1.Prawo cywilne-zespół norm regulujących stosunki majątkowe pomiędzy osobami fizycznymi i prawnymi na zasadzie autonomii i równorzędności podmiotów.

Cechy prawa cywilnego :
1. Liberalizm - prawo to nie ingeruje w cudzą sferę prawa . Na gruncie prawa cywilnego brak prawnej kompetencji do jednostronnego kształtowania sytuacji prawnej innych podmiotów co występuje na gruncie prawa publicznego.
2. Autonomiczność - oznacza ,że we wzajemnych stosunkach podmiotu prawa cywilnego decydują oni . Jeżeli mają oni jakieś problemy nie mogą się dogadać to wówczas rozstrzyga organ trzeci rozstrzyga sąd na wniosek jednej ze stron.
3. Odszkodowawczość - polega na tym ,że typowym sposobem ochrony interesów , pozycji podmiotów jest odszkodowanie . W przypadku niewykonania umowy , naruszenia własności przysługują stronie dla której to było niekorzystne przysługuje odszkodowanie.
4. Skodyfikowanie - przepisy prawa cywilnego składające się na normy tego prawa znajdują się w akcie prawnym (kodeks cywilny), akt odgrywa szczególna rolę, jego zakres regulacji i technika obejmuje trzon prawa cywilnego.

Systematyka prawa cywilnego

● działy podstawowe

-część ogólna

-prawo rzeczowe

-prawo zobowiązań

-prawo spadkowe

-prawo rodzinne

● działy szczególne

-prawo handlowe

-prawo spółdzielcze

-prawo na dobrach niematerialnych

● dział obok kolejny

-prawo prywatne międzynarodowe

2.Stosunek cywilnoprawny-to więź istniejąca pomiędzy podmiotami prawa cywilnego, polegające na tym, że podmioty te względem siebie mają uprawnienia i obowiązki, a cechą charakterystyczną jest równorzędność podmiotów.

Elementy

+podmiot stosunku-może być tylko ten kto ma zdolność prawną

+przedmiot stosunku-zasadniczo jest określone zachowanie podmiotów, również mogą być obiekty materialne, niematerialne, których to zachowanie dotyczy.

+treść stosunku-składają się uprawnienia i obowiązki podmiotów, uprawnienia wynikające ze stosunku cywilnoprawnego noszą również nazwę praw podmiotowych.

3.Prawo podmiotowe-jest przyznana i zabezpieczona przez normy prawa cywilnego oraz wynikające ze stosunku prawnego możność postępowania w określony sposób.

Normatywne postacie praw podmiotowych

- prawo bezpośrednie

- roszczenia

- prawo kształtujące

Klasyfikacja praw podmiotowych:

♣ bezwzględne-są skuteczne wobec wszystkich.

♣ względne- są to prawa podmiotowe skuteczne tylko wobec niektórych indywidualnie określonych podmiotów

♣ majątkowe-są bezpośrednio uwarunkowane interesem majątkowym uprawnionego

♣ niemajątkowe-nie są w sposób bezpośredni uwarunkowane interesem majątkowym uprawnionego

♣ zbywalne- Jest to prawo, które może przejść z jednego podmiotu na drugi na podstawie czynności prawnej.

♣ niezbywalne- wykluczone jest przejście prawa na inną osobę.

♣ związane-przysługują jedynie podmiotowi określonego innego prawa np.służebność gruntowa

♣ akcesoryjne- nie zawsze są związane z podstawowym prawem, Istnieje dopóki istnieje główne prawo np. Hipoteka

Nabycie praw podmiotowych

→ pierwotne-gdy nabywca uzyskuje prawo nie istniejące wcześniej np. własność nowo wytworzonej rzeczy, bądź nabywa je niezależnie od uprawnień przysługującej innej osobie np.zasiedzenie

→ pochodne-nabywca wywodzi swoje prawo od innej osoby, staje się następcą prawnym tej osoby.Zasada: nemo plus iuris-nikt nie może przenieść więcej praw niż sam posiada.Rodzaje:

≡ sukcesja uniwersalna-nabywca na podstawie jednego aktu uzyskuje ogół praw i obowiązków lub fragment praw i obowiązków poprzednika np. dziedziczenie

≡ sukcesja singularna-gdy przedmiotem przejścia jest jedno prawo podmiotowe-tyle sukcesji singularnych ile praw przechodzi.

