OBLIGACJE SKARBOWE

• stanowią największy segment rynku długoterminowych dłużnych papierów wartościowych

• podstawa prawna - coroczne ustawy budżetowe, w liście emisyjnym MF określa wartość nominalną emisji, wysokość i sposób wypłaty oprocentowania, terminy wykupu oraz płatności odsetkowych, sposób ustalania ceny, harmonogram, oraz metody sprzedaży obligacji

• od maja 1992 wszystkie emisje obligacji skarbowych mają formę zdematerializowaną

• znaczna liczba transakcji rynku wtórnego realizowana jest na rynku międzybankowym lub na MTS-CeTO

• podaż obligacji skarbowych kształtowana jest przez potrzeby pożyczkowe budżetu państwa oraz kryteria traktatu z Maastricht

• sprzedawane są również na rynku międzynarodowym jako euroobligacje lub obligacje zagraniczne

TRZY SPOSOBY ROZPROWADZANIA EMISJI:

1. przetarg organizowany przez NBP dla banków i innych instytucji finansowych

• w przetargach mogą brać udział tylko Dealerzy Skarbowych Papierów Wartościowych na dany rok

• przetarg - polega na zgłoszeniu przez uczestników liczby obligacji i limitu ceny z dokładnością do 1gr za obligację, jeden podmiot może zgłaszać kilka (bez ograniczeń) ofert z różnymi cenami

• obligacje nie sprzedane w danej ofercie mogą być sprzedawane na dodatkowych przetargach i są wówczas traktowane tak samo jak obligacje sprzedawana na pierwszym przetargu, czyli inwestor musi dopłacić narosłe odsetki - obligacje asymilacyjne

• jeśli wartość ofert zakupu przekracza pulę obligacji dokonywana jest redukcja ofert

sprzedaż publiczna organizowana przez Bank PKO BP dla inwestorów detalicznych

przetargi zamiany obligacji od 10.11.2001- odkupienie jednej serii obligacji przed terminem zapadalności poprzez zapłatę za nie obligacji nowej serii (transakcja bezgotówkowa)

CELE:

• zamykanie niewielkich i mało płynnych emisji obligacji

• odkup obligacji niedocenianych przez rynek

• zarządzanie ryzykiem stopy procentowej

PODZIAŁ OBLIGACJI SKARBOWYCH WG KRYTERIUM EMISJI:

• aktywne (rynkowe) - tworzą nowe zobowiązanie, emitowane są w celu pozyskania na rynkach finansowych środków przeznaczonych na finansowanie potrzeb pożyczkowych budżetu państwa

• pasywne (nierynkowe)- nie tworzą nowego zobowiązania, restrukturyzują już istniejące, wcześniej powstałe zobowiązania (np. obligacje na zwiększenie funduszy własnych 10 banków komercyjnych 1993-1994; obligacje dla NBP na wdrożenie umowy z bankami zrzeszonymi w Klubie Londyńskim (1994)

PODZIAŁ DETALICZNYCH OBLIGACJI SKARBOWYCH:

• DOS - dwuletnie oszczędnościowe obligacje skarbowe o stałym oprocentowaniu;

• COI - czteroletnie indeksowane oszczędnościowe obligacje skarbowe (oprocentowanie obliczane na podstawie wskaźnika wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych w ostatnich 12 m-cach + marża)

• EDO - emerytalne dziesięcioletnie oszczędnościowe obligacje skarbowe (oprocentowanie obliczane na podstawie wskaźnika wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych w ostatnich 12 m-cach)

Cena sprzedaży (powyższych trzech) nie zmienia się przez cały o okres trwania sprzedaży, roczna kapitalizacja odsetek, możliwość wcześniejszego przedstawienia obligacji do wykupu + opłata manipulacyjna (1zł od obligacji)

• TZ - trzyletnie obligacje o zmiennej stopie procentowej - odsetki obliczane na podstawie stawki WIBOR 6M; cena emisyjna każdego dnia powiększa się o skumulowane odsetki; półroczna kapitalizacja odsetek; można nimi obracać na publicznym rynku kapitałowym; nie można ich przedstawić do wcześniejszego wykupu

