REGULACJE SAMORZĄDU GOSPODARCZEGO W POLSCE

REGULACJE SAMORZĄDU GOSPODARCZEGO W POLSCE. IZBY PRZEMYSŁOWO-HANDLOWE:

15.VII.1927 - Rozporządzenie Prezydenta RP w/s Izb Przemysłowo-Handlowych

Art.3 u.1 - są one podmiotami prawa publicznego; nadzór sprawuje min. przemysłu i handlu

Każda Izba miała odrębny statut składający się z 2 części:

2.ORGANIZACJA SAMEJ IZBY ORAZ POZOSTAŁA REGULACJA

Tworzenie Izb Przemysłowo-Handlowych:

Powoływane w drodze uchwały Rady Ministrów na wniosek ministra każde województwo miało oddzielną Izbę

W Statucie regulamin wyborczy w całości określał Minister Przemysłu i Handlu natomiast zapisy dotyczące organizacji izby tworzyli radcowie a zatwierdzał Minister

Skład Izby Przemysłowo-Handlowej:

W jej skład wchodzili radcowie (a nie jak obecnie przedsiębiorcy):

1.Radcowie wybierani (od 30 do 80): 2/5 wybierali przedsiębiorcy a 3/5 zrzeszenia gospodarcze

2.Radcowie mianowani przez ministra przemysłu i handlu w liczbie 1/10 liczby radców z wyboru; minister nie mógł mianować na radcę urzędnika państwowego

3.Radcowie kooptowani - fakultatywnie, wybierani przez dwie wcześniejsze kategorie radców w ilości do 1/10.

ORGANY IZBY PRZEMYSŁOWO-HANDLOWEJ:

1.Zebranie (wszyscy radcowie - zwoływane 1x na kwartał

4.Zarząd (Prezes + vice-prezesi + 2-4 radców)

ZWIĄZEK IZB PRZEMYSŁOWO HANDLOWYCH RP

(podmiot prawa publicznego i odrębna osoba prawa prywatnego)

Skład Związku: Delegaci Izb (Prezesi, vice-prezesi, inni radcowie)

Prezes(kierował pracą Prezydium oraz przewodniczył Zebraniu Delegatów)

Prezydium (Prezes Związku Izb, 2ch vice-prezesów - wybierani na dwu letnią kadencję)

Nazwa Izba Przemysłowo-Handlowa była nazwą zastrzeżoną.

Ustawa z 19 lipca 1939 - Samorząd dwuszczeblowy:

I. IZBY RZEMIEŚLNICZE (1939r)(podmiot pr. publ. - forma sam.gosp.)

Istniał obowiązek zrzeszania się cechów w Izby Rzemieślnicze i inne organizacje prywatno-prawne.

Izba Rzemieślnicza składała się z radców. Nadzór nad nimi sprawował Minister Przemysłu i Handlu. Radcowie z wyboru (przez ich organizacje rzemieślnicze) stanowili 3/5 (od 50 do 120). Minister powoływał komisarzy wyborczych. Komisarze wyborczy powoływali Główną Komisję Wyborczą która tworzyła terenowe komisje wyborcze (minister mianował przewodniczącego). 2/5 radców powoływał minister.

1.Zebranie (nieobecność na 2ch kolejnych lub 4rech zjazdach w roku wiązała się z możliwością wykluczenia).

2.Zarząd (Prezes i vice-prezes): kierował pracami izby

3.Komisja Rewizyjna (kontrola działalności finansowej)

4.Biuro i dyrektor (bieżące funkcjonowanie izby)

Obowiązkowa przynależność izb rzemieślniczych.

1.Zebranie Delegatów Izb Rzemieślniczych (po 1 osobie z Izby Rz.)

3.Prezes Związku (Reprezentacja związku na zewnątrz)

USTAWA z 1956 o izbach rzemieślniczych i związku izb rzemieślniczych

Rzemiosło uznane za część gospodarki narodowej zgodnie z planami.

Zdefiniowano izby jako podmioty samorządu gospodarczego i zawodowego

Organy: Rada, Zarząd, Komisja Rewizyjna, Sąd Izby (sąd odwoławczy od sądu cechowego)

WYBORY: Dwuszczeblowe, pośrednie. Walne zgromadzenie cechów wybierały delegatów, a ci tworząc okręgowe zgromadzenie wyborcze, które wybierały radców. Minimalna ilość radców: 15.