Wykonywanie praw podmiotowych-

► podmiot stosunku cywilnoprawnego nie musi osobiście wykonywać tych uprawnień może przez przedstawiciela

► niektóre prawa mogą być wykonywane stale lub jednorazowo

► nie ma obowiązku wykonywania praw podmiotowych wyjątek: prawo do opieki

Przedawnienie

♦ ogranicza możliwość dochodzenia roszczenia nie powodując jego wygaśnięcia, czyli nie jest możliwe przymusowe dochodzenie roszczenia

♦ zobowiązany może uchylić się od jego wykonania

♦ jeżeli zobowiązany roszczenie spełni nie może żądać zwrotu

♦ przedawnieniu ulegają roszczenia majątkowe poza ustawowymi wyjątkami

♦ zarzutu przedawnienia można się zrzec

♦ terminy przedawnienia nie mogą być skracane ani przedłużane przez czynność prawną

♦ sąd nie uwzględnia przedawnienia z urzędu, tylko na zarzut dłużnika

♦ bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne

♦ 10 lat-termin podstawowy, 3 lata-dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, 10 lat-dla roszczeń stwierdzonych prawomocnym orzeczeniem sądu

Prekluzja-

◘ z chwilą upływu terminu zawitego następuje wygaśnięcie prawa podmiotowego

◘ terminy zawite ograniczają w czasie realizację wyraźnie wskazanych w ustawie praw podmiotowych, dotyczą: praw kształtujących, praw podmiotowych bezpośrednich, roszczenia majątkowe

◘ upływ terminu zawitego sąd uwzględnia z urzędu

4.Podmioty stosunków cywilnoprawnych

Osobą fizyczną- każdy człowiek od chwili urodzenia do śmierci. Każdy żyjący człowiek jest podmiotem prawa cywilnego.

Zdolność prawna osoby fizycznej

Przez zdolność prawną należy rozumieć zdolność do występo­wania w charakterze podmiotu (strony) w stosunkach cywilno­prawnych.

Zdolność do czynności prawnych osoby fizycznej

Zdolność do czynności prawnych to zdolność do nabywania praw i zaciągania zobowiązań za pomocą czynności prawnych

Polskie prawo cywilne przewiduje tu trzy możliwe sytuacje, mianowicie osoba fizyczna:

a) ma pełną zdolność do czynności prawnych,

b) ma ograniczoną zdolność do czynności prawnych,

c) nie ma zdolności do czynności prawnych.

Pełną zdolność do czynności prawnych osiąga człowiek z chwilą ukoń­czenia osiemnastu lat.

Ograniczoną zdolność do czynności prawnych mają osoby, które ukoń­czyły trzynaście lat oraz osoby częściowo ubezwłasnowolnione.

Nie mają w ogóle zdolności do czynności prawnych osoby, które nie ukończyły jeszcze trzynastu lat oraz osoby całkowicie ubezwłasnowolnione. Nie mogą one w sposób ważny i prawnie skuteczny zawierać żadnych umów ani dokonywać jednostronnych czynności prawnych; robią to za nich przedstawiciele ustawowi, najczęściej rodzice. Czynność prawna osoby, która nie ma zdolności do czynności prawnych, jest nieważna.

Ubezwłasnowolnienie, ograniczenie osoby fizycznej w możliwości dokonywania czynności prawnych. Kodeks cywilny przewiduje dwa rodzaje ubezwłasnowolnienia:1) ubezwłasnowolnienie całkowite, które może być zastosowane w stosunku do osoby, która ukończyła trzynaście lat i wskutek choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych nie jest w stanie kierować swoim postępowaniem. Dla osoby ubezwłasnowolnionej całkowicie ustanawia się opiekę, chyba że pozostaje ona pod władzą rodzicielską.

ubezwłasnowolnienie częściowe, które może być zastosowane w stosunku do osoby pełnoletniej, której wskutek choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych potrzebna jest pomoc do prowadzenia jej spraw. Dla osoby ubezwłasnowolnionej częściowo ustanawia się kuratelę.

