KONSPEKT LEKCJI HISTORII W KLASIE III GIMNAZJUM

TEMAT LEKCJI

Obrona Polski we wrześniu 1939 roku

CEL OGÓLNY:

- zapoznanie uczniów z przebiegiem wojny obronnej we wrześniu 1939 roku , z najbardziej charakterystycznymi epizodami Września oraz z postawą wojska i społeczeństwa polskiego walczącymi w osamotnieniu z dwoma najeźdźcami.

CELE OPERACYJNE:

 Uczeń pamięta:

-         daty: 1.09.1939 r.,3.09.1939 r., 17.09.1939 r.,28.09.1939 r.

-         pojęcia: agresja, pakt, wojna obronna, patriotyzm, heroizm

-         miejsca bitew: Westerplatte, Gdańsk, Wizna, Bzura, Warszawa, Kock, Tomaszów Lubelski, Lwów

-         nazwiska bohaterów: mjr H. Sucharski, T. Kutrzeba, Wł. Raginis, St. Starzyński

-         zasady polskiej polityki zagranicznej i sytuację Polski przed wybuchem wojny

-         przebieg wojny polsko - niemieckiej w 1939 roku

Uczeń rozumie:

-         znaczenie poznanych pojęć

-         przyczyny klęski Polaków we Wrześniu 1939 roku

Uczeń potrafi: /stosowanie wiadomości w sytuacjach typowych/

-         wyjaśnić i zastosować poznane pojęcia

-         pokazać na mapie sąsiadów Polski i zlokalizować miejsca bitew

wojny obronnej 1939 roku

-         wskazać i opisać przebieg granicy stref wpływów Niemiec i ZSRR ustalonej w traktacie Ribbentrop-Mołotow

-         zinterpretować diagramy porównawcze sił Polski i Niemiec

-         dokonać pod kierunkiem nauczyciela analizy tekstu źródłowego

-         korzystać z różnych środków dydaktycznych: podręcznik do historii, film, ilustracje, mapa przedstawiająca wydarzenia z 1939 roku, książki o tematyce wojennej, antologia poezji polskiej, prasa

Uczeń potrafi: /stosowanie wiadomości w sytuacjach problemowych/

-         zaprezentować scenkę dramatyczną, przeprowadzić wywiad, zdać relacje z przebiegu bitwy

-         ocenić postawę Polaków w czasie wojny obronnej

-         dokonać oceny postawy sojuszników Polski

-         wyjaśnić przyczyny klęski Polski, uwzględniając czynniki wewnętrzne i zewnętrzne

-         odnaleźć we współczesności przykłady nie wywiązywania się państw z przyjętych wcześniej zobowiązań politycznych i militarnych

 ŚRODKI DYDAKTYCZNE:

podręcznik: ”U źródeł współczesności. Dzieje nowożytne i najnowsze” kl. III.Wł. Mędrzecki, R.Szuchta, s.216-221, zeszyt przedmiotowy, mapa ścienna „Europa w latach 1919-1939”, zeszyt do ćwiczeń na mapach konturowych, słownik szkolny: Terminy i pojęcia historyczne, film „Cień swastyki nad Polską”, L. Bakuła ”Wizna”, album „Polski czyn zbrojny 1939-1945” St. Bałuk, M. Michałowski, portret Wł. Raginisa, St. Starzyńskiego, kpt T. Kosińskiego- szefa sztabu obrony odcinka Białystok, diagam przedstawiający stosunek sił Polski i Niemiec - Wojskowy Przegląd Historyczny Nr 1-2 1980 r., „Gazety Wojenne”, Antologia poezji polskiej, Teksty źródłowe do nauki historii w szkole podstawowej, s. 177.

METODA:

nauczanie polimetodyczne - rozmowa nauczająca, praca z tekstem źródłowym, praca z mapą, elementy dramy, „Burza mózgów”, dyskusja

