NAZWA CHOROBY	ETIOLOGIA	MORFOLOGIA WYKWITÓW	LOKALIZACJA WYKWITÓW	SAMOPOCZUCIE PACJENTA	MOŻLIWE POWIKŁANIA	RODZAJE CHOROBY
CHOROBY ODZWIERZĘCE
Wszawica głowowa	Wesz głowowa. Samica składa jaja, które dojrzewają w okresie 2-3 tygodni. Przytwierdzają jaja tzw. gnidy do włosów. Przenosi się przez kontakt z zakażonymi nakryciami głowy (dzieci)	W wyniku zadrapań powstają powierzchnie sączące i pokryte strupami.	Okolica potyliczna i skroniowa	Świąd wywołany ukłuciem wszy.	Wtórne zakażenia i zliszajowacenie, czasem powiększenie węzłów chłonnych.	Brak
Wszawica odzieżowa	Wesz odzieżowa - większa niż wesz głowowa, szybsze rozmnażanie i krótszy okres przeżycia, przyczepia się wyłącznie do ubrań	W miejscu ukłucia skóry wytwarza się grudka obrzękowa, dalszy etap w wyniku drapania: linijne przeczosy, drobne nadżerki i strupy, nie raz bardzo drobne, odbarwione blizny. Długo trwająca: brunatne przebarwienia skóry	Blizny na grzbiecie i karku.	Świąd	Może przenosić dur plamisty i riketsjozy. Brunatne przebarwienia skóry i wtórne zakażenia ropne	Brak
Wszawica łonowa	Wesz łonowa, różni się od innych mniejszymi rozmiarami. Zakażenie następuje w czasie kontaktu płciowego lub za pomocą przedmiotów (zwykle występuje u osób dorosłych)	W części przypadków stwierdza się Plamy Błękitne, o zabarwieniu sino fiołkowym lub szarawym (powstają w wyniku hemolizy krwinek)	Przytwierdzanie się pasożyta tuż przy skórze. Okolica łonowa, zajęte mogą być inne okolice krocza, uda, brzucha, dołów pachowych, pachwin, a nawet brwi i rzęsy	Świąd	Brak	Brak
Świerzb	Wywołana przez rodzaj roztoczy - świerzbowiec ludzki. Zapłodniona samiczka przenika do naskórka i żłobi w warstwie rogowej norę. Składa dziennie 2-3 jaja i ginie po kilku tygodniach. Z jaj wykluwają się kolejne świerzbowce. Zakażenie odbywa się drogą bezpośredniego kontaktu, rzadziej za pośrednictwem przedmiotów, pościeli (wrzesień, sierpień - ruch turystyczny, nie zmieniana pościel w hotelach, szkoły, przedszkola, obozy karne, wojsko).	Nory świerzbowcowi, wyniku drapania: przeczosy	Boczne powierzchnie palców rąk, podeszwy, nadgarstki, zgięcia i fałdy skórne, tułów, brzuch, pośladki	Świad nasilający się w porze nocnej.	Wtórne zakażenia bakteryjne, guzkowe zapalenie skóry po świerzbie, zliszajowacenie.	Świerzb norweski - hiperkeratoza, szaro - beżowe łuski. Rozwija się w Skandynawii Świerzb azjatycki - Indie - trudno reaguje na środki przeciwświerzbowe.
WIRUSOWE CHOROBY SKÓRY
Opryszczka zwykła	Wirus herpex Simple, infekcja występuje w postaci utajonej przez całe życie w obrębie zwojów nerwowych, a objawy są prowokowane chorobami gorączkowymi i zakaźnymi, mogą też towarzyszyć przegrzaniu lub oziębieniu ciała.	Pierwotne wykwity mają postać zmian drobnopęcherzykowych, usadowione na podstawie rumieniowej, wykazują tendencję do grupowania się. Początkowo są one wypełnione treścią surowiczą, następnie ropną i pokrywają się w ciągu kilku dni strupami, tworzą się także drobne nadżerki	Granica błon śluzowych i skóry	lekkie pieczenie lub niewielka bolesność, mogą poprzedzać wystąpienie opryszczki.	Nawroty, zajęcie rogówki - upośledzenie wzroku.	HSV1 - zmiany na błonach śluzowych jamy ustnej, wargach, twarzy, tułowiu, kończynach, znacznie rzadziej na narządach płciowych HSV2 - zmiany w obrębie narządów płciowych i pośladkach, ma znaczenie w rozwoju nowotworów narządów płciowych związanych z zakażeniem wirusem brodawczaka.