Uznać za zmarłego można jedynie osobę zaginioną, tzn. taką osobę, o której nie wiadomo, czy żyje. Wydanie przez sąd orzeczenia uznającego osobę fizyczną za zmarłą stwarza stan prawny, odmienny od dotychczasowego, podobny do tego, jaki pociąga za sobą śmierć człowieka.

Miejsce zamieszkania-miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu.

Osobą prawną jest wyodrębniona jednostka organizacyjna, która zgodnie z obowiązującymi przepisami może występować jako samodzielny podmiot prawa cywilnego. Jest ona tworem sztucznym, powoływanym przez człowieka. Zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych występują łącznie.

Rodzaje osób prawnych według kodeksu cywilnego

Biorąc pod uwagę wspomniane kryterium do osób prawnych należałoby w obecnym stanie prawnym zaliczyć:

1) Skarb Państwa,

2) spółki kapitałowe,

3) przedsiębiorstwa państwowe,

4) banki,

5) państwowe jednostki organizacyjne,

6) spółdzielnie,

7) fundacje,

8) stowarzyszenia,

9) inne jednostki organizacyjne o zróżnicowanym charakterze.

Siedziba osoby prawnej-siedzibą osoby prawnej jest miejscowość, w której ma siedzibę jej organ zarządzający.

Dobra osobiste - chronione prawem dobra o charakterze niemajątkowym przysługujące każdemu człowiekowi (osobie fizycznej) a także osobom prawnym.

Ochrona dóbr osobistych-dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach.

Środki ochrony dóbr osobistych

► roszczenie o zaniechanie działania

► roszczenie o usunięcie skutków naruszenia dobra osobistego

► roszczenie o zadośćuczynienie pieniężne lub zapłata na cel społeczny

► roszczenie o odszkodowanie

5.Przedmiot stosunków cywilnoprawnych

1- Przedmiotem stosunku cywilnoprawnego jest zachowanie ich uczestników, ew. przedmioty materialne, których to zachowanie dotyczy

2- Przedmioty te mogą być następujące:

a) rzeczy- samoistne materialne części przyrody klasyfikacja:

-rzeczy ruchome-nieruchome

-oznaczone co do tożsamości i co do gatunku

-podzielne i niepodzielne

W obrębie rzeczy istnieją części składowe, przynależności, pożytki rzeczy-naturalne i cywilne

b) energia

c) zorganizowane kompleksy majątkowe

6.Czynność prawna- świadome i zgodne z przepisami prawa zachowanie ludzkie, zmierzające do wywołania skutków prawnych mocą odpowiednich oświadczeń woli składających się na treść czynności prawnej. Jest to stan faktyczny zawierający co najmniej jedno oświadczenie woli.

Oświadczenie woli- przejaw woli ludzkiej zmierzający do wywołania skutku prawnego w postaci powstania, zmiany, ustania stosunku prawnego. Oświadczeniem woli jest każde zachowanie człowieka wyrażające jego wolę w sposób dostateczny. Może być złożone nie tylko na piśmie, ale także ustnie, jak również wyrażone przez gest.

Chwila złożenia oświadczenia woli-

1. oświadczenie woli nie adresowane- takie które nie są składane innej osobie, chwilą złożenia jest uzewnętrznienie woli w wymagany przez przepisy sposób.

2. oświadczenie woli adresowane- ustawodawca przyjmuje teorię doręcznia, to moment dotarcia tego oświadczenia do adresata, aby mógł on zapoznać się z jego treścią.

Sposób złożenia oświadczenia woli

○ wyraźny-to takie, które bezpośrednio zmierzają do dokonania czynności prawnej

○ dorozumiany- to takie, które bezpośrednio zmierza do innego celu niż dokonanie czynności lecz z których w sposób dostateczny wynika zamiar dokonania tej czynności

○ domniemany- chodzi o sytuację, w których brak jakiegokolwiek oświadczenia woli, ale ustawodawca ze stanem łączy skutki prawne tak jak gdyby oświadczenie woli zostało złożone.