FORMY PRACY:

praca w grupach

zbiorowa

indywidualna

PRZEBIEG LEKCJI 

OGNIWO LEKCJI	TOK LEKCJI	CZYNNOŚCI UCZNIA I NAUCZYCIELA	UWAGI
Rekapitulacja wtórna	1.Wskazanie na mapie Polski i jej sąsiadów w 1939 r. 2. Przypomnienie programu NSDAP.	Uczniowie pokazują na mapie i odpowiadają na pytania zadawane przez nauczyciela.
Część wiążąca	1.      Zasady polskiej polityki zagranicznej w latach 30-tych 2. Żądania Niemiec wobec Polski - gwarancje Anglii i Francji dla Polski - pakt Ribbentrop - Mołotow 3. Sytuacja międzynarodowa w przededniu wybuchu wojny polsko -niemieckiej	Obejrzenie fragmentu filmu „ Cień swastyki nad Polską”. Przeczytanie i interpretacja tekstu źródłowego./ uczniowie / Wyjaśnienie pojęcia - pakt / uczniowie / Pokazanie na mapie planowanej granicy „stref interesów” Niemiec i ZSRR /uczniowie /
Część główna	Zagadnienia: 1. Wybuch wojny polsko- niemieckiej 1.09.1939 r. - porównanie sił Polski i Niemiec - Wypowiedzenie wojny Niemcom przez Anglię i Francję 2.09.1939 r. 2. Główne kierunki działań 3. Przebieg walki, miejsca bitew wojska polskiego i ludności cywilnej -  obrona Poczty Gdańskiej -  Westerplatte -  Wizna, Białystok -  Bzura -  Warszawa 28.09.1939 r.Wkroczenie Armii Radzieckiej na ziemie polskie 17.09.1939 r. -Kock -Tomaszów Lubelski -Lwów	Omówienie zagadnień według planu przez nauczyciela i uczniów w formie rozmowy nauczającej. Wyjaśnienie pojęcia-agresja, wojna obronna. Porównanie sił przeciwników na postawie diagramu. /uczniowie/ Recytacja wiersza Wł. Broniewskiego „Bagnet na broń” /przygotowane przez ucznia w ramach pracy domowej/. Pokazanie na mapie ściennej głównych kierunków uderzeń armii niemieckiej i miejsc bitew /uczniowie/ . Przedstawienie scenki - Kapitulacja załogi Westerplatte /przygotowane przez sześciu uczniów w ramach pracy domowej/. Przedstawienie scenki - Przysięga kpt Wł.Raginisa /przygotowane na post. książki L. Bakuły „Wizna” przez 3 uczniów w ramach pracy domowej/ Przedstawienie przez ucznia relacji żołnierza  -uczestnika bitwy nad Bzurą /przygotowane w ramach pracy domowej/ Zaprezentowanie przez uczniów wywiadu z prezydentem Warszawy St.Starzyńskim /przygotowane w ramach pracy domowej/ Informacja nauczyciela o przebiegu działań na liniifrontu polsko-radzieckiego.	Korelacja z j.polskim Pokazanie portretu mjr Sucharskiego ilustracji walk Pokazanie portretu Raginisa  szefa sztabu odcinka Białystok-T.Kosińskiego. Edukacja regionalna   Prezentacja przez nauczyciela ilustracji przedstawiających bitwy polskiego Września
Rekapitulacja pierwotna	1. Przyczyny klęski Polaków w 1939 roku. 2.Ocena podstawy społeczeństwa polskiego podczas wojny obronnej. 3.Ocena postawy sojuszników Polski- Anglii i Francji.	„Burza mózgów”, praca nauczyciela. Podkreślenie postaw patriotycznych. Wyjaśnieniepojęcia- heroizm, patriotyzm /uczniowie/ Przedstawienie przez nauczyciela plakatów, gazet z okresu wojny. Nawiązanie do czasów współczesnych, podanie przykładów podobnego zachowania się państw, jak sojuszników Polski w 1939 roku /nauczyciel/. Recytacja przez ucznia wiersza Wł. Broniewskiego „Żołnierz polski” /przygotowane w ramach pracy domowej/ uczniów	Wychowanie patriotyczne i obywatelskie  Korelacja z j.polskim
Praca domowa	Dla wszystkich: Przedstaw chronologicznie wydarzenia Września 1939 r.w zeszycie przedmiotowym. Zaznacz na mapie konturowej ważne miejsca bitew oraz linię „stref interesów” Niemiec i ZSRR. Dla zainteresowanych: Przeprowadź wywiad, poszukaj informacji o przebiegu działań wojennych 1939 r. na Białostocczyźnie.	Zadaje pracę domową nauczyciel.	Edukacja regionalna Edukacja czytelnicza i medialna
	Ocena pracy uczniów -pracy domowej -aktywności podczas lekcji	Ocenia nauczyciel w sposób jawny

opracowały: EWA MROZIEWSKA, EWA KOTYŃSKA

---