Półpasiec	Ten sam wirus, który wywołuje ospę wietrzną, występuje u osób, które przebyły ospę wietrzną. Wirus wykazuje powinowactwo do układu nerwowego	Wykwit pierwotny - surowiczy pęcherzyk o trwałej pokrywie. Pęcherze są rozsiane lub zgrupowane w obrębie zajętego segmentu, pomiędzy nimi mogą istnieć fragmenty skóry zdrowej.	Górna część twarzy, oczodół, tułów - głównie klatka piersiowa, układ jednostronny	Nerwobóle utrzymujące się przez cały okres choroby.	W przypadku zajęcia oczodołu - możliwość przejścia zakażenia na rogówkę i powstanie powikłań ocznych. Nawroty oraz zmiany rozsiane powinny skłaniać do dokładnego przebadania w kierunku złośliwych chłoniaków innych chorób nowotworowych oraz schorzeń przebiegających z defektami immunologicznymi. porażenie nerwów okoruchowych, częściowa utrata słuchu, porażenie nerwu twarzowego lub trójdzielnego, przewlekłe bóle neuralgiczne.	Zgorzelinowa - cechująca się tym, że zmiany ulegają rozpadowi z pozostawieniem zgorzelinowych owrzodzeń, a przebieg jest zazwyczaj ciężki; krwotoczna - w przypadkach o ciężkim przebiegu; oczna - ze zmianami prowadzącymi niekiedy do zniszczenia gałki ocznej; uogólniona lub rozsiana - w której rozsiane zmiany pęcherzykowe typu ospy wietrznej występują poza ogniskiem pierwotnym; najczęściej towarzyszy chłoniakom i przerzutowym rakom.
Brodawki zwykłe	Zazwyczaj HPV 2, Okres wylęgania wynosi od kilku tygodni do kilku miesięcy. Mogą się utrzymywać do wielu lat.	Wykwitem pierwotnym jest grudka barwy szarobrunatnej lub zbliżonej do koloru skóry, o wyniosłej, szorstkiej powierzchni, usadowiona w skórze nie zmienionej. Brodawki mogą być pojedyncze, ale najczęściej są mnogie; niekiedy wykazują skłonność do grupowania się i zlewania. Nowe wykwity powstają w otoczeniu zmiany macierzystej lub w miejscach odległych w wyniku samoprzeszczepiania się wirusa. Brodawki mogą ustępować samoistnie, co jest częstsze w przypadku usunięcia jednej lub kilku z nich	rozmaite: najczęściej palce rąk, wały paznokciowe, niekiedy pod płytką paznokciową	Brodawki około paznokciowe mogą być bolesne	Jeśli drażnimy brodawkę może powstać odczyn zapalny	brak
Brodawki stóp	HPV 1, duża zakaźność, zakażenie nie jest związane z obniżeniem odporności, częste u dzieci i młodzieży np. na basenach.	pojedyncze lub nieliczne, wnikają głęboko do skóry, wywołują odczyn zapalny, rosną wszerz i w głąb skóry. Wartwa brodawkowa - na powierzchni skóry właściwej niszczy unaczynienie, krew widoczna na zewnątrz - na powierzchni brodawki widoczne są skrzepiki krwi.	Podeszwa stóp	Ból	Brak	Brodawki mozaikowe - skupiska płaskich brodawek, przypominają modzele i pokrywają dużą powierzchnię, ale nie są tak twarde jak modzele.