Rodzaje czynności prawnych

● JEDNOSTRONNE - takie czynności które dochodzą do skutku poprzez oświadczenie woli tylko 1 ze stron np. testament

● DWUSTRONNE - czynność prawna składająca się z oświadczeń woli które są zgodne co do treści kreowanego stosunku prawnego w ten sposób zachodzi do zawarcia umowy np. kupno - sprzedaż

● ODPŁATNE czynności prawne dwustronnie zobowiązujące w których oświadczenie jednej strony ma nastąpić za odpłatą drugiej stront

● NIEODPŁATNE - przeciwnie analogiczne

● ZOBOWIĄZUJĄCE - czynności których skutkiem jest powstanie zobowiązania do spełnienia określonego świadczenia np. umowa najmu, przewozu

● ROZPORZĄDZAJĄCE - czynności których celem i bezpośrednim skutkiem jest przeniesienie, ograniczenie, obciążenie lub zniesienie prawa przysługującego podmiotowi dokonującemu czynności prawnych np. zwolnienie z długu, zbycie spadku

● KONSENSUALNE- czynności dochodzące do skutku już przez samo złożenie oświadczenia woli

● REALNE - potrzebna jest obok oświadczenia woli, spełnienie pewnych dodatkowych elementów, tj. wręczenie rzeczy kontrahentowi, wpis do księgi wieczystej np. zadatek, użyczenie

● MIĘDZY ŻYJĄCYMI - wywołują skutki między żyjącymi osobami fizycznymi oraz istniejącymi osobami prawnymi

● NA WYPADEK ŚMIERCI - te wywołują skutki w chwili śmierci osoby ich dokonującej np. testament

● PRZYCZYNOWE (kazualne) i ODERWANE (abstrakcyjne) - osoba dokonująca czynności prawnej ma za prawidło jakieś przyczyny. Ta przyczyna jest podstawą prawną czynności i może w różny sposób wpływać na ważność i skuteczność czynności prawnych, gdy czynność prawna jest uzależniona od istnienia i prawidłowości przyczyny, mamy do czynienia z czynnościami kazualnymi. W przeciwnym wypadku wchodzą w grę czynności oderwane np. weksel

Sposoby zawierania umów

Umowa jest to zgodne oświadczenie woli dwóch lub więcej stron, stanowi samodzielną integralną całość, która kształtuje określony w jej treści stosunek cywilnoprawny.

OFERTA

▼ ofertą jest złożenie drugiej stronie oświadczenia woli zawarcia umowy

▼ z chwilą przyjęcia oferty następuje zawarcie umowy o treści określonej w ofercie

NEGOCJACJE

■ Jeżeli strony prowadzą negocjacje w celu zawarcia oznaczonej umowy, umowa zostaje zawarta, gdy strony dojdą do porozumienia co do wszystkich jej postanowień, które były przedmiotem negocjacji.

PRZETARG

Przetarg jest pewna określoną procedurą na którą składają się pewne etapy:

1. Ogłoszenie o przetargu.

2. Zgłaszanie propozycji zawarcia umowy.

3. Zawarcie umowy.

● ogłoszenie przetargu powinno obejmować co najmniej czas, miejsce, przedmiot oraz warunki przetargu.

● wyróżnia się według Kodeksu cywilnego dwa rodzaje przetargu: ustny i pisemny,

AUKCJA

▼ jest zorganizowaną formą sprzedaży, będącą formą przetargu prowadzonego na żywo. ▼zazwyczaj aukcje przeprowadza się wtedy, gdy istnieje wielu potencjalnych nabywców na jeden towar.

▼ punktem wyjścia jest zwykle cena minimalna, od której zaczyna się licytacja

▼zakupu dokonuje podmiot, który w ramach licytacji zaproponuje najwyższą cenę.

▼ umowa między pośrednikiem i sprzedającym zawiera zwykle punkt zakazujący sprzedającemu wycofanie się z transakcji niezależnie od wylicytowanej ceny

Treść czynności prawnej. Na całkowitą treść czynności prawnej składa się przede wszystkim treść oświadczenia woli, złożonego przez jedną czy więcej stron stosunku prawnego

Swoboda w kształtowaniu treści czynności prawnych

1-sprzeczność z ustawą

2-sprzeczność z zasadami współżycia społecznego

3-nie można wprowadzać postanowień, które mają na celu obejście ustawy(dotyczą wszystkich umów). Czynność, której postanowienia przekraczają te granice jest nieważna w całości lub (jeśli ustawa tak przewiduje-dotyczy to tylko umów) w części.

