogólnokrajowym natomiast Wojewódzkie IR akty na szczeblu prawa miejscowego na szczeblu województwa - nieprzedłożenie przez OAP aktu do opiniowania powoduje niewejście w życie aktu pr. miej. Izby mają 14 dni na wyrażenie op. do aktu pr. miejsc. na szcz. wojewódzkim; natomiast na szczeblu rządowym mają minimum 14 dni z możliwością przedłużenia tego terminu przez OAP. Opiniowanie nie dotyczy przepisów porządkowych. Brak opinii w terminie oznacza pozytywną opinię;
działalność informacyjno-statystyczna dla rolników (co powinno się uprawiać na danym terenie) oraz dla administracji (dane statystyczne)
wykonywanie administracji publicznej (brak uprawnień władczych) zaliczają się tu komp. opiniodawcze ale przede wszystkim IR mogą zawierać porozumienia i na ich podstawie wykonywać zadania zlecone spośród zadań własnych samorządu terytorialnego, tak więc Prezes Izby we własnym imieniu może wydawać decyzje administracyjne a organami wyższego stopnia (odwoławczymi) będą w tym wypadku SKO - gdy zlecono zadanie własne gminy lub wojewoda gdy zadanie własne zespolonej adm. rządowej /wojewoda przekazując zadania do wykonania sam staje się organem odwoławczym (w miejsce ministra rolnictwa - co miałoby miejsce jakby wojewoda był organem 1 stopnia)
Izba Rolnicza nie może prowadzić działalności gospodarczej, ale może pobierać opłaty za swoje usługi a także może być np. akcjonariuszem, wspólnikiem, fundatorem przedsiębiorcy
Organy IR:
Walne Zgromadzenie (członkowie pochodzą z wyboru dwu stopniowego (ilość miejsc w gminie na podstawie powierzchni użytków rolnych w gminie / 1 osoba na każde 4'000 ha użytków / Osoby wybrane tworzą zebranie wyborcze które wybiera członków Walnego Zgromadzenia)
Zarząd (5 osób) wykonuje kompetencje WZ gdy WZ nie funkcjonuje, dla podjęcia skutecznego oświadczenia woli potrzebne jest oświadczenie dwóch osób
Komisja Rewizyjna - zajmuje się ocena funkcjonowania organów
Rada Powiatowa - Opiniuje projekty aktów prawnych w powiecie oraz wykonuje zlecone zadania powiatowe.
IR obowiązkowo zrzeszają się w KRAJOWEJ RADZIE IR która składa się z 32 osób (prezes +vice-prezesi) i jedna osoba wybrana przez WZ)
Organy KRIR :
Zarząd
Komisja Rewizyjna
Finansowanie IR- dochody własne - 2% udział w podatku rolnym w każdej gminie
Nadzór nad IR sprawuje wojewoda natomiast nad KRIR Minister Rolnictwa a w zakresie zadań zleconych OAP które je przekazały; Zarządy izb przekazują organowi nadzorczemu uchwały organów izb w terminie 14 dni, organ może w ciągu 30 dni stwierdzić nieważność (na jego decyzje przysługuje organizacji skarga do S.A.) W przypadku rażącego naruszenia prawa Minister Rolnictwa może nakazać wybory zarządu.
1949 - Dekret o utworzeniu Polskiej Izby Handlu Zagranicznego - odrębna osoba prawa prywatnego i publicznego /świadomy wyłom, gdyż chodziło o stosunki z zagranicą/
Zadania:
Nawiązywanie stos. Gospodarczych z innymi krajami oraz między polskimi przedsiębiorstwami państwowymi a innymi podmiotami
Zadania o char. Informacyjnym - przekazywanie tych inf. Polskim przedsiębiorcom
Organizowanie, sympozjów, spotkań, etc.
Wnioskowanie i opiniowanie aktów prawnych dot. obrotu prawnego z zagranicą
Mogła wykonywać zadania przekazane przez organy naczelne
BANK HANDLOWY - zajmował się tylko „zagranicą”
KATEGORIE CZŁONKOSTWA:
Członkowie ZWYCZAJNI (przedsiębiorstwa państwowe)
Członkowie HONORNOWI (os. fizyczne i os. Prawne, których zasługi dla rozwoju handlu z zagranica były duże, członkostwo fakultatywne; brak prawa głosu)
Członkowie KORESPONDENCI (osoby, które współpracowały z PIHZ; pracownicy Ambasad i Konsulatów)
ORGANY:
WALNE ZEBRANIE (członkowie i przedstawiciele urzędu planowania gospodarczego)
RADA PIHZ
PREZES (mianował go prezes Rady Ministrów)
PREZYDIUM
KOMISJA REWIZYJNA
USTAWA Z 30 MAJA 1989 R. O IZBACH GOSPODARCZYCH (obowiązuje do teraz w całości-15 artykułów) Te izby nie są samorządem gospodarczym w przyjętym powszechnie znaczeniu. Są fakultatywne (z wyjątkami). Działalność opiera się o ustawę i statut. Izby są podmiotami prawa prywatnego mające odrębną osobowość prawną. SA to samorządowe organizacje przedsiębiorców.
TWORZENIE - przedsiębiorcy w wyjątkiem os. fizycznych prowadzących działalność uboczną (wykonywanie działalności przez osobę fizyczna w zakresie usług; jeśli ktoś chciał prowadzić dział. uboczną musiał mieć inne źródło dochodu). Teoretycznie każdy przedsiębiorca może utworzyć Izbę Gospodarczą.
CELE IZB GOSPODARCZYCH:
Reprezentacja
Ustalanie i rozwijanie zasad etyki zawodowej (ustalanie zwyczajów i praktyk handlowych)
Opiniowanie projektów aktów normatywnych(opiniowanie nowych jak i ocena już funkcjonujących). Nie może natomiast wnioskować - składać projekty aktów normatywnych ani też nie istnieje obowiązek OAP przekazywania aktów do opiniowania. Przewodniczący komisji ma możliwość zapraszania przedstawicieli organów na posiedzenia komisji parlamentarnych, przedstawiciel IG ma status taki sam jak każda osoba zaproszona. W praktyce dużą rolę odgrywa tu Krajowa IG, do której to zwykle trafiają akty do zaopiniowania
Przyczynianie się do tworzenia coraz lepszych warunków obrotu gospodarczego oraz określanie celów
Współpraca z administracją oświatową (pomoc w zakresie rozwijania kształcenia zawodowego) - z własnej inicjatywy nic nie może robić - to tylko adm. oświatowa może zwrócić się do IG o pomoc
Uprawnienia doradcze (możliwość delegowania swoich przedstawicieli do ciał doradczych różnych OAP)
Działalność informacyjna skierowana do przedsiębiorców
Działalność szkoleniowo-doradcza
Możliwość przekazania im fragmentu administracji publicznej (tylko Rada Ministrów w drodze rozporządzenia - jednak wcześniej musi być wydana odpowiednia ustawa - musi być podstawa w akcie rangi ustawowej)
Art. 4696 kpc - IG może w trakcie postępowania przed sądem gosp. brać udział na rzecz jednej ze stron za jej zgodą, gdy zgodnie ze statutem reprezentuje przedsiębiorców danego rodzaju
Na gruncie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów jest traktowana jak każdy przedsiębiorca (może być podmiotem oskarżanym o praktyki monopolistyczne lub sama wszcząć takie postępowanie) - ma obowiązek informowania o przedsiębiorcy wobec którego toczy się takie postępowanie
IG mogą tworzyć fundusze emerytalne; sądownictwo polubowne
Uczestnik postępowania administracyjnego art. 31 kpa na prawach stron
Pracodawca w zakresie prawa pracy
Można określać w statucie dodatkowe zadania jednak powinny one mieścić się w granicach tych celów.