Nadzór: stanowił Minister przemysłu drobnego i

Obowiązkowa przynależność Izb Rzemieślniczych

Nie posiadał kompetencji publiczno-prawnych

Organy: Rada, Zarząd, Komisja Rewizyjna

USTAWA z 8 czerwca 1972 o wykonywaniu i organizacji rzemiosła

Wykonywanie rzemiosła wymagało: Zgłoszenia, Zezwolenia (kryteria nieostre)

Przynależności w jednej z organizacji pierwszego szczebla do wyboru: Cechu lub Spółdzielni Rzemieślniczej

Wprowadzono: CECHY, Spółdzielnie, Izby, Centralny Związek Rzemiosła

I. CECH /podmiot prawa prywatnego/ - charakter branżowy bądź terytorialny

Organy cechu: Walne zgromadzenie, Zarząd, Sąd cechowy

II. IZBY RZEMIEŚLNICZE /podmioty prawa prywatnego/ charakter terytorialny, przynależność cechów obowiązkowa natomiast dobrowolna spółdzielni rzemieślniczych

Organy IZ: Odwoławczy sąd rzemieślniczy, Komisja rewizyjna, Zarząd, Zjazd delegatów

USTAWA OBECNA z 1989 roku o rzemiośle

Kwalifikuje rzemiosło jako formę prowadzenia działalności gospodarczej.

Przynależność do samorządu dobrowolna.

prowadząca działalność gospodarczą osoba fizyczna lub spółka cywilna (nie o. prawna)

Katalog wyjątków (nie rzemiosło): gastronomia, hotelarstwo, wolne zawody, artyści graficy, plastycy, fotograficy, lekarze, handel

1. CECHY: TERYTORIALNE I BRANŻOWE. Cech - osoba prawna prawa prywatnego. Do cechu może należeć również osoba mająca więcej niż 50 prac. ale nie może go zakładać. Założenie cechu - minimum 10ciu rzemieślników określają statut, który zawiera min. 1 organ wykonawczy i dokonują rejestracji w KRS.

2. IZBY RZEMIEŚLNICZE. Forma dobrowolnego grupowania się cechów, innych org. społeczno-gospodarczych mających na celu promocje rzemiosła, samych rzemieślników. Tworzenie: min. 5 cechów statut (1 organ wyk) rejestracja w KRS.

3. ZWIĄZEK RZEMIOSŁA POLSKIEGO. Dobrowolny podmiot prawa prywatnego grupuje Izby Rzemieślnicze, Cechy o zasięgu ogólnokrajowym, inne org. społeczno-gospodarcze, spółdzielnie rzemieślnicze(obowiązkowo).

Założenie związku to min. 10 organizacji.

Ustawa z 1989 o samorządzie zawodowym niektórych przedsiębiorców

Bycie przedsiębiorcą upoważnia do tworzenia samorządu zawodowego

Ustawa ta ma zastosowanie do przedsiębiorców prowadzących działalność w zakresie handlu, usług, transportu i gastronomii.

FORMY ORGANIZACYJNE SAMORZADU PRZEDSIEBIORCÓW:

Zrzeszenia Handlu i Usług (dla utworzenia wymagane 50 przedsiębiorców)

Zrzeszenia transportu (200 przedsiębiorców)

Inne organizacje przedsiębiorców (50 przedsiębiorców - przepis pusty)

tworzy je 10 zrzeszeń: Naczelna Rada Zrzeszeń Handlu i Usług

Ustawa z 1991 o organizacjach pracodawców - samorząd wielostopniowy:

Związki pracodawców (grupują pracodawców)

Konfederacje (grupują związki w praktyce też pracodawców)

Ustawa z 8 października 1982 (społeczno zawodowe organizacje rolników).

1. KÓŁKA ROLNICZE - obszar działania jednej wsi (wyjątkowo dwóch)Tworzenie: Minimum 10 rolników (w tym min. 8 prowadzących gospodarstwa rolne) Rolnicy wybierają Komitet Założycielski który dokonuje wpisu do KRS. Kółka obowiązkowo zrzeszają się.

2. KOŁA GOSPODYŃ WIEJSKICH - nie posiadają odrębnej osobowości prawnej; Może funkcjonować jako wewnętrzna struktura kółka rolniczego natomiast jako samodzielna struktura podlega rejestracji w Wojewódzkim Związku Kół i Organizacji Rolniczych;

3. ROLNICZE ZRZESZENIA BRANŻOWE grupują rolników prowadzących działalność gospodarczą w wyspecjalizowanym zakresie - obejmują swoją działalnością obszar powiatu; Można być członkiem jednocześnie kółka i Rolniczego Zrzeszenia Branżowego;