Elementy czynności prawnych:

1) Essentiali negoti przedmiotowo istotne

• minimum treści konieczne do zaliczenia czynności prawnej

do określonego typu

• bez niego nie ma ważnej czynności prawnej

• warunek niezbędny i wystarczający do zaistnienia czynn. pr.

• np. umowa kupna-sprzedaży (wymóg porozumienia się stron

co do przedmiotu sprzedaży i ceny

2) Naturalia negoti

• dodatki niekonieczne ale naturalnie mieszczące się w danym

typie czynności

• ich umieszczenie w czynności prawnej nie jest wymagane przez

prawo, zależy wyłącznie od woli stron

• np. odpowiedzialność sprzedawcy za wady towaru

3) Accidentalia negotii przedmiotowo nie istotne

• z woli stron zostają podniesione do rangi postanowień obowiązkowych

1. czynności uregulowane samodzielnie mogą być dołączone do różnych czynności prawnych np. warunek, termin, zadatek

2. czynności możliwe tylko w ramach określonych czynności prawnych. Ustawodawca decyduje przy których np. polecenie przy testamencie

WARUNEK

■ uzależnia skutki od zdarzenia przyszłego niepewnego ( ustawodawca określa do którego może mieć zastosowanie )

■ rodzaje:

= zawieszający- uzależnia powstanie skutku prawnego od ziszczenia się warunku

= rozwiązujący- uzależnia ustanie skutku prawnego od ziszczenia się warunku

■ warunku i terminu nie można zastrzec przy:

-przeniesieniu własności nieruchomości

-ustanowieniu spadkobiercy

-zawarciu małżeństwa

-uznaniu dziecka

■ warunek niemożliwy, jak również warunek przeciwny ustawie lub zasadom współżycia społecznego pociąga za sobą nieważność czynności prawnych, gdy jest zawieszający

TERMIN

■ to zastrzeżenie, które uzależnia skutki od zdarzenia przyszłego pewnego:

- konkretna data

- faktem o którym na pewno wiadomo, że nastąpi

■ rodzaje:

=początkowy-z jego nadejściem skutek czynności ma nastąpić

=końcowy-z jego nadejściem skutek czynności na ustać

■ termin początkowy i końcowy może być włączony do umowy, gdy strony tak postanowią

Forma czynności prawnych- to sposób, w jaki czynność prawna zostaje wyrażona na zewnątrz.

Dowolna-czynność prawna może być dokonana dowolnie istnieją wyjątki gdy ustawodawca tak postanowi: per facta concludentia sposób dorozumiany( np. wskazanie palcem),ustnie, pisemnie, elektronicznie-forma pisemna z urzędową autoryzacją.

RODZAJE:

■ zwykła forma pisemna- wymagany jest własnoręczny podpis osoby składającej oświadczenie woli

■ forma pisemna z urzędowo poświadczoną datą-dokonuje notariusz lub organ państwowy, umieszczając jakąkolwiek wzmiankę na dokumencie opatrzoną datą

■ forma pisemna z poświadczeniem podpisu-polega na stwierdzeniu przez notariusza lub powołany do tego organ państwowy faktu własnoręcznego podpisu danej osoby na dokumencie

■ forma aktu notarialnego-notariusz sam spisuje treść oświadczeń woli stron, redaguje z nimi treść dokumentu, a następnie odczytuje i wraz ze stronami podpisuje

■ forma zastępcza dla pisma-złożenie oświadczenia woli przez tuszowy odcisk palca na dokumencie, a obok tego inna osoba wpisuje jej imię i nazwisko oraz umieszcza swój podpis

■ forma elektroniczna-oświadczenie, które zostało opatrzone podpisem elektronicznym weryfikowanym przy pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu.

SKUTKI NIEDOCHOWANIA ZASTRZEŻONEJ FORMY

● zastrzeżonej pod rygorem nieważności (ad solemnitatem)

=gdy ustawa wymaga formy szczególnej

=gdy wymagają tego strony

=nie zachowanie tej formy powoduje bezwzględną nieważność skutków prawnych

● zastrzeżonej dla celów dowodowych (ad probationem)

=forma zawsze pisemna

=gdy ustawa zastrzega zwykłą formę pisemną bez rygoru nieważności

=gdy strony zastrzegają umowy

=czynność jest ważna mimo nie zachowania tej formy jednak są ograniczenia dowodowe

=może zostać usunięte w trzech przypadkach:

1. obie strony zgodzą się na przeprowadzenie tych dowodów;

2. konsument żąda przeprowadzenia dowodów ze świadków lub zeznań stron w sporze z przedsiębiorcą lub

3. fakt dokonania czynności uprawdopodobniono na piśmie.