Tworzenie IG:
Zasada: teren działania Izby, gdy teren działania izby nie przekracza 1 województwa to do założenia wymagane jest 50 przedsiębiorców, gdy większy to 100 przedsiębiorców.
Wyjątek:
producenci rolni lub grupy producentów wtedy 20 grup producentów rolnych lub 10 związków grup producentów rolnych; rejestr prowadzi wojewoda
przedsiębiorcy prowadzący towarzystwa/fundusze emerytalne - 2 towarzystwa
Towarowe Domy Maklerskie - 15 TDM
Towarzystwa i Fundusze prowadzące działalność w zakresie obrotu papierami wartościowymi - min. 10
Procedura: (3 dokumenty, które składa się do KRS. Jeżeli statut nie narusza ustaw to sąd wydaje postanowienie o dokonaniu wpisu. Od tego momentu Izba jest odrebna osoba prawną.)
uchwalenie statutu
akt przyjęcia treści statutu
upoważnienie Komitetu Założycielskiego do podjęcia czynności przed sądem rejestrowym /notarialne/
STATUT MUSI ZAWIERAĆ TREŚĆ OBLIGATORYJNA I TREŚCI FAKULTATYWNE.
Obligatoryjna treść statutu:
Nazwa IG (nie ma zastrzeżenia pojęcia „Izba Gospodarcza”)
Siedziba na terenie RP
Określenie obszaru funkcjonowania
Określenie celów IG (+rozwinięcie ogólnych celów)
Prawa i obowiązki członków danej izby (prawa: uzyskiwanie informacji, bierne i czynne prawo wyborcze, uczestnictwo w konferencjach, pomoc w zakresie swojej dz. gosp.; obowiązki: przestrzeganie przepisów prawa i statutu oraz uchwał, wnoszenie składek członkowskich, uczciwe postępowanie) oraz sankcji za ich nieprzestrzeganie (maksymalne to wykreślenie), kategorii członkowstwa
Określenie organów obligatoryjnych IG:
Organ stanowiący (najwyższy): Walne Zgromadzenie Członków Izby (równość głosu)
Organ wykonawczo-zarządzający (Zarząd lub Prezes lub Prezydium)
Fakultatywnie organ kontrolny (zwykle Komisja Rewizyjna)
Zasady Finansowania IG: składki członkowskie, dochód, dotacje, subwencje, zapisy, spadki
Zasady likwidacji i przeznaczenia majątku
Treść fakultatywna statutu:
dopuszczalność prowadzenia działalności gospodarczej
wewnętrzna procedura odwoławcza
możliwość ustania członkowstwa (wystąpienie, wykluczenie, wykreślenie)
posługiwanie się nazwą w różnych językach oraz pieczęcią IG
tworzenie wewnętrznej struktury organizacyjnej (biura, itp.)
ODRĘBNE IG - Banki - tworzą tzw. Bankowe IG i posiadają inny zakres uprawnień:
tworzenie warunków do rozwoju usług bakowych między bankami
wymiana informacji co do banków i klientów banków
Arbitraż bankowy -wewnętrzne postępowania rozstrzygające spory między bankami, bankami a klientami
możliwość tworzenia wspólnie z Bankami Izb Rozliczeniowych
IZBY UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH - samorząd obligatoryjny.
Organy:
Walne Zgromadzenie
Zarząd
Komisja Rewizyjna
Funkcje:
reprezentowanie ubezpieczycieli
działalność opiniodawcza
gromadzenie informacji o nierzetelnych agentach ubezpieczeniowych
kształtowanie standardów etycznych w zakresie działalności ubezpieczeniowej (brak uprawnień władczych)
nie prowadzi samodzielnie działalności gospodarczej, ale może utworzyć odrębnego przedsiębiorcę
IZBA GOSPODARCZA DOMÓW SKŁADOWYCH - samorząd obligatoryjny.
(przyjmują towar na przechowanie i wystawiają papier wartościowy upoważniający do dysponowania nim przez okaziciela)
Organy:
Walne Zgromadzenie
Zarząd
Komisja Rewizyjna
Funkcje:
kształtowanie zasad prowadzenia dział. gosp. w zakresie domów składowych
reprezentacja
opiniowanie projektów aktów prawnych
SAMORZĄD GOSPODARCZY DRUGIEGO SZCZEBLA
Izby Gospodarcze mogą dobrowolnie tworzyć KRAJOWĄ IZBĘ GOSPODARCZĄ (do założenia wymagane są min. 2 IG). Jest ona reprezentantem zrzeszonych w nie Izb. Istnieje tylko jedna Krajowa Izba Gospodarcza grupująca Izby Gospodarcze wszystkich sektorów, ale wiele OGÓLNOKRAJOWYCH IZB GOSPODARCZYCH w konkretnych sektorach gospodarki - tworzą ją Izby Regionalne i grupuje przedsiębiorców tylko z jednej branży.
KRAJOWA IZBA GOSPODARCZA jest odrębną osobą prawną niepowiązaną hierarchicznie w żaden sposób z IG. Do KIG włączono jako odrębną strukturę (nie jest organem KIG) Polską Izbę Handlu Zagranicznego (funkcjonującą w latach 1949-1989)
Obecne funkcje PIHZ:
możliwość organizowania wystaw, targów
pełnienie funkcji Izby Przemysłowo-Handlowej wobec przedsiębiorców działających za granicą (legalizowanie dokumentów)
możliwość tworzenia sądu polubownego - Sąd Arbitrażowy (odrębna struktura, nie jest organem KIG) - wyrok ma moc równą wyrokowi sądu powszechnego. Sędzia Sądu Arbitrażowego nie może być sędzią sądu powszechnego lub administracyjnego
możliwość tworzenia w porozumieniu z MSZ jednostek organizacyjnych za granicą
Organy Krajowej Izby Gospodarczej:
Walne Zgromadzenie (organ odwoławczy od rozstrzygnięć Rady lub Prezydium - ponad 300 osób; wykluczenie poprzez: wykluczenie, wystąpienie, wykreślenie)
Komisja Rewizyjna (od 5 do 9 osób; kontrola finansowa)
Komisja rozjemcza (od 5 do 9 osób, rozstrzyga spory między członkami KIG, członkami a innymi osobami)
Rada KIG (52 osoby)
Prezydium KIG (od 20 do 26 członków wybranych przez WZ, kieruje pracami KIG, reprezentuje KIG na zewnątrz)
Prezes KIG (wyraża stanowiska i opinie w imieniu KIG na zewnątrz; do składania oświadczenia woli w imieniu KIG wymagane jest oświadczenie Prezesa i 1 osoby z Prezydium)
Biuro i Sekretarz Generalny (kierownik biura - zatrudnia pracowników i odpowiada za bieżące funkcjonowanie)
Zadania Walnego Zgromadzenia Krajowej Izby Gospodarczej:
świadczenie usług na rzecz przedsiębiorców
tworzenie katalogów informacji dotyczących prowadzenia działalności gospodarczej
współpraca z innymi organizacjami i OAP w zakresie poprawy warunków prowadzenia działalności gospodarczej
udzielanie pomocy organizacyjnej w zakresie prowadzenia dz. gosp.
organizowanie spotkań - wystaw - targów
powoływanie ekspertów w dziedzinie prowadzenia działalności gospodarczej (jednak brak prawa ich desygnowania do OAP)
DWUSTRONNE LUB WIELOSTRONNE IZBY GOSPODARCZE - stanowią odrębne Izby Gospodarcze mające osobowość prawną. Warunek: uczestnictwo przedsiębiorców z co najmniej 2 państw.
