MASZYNY I URZĄDZENIA DO OCHRONY ROŚLIN:- chronią plantację przed chorobami i szkodnikami - zmniejszają coroczne straty- zwiększają plony - poprawiają wartość użytkową Metody ochrony przed chrobami i szkodnikami:- kwarantanna zewnętrzna i wewnętrzna- metody agrotechniczne biologiczne, hodowlane, mechaniczne, fizyczne, chemiczne.Kwarantanna zewnętrzna- zapobiega przedostawaniu się chorób czy szkodniów z za granicy.Wewnętrzna- rozprzestrzenianiu się chorób czy szkodników z okręgów przez nie opanowanych do innych, w których jeszcze nie występują.Metody agrotechniczne polegają na: - właściwej uprawie roli - odpowiednim zmianowaniu i nawożeniu- dokładnym czyszczeniu materiału siewnego oraz stosowaniu zdrowych rozsad i sadzeniaków - przestrzeganiu odpowiednich terminów siewów i sadzenia - stosowaniu prawidłowych odstępów między roślinami i właściwej głębokości siewu - niszczeniu i usuwaniu resztek pożniwnych Metody biologiczne polegają na ochronie, rozmrażaniu i wykorzystaniu do zwalczania chorób czy szkodników ich naturalnych wrogów, jakim są grzyby i bakterie chorobotwórcze, owady drapiężne i pasożytnicze oraz zwięrzęta owadożerne.Metody hodowlane polegają na wyhodowaniu odmian roślin odpornych na choroby lub nie zaatakowanych przez szkodniki.Metody mechaniczne polegają na ręcznym lub mechanicznym zbiorze szkodników, np. otrząsanie stonki obrotowymi szczotkami, otrząsanie słodyszka rzepakowego specjalnymi ramami. Nie mogą być stosowane na dużych obszarach.Metody fizyczne polegają na niszczeniu szkodników i chorób za pomocą podwyższonej temperatury, promieni ultrafioletowych lub prądu elektrycznego. Metody chemiczne polegają na stosowaniu środków chemicznych działających ujemnie na czynniki chorobotwórcze czy szkodniki, a nie szkodzących roslinom uprawnym. Chemiczne środki ochrony roślin dzielimy na:- zoocydy- do odstraszania lub zwalczania owadów, roztoczy, nicieni, gryzoni, ślimaków - fungicydy- grzybobójcze - herbicydy- chwastobójcze. Proszki składają się z substancji aktywnej i nośnika, muszą być drobno zmielone, nie zbrylone i suche. Rozpyla się je za pomoca opylaczy. Ciecze w postaci roztworów, emulsji, roztworow koloidalnych ciał stałych w wodzie lub mieszanin drobnosproszkowanych nierozpuszczalnych ciał stałych z wodą. Rozpyla się opryskiwaczami. Gazy otrzymuje się z cieczy łatwo parujących. Powstająprzy podgrzewaniu lub spalaniu pewnych substancji lub w efekcie reakcji chemicznej dwóch substancji związanych ze sobą. Urządzenia do gazowania to fimugatory. Aerozole to drobnocząsteczkowe zawiesiny cieczy, nejczęściej oleistych w powietrzu. Urządzenia do wytwarzania aerozoli to wytwornica aerozoli. Stosowane głównie w pomieszczeniach zamkniętych.
Podział opryskiwaczy: - budowę i rodzaj napędu: *do 1 l- napęd ręczny * biodrowe- do 10l- napęd ręczny* plecakowe- do 20l- napęd reczny lub silnikowy * wózkowe/taczkowe- do 100l- napęd ręczny, silnik elektryczny lub spalinowy * konne- napęd od kół podporowych lub silnika *ciągnikowe- 200-1000l- WOM- zawieszane, zaczepiane, nadbudowywane * tunelowe- sadownictwo- do 1000l- 3 pkt układ zawieszenia, mniejsze zużycie cieczy nawet do 50% * samojezdne- ponad 10 000l * nadbudowane- na statki powietrzn.- sposób wytwarzania kropli (rozbicia strugi cieczy) * ciśnieniowe (energia potencjalna cisnienia cieczy, musi być pompa która podaje ciecz pod ciśnieniem)* ciśnieniowe z dodatkowym pędem powietrza- 30 m/s (większy zasięg, większe rozproszenie)- stosowane w sadownictwie, nieraz polowe * pneumatyczne- 50 m/s (strumień powietrza, małe opryskiwacze, zazwyczaj plecakowe) Siły wewnętrzne oddziaływujące na strumień cieczy: - napięcie powierzchniowe- które przeciwstawia się rozerwaniu strumieniu i stara się nadać mu najmniejszą możliwą powierzchnię - siły lepkości- które przeciwstawiają się odkształceniom postaciowym cieczy - siły spójności- przeciwstawiają się rozerwaniu strumienia wskutek różnicy prędkości w poszczególnych punktach.Rozpylacze pneumatyczneRozbicie cieczy na krople następujące w efekcie uderzenia strumienia powietrza lub innego gazu w cienką warstwę cieczy dostarczonej do rozpylacza. Wymagają stosowania wentylatora o dużym wydatku i prędkości powietrza powyżej 50 m/s. Minimalna średnica kropli 5μm.Superatomizacja- rozbicie cieczy na krople o średniach poniżej 50μm. Takie rozbicie uzyskuje się przy pomocy strumienia powietrza wewnątrz rozpylacza wirowego. Obieg cieczyCiecz ze zbiornika podawana jest przez filtr do pompy i stąd poprzez powietrznik do rozdzielacza strumienia cieczy. Osadzony na nim zawór regulacyjny przepuszcza nadmiar cieczy, regulujc ciśnienie robocze. Cisnienie mierzone jest manometrem wyposażonym w zawór dławiący. W korusie rozdzielacza znajdują się też zawory sterujące przepływem cieczy do belek roboczych, zawór do uruchamiania ejektora napełniającego zbiornik oraz zawór mieszadła hydraulicznego. Przewód mieszadła zaopatrzony jest w iniektor zasysający powietrze, które poprawia mieszanie cieczy w zbiorniku. Z rozdzielacza poprzez filtry szeregowe ciecz podawana jest do rozpylaczy, skąd po rozpyleniu opuszcza układ. Budowa opryskiwacza:
