ZESPÓŁ OPONOWY

Jest to zespół kliniczny wynikający z podrażnienia opon mózgowo-rdzeniowych. Podrażnienie może wywołać:

Etiologia

Procesy zapalne:

Ropne

Wirusowe

Grzybicze

Krew wynaczyniona do przestrzeni podpajęczynówkowej

Nowotwory opon i niekiedy mózgu

Rozległe ogniskowe zawały mózgu, stykające się przestrzeniami

Patomechanizm

Objawy oponowe powstają w wyniku drażnienia korzeni rdzeniowych i nerwów czaszkowych znajdujących się w oponach. Sztywność karku, Objaw Kerniga Objaw Brudzińskiego - karkowy i łonowy stanowią swego rodzaju obronę mięśniową nie dopuszczającą do drażnienia korzonków.

Objawy kliniczne;

Bóle głowy

Nudności i wymioty

Przeczulica całego ciała

Światłowstręt

Nadwrażliwość na bodźce słuchowe

Zwykle towarzyszą mu objawy ogólne:

• Zaburzenia przytomności lub świadomości

• Rzadziej zaburzona funkcja motoryczno- koordynacyjna

• Zaburzenia mowy o typie afazji

Badanie

• Sztywność karku aż do opistotonus (wygięcie kręgosłupa i głowy ku tyłowi)

• Przyginamy pacjentowi głowę do klatki piersiowej

• Sztywność można zmierzyć za pomocą sprawdzenia ile palców pacjent może zmieścić między brodą a klatką piersiową

• Występuje gdy głowa badanego nie dochodzi do mostka - opór i ból

• Odchylenie głowy ku tyłowi zazwyczaj towarzyszy przykurcz długich mięsni kręgosłupa, wskutek czego powstaje wygniecie tułowia ku przodowi

• Objaw Kerniga górny

• Przyginam tułów pacjenta do przodu gdy siedzi

• Patologia - przygina nogę w stawie kolanowym i biodrowym

• Objaw Kerniga dolny

• U leżącego pacjenta podnosimy wyprostowana nogę w kolanie

• Patologia - zgina w stawie kolanowym

• Porównując z objawem Laseqa: dominuje to składnik kurczowy a składnik bólowy może wystąpić przy próbie forsowania ruchu kończyny ku górze. Natomiast w przypadku L dominuje sadnik bólowy.

• Prawie zawsze obustronny z wyjątkiem niedowładu połowicznego, może nie występować po stronie niedokładnej. Natomiast objaw L z reguły występuje jednostronnie z wyjątkiem obustronnej rwy kulszowej.

• Objaw Brudzińskiego - karkowy

• U leżącego pacjenta przyginamy głowę do klatki piersiowej

• Patologia - zgina nogę w stawie kolanowym i biodrowym

• Objaw Brudzińskiego - policzkowy

• U leżącego pacjenta uciskamy palcem policzek, poniżej kości jarzmowej

• Patologia - zgina rękę w stawie łokciowym

• Objaw Brudzińskiego - łonowy

• Uciskamy spojenie łonowe

• Patologia - zgięcie w stawie biodrowym i kolanowym

• Objaw Amosa

• Prosimy pacjenta leżącego aby usiadł

• Patologia - siada podpierając się wyprostowanymi rękami

• Objaw Hermana

• Przyginamy pacjentowi głowę do klatki piersiowej

• Patologia - zgina nogi w stawach kolanowych i biodrowych

• Objaw Flatau górny

• Przyginając głowę do klatki piersiowej następuje zwężenie żrenic

• Objaw Flauta dolny

• Przyginając chłopcu kilkukrotnie tułów

• Patologia - następuje zwód

• Objaw Weila - Edelmana

• Podnoszę nogę wyprostowaną w kolanie

• Patologia - zgięcie palucha

• Nadwrażliwość na światło

• Nadwrażliwość na dźwięk

• Bolesność uciskowa gałek ocznych

• Objaw Brdika

• Dziecko w wieku 2-6 lat ma dotknąć głową kolan

• Patologia - nie potrafi

• Objaw karkowo-paluchowy Hermana

• Przygięcie głowy do przodu

• Patologia - zgięcie grzbietowo palucha

• Objaw Lafory

• Zaostrzenie rysów twarzy

Rozpozanie - Badanie PMR

Różnicowanie

• Sztywność karku może wystąpić w

• Znacznego stopnia zwyrodnieniu kręgosłupa szyjnego

• Parkinsonizmie

• Wgłobieniu migdałków móżdżku do otworu wielkiego

• Zapaleniu węzłów chłonnych szyi i karku

• Ciężkim zapaleniu gardła

Leczenie - przyczynowe