PROCEDURA UTWORZENIA: tworzona na wniosek przedsiębiorców kierowany do Krajowej Izby Gospodarczej, która indywidualnie określa szczegółowe warunki jej tworzenia i wymaganą ilość przedsiębiorców a także podstawową treść statutu. Następnie przedsiębiorcy kierują wniosek do Sądu Rejestrowego o zarejestrowanie. Każda Izba sama ustala liczbę przedsiębiorców koniecznych do jej założenia. Głównym celem jest promowanie rozwoju obrotu gospodarczego miedzy założycielami, czyli pomiędzy przedsiębiorcami polskimi i innego państwa. Organy są dowolne obligatoryjne jest jedynie Walne Zgromadzenie.
NADZÓR NAD IZBAMI GOSPODARCZYMI:
gdy obszar działania IG jest większy niż jedno województwo: ministrowie właściwi z uwagi na przedmiot działania IG
gdy izba obejmuje działaniem obszar jednego województwa - wojewoda
Uprawnienia organu nadzorczego:
wystąpić do organu Izby o usunięcie naruszenia prawa z wyznaczeniem terminu
wystąpić do Sądu Rejestrowego o zastosowanie jednej z trzech sankcji:
Upomnienia
Uchylenia uchwały lub innego aktu podjętego przez izby
Wykreślenia izby z rejestru sądowego (gdy rażące naruszenie prawa)
MOŻLIWOŚĆ PROWADZENIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ:
Izby Gospodarcze co do zasady mogą prowadzić działalność gospodarczą:
Na zasadach ogólnych
Zysk nie podlega podziałowi między przedsiębiorców ani organy
Zysk może być jedynie przeznaczony na realizacje celów statutowych
SPOSOBY UTRATY CZŁONKOWSTWA W IG:
Wystąpienie
Wykluczenie (z powodu naruszenia zapisów statutu)
Wykreślenie (utrata przesłanek członkowstwa np. wykreślenie z KRS lub niepłacenie składek członkowskich przez 2 lata)
REGULACJE SAMORZĄDU GOSPODARCZEGO W INNYCH KRAJACH
Istnieją dwa modele samorządu gospodarczego:
MODEL PRYWATNO-PRAWNY (dobrowolne organizacje prawa prywatnego - w Europie występuje w Wielkiej Brytanii, Skandynawii, Belgii, Portugalii, na Węgrzech, Serbii, byłych republikach radzieckich)
MODEL PUBLICZNO-PRAWNY (obligatoryjne członkowstwo, wykonywanie funkcji administracji publicznej występuje w Europie we wszystkich innych państwach)
PRYWATNO-PRAWNY SAMORZĄD GOSPODARCZY w różnych krajach świata:
WIELKA BRYTANIA
Stowarzyszenia Brytyjskich Izb Handlowych (prywatne formy grupowania przedsiębiorców - najczęściej stowarzyszenia a rzadziej spółki)grupują przedsiębiorców zatrudniających min. 1000 pracowników (10% ogółu przedsiębiorców brytyjskich)
Wszystkie samorządy w GB grupują łącznie około 20% przedsiębiorców
Stowarzyszenia Brytyjskich Izb Handlowych mają znaczący udział w tworzeniu zasad działalności gospodarczej współpracują w tym zakresie z ministrem ds. handlu. W ramach tej współpracy Stowarzyszeniom Brytyjskich Izb Handlowych przekazane zostały zadania i finanse na ich wykonanie:
zbieranie informacji o stanie gospodarki brytyjskiej
granty na działalność szkoleniową.
rząd Wielkiej Brytanii zachęcał do członkowstwa w samorządzie przyznając w praktyce zamówienia tylko członkom tego samorządu
Przykładowy statut Izby Gospodarczej w Wlk. Brytanii przewiduje:
ograniczenie członkowstwa do przedsiębiorców funkcjonujących na danym terenie
możliwość wykluczenia przedstawicieli w każdej chwili
obowiązek płacenia składki
ORGANY:
Walne Zgromadzenie
Komitet Wykonawczy (Urzędnicy + osoby wybrane przez WZ)
Urzędnicy (Prezydent, Prezydent junior, Skarbnik / funkcja honorowa /)
Krótka kadencyjność organów (1 rok), coroczny audyt.
IRLANDIA
Zadania Irlandzkiej Izby Handlowej: promocja irlandzkich przedsiębiorców w kontaktach z Polską i polskich w kontaktach z Irlandią
Organy:
Zgromadzenie Ogólne (przedsiębiorcy)
Rada Izby (zastępuje ZO - 5 osobowa)
Dyrektor Wykonawczy (zajmuje się bieżącym f. izby)
Honorowy Prezes/Przewodniczący
WĘGRY
Obecnie samorząd dobrowolny (od 1994 do 1998 był obligatoryjny); odrębny dla rolników, rzemieślników i gospodarczy
SAMORZĄD 2 STOPNIOWY
Wojewódzkie Izby Samorządu Gospodarczego
Krajowa Izba Samorządu Gospodarczego
ORGANY:
Zgromadzenie Delegatów (wybierani przez przedsiębiorców)
Prezes (wybierany przez ZD a zatwierdzany przez wojewodę - na szczeblu regionalnym - lub Premiera - na szczeblu krajowym)
Prezydium
Komisja Rewizyjna
Komisja Etyczna
ZADANIA:
reprezentacja
opiniowanie aktów prawnych
prowadzenie szkolnictwa zawodowego
prawo wytaczania powództw
szczególna aktywność w dziedzinie ochrony środowiska
SZWECJA
12 regionalnych Izb Gospodarczych w formie spółek cywilnych i stowarzyszeń, nad którymi władza nie sprawuje żadnej kontroli ani nadzoru
Mogą teoretycznie wykonywać administracje ale w praktyce tego nie robią
Zajmują się głównie działalnością lobbystyczną w parlamencie i rządzie; pomocą przedsiębiorcom i promowaniem eksportu
UKRAINA
Ustawa z 1993 o samorządzie gospodarczym
Samorząd trójszczeblowy:
Regionalne Izby Gospodarcze (Kijowska, Sewastopolska + inne)
Izba Gospodarcza Autonomicznej Republiki Krymu
Ogólnokrajowa Ukraińska Izba Handlu i Przemysłu
Zadania:
promowanie wymiany gospodarczej
reprezentacja przedsiębiorców wobec adm. publicznej określonego szczebla
promocja gospodarki ukraińskiej na zewnątrz
wydawanie dokumentów handlowych w handlu z zagranicą (świadectwa pochodzenia towaru)
pomoc przedsiębiorcom w podejmowaniu działań
W każdym obwodzie utworzona jest 1 izba
Zakładanie Izby: 50 założycieli izby regionalnej (ukraińskie osoby prawne, osoby fizyczne, stowarzyszenia dla promocji rozwoju gospodarczego) lub Izby regionalne oraz przedsiębiorcy dla Izby Ogólnokrajowej
Procedura: WZ uchwala statut i powołuje komitet założycielski który dokonuje zgłoszenia w ciągu 30 dni do organu rejestrowego (Minister Sprawiedliwości dla ogólnokrajowej lub Regionalne Komitety Prawne (Kolegia Prawnicze) dla izb regionalnych), który dokonuje kontroli statutu pod względem legalności (jedyna przesłanka) odmowa rejestracji jedynie w wypadku naruszenia przepisów ustawy
Wszystkie IR muszą być członkami Ogólnokrajowej IR
IRAN
Ustawa z 1991 roku (zbliżony do modelu fakultatywnego)
Samorząd dwuszczeblowy:
Izby Regionalne (min. 50 przedsiębiorców; odrębna izba dla Teheranu)
Ogólnokrajowa
Organy dla szczebla regionalnego:
Rada Dyrektorów (zarząd - 5 osób)
Zebranie Delegatów
Organy dla szczebla ogólnokrajowego:
Rada Dyrektorów (zarząd - 7 osób)
Zebranie Delegatów (składa się z delegatów Izb Regionalnych oraz innych organizacji)
Najwyższa Rada Nadzorcza (Ministrowie Rządu oraz 3 osoby wybrane z samorządu gospodarczego)
Cele: promowanie rozwoju handlu , rozwój handlu zgodnie z zasadami islamu.