Brodawki płaskie (młodocianych)	HPV 3, mogą samoistnie ustępować.	Grudki są gładkie, o nieco błyszczącej powierzchni lub nieznacznie chropowate, na ogół tylko nieco wyniosłe ponad powierzchnię skóry, brunatnawe lub niewiele różniące się barwą od otoczenia; są zazwyczaj liczne i rozsiane	grzbiety rąk oraz dolne części twarzy i czoło, ale mogą występować również w innych okolicach. Często układają się linijnie w miejscu zadrapania (	Brak	Brak	Brak
Brodawki płciowe	Kłykciny kończyste najczęściej przenoszone są drogą płciową i wywołane przez wirusy HPV 6 i HPV 11, Czynnikami sprzyjającymi są: maceracja błon śluzowych i drażnienie, np. wydzielina z pochwy lub cewki moczowej, a także ciąża oraz obniżenie odporności, okres trwania jest rozmaity, a zmiany mogą ustępować samoistnie zwłaszcza po porodzie.	Wykwity mają charakter przyrosłych, zaróżowiałych brodawek, które zlewając się tworzą kalafiorowate, zwężone u podstawy twory, ich powierzchnia jest wilgotna i wydziela przykry zapach.	Okolice narządów płciowych oraz odbytu	Brak	Mogą ulec nowotworzeniu, komplikacje w obrębie napletka u mężczyzn, u kobiet zakażenie szyjki macicy	Brak
Mięczak zakaźny	Popularna u dzieci i ludzi młodych. Wywołuje go wirus z grupy ospy	Wykwitem pierwotnym jest guzek kształtu kopulastego lub okrągłego, barwy woskowobiałej, z pępkowatym wgłębieniem w części środkowej. Po nakłuciu guzka i naciśnięciu wydobywa się z niego charakterystyczna treść barwy masy perłowej. Wykwity są na ogół liczne, mogą być jednak pojedyncze i wtedy są zwykle większe.	Wzgórek łonowy i okolice płciowe, skóra rąk i twarzy	Świąd	Brak	Brak
CHOROBY ALERGICZNE
Atopowe zapalenie skóry	Pochodzenie rodzinne, związane z przeciwciałami typu IgE. Uczulenie na subst. Wziewne i pokarmowe. Może samoistnie wygasać. Może nastąpić powiększenie węzłów chłonnych.	Wyprysk z lichenizacją, naskórek jest zgrubiały, długotrwałe zmiany - wygląd starczy. Wyprysk niemowlęcy - objawy wysiękowe i nawarstwione strupy. U dzieci - rozsiane lub zlewne grudki wysiękowe. Hiperkeratotyczne złuszczanie skóry dłoni i stóp, wysychanie warg.	Błony śluzowe nosa, spojówki, oskrzela, skóra, zgięcia łokciowe i kolanowe, twarz i szyja	świąd	Przewlekłość i nawroty.	3 fazy choroby: - niemowlęca - do 2 roku życia - dziecięca - do lat 12 - młodzieżowa i osób dorosłych.
Egzema (wyprysk z podrażenienia)	Kontakt z alergenem np. chrom, nikiel, kobalt, guma, barwniki, tworzywa sztuczne, kosmetyki	Pierwotnym wykwitem jest grudka wysiękowa i pęcherzyk. Wyprysk kontaktowy może być ostry lub podostry, w zależności od nasilenia zmian zapalnych, występowania pęcherzyków i grudek wysiękowych. W wyprysku przewlekłym dołączają się objawy lichenizacji. Ogniska są niewyraźnie odgraniczone od otoczenia, zwykle towarzyszy im świąd, ustępują bez pozostawienia śladu. W niektórych okolicach w ostrym wyprysku przeważają objawy obrzękowe i zapalne, zwłaszcza w okolicy oczodołów i narządów płciowych.	Rozmaita - owłosiona skóra głowy, czoło, powieki, twarz, uszy, usta, nos, szyja, okolice pachowe, tułów, ręce, narządy płciowe, uda i podudzia, stopy.	Świąd	Częste nawroty
POKRZYWKA	Uwalnianie się histaminy, zwykle jest niealergiczna. W pokrzywce alergicznej jest to odczyn immunologiczny typu I. Alergenami są antygeny wziewne, pokarmowe, lekowe i inne.	Wykwit pierwotny - bąbel pokrzywkowy (o wyraźnym zarysie i płaskiej powierzchni, rozmaitych rozmiarów), cechujący się obrzękiem, zabarwieniem różowym lub porcelanowobiałym, szybko powstający i ustępujący po kilku-kilkunastu godzinach bez pozostawienia śladu.	Rozmaite, towarzyszy czasem temu obrzęk błon śluzowych jamy ustnej i dróg oddechowych, co może być groźne dla życia.	Świąd.	Nawroty, Wstrząs anafilaktyczny - Rodzaj nasilonej reakcji alergicznej, która rozpoczyna się gwałtownie i może stanowić potencjalne zagrożenie dla życia. Jej przyczyną jest wzmożona odpowiedź immunologiczna na substancję wyzwalającą (alergen), np. pożywienie, lek lub jad owadów. Reakcja anafilaktyczna obejmuje cały organizm. Dochodzi do niej w ciągu kilku minut od kontaktu z alergenem, choć może ona także pojawić się po upływie kilku godzin. U podłoża wstrząsu anafilaktycznego leży mechanizm szybkiego uwalniania się histaminy na skutek kontaktu z alergenem. Odpowiada ona za nadmierne pobudzenie całego organizmu lub poszczególnych jego narządów - skóry, płuc, przewodu pokarmowego i układu krążenia. Zwykle gdy wystąpi wstrząs anafilaktyczny podaje się do krwi adrenalinę.	- pokrzywka ostra - leki, pokarmy, alergeny wziewne, okres trwania nie przekracza 4 tygodni. Przy pokarmach - nudności, bóle brzucha, biegunki - pokrzywka przewlekła - mechanizm niealergiczny, dotyczy dorosłych - pokrzywka wywołana mechanicznie - pokrzywka kontaktowa - pokrzywka fizykalna(np. z zimna) - pokrzywka cholinergiczna - nadwrażliwość na acetylocholinę. Bąble są drobne, powierzchowne, otoczone czerwoną obwódką, górna część tułowia, swędzą. Występują w wyniku pocenia się.
