4.Charakterystyka rodzajów ćwiczeń ortograficznych (przepisywanie, pisanie z pamięci, pisanie ze słuchu). (ćw 3 z 10.03.2009)
Rodzaje ćwiczeń ortograficznych:
Przepisywanie- najprostsza forma ćwiczeń w pisaniu. Polega na na odtwarzaniu tekstu podanego jako wzór. Ma na celu połączenie czynności ruchowej z pamięcią wzrokową. Uczeń zapamiętuje obraz graficzny wyrazu jako całość a następnie reprodukuje go w poprawnej postaci.
Pisanie z pamięci- to pośrednie forma między przepisywaniem i pisaniem ze słuchu. Polega na zapamiętywaniu obrazu graficznego pojedynczego wyrazu lub zdania, które powstają w trakcie pisania z pamięci (wzrokowe, słuchowe i ruchowe) rozwijają spostrzegawczość, uwagę, oraz świadomość ortograficzną.
Pisanie ze słuchu- czyli dyktando- to ćwiczenie, które ma na celu usłyszenie słowa mówionego przez nauczyciela, następnie rozłożenie go na dźwięki i przyporządkowaniu odpowiednich znaków graficznych, a następnie zapisanie go. W procesie nauczania ortografii występują następujące rodzaje dyktand:
- dyktando wprowadzające- może zawierać tylko jeden rodzaj trudności ortograficznych; pisownia pozostałych wyrazów powinna być przez uczniów opanowana
-dyktando utrwalające- czyli wdrażające, służy do utrwalenia materiału ortograficznego, uprzednio wprowadzonego; może obejmować jedną lub kilka reguł ortograficznych
- dyktando sprawdzające- może obejmować tylko ten materiał ortograficzny, który został uprzednio opracowany drogą równorzędnych ćwiczeń
Klasa I - około 4 zdania lub pojedyncze zdania
Klasa II - około 7 zdań
Klasa III - ponad 10 zdań
5.Proszę przedstawić założenia i tok postępowania przy pisaniu ze słuchu. (Internet i trochę też ćw.3)
Pisanie ze słuchu polega na pisaniu pod dyktando. Jest to ćwiczenie kształcące. Ma na celu usłyszenie słowa mówionego przez nauczyciela, następnie rozłożenie go na dźwięki i przyporządkowaniu odpowiednich znaków graficznych, a następnie zapisanie go. Napisanie dyktowanych wyrazów i zdań bez możliwości korzystania ze zworu.
Tok postępowania:
należy zacząć od pisania ze słuchu sylab, następnie wyrazów i w końcu zdań
ćwiczenia ze słuchu powinny występować po ćwiczeniach w pisaniu i w pamięci, które przeprowadzamy wcześniej
nie wprowadzać zbyt wcześnie wyrazów, których pisownia nie jest zgodna z brzmieniem
można wprowadzić pisanie selektywne, np. dzieci piszą tylko najprostsze elementy wyrazu, zaznaczając pozostałe np. kreską lub dzieci piszą tylko wyrazy jednosylabowe
Dyktując dzieciom dyktando należy:
zapoznać uczniów z całym tekstem tak, aby pisząc wyrazy i zdania rozumieli sens całości
dyktować wolno, wymawiając wyrazy starannie, ale naturalnie
nieznacznie akcentować sylaby
nie ograniczać się do jednorazowych powtórzeń
6.Proszę przedstawić założenia i tok postępowania przy pisaniu z pamięci. (Internet i trochę też ćw.3)
Pisanie z pamięci kształci pamięć wzrokową, spostrzegawczość, świadomość. Wyrabia nawyk ortograficznego pisania.
Warunkiem skuteczności tej formy ćwiczeń jest wyuczenie dzieci dokładnej obserwacji ortogramu i dokonaniu korekty.
W przygotowaniu dzieci do pisania z pamięci ważną rolę odgrywają następujące czynności:
Wyraźne, zgodne z wymową odczytywanie całego zdania lub tekstu
Analiza gramatyczna i ortograficzna tekstu- podział na zdania
Zwrócenie uwagi na trudne elementy
Ponowne odczytanie tekstu
Podział na cząstki ułatwiający zapamiętanie
Zasłonięcie tekstu z wyjątkiem pierwszej cząstki i jej obserwacja
Zasłonięcie pierwszej cząstki i pisanie jej z pamięci
Odsłonięcie pierwszej cząstki, sprawdzenie zapisu
Dokonanie poprawek
Tak samo postępujemy z dalszymi cząstkami zdania lub tekstu.
Ćwiczenia należy zacząć od pisania z pamięci sylab i wyrazów, zwiększając stopniowo zakres materiału i stosować je równolegle z ćwiczeniami w przepisywaniu jako ćwiczenia utrwalające.