PAPUA NOWA GWINEA
Samorząd dwuszczeblowy: regionalny i ogólnokrajowy
Izby Handlu i Przemysłu w skład Izby Ogólnokrajowej wchodzą prezesi izb regionalnych
Zadania: promowanie działalności gospodarczej, pomoc przedsiębiorcom, szkolenia
Organy:
Zarząd (funkcje honorowe (bez wynagrodzenia))
Prezydent
Vice-prezydent
Skarbnik
Sekretarz
Działa w trybie sesyjnym - sesje raz na kwartał.
NEPAL
Kilka niepowiązanych wzajemnie szczebli samorządu od 1965:
8 międzynarodowych IG dwustronnych
79 lokalnych (miejskich) IG
43 regionalne
Ogólnokrajowa Federacja Izb Gospodarczych (w skład niej wchodzą międzynarodowe, lokalne, regionalne, narodowe organizacje gospodarcze, 376 największych prywatnych i publicznych przedsiębiorców)
Organy ogólnokrajowej IG :
Walne Zgromadzenie
Komitet wykonawczy (62 osoby powoływane na 2 lata z możliwością wcześniejszego odwołania)
Prezydent (stoi na czele)
Rada pracodawców (rozstrzyga spory między pracodawcami a pracownikami)
PUBLICZNO-PRAWNY (OBLIGATORYJNY) SAMORZĄD GOSPODARCZY w innych krajach świata:
AUSTRIA
Samorządy jako podmioty prawa publicznego funkcjonujące na podstawie odrębnych ustaw
Samorząd dwuszczeblowy:
Krajowe Izby Gospodarcze (w każdym kraju)
Ogólnozwiązkowa Izba Gospodarcza
podlegają nadzorowi ze względu na kryterium legalności, wykonują zadania własne i zlecone.
Zadania własne:
obowiązek konsultowania projektów aktów prawnych
reprezentacja
obowiązek ochrony interesów przedsiębiorców
wydawanie opinii, świadectw pochodzenia towaru itp.
Zadania zlecone: - prowadzenie i nadzorowanie procesów kształcenia zawodowego
Związkowa Izba Gospodarcza jest reprezentantem Krajowych Izb Gospodarczych przed parlamentem związkowym
Każdy kraj ma jednostki handlowe podlegające nadzorowi austriackiej Izby Gospodarczej
Izby dzielą się na sekcje. Organy Izb:
Prezes Izby
Prezydium (3 osobowe)
Zarządy Izb
Komisje Prawa Pracy (rozstrzygają spory między pracownikami a pracodawcami)
Zgromadzenie Ogólne
FRANCJA
Przynależność automatyczna i obowiązkowa (przedsiębiorcy nie wpisują się sami)
SAMORZĄD TRÓJPOZIOMOWY:
Lokalne Izby Handlu i Przemysłu (162 izby)
Zadania: wyrażanie opinii na temat przem. i handlu na danym terenie; sygnalizowanie administracji problemów; działalność szkoleniowo informacyjna
Źródła dochodu: specjalny podatek pobierany z chwilą wpisu do rejestru przedsiębiorców
Regionalne Izby Handlu i Przemysłu
Zadania: reprezentacja Izb Lokalnych wobec adm. regionalnej
Skład: wszystkie izby w danym regionie, które wpłacają składki
Zgromadzenie Francuskich Izb Handlu i Przemysłu
Skład: prezesi lokalnych i regionalnych izb
Zadania: reprezentowanie izb przed parlamentem francuskim oraz organami UE
NIEMCY
Izby jako podmioty prawa publicznego wykonujące administrację publiczną
Samorząd obligatoryjny; przedsiębiorcy musza należeć do jednej z izb z chwila rejestracji
Samorząd dwuszczeblowy:
Izby terenowe (83 regionalne i lokalne Izby Gospodarcze)-przynależność przedsiębiorców z mocy prawa
Zadania: wyrażanie opinii o aktach prawnych - krajowych (opiniowanie obligatoryjne) oraz aktów prawa europejskiego (opiniowanie fakultatywne); nadzór i kształtowanie szkolnictwa zawodowego; udział w kształtowaniu budżetów komunalnych; pomoc w rozpoczynaniu działalności gospodarczej; legalizacja dokumentów
Zrzeszenie Niemieckich Izb Przemysłowo-Handlowych
Organy:
Zgromadzenie Ogólne (Prezesi i vice-prezesi Izb lokalnych)
Prezydium
Prezes
Dyrektor Generalny
HOLANDIA
Samorząd dwuszczeblowy
Regionalne Izby Przemysłowo-Handlowe (36)
Izba Federacyjna
Organy:
Walne Zgromadzenie (maksymalnie 60 osób wybieranych w dwu stopniowych wyborach)
Prezes
Prezydium
Komisja Rewizyjna
Zadania: forum wymiany informacji (spotkania członków organów z przedsiębiorcami), prowadzenie rejestrów przedsiębiorców (podobnie na Łotwie), działalność promocyjna, integracja przedsiębiorców w ramach środowiska biznesowego, działalność informacyjno-doradcza, działalność szkoleniowa
HISZPANIA
Hiszpańskie Izby Handlu, Przemysłu i Żeglugi (COCIN) - podmioty prawa publicznego
Działają na podstawie dekretów królewskich z XIX w.
Zadania: doradztwo wobec administracji samorządowej i rządowej, współtworzą odrębny OAP odpowiedzialny za export hiszpańskich towarów, promowanie exportu (pomoc finansowa dla przedsiębiorców)
WŁOCHY
Funkcjonuje od chwili powstania państwa włoskiego
Samorząd obligatoryjny o charakterze publicznym (CCIAA), osoby prawne prawa publicznego
Samorząd dwuszczeblowy:
Regionalne Izby (mają prawo uczestniczyć w kształtowaniu rozwoju regionalnego, mogą uzyskać zgodę ministerstwa żeby samodzielnie odpowiadać za przygotowanie planu rozwoju)
Izba Ogólnokrajowa
Ustawa z 1997 r.: szereg uprawnień przyznano szczeblowi regionalnemu w ramach decentralizacja administracji włoskiej
Ustawa nr 112: duży zakres uprawnień dotyczący zakładania przedsiębiorstw
Zadania: wydawanie zezwoleń na prowadzenie działalności, promowanie sportu, zadania szkoleniowe, prowadzenie ośrodków badawczych
KAMBODŻA
Samorządy działają jak podmioty prawa publicznego na podstawie dekretu króla z 1995 roku
Nadzór sprawuje minister gospodarki
Samorząd dwuszczeblowy:
Regionalne Izby Gospodarcze - tworzone w drodze dekretów ministra, tworzą je na szczeblu regionalnym delegaci wybierani przez przedsiębiorców (nie sami przedsiębiorcy)
Zadania: promowanie działalności gospodarczej, opiniowanie projektów aktów prawnych, opiniowanie projektów podatków dla przedsiębiorców, tworzenie warunków wymiany handlowej.
Najważniejszy samorząd w stolicy kraju PHNOM PEHN został stworzony 15 października 1995 w jego skład wchodzi 20 delegatów (w tym 3 kobiety) - reprezentowany jest każdy sektor gospodarki.