4. ZWIĄZKI ROLNICZYCH ZRZESZEŃ BRANŻOWYCH: grupują producentów na obszarze całego kraju.

5. ZWIĄZKI KÓŁ I ORGANIZACJI ROLNICZYCH

a) GMINNE-dla utworzenia wymagane jest co najmniej 3 kółka, organizacje rolnicze; członkami mogą być też sami rolnicy

b) WOJEWÓDZKIE LUB POWIATOWE - założyciele co najmniej 3 Gminne ZKiOR;

c) KRAJOWY ZWIĄZEK KÓŁ I ORGANIZACJI ROLNICZYCH - podmiot ogólnokrajowy

USTAWA z 14 grudnia 1995 o Izbach Rolniczych

Izba Rolnicza nie może prowadzić działalności gospodarczej, ale może pobierać opłaty za swoje usługi a także może być np. akcjonariuszem, wspólnikiem, fundatorem przedsiębiorcy

Walne Zgromadzenie (członkowie pochodzą z wyboru dwu stopniowego (ilość miejsc w gminie na podstawie powierzchni użytków rolnych w gminie / 1 osoba na każde 4'000 ha użytków / Osoby wybrane tworzą zebranie wyborcze które wybiera członków Walnego Zgromadzenia)

Komisja Rewizyjna - zajmuje się ocena funkcjonowania organów

Rada Powiatowa - Opiniuje projekty aktów prawnych w powiecie oraz wykonuje zlecone zadania powiatowe.

IR obowiązkowo zrzeszają się w KRAJOWEJ RADZIE IR która składa się z 32 osób (prezes +vice-prezesi) i jedna osoba wybrana przez WZ)

Organy KRIR : Zarząd, Komisja Rewizyjna

1949 - Dekret o utworzeniu Polskiej Izby Handlu Zagranicznego - odrębna osoba prawa prywatnego i publicznego /świadomy wyłom, gdyż chodziło o stosunki z zagranicą/

Członkowie ZWYCZAJNI (przedsiębiorstwa państwowe)

Członkowie HONORNOWI. 3. Członkowie KORESPONDENCI (osoby, które współpracowały z PIHZ; pracownicy Ambasad i Konsulatów)

ORGANY: WALNE ZEBRANIE, RADA PIHZ, PREZES (mianował go prezes Rady Ministrów), PREZYDIUM, KOMISJA REWIZYJNA

--/--/--/--/--/--/--/--/--/--/--/--/--/--/--/--/--/--/--/--/--

USTAWA Z 30 MAJA 1989 R. O IZBACH GOSPODARCZYCH Te izby nie są samorządem gospodarczym w przyjętym powszechnie znaczeniu. Są fakultatywne (z wyjątkami). TWORZENIE - przedsiębiorcy z wyjątkiem os. fizycznych prowadzących działalność uboczną. Teoretycznie każdy przedsiębiorca może utworzyć Izbę Gospodarczą.

Tworzenie IG: Zasada: gdy teren działania izby nie przekracza 1 woj. to do założenia wymagane jest 50 przedsiębiorców, gdy większy to 100

Wyjątek: producenci rolni lub grupy producentów wtedy 20 grup producentów rolnych lub 10 związków grup producentów rolnych; rejestr prowadzi wojewoda

przedsiębiorcy prowadzący towarzystwa/fundusze emerytalne - 2 towarzystwa

Towarzystwa i Fundusze prowadzące działalność w zakresie obrotu papierami wartościowymi - min. 10

Procedura: (3 dokumenty, które składa się do KRS. Jeżeli statut nie narusza ustaw to sąd wydaje postanowienie o dokonaniu wpisu. Od tego momentu Izba jest odrebna osoba prawną.)

Określenie organów obligatoryjnych IG:

Organ stanowiący (najwyższy): Walne Zgromadzenie Członków Izby (równość głosu)

Organ wykonawczo-zarządzający (Zarząd lub Prezes lub Prezydium)

Fakultatywnie organ kontrolny (zwykle Komisja Rewizyjna)

ODRĘBNE IG - Banki - tworzą tzw. Bankowe IG i posiadają inny zakres uprawnień

IZBY UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH - samorząd obligatoryjny.

Organy: Walne Zgromadzenie, Zarząd, Komisja Rewizyjna

IZBA GOSPODARCZA DOMÓW SKŁADOWYCH - samorząd obligatoryjny.

SAMORZĄD GOSPODARCZY DRUGIEGO SZCZEBLA

KRAJOWA IZBA GOSPODARCZA. Do KIG włączono jako odrębną strukturę (nie jest organem KIG) Polską Izbę Handlu Zagranicznego (funkcjonującą w latach 1949-1989)

Komisja Rewizyjna (od 5 do 9 osób; kontrola finansowa)

Komisja rozjemcza (od 5 do 9 osób, rozstrzyga spory)

Prezes KIG (do składania oświadczenia woli w imieniu KIG wymagane jest oświadczenie Prezesa i 1 osoby z Prezydium)

Biuro i Sekretarz Generalny (kierownik biura - zatrudnia pracowników i odpowiada za bieżące funkcjonowanie)