● zastrzeżonej dla osiągnięcia określonych skutków prawnych (ad eventum)

= Czynność prawna nie wywołuje określonych, zamierzonych przez strony i przewidzianych przez ustawę dla zachowania danej formy skutków prawnych. Ustawa wymaga formy ad eventum najczęściej przez wzgląd na ochronę osób trzecich nie uczestniczących w dokonywaniu danej czynności prawnej.

=gdy ustawa przewiduje że forma zwykła pisemna lub inna forma szczególna została zastrzeżona jedynie dla wywołania określonych skutków prawnych

=gdy strony ustalają, że zwykła forma pisemna zostaje zastrzeżona jedynie dla wywołania określonych skutków prawnych

WADLIWOŚĆ CZYNNOŚCI PRAWNYCH-powodować mogą okoliczności dotyczące podmiotu czynności prawnych:

1.brak odpowiednich kwalifikacji prawnych

Np.brak zdolności do czynności prawnych

Ograniczenie zdolności do czynności prawnych

Brak odpowiedniego umocowania

2.nieprawidłowości ze składaniem oświadczenia woli

▪ dotyczące treści czynności

-brak wymaganych elementów czynności

-sprzeczność postanowień czynności z ustawą lub zasadami współżycia

▪ dotyczące formy czynności

-nie zachowanie formy ad solemnitatem

WADY OŚWIADCZENIA WOLI

→ brak wiadomości lub swobody

○ przyczyny dotyczą: choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego lub innego zaburzenia czynności psychicznych

○ przyczyna musi być w samym oświadczającym, a nie w sytuacji zewnętrznej w jakiej się on znajduje

○ tak złożone oświadczenie woli jest bezwzględnie nieważne

→ pozorność

○ nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru

○ pozorność zwykła-gdy strony nie mają zamiaru wywołania jakichkolwiek skutków prawnych

○ pozorność kwalifikowana-pod pozorem jednej czynności strony ukrywają inną

○ dotyczy tylko umów i czynności jednostronnych, ale skierowanych do konkretnego adresata

○ zastrzeżenie potajemne- jeżeli dwie strony nie informują sie

→błąd

○ polega na mylnym wyobrażeniu u osoby składającej oświadczenie o rzeczywistym stanie albo na mylnym wyobrażeniu o treści złożonego oświadczenia.

○ istotne są tylko dwa blędy, które mają dwie cechy:

=dotyczą treści czynności prawnej

=jest to błąd istotny

○ zniekształcenie oświadczenia woli przez posłańca traktuje się jak zniekształcenie oświadczenia woli przez oświadczającego

○ podstęp to kwalifikowana postać błędu-jest to celowe wprowadzenie w błąd drugiej strony by doprowadzić ją do złożenia określonego oświadczenia woli

○ błąd nie powoduje nieważności czynności prawnej, lecz daje osobie składającej oświadczenie woli prawo wycofania się z jego skutków

→groźba

○ często nazywana przymusem psychicznym

○ to zapowiedź spowodowania niekorzystnych następstw na dobrach osobistych lub majątkowych w celu wymuszenia złożenia konkretnego oświadczenia woli

○ za wadę oświadczenia woli prawodawca uznaje tylko groźbę: bezprawną i poważną

○ oświadczenie woli pod groźbą dotknięte jest nieważnością względną, czyli składanie oświadczenia woli może się uchylić od skutków prawnych tego oświadczenia w ciągu roku od chwili ustania stanu obawy

SANKCJE WADLIWEJ CZYNNOŚCI PRAWNEJ

♦ nieważność bezwzględna-czynność prawna od samego początku nie wywołuje skutków prawnych, może się na nią powołać każdy, ta nieważność przez sąd brana jest pod uwagę z urzędu, ma charakter definitywny, wyjątki:

=konwalidacja-polega na możliwości uznania czynności prawnej za ważną na skutek zaistnienia późniejszych zdarzeń wyraźnie wskazanych w ustawie