Prawo wyborcze ustalane jest indywidualnie na podstawie wysokości płaconej składki członkowskiej
Ogólnokrajowa Izba Gospodarcza
ETIOPIA
Samorząd obligatoryjny
Samorząd dwustopniowy(regionalny oraz w stolicy kraju Adis Abebie i jeszcze jednym innym mieście)
Izba Regionalna (członkowstwo - reprezentanci miejskich IG i organizacji związanych z gospodarką, reprezentanci regionalnych organizacji sektorowych oraz reprezentanci organizacji gospodarczych na poziomie jakby gmin)
Izba Ogólnokrajowa (reprezentanci IR + reprezentancie przedsiębiorców z najważniejszych sektorów gospodarki, reprezentanci stowarzyszeń gospodarczych o zasięgu krajowym)
Cel: pomoc w rozwijaniu gospodarki (poszukiwanie rynków zbytu)
Organy:
Rada (wybiera zarząd, nadzoruje, formułuje wytyczne)
Zarząd (max. 15 osób: prezydent, zastępca, sekretarz, inni urzędnicy)
GRUZJA
Ustawa z października 2001
Samorząd obligatoryjny dwustopniowy:
Izby regionalne oraz Izba Autonomicznej Republiki Abchazji - członkowstwo obligatoryjne dla przedsiębiorców państwowych oraz fakultatywne dla pozostałych.
Organy Izb Regionalnych:
Walne Zebranie
Prezydent (najwyższa władza Izby)
Tworzenie IR: 100 założycieli uchwala statut który przekazuje w ciągu 10 dni ministrowi wł. ds. administracji (organ nadzorczy), minister wydaje zgodę na założenie Izby
Izba Ogólnokrajowa - obligatoryjne członkowstwo wszystkich Izb Regionalnych
ALBANIA
Ustawa z 13 września 2006
Samorząd zawodowy jako podmiot prawa publicznego który nie może prowadzić działalności gospodarczej
Samorząd obligatoryjny w każdym regionie
Członkowstwo obligatoryjne dla przedsiębiorców państwowych oraz fakultatywne dla prywatnych
Dwustopniowy
Regionalne Izby Gospodarcze
Organy (kadencja 4 letnia)
Walne Zgromadzenie (minimum 15,a maksimum 1001 przedsiębiorców)
Prezydent (musi posiadać wyższe wykształcenie, kieruje działalnością IG, administruje samą izbą - wypłaca wynagrodzenia, reprezentuje IG wobec osób trzecich)
Prezydium (organ wykonawczy od 5 do 15 osób)
Sekretarz(wyższe wykształcenie, niekaralny jest zatwierdzany przez ministra)
Komisja audytu (3 osoby: prawnik, ekonomista, inna osoba)
Tworzenie IG: uchwalenie statutu i przekazanie go w ciągu 30 dni do zatwierdzenia ministrowi ds. handlu
Unia Izb Gospodarki i Przemysłu
Zadania: koordynowanie działania izb regionalnych
członkowstwo obowiązkowe dla Izb Regionalnych
POLSKI SAMORZĄD ZAWODOWY
W Polsce jest 16 samorządów zawodowych.
Możliwość tworzenia samorządu zawodowego fakultatywnie wyrażona w konstytucji w art. 17 dla zawodów zaufania publicznego (jest zawodem regulowanym, ma samorząd zawodowy, zawiera cechę zaufania publicznego) czyli takich, które spełniają łącznie następujące kryteria:
wiążą się z przetwarzaniem informacji z życia prywatnego osób korzystających z usług
występuje tajemnica zawodowa (możliwość odmowy udzielenia informacji nie podlegająca sankcji karnej)
wiążą się z realnym lub potencjalnym zagrożeniem dóbr objętych szczególną ochroną
polegają na podejmowaniu działań ochronnych i reprezentacyjnych
niepodlegają hierarchii urzędniczej
tworzą deontologię zawodową
wymagają szczególnych umiejętności
wymagają ciągłego podnoszenia kwalifikacji
Droga do tworzenia samorządu zawodowego:
Regulacja sposobu wykonywania zawodu
Tworzenie prywatnych form grupowania osób wyk. Zawód
Rozwijanie elementów wyk. administracji publicznej (powyższych cech)
Utworzenie samorządu zawodowego
Samorządy zawodowe w Polsce pełnią zadania o dwojakim charakterze:
Korporacyjnym, reprezentują ten samorząd
Administracji publicznej, zadania reglamentacyjne
Zakres przekazywania władztwa na rzecz samorządu:
Prawo dopuszczania do danego zawodu, rejestr osób wykonujących dany zawód
Przymusowa reprezentacja
Zachowywanie odpowiedzialności zawodowej wobec osób wykonujących dany zawód
Stanowienie zasad etyki zawodowej
Prowadzenie dokształcania, doskonalenia zawodowego
Nadzór i kontrole nad samorządem zawodowym teoretycznie powinien sprawować SĄD NAJWYŻSZY - częściowo jest to wykonywane.
SAMORZĄDY PRAWNICZE
SAMORZĄD ADWOKACKI
Zawód adwokacki można wykonywać:
W ramach prywatnych kancelarii
W ramach spółek:
cywilna (jedynymi wspólnikami mogą być adwokaci lub prawnicy lub prawnicy zagraniczni mający zezwolenie do wykonywania zawodu w Polsce)
partnerska (jedynymi wspólnikami mogą być adwokaci lub prawnicy lub prawnicy zagraniczni mający zezwolenie do wykonywania zawodu w Polsce)
jawna (jedynymi wspólnikami mogą być adwokaci lub prawnicy lub prawnicy zagraniczni mający zezwolenie do wykonywania zawodu w Polsce)
komandytowa (komplementariusze: adwokaci, radcy prawni, prawnicy zagraniczni)
Zespołów adwokackich (odrębna os. prawna, preferowana forma w latach 60-80)
Nie można łączyć z zatrudnieniem na podstawie umowy o pracę (wyjątek nauczyciele akademiccy)
Samorząd adwokacki tworzą:
ADWOKATURA
ORGANY:
Krajowy Zjazd Adwokatów
Naczelna Rada Adwokacka (odrębna os. prawna, nadzór nad izbami adwokackimi, minister sprawiedliwości ma prawo zwrócenia się do adwokatury w sprawie zajęcia się dana sprawa i podjęcia uchwały; NRA otrzymuje projekty uchwał Zgromadzenia Izby Adwokackiej)
Wyższa Komisja Rewizyjna
Wyższy Sąd Dyscyplinarny
Wszystkie uchwały adwokatury w 21 dni muszą być przekazane do Ministra Sprawiedliwości - ma prawo zaskarżania uchwał do Sądu Najwyższego - 3 mc. na zaskarżenie lub 6 mc. gdy rażące naruszenie. Sąd Najwyższy podejmuje rozstrzygnięcie:
Oddala skargę i uznaje zgodność uchwały z prawem, utrzymuje w mocy
Może uchylić uchwałę i przekazuje sprawę organowi adwokatury do zajęcia się nią i dodaje wytyczne jak należy sprawę załatwić
IZBY ADWOKACKIE (na szczeblu terenowym; działają zgodnie z właściwością sądu okręgowego; tworzą ją wszyscy adwokaci i aplikanci adwokaccy)
ORGANY:
Zgromadzenie Izby