- zbiornik - filtr ssący pompy - tloki pompy - mimośród pompy - powietrznik - rozdzielacz - zawór regulacyjny - manometr- zawory sterujące przepływem cieczy do belek roboczych - zawór sterujący iniektora napełniania zbiornika - przewód mieszadła - iniektor powietrzny. Rodzaje mieszadeł: - mechaniczne płytkowe z napędem ręcznym - mechaniczne śrubowe o napędzie silnikowym - hydrauliczne wielodyszowe
- hedrauliczne jednodyskowe - hydrauliczne w układzie dysz przeciwstawnych - pneumatyczne. Zasada działania ejektora: ciecz ze zbiornika podawana pod cisnieniem do pompy wężem zasilającym, wydostaje się otworem wytryskowym do dyfuzora, gdzie zasysa wodę ze zbiornika zewnętrznego i rurą tłoczną tłoczy do zbiornika opryskiwacza. Rozpylacze Rozpylacze słuzą do rozbicia cieczy na krople o ządanej średnicy. Umocowane są na lancach sadowniczych, ramach sadowniczych, belkach polowych. - Lance służą do drzew i krzewów. Rurki zakończone rozpylaczami, wyposażone w filtry i zawory odcinające dopływ cieczy do lancy.- Ramy sadownicze do krzewów i niskopiennych drzew rosnących w rzędach. Rury ustawione sa pod kątem w stosunku do siebie lub też łukowato wygięte. - Belki polowe do roślin uprawianych na polach Polowe rozpylają ciecz przy cisnieniach 300-500 kPa. Strumień cieczy do 2m, kształt stożka lub trójkąta. Wysokość umieszczenia rozpylaczy od wierzchołków roślin regulowana jest mechanicznie lub hydraulicznie, może wynosić 46-60cm. Rozmieszczone są one na belkach co 50 cm. Szerokośc robocza belek polowych wynosi 6-24m. Rozpylacze sadownicze działają przy wysokich ciśnieniach 2-3 Mpa, słuzą do opryskiwania drzew (PSP) na odległoś do 10m
Rozpylacze szczeliniowe- odmiana rozpylaczy otwartych, płytki czołowe na wewnętrznej stronie mają nacięte rowki prostopadłe do siebie i otwór wylotowy w środku. Ciecz płynie rowkami dwoma przeciwnie skierowanymi strumieniami, które w otworze płytki zderzają się ulegając rozbiciu i w postaci kropli wypływają na zewnątrz. Boczne ściany otworu nadają wypływajcemu w postaci kropli strumieniowi cieczy kształt spłazczonego stożka o przekroju eliptycznym.
Rozpylacze uderzeniowe- wyposażone w płytkę lub czopek, rozpylają ciecz wskutek uderzenia jej o płaszczyznę prostopadłą do wylotu cieczy. Odległośc płytki lub czopka od otworu nie przekracza 1mm. W efekcie uderzenia uzyskuje się krople o prawie jednakowej wielkości oraz szerokości strumień w kształcie wachlarza
Rozpylacze z wkładką wirową- rozpylają ciecz pod cisnieniem 1-2,5 Mpa. Spiralne kanały wkladki wirowej lub wichrowatych otworów w płytce wirowej. Kanaliki powodują zawirowanie strumienia cieczy, który z dużą prędkościa wypływa przez otwor wylotowy
Rozpylacze z komorą wirową powodują zawirowanie cieczy po doprowadzeniu jej po linii stycznej do obwodu komory. Krzywizna ściany komory wirowej zmusza ciecz do zmiany kierunku przepływu, a w skutek wprawienia cieczy w ruch wirowy i działania siły odśrodkowej krople wypływają z otworu w postaci stozkowego strumienia. Dają dobre i równomierne rozpylenie przy niskich ciśnieniach do 300 kPa
Rozpylacze typu Tee Jet - ciecz wypływa w postaci: - trojkąta równomiernego lub spłaszczonego stożka- regularnego stożka pełnego lub pustego. Rozpylacze typu Poli Jet- ciecz wypływa w postaci wachlarza .Opryskiwacz biodrowy- zbiornik- kilka l - pokrywa - wkręcona do pokrywy pompa powietrzna sucha - może być manometr - zawór bezpieczeństwa - przewód - lanca sadownicza (teleskopowa) - rozpylacz wirowy z komora wirową Plecakowy:- rama - zbiornik- zbiornik na paliwo - silnik napędzający wentylator - zawór odcinający - głowica obrotowa (regulacja wydatku kropli) Ciągnikowy:- ciśnieniowy - zawieszany - 400l - 12 m zasięgu - belka polowa - rama - zbior (szczelna pokrywa, czytnik poziomu cieczy, zawór od oprózniania, mieszadło, sito wlewowe. Rozpylacze: - wirowe: * z komora wirową * z wkładką wirową* z płytką wirową - hedraulic-powietrz (inzektorowe) - uderzeni * z płytką uderzeniową * z czopkiem uderzeniowy * szczelinowy