RUMIENIE
Rumień wielopostaciowy uogólniony	Czynniki zakaźne: wirusowe (opryszczka), myco plazma, paciorkowce Leki: sulfonamidy (biseptol, bactrium), penicyliny, barbiturany, fenytoina i jej pochodne (padaczka), kwas acetylosalicylowy, Immunologia Mechanizm etiologii nie jest do końca poznany.	Różne nasilenie i zabarwienie, rumień odgraniczony jest od skóry zdrowej, wykwity pokrzywkowe lub grudki obrzękowe, wykwity się łączą w ogniska o różnych kształtach, w centralnej części grudki lubi gromadzić się płyn przesiękowy i tworzy się wklęsły pęcherzyk, pęcherzyk może z czasem zmienić się w wypukły.	Powierzchnia nadgarstków i stóp	Czasem stany podgorączkowe, bóle mięśniowe, senność	Owalne, nietrwałe przebarwienia
Rumień wielopostaciowy Zespół Stevens - Johnson	Taka sama jak w przypadku odmiany uogólnionej, ale dotycząca młodych osób, czasem 10-13 lat i nastolatków	Takie same jak w postaci uogólnionej, treść pęcherzyka jest krwista, bolesne nadżerki, owrzodzenia pokryte krwistym strupem	Błony śluzowe oczu, górnych dróg oddechowych, przewodu pokarmowego, narządów moczowo-płciowych, jamy ustnej, przełyku, cewki moczowej	Ciężki przebieg z gorączka, bólami mięśniowymi, sennością	Utrudnienia w transporcie płynów, oczy - zmniejszenie pole widzenia, zaburzony wzrost rzęs, brzeg powieki może ulec trwałej deformacji, zespół suchego oka, niewydolność nerek, zwężenie cewki moczowej, obecność krwi w kale, nadżerki, owrzodzenia w jelitach
Toksyczna nekroliza naskórka	Etiologia j.w. + zw. Chem.	Zmiany podobne do Stevens-Johnsona, dotyczy osób dorosłych, rozległe pęcherze o płaskiej pokrywie, spełzające, odkrywające żywy naskórek, zdarcie naskórka to objaw Nikolskiego.	Błony śluzowe, ale też naskórek	Bardzo pogorszone, pacjent jest niezdolny do samodzielnej egzystencji	Wtórne zakażenia bakteryjne, utrata płynów ustrojowych, utrata owłosienia, liza paznokci, niewydolność nerek
Rumień guzowaty	Leki: sulfonamidy, dosutne śr. Antykoncepcyjne, Zakażenia: paciorkowce, bakteria jelitowa - yersinia Ta choroba może wyprzedzać wystąpienie sarkoidozy płucnej.	Wykwit są guzowate i twarde, drobne odgraniczone od skóry zdrowej, bolesne na dotyk, nigdy nie ulegają owrzodzeniom	Podudzia, tułów, kończyny górne	Może gorączkować, uczucie ciężkości kończyn, objawy grypowe, mogą towarzyszyć kolagenozom, tkanka łączna (reumatyzm, toczeń)	Nawroty, przebarwienia na skórze.
Rumień trwały	Sulfonamidy, barbiturany, kwas acetylosalicylowy, tetracyklina	Zmiany różnego kształtu, jeśli powstanie w delikatnych miejscach może dojść do martwicy, ognisko nekrozy - wrażliwa tkanka	Różna, powstarza się w tym samym miejscu po ponownym zażyciu leków	Brak dolegliwości	Ustępuje wolno i zostawia przebarwienia.

---