Okręgowa Rada Adwokacka (skład: dziekan, 5-15 członków, od 2-4 zastępców, organ wykonawczy, reprezentuje na zewnątrz dziekana, domniemanie właściwości na szczeblu izb)
Sąd Dyscyplinarny
Komisja Rewizyjna
KARY W RAMACH ODPOWIEDZIALNOŚCI DYSCYPLINARNEJ:
Nakładane przez dziekana ORA na adwokata lub aplikanta: ostrzeżenie - przewinienie nieistotne
Nakładane przez sąd dyscyplinarny I instancji (3 os), II instancji (5 osób):
Upomnienie
Nagana
Kara pieniężna (tylko adwokat)
Zawieszenie w wykonywaniu zawodu (3 mc. do 5 lat); nie dotyczy aplikanta - on zostaje od razu skreślony
Wydalenie z izby adwokatów(w ciągu 10 lat, nie można nawet się wpisać na listę aplikantów)
SAMORZĄD RADCÓW PRAWNYCH
reprezentuje stronę przed sądem z wyjątkiem spraw karnych i karno-skarbowych
Formy wykonywania zawodu:
indywidualna kancelaria
spółka (cywilna, jawna, partnerska, komandytowa)
na podstawie umowy o pracę (może być zatrudniony w kilku firmach, instytucjach - art.10 ustawy o radcach prawnych; może mieć kilka stosunków prawnych)
ORGANY SAMORZĄDU:
Szczebel krajowy:
Krajowy zjazd radców prawnych
Krajowa rada radców prawnych
Wyższy sąd dyscyplinarny
Wyższa komisja rewizyjna
Szczebel okręgowy:
Zgromadzenie okręgowe izby radców prawnych
Rada okręgowa izby radców prawnych (organ wykonawczy Prezydium)
Sąd dyscyplinarny okręgowej izby radców prawnych
Komisja rewizyjna okręgowej izby radców prawnych
Nadzór sprawuje Minister Sprawiedliwości
Dopuszczenie i pozbawienie wykonywania zawodu następuje w drodze uchwały okręgowej izby radców prawnych - rozstrzyga o tym prezydium krajowej rady - od jego rozstrzygnięcia służy odwołanie do ministra sprawiedliwości, potem już tylko skarga do sądu administracyjnego
SAMORZĄD NOTARIUSZY
Notariusz wykonuje zawód w ramach kancelarii i spółki osobowej (cywilnej lub partnerskiej)
Notariusza powołuje i odwołuje Minister Sprawiedliwości po zasięgnięciu opinii właściwej izby notarialnej
ORGANY SAMORZĄDU:
Krajowa Rada notarialna
Izba notarialna
Organy:
Rada Izby Notarialnej (5-9 członków; okręg działania powinien się pokrywac z okręgiem sądu apelacyjnego)
Walne Zgromadzenie Izby Notarialnej
Nadzór nad Izbami Notarialnymi pełni Krajowa Rada Notarialna i Minister Sprawiedliwości oraz z jego uprawnienia Prezesi Sadów Apelacyjnych, Prezesi Sadów Okręgowych, w zakresie finansów - osoby uprawnione przez Ministra Sprawiedliwości
Formy nadzoru: wizytacje, lustracja działalności, ocena działalności notariusza, nadzór nad izbami, organizowanie narad szkoleniowych
KONGRES NOTARIUSZY - zwoływany w celu wyrażania opinii w słusznej sprawie
Sądy Dyscyplinarne I i II instancji nie zaliczamy do organów
Obowiązek przekazywania uchwał ministrowi sprawiedliwości
SAMORZĄD SĘDZIOWSKI
Organy samorządu (na szczeblu rejonowym nie ma organów samorządu sędziowskiego):
Zgromadzenie Ogólne Sędziów Sądu Apelacyjnego (wszyscy sędziowie sądu apelacyjnego - kieruje prezes danego sądu)
Zgromadzenie Ogólne Sędziów Sądu Okręgowego (wszyscy sędziowie sądu okręgowego oraz sędziowie reprezentujący sady rejonowe - nie więcej niż 2/3 - kieruje prezes danego sądu)
Zgromadzenie ogólne nie jest organem sądu tylko samorządu sędziowskiego!!!
Kompetencje Zgromadzenia Ogólnego:
Opiniowanie kandydatów
Wybieranie osób do kolegium sądu
Opiniowanie kandydatur na stanowiska sędziów
Wybór rzecznika odpowiedzialności dyscyplinarnej
Wysłuchiwanie opinii
Określanie warunków działania
SAMORZĄD KOMORNIKÓW
Formy wykonywania zawodu komornika:
Kancelaria (musi mieć)
powołuje go minister sprawiedliwości (po studiach WPiA)
podział na rewiry
aplikacja trwa 2 lata
Organy samorządu:
Krajowy zjazd komorników (odrębna osoba prawna)
Krajowa rada komornicza (kontroluje: rzetelność, prawidłowość, terminowość, celowość postępowań egzekucyjnych)
Walne zgromadzenie komorników i izb komorniczych
Izby komornicze - ORGANY:
Walne Zgromadzenie Komorników I Izb Komorniczych
Rada Izby (7-9 komorników - prowadzenie szkoleń w ramach aplikacji, zlecanie wizytacji kancelarii, opiniowanie, obowiązek przekazywania KRK protokołów zbiorczych skontrolowanych kancelarii i inne dot. Kontroli, a KRK przekazuje min. sprawiedliwości)
Komisja Rewizyjna
Nadzór nad komornikami sprawuje Minister Sprawiedliwości poprzez Prezesów Sądów Okręgowych, a w sprawach finansowych - os. upoważnione przez Ministra Sprawiedliwości
Minister Sprawiedliwości może zaskarżyć do Sądu Najwyższego każdą uchwałę organu samorządu komorniczego
Kary dyscyplinarne:
wydalenie ze służby
kara pieniężna (do 20-krotności najwyższego wynagrodzenia)
nagana
upomnienie
ZAWODOWE SAMORZĄDY LEKARSKIE
SAMORZĄD LEKARSKI
LEKARZE STOMATOLODZY - jeden, wspólny, obligatoryjny samorząd.
JEDNOSTKI SAMORZĄDU ZAWODOWEGO MEDYKÓW:
Okręgową Izba Lekarska
Naczelna Izba Lekarska
Wojskowa Izba Lekarska (ale ma statut okręgowej Izby Lekarskiej)
ZADANIA SAMORZĄDU LEKARSKIEGO:
Sprawowanie pieczy nad należytym wykonywaniem zawodu lekarza (dokonywanie wpisu na okręgową izbę lekarską)
Prowadzenie szkół i dokształcanie lekarzy
Prowadzenie sądownictwa w zakresie odpowiedzialności lekarzy
Określenie zasad deontologii zawodowej (prawidłowego wykonywania zawodu lekarza)
Samopomoc, udzielanie pomocy lekarzom, występowanie w imieniu lekarzy przed o.a.p. (Dr Radziwiłł na czele NIZ)
Opiniowanie aktów prawnych dot. ochrony zdrowia
JAK WYKONYWANE SĄ ZADANIA SAMORZĄDU LEKARSKIEGO?:
Negocjowanie warunków pracy i płacy
Przyznawanie prawa wykonywania zawodu lekarza; prowadzenie rejestru
Sprawowanie sądownictwa polubownego
Orzekanie w zakresie stwierdzenia niezgodności wykonywania zawodu
Uznawanie prawa wykonywania zawodu przez lekarzy z UE
NADZÓR:
Nadzoru nie wykonuje minister właściwy ds. z zakresu ochrony zdrowia, ale SĄD NAJWYŻSZY
Nie ma obowiązku przekazywania uchwał do ministra właściwego ds. z zakresu ochrony zdrowia, ale może on te uchwałę zaskarżyć do SN (ma 2 mc.)