=konwersja-przekształcenie nieważnej czynności prawnej w inną ważną czynność o ile cel jest zbliżony i strony nie wyraziły odmiennej woli np.brak zdolności do czynności prawnych,wady oświadczenia woli, brak świadomości i swobody oraz pozorność, nie zachowanie formy pod rygorem nieważności

♦ nieważność względna-nazywana wzruszalnością, czynność prawna jest ważna, wywołuje skutki prawne, ale może zostać unieważniona:

+od momentu dokonania czynności

+z inicjatywy osób wskazanych w ustawie

+w drodze specjalnego oświadczenia woli albo orzeczenia sądowego, obowiązuje termin roczny zawity, orzeczenie sądowe jest obligatoryjne np.oświadczenie złożone pod względem błędu i groźby.

Nie skorzystanie z tego uprawnienia powoduje, że czynność jest ważna, skuteczna i nie może być unieważniona.

♦bezskuteczność zawieszona-występuje gdy do ważności czynności prawnej jest potrzebna zgoda osoby trzeciej, a taka zgoda nie została jeszcze uzyskana np. czynność dokonana przez osobę z ograniczoną zdolnością do czynności prawnych, czynność dokonana przez pełnomocnika który działa bez umocowania, albo z przekroczeniem umocowania

Do czasu udzielenia zgody przez osobę trzecią występuje stan zawieszenia, nazywa się taką czynność-niezupełną, kulejącą.

♦bezskuteczność względna-ograniczony podmiotowo zakres jej oddziaływania.Podmiot chroniony (wierzyciel) może wykonywać swoje prawo (wierzytelność) tak, jakby czynność ta w ogóle nie została dokonana; może więc realizować swoją wierzytelność nie tylko wobec swojego dłużnika, ale i wobec jego kontrahenta.

PRZEDSTAWICIELSTWO- polega na tym, że czynność prawna dokonana zostaje przez osobę zwaną przedstawicielem, w imieniu innej osoby, zwanej reprezentowanym, oraz że pociąga za sobą skutki bezpośrednio dla reprezentowanego.Działanie przedstawiciela charakteryzuje się dwiema cechami. Po pierwsze - przedstawiciel podejmuje je nie w swoim, lecz w imieniu innej osoby. Po drugie - z czynności prawnej przedstawiciela wynikają skutki prawne nie dla niego, lecz dla osoby reprezentowanej.

►przedstawicielstwo ustawowe-źródłem jest ustawa, przedstawiciel musi mieć pełną zdolność do czynności prawnej

► Przedstawicielami ustawowymi są przede wszystkim rodzice w stosunku do dzieci podlegających ich władzy rodzicielskiej (art. 98 § l k.r. i op.), przy czym każde z nich może działać samodzielnie. Przedstawicielem ustawowym ubezwłasnowolnionego częściowo jest kurator, kapitan morskiego statku handlowego jest przedstawicielem ustawowym armatora poza portem macierzystym.

►celem przedstawicielstwa ustawowego jest z reguły umożliwienie dokonywania czynności prawnych osobom, które z powodu braku wymaganej prawem zdolności do czynności prawnych lub z innych powodów (np. nieobecno­ści) same działać nie mogą.

PEŁNOMOCNICTWO- jest rodzajem przedstawicielstwa, w którym prawo przedstawiciela do dokonywania czynności prawnych w cudzym imieniu opiera się na woli osoby reprezentowanej (mocodawcy).

►Udzielić pełnomocnictwa może każda osoba fizyczna i prawna, mająca zdolność do czynności prawnych. Udzielenie pełnomocnictwa jest jednostronną czynnością prawną.

►Pełnomocnikiem może być także osoba mająca ograniczoną zdolność do czynności prawnych.

► Pełnomocnik może mieć umocowanie równocześnie dwu osób, ale powinien działać w interesie obu stron, nie naruszając interesów żadnej z nich. W zasadzie nie może on jako pełnomocnik innej osoby zawierać umów ze sobą samym, chyba że nie może zajść naruszenie interesu mocodawcy.

Substytucja-tzw.przekazania pełnomocnictwa jest to możliwość udzielania dalszych pełnomocnictw

Falsus procurator- rzekomy pełnomocnik

Procura-szczególny rodzaj pełnomocnictwa, pełnomocnictwo udzielane przez przedsiębiorcę

---