Piotro Sztompko- Od organizacji do struktury społecznej

STRUKTURA SPOŁECZNA: czysta sieć stosunków społecznych, niezależnie od tego, między kim występują i czego dotyczą.

MIKROSTRUKTURA: sieć powiązań między elementarnymi składnikami życia społecznego ‐działającymi jednostkami.

MAKROSTRUKTURA: sieć powiązań między złożonymi obiektami społecznymi, a więc takimi, które same wyposażone są w strukturę.

STRUKTURA SOCJOMETRYCZNA: układ wzajemnych sympatii, antypatii czy obojętności, jakie występują pomiędzy członkami grupy.

Determinacja strukturalna- sama struktura, niezależnie od wszelkich innych czynników istotnych dla funkcjonowania organizacji społecznych, w bardzo dużym stopniu decyduje o tym co się w organizacji dzieje, jak funkcjonuje, jak realizuje swoje cele.

CZTERY WYMIARY STRUKTUR:

1. Struktura normatywna- to sieć relacji między występującymi w obrębie organizacji regułami działania różnych osób zajmujących różne pozycje; zakazuje pewnych działań lub stara się do nich zniechęcić, ale także nakazuje określone działania lub skłania do ich podejmowania

2. Struktura idealna- to sieć relacji między występującymi w obrębie organizacji przekonaniami i poglądami osób zajmujących różne pozycje; sugeruje odrzucenie pewnych przekonań, ale zarazem wymaga uznawania innych.

3. Struktura interesów- (szans dostępu do społecznie cenionych dóbr, a więc przywilejów lub upośledzenia); „imperatywnie skoordynowane zbiorowości”- organizacje gdzie występują sprzeczności interesów; ogranicza środki niezbędne do pewnych działań, ale może również sprzyjać określonym działaniom, dostarczając niezbędnych środków.

4. Struktury interakcyjne- czyli typowe formy komunikacji między osobami zajmującymi różne pozycje w organizacji, mogą charakteryzować się otwartością, a więc łatwością nawiązywania i kontynuowania kontaktów, albo przeciwnie, przeszkodami i ograniczeniami w tym zakresie; zmyka ona pewne kanały komunikacyjne, uniemożliwiając kontakt między niektórymi osobami lub pozycjami społecznymi, otwiera natomiast inne kanały, stymulując lub ułatwiając interakcje.

FIGURACJA: struktura widziana dynamicznie, w jej nieustannej, płynnej zmienności, procesie krystalizowania się i rozpadu. (analogia do tańca na Sali balowej, ciągle tańczymy z kimś innym, inny taniec )

SOCJOGRAM: graficzne odtworzenie struktury socjometrycznej.

STRUKTURACJA: proces wytwarzania się, reprodukowania i wykorzystywania struktur w działaniach członków społeczeństwa.

STRUKTURA POKREWIEŃSTWA: swoisty układ relacji między członkami węższych czy szerszych rodzin, wytwarzający się przez urodzenie lub akt małżeństwa (w tym drugim przypadku potocznie mówimy o powinowactwie).