SN albo uchyla uchwałę samorządu , albo oddala skargę ministra
UPRAWNIENIA MINISTRA: może zwrócić się do Krajowego Zjazdu Lekarzy lub Naczelnej Rady Lekarskiej o podjęcie uchwały w zakresie ich kompetencji (1 mc. na uchwałę)
WPIS NA LISTĘ LEKARZY.
OBOWIĄZKOWO:
Członkowie samorządu zawodowego, którzy maja prawo wykonywania zawodu i go wykonują
Lekarze, którzy wpisując się na listę nie wykonują jeszcze zawodu, ale deklarują chęć jego wykonywania (Np. w sytuacji zmiany okręgu)
NA WNIOSEK:
Osoba, która jest lekarzem, ale nie chce wykonywać zawodu lekarza
ORGANY SAMORZĄDU ZAWODOWEGO OKREGOWEJ IZBY LEKARSKIEJ:
OKRĘGOWY ZJAZD LEKARZY (uchwala budżet, wybiera członków do Okręgowej Rady Lekarskiej)
OKRĘGOWA RADA LEKARSKA (najistotniejszy organ, przyznaje prawo wykonywania zawodu lekarza, wydaje zezwolenia na indywidualna praktykę lekarską, wewnętrzny organ to PREZYDIUM)
OKRĘGOWA KOMISJA REWIZYJNA
OKRĘGOWY SĄD DYSCYPLINARNY
OKRĘGOWY RZECZNIK ODPOWIEDZIALNOŚCI DYSCYPLINARNEJ
ORGANY SAMORZĄDU ZAWODOWEGO NACZELNEJ IZBY LEKARSKIEJ:
NACZELNA RADA LEKARSKA
NACZELNA KOMISJA REWIZYJNA (badanie prawidłowości)
NACZELNY SĄD DYSCYPLINARNY
NACZELNY RZECZNIK ODPOWIEDZIALNOŚCI ZAWODOWEJ
+ KRAJOWY ZJAZD LEKARZY - w składzie delegatów wybieranych przez Okręgowe Izby Lekarskie. Zajmuje się wyborem członków wszystkich 4 organów samorządu Naczelnej Izby Lekarskiej.
NACZELNA RADA LEKARSKA:
SKŁAD: prezesi/przewodniczący okręgowej rady lekarskiej i przewodniczący naczelnej rady lekarskiej oraz inne osoby wybierane przez Krajowy Zjazd Lekarzy
ZADANIA:
Reprezentacja przed o.a.p.
Wprost odpowiedzialny w zakresie negocjacji o prace i płacę
Nadzorowanie i koordynacja pracy Okręgowej Izby Lekarskiej
Wykonywanie niektórych kompetencji Krajowego Zjazdu Lekarzy, gdy on nie funkcjonuje
Można zaskarżyć uchwałę ORL do NRL
Od uchwały NRL służy odwołanie do sądu administracyjnego
Może pełnić funkcje organu odwoławczego od każdej uchwały ORL
NACZELNY SĄD DYSCYPLINARNY:
Rozpatruje kwestie odpowiedzialności zawodowej lekarzy
Jest organem I i II instancji wobec lekarzy pełniących funkcje w NRL i ORL
ODPOWIEDZIALNOŚĆ DYSCYPLINARNA:
Naruszenie zasad etyki i deontologii zawodowej
Naruszenie przepisów o wykonywaniu zawodu lekarza
KARY:
Upomnienie (nie powoduje żadnych skutków)
Nagana (utrata wybieralności do organów sam. zawodowego do czasu usunięcia zmian o udzieleniu nagany)
Zawieszenie w wykonywaniu zawodu lekarza - od 6mc. - 3 lat (możliwość apelacji do Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych)
Pozbawienie prawa wykonywania zawodu lekarza (możliwość apelacji do Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych)
Gdy podejrzenie zawieszenia lub pozbawienia to sąd dyscyplinarny (okręgowy lub naczelny) może zawiesić prawo wykonywania zawodu do chwili wydania orzeczenia, wtedy lekarz nie pracuje i ponosi straty finansowe i gdy otrzyma zakaz, ale wskutek apelacji zawieszenie lub pozbawienie jest odwołane to służy mu odszkodowanie za utratę możliwości zarobkowania.
OKREGOWY SĄD LEKARSKI - może pełnić funkcje sądu polubownego do rozstrzygania sporów miedzy lekarzami i innym personelem szpitala (lub personelem ochrony zdrowia), a także miedzy lekarzami a innymi osobami spoza , o ile przedmiot sporu dotyczy wykonywania zawodu lekarza i strony zgadzają się na właściwość sądu okręgowego (lekarskiego).
MAJĄTEK IZB LEKARSKICH - samorząd zawodowy od 1990 r. przejął dużą część prac administracyjnych od o.a.p. dlatego w pewnej części jest finansowany z budżetu państwa.
* niezapłacone składki lekarzy podlegają ściągnięciu w drodze egzekucji administracyjnej bez odrębnego tytułu wykonawczego
SAMORZĄD PIELEGNIAREK I POŁOŻNYCH
(jeden samorząd zawodowy)
SZCZEBLE SAMORZĄDU:
Izby Pielęgniarek i Położnych
Okręgowe Izby Pielęgniarek i Położnych
Naczelna Izba Pielęgniarek i Położnych
(nie ma wojskowej)
ZADANIA:
Sprawowanie pieczy nad należytym wykonywaniem zawodu
Dokonywanie wpisu na listę
Ustalanie standardów
Opiniowanie
Udzielanie informacji i pomocy pielęgniarkom i położnym w zatrudnieniu poza granicami kraju
Uznawanie kwalifikacji
* Nie każda pielęgniarka i położna może pełnić funkcje w organach samorządu - wymóg 7 lat wykonywania zawodu!!!
OKRĘGOWE IZBY PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
Okręgowy Zjazd Pielęgniarek i Położnych
Okręgowa Rada Pielęgniarek i Położnych (wydaje decyzje o udzieleniu uprawnień, decyzje o wpisie - od tych uchwał odwołanie do NRPiP, a od tej do SA)
Okręgowa Komisja Rewizyjna Pielęgniarek i Położnych
Okręgowy Sąd Pielęgniarek i Położnych
Okręgowy Rzecznik odpowiedzialności Zawodowej Pielęgniarek i Położnych
NACZELNA IZBA PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
Naczelny Zjazd Pielęgniarek i Położnych
Naczelna Rada Pielęgniarek i Położnych (organ odwoławczy od uchwał, może zwrócić się do ORPiP o podjecie uchwały)
Naczelna Komisja Rewizyjna Pielęgniarek i Położnych
Naczelny Sąd Dyscyplinarny Pielęgniarek i Położnych
Naczelny Rzecznik Odpowiedzialności Zawodowej Pielęgniarek i Położnych
ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZAWODOWA - sad dyscyplinarny okręgowy i naczelny rozstrzygają w zakresie etyki, deontologii i wykonywania lub naruszenia przepisów o wykonywaniu zawodu pielęgniarki i położnej.
KATALOG KAR:
Upomnienie (nie powoduje żadnych skutków)
Nagana (utrata wybieralności do organów sam. zawodowego do czasu usunięcia zmian o udzieleniu nagany)
Zawieszenie w wykonywaniu zawodu - od 6mc. - 3 lat (możliwość apelacji do Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych)
Pozbawienie prawa wykonywania zawodu i brak możliwość ponownego wpisu na listę (możliwość apelacji do Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych)
Zakaz pełnienia funkcji kierowniczych w zakładach leczniczych (1-5 lat)
Minister wł. ds. zdrowia może:
zaskarżyć uchwałę organu okręgowego lub naczelnego do SN w ciągu 2 mc.
zwrócić się do organów Nipie o podjęcie uchwały w zakresie właściwym tym organom
Gdy podejrzenie zawieszenia lub pozbawienia to sąd dyscyplinarny (okręgowy lub naczelny) może zawiesić prawo wykonywania zawodu do chwili wydania orzeczenia, wtedy pielęgniarka lub położna nie pracuje i ponosi straty finansowe i gdy otrzyma zakaz, ale wskutek apelacji zawieszenie lub pozbawienie jest odwołane to służy mu odszkodowanie za utratę możliwości zarobkowania.
OKREGOWY SĄD PIELEGNIAREK I POŁOZNYCH - może pełnić funkcje sądu polubownego do rozstrzygania sporów miedzy pielęgniarkami/położnymi i innym personelem szpitala (lub personelem ochrony zdrowia), a także miedzy lekarzami a innymi osobami spoza o ile przedmiot sporu dotyczy wykonywania zawodu pielęgniarki /położnej i strony zgadzają się na właściwość sądu okręgowego.
Częściowo finansowane z budżetu państwa
Samorząd może prowadzić działalność gospodarczą
Kadencja w organach trwa 4 lata
SAMORZĄD FARMACEUTÓW
FORMY SAMORZĄDU ZAWODOWEGO APTEKARZY:
Okręgowa Izba Aptekarzy
Naczelna Izba Aptekarzy
Wykonywanie zawodu aptekarza: obowiązek udzielenia informacji o każdym leku jaki pacjent zamierza kupić (+ skutki działania); nie może łącznie wykonywać zawodu lekarza i na odwrót (wyjątek!: lekarz weterynarii może sprzedawać leki dla pomocy zwierzętom)
Wymogi: 5 lat studiów w kierunku farmacji
Prawo wykonywania zawodu: stwierdza OKRĘGOWA RADA APTEKARSKA, staż 6 mc.
Aptekarze z UE: dopuszcza ich NACZELNA RADA APTEKARSKA (musi mieć zdolność porozumiewania się po polsku)
Samorząd jest dofinansowywany z budżetu państwa
ORGANY IZB
OKRĘGOWA:
Okręgowy Zjazd Aptekarzy
Okręgowa Rada Aptekarzy (opiniuje koncesje na prowadzenie aptek)
Okręgowa Komisja Rewizyjna Aptekarzy
Okręgowy Sąd Aptekarzy
Okręgowy Rzecznik Odpowiedzialności Zawodowej Aptekarzy
NACZELNA:
Naczelny Zjazd Aptekarzy
Naczelna Rada Aptekarzy
Naczelna Komisja Rewizyjna Aptekarzy
Naczelny Sąd Aptekarzy
Naczelny Rzecznik Odpowiedzialności Zawodowej Aptekarzy
NACZELNY SĄD DYSCYPLINARNY:
Rozpatruje kwestie odpowiedzialności zawodowej aptekarzy
Jest organem I i II instancji wobec aptekarzy pełniących funkcje w NRL i ORL
ODPOWIEDZIALNOŚĆ DYSCYPLINARNA:
Naruszenie zasad etyki i deontologii zawodowej
Naruszenie przepisów o wykonywaniu zawodu aptekarza
KARY:
Upomnienie (nie powoduje żadnych skutków)
Nagana (utrata wybieralności do organów sam. zawodowego do czasu usunięcia zmian o udzieleniu nagany)
Zawieszenie w wykonywaniu zawodu aptekarza - od 6mc. - 3 lat (możliwość apelacji do Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych)
Pozbawienie prawa wykonywania zawodu aptekarza (możliwość apelacji do Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych)
Gdy podejrzenie zawieszenia lub pozbawienia to sąd dyscyplinarny (okręgowy lub naczelny) może zawiesić prawo wykonywania zawodu do chwili wydania orzeczenia, wtedy aptekarz nie pracuje i ponosi straty finansowe i gdy otrzyma zakaz, ale wskutek apelacji zawieszenie lub pozbawienie jest odwołane to służy mu odszkodowanie za utratę możliwości zarobkowania.
OKREGOWY SĄD APTEKARSKI - może pełnić funkcje sądu polubownego do rozstrzygania sporów miedzy aptekarzami a innymi osobami, o ile przedmiot sporu dotyczy wykonywania zawodu aptekarza i strony zgadzają się na właściwość sądu okręgowego (aptekarskiego).
SAMORZAD ARCHITEKTÓW / INŻYNIERÓW / URBANISTÓW
(każda grupa ma osobny samorząd na szczeblu okręgowym i krajowym)
ARCHITEKCI
Mogą prowadzić działalność gospodarczą, która nie może być konkurencyjna dla samorządu architektów
Wykonywanie zawodu architekta możliwe jest tylko dla osób wpisanych na odpowiednią listę
ORGANY OKREGOWYCH IZB ARCHITEKTÓW:
Okręgowy Zjazd Izby Architektów
Okręgowa Rada Izby Architektów
Okręgowa Komisja Rewizyjna Izby Architektów
Okręgowy Sąd Izby Architektów (od orzeczeń krajowego sądu dyscyplinarnego II instancji służy odwołanie do sądu apelacyjnego w zakresie odpowiedzialności dyscyplinarnej; skarga do WSA w zakresie odpowiedzialności zawodowej od orzeczenia KSD)
Okręgowa Komisja Kwalifikacyjna Izby Architektów (przeprowadzanie egzaminów; postępowanie kwalifikacyjne; stwierdzanie uprawnień i kompetencji; od uchwały odwołanie do Komisji Rewizyjnej; prowadzi rejestr architektów)
Okręgowy Rzecznik Odpowiedzialności Dyscyplinarnej Izby Architektów
ORGANY KRAJOWYCH IZB ARCHITEKTÓW:
Krajowy Zjazd Architektów
Krajowa Rada Architektów (organ odwoławczy okręgowej rady)
Krajowa Komisja Rewizyjna Architektów
Krajowy Sąd Dyscyplinarny Architektów
Krajowy Rzecznik Odpowiedzialności Dyscyplinarnej Architektów
Nadzór nad samorządem i izbami okręgowymi i krajowymi pełni SĄD NAJWYŻSZY
POSTEPOWANIE DYSCYPLINARNE:
p. wyjaśniające
p. przed sądem
p. wykonawcze
KARY DYSCYPLINARNE:
Upomnienie
Nagana
Zawieszenie (do 2 lat)
Pozbawienie prawa wykonywania zawodu (skreślenie z listy)
SAMORZĄD DORADCÓW PODATKOWYCH
Jedna Izba : KRAJOWA IZBA DORADCÓW PODATKOWYCH (jest obligatoryjna)
Doradca podatkowy ma ustawowy zakaz reklamowania swoich usług!!!
ORGANY:
Krajowy Zjazd Doradców Podatkowych
Krajowa Rada Doradców Podatkowych
Krajowa Komisja Doradców Podatkowych
Krajowy Rzecznik Odpowiedzialności Dyscyplinarnej Doradców Podatkowych
Krajowy Sąd Dyscyplinarny Doradców Podatkowych
Krajowy Wyższy Sąd Dyscyplinarny Doradców Podatkowych
Przewodniczący KZDP przekazuje ministrowi wł. ds. finansów publicznych uchwały takiego zjazdu. Minister ten może podjąć uchwałę o utrzymaniu uchwały lub zawieszeniu jej wykonania.
Formy wykonywania zawodu doradcy podatkowego:
Indywidualne prowadzenie działalności gospodarczej (wpis przez KRDP)
Przez osobę prawną - rejestr os. prawnych prowadzi minister właściwy ds. finansów publicznych
Kto może wykonywać zawód:
Osoby wpisane na listę
Adwokaci i radcowie prawni
Biegli rewidenci
Analogicznie tez inżynierowie i urbaniści.
37