• SP - pięcioletnie obligacje o stałej stopie procentowej - cena sprzedaży może ulegać zmianie poprzez decyzję MF; można nimi obracać na publicznym rynku kapitałowym; nie można ich przedstawić do wcześniejszego wykupu (emisje SP zawieszono w marcu 2006r)

PODZIAŁ HURTOWYCH OBLIGACJI SKARBOWYCH:

• OK - dwuletnie obligacje zerokuponowe

• WZ - trzyletnie i siedmioletnie obligacje o oprocentowaniu zmiennym

• IZ - dwunastoletnie obligacje indeksowane

• PS - pięcioletnie obligacje o oprocentowaniu stałym

• DS - dziesięcioletnie pięcioletnie obligacje o oprocentowaniu stałym

• WS - dwudziestoletnie pięcioletnie obligacje o oprocentowaniu stałym

KIERUNKI ROZWOJU RYNKU OBLIGACJI SKARBOWYCH W PL

Dokument wydany przez Ministerstwo Finansów we wrześniu 2005r - Strategia zarządzania długiem sektora finansów publicznych w latach 2006-2008

CEL: minimalizacja kosztów obsługi zadłużenia w długim horyzoncie czasowym

• minimalizowanie kosztów w horyzoncie określonym przez terminy wykupu instrumentów o najdłuższych terminach zapadalności i istotnym udziale w długu - dostosowanie struktury emisji skarbowych papierów wartościowych do warunków panujących na krajowym i międzynarodowym rynku finansowym - na rynku krajowym struktura sprzedaży powinna być taka aby nadmierna podaż nie prowadziła do akceptowania zbyt wysokich kosztów obsługi długu

• działania polegające na podnoszeniu efektywności rynku skarbowych papierów wartościowych tak aby koszty ich obsługi były najmniejsze z możliwych przy przyjętej strategii emisji - polityka ograniczania liczby emisji obligacji przy jednoczesnym zwiększaniu ich wartości nominalnej, oraz zwiększania wartości poszczególnych emisji obligacji na rynkach międzynarodowych głównie poprzez dążenie do maksymalnego zawężenia marż pomiędzy plasowanymi polskimi obligacjami skarbowymi a obligacjami bazowymi na danym rynku

• priorytetem będą działania przyczyniające się do obniżenia rentowności skarbowych papierów wartościowych

BONY SKARBOWE

• krótkoterminowe papiery wartościowe o nominale 10 000PLN; sprzedawane z dyskontem; postać zdematerializowana; na okaziciela

• służą głównie do pozyskiwania środków na finansowanie budżetu państwa z rynku pieniężnego

• są również punktem odniesienia oprocentowania obligacji samorządowych oraz zabezpieczeniem przy udzielaniu kredytu lombardowego przez NBP bankom komercyjnym

• rynek BS stanowi niewielką część rynku skarbowych papierów wartościowych (ok 10%)

• na początku m-ca, po podaniu do publicznej informacji listu emisyjnego bonów na dany
  m-c, Ministerstwo Finansów ogłasza miesięczny plan podaży bonów zawierający terminy przetargów, prognozowaną wartość sprzedaży oraz daty zapłaty

• bony są sprzedawane na poniedziałkowych przetargach organizowanych przez NBP; NBP prowadzi jednocześnie Centralny rejestr Bonów Skarbowych

• zlecenia zakupu na rynku pierwotnym składane są do Departamentu Operacji Krajowych NBP

• data zapłaty za nabyte bony przypada w środę

• przetargi odbywają się w systemie aukcji wielu cen - każdy z inwestorów nabywa papiery po cenie, którą zgłosił w ofercie, jeśli jego oferta została przyjęta

• prawo uczestnictwa w przetargach mają Dealerzy Skarbowych Papierów Wartościowych oraz Bank Gospodarstwa Krajowego

• zlecenia zakupu powinny zawierać wartość nominalną kupowanych bonów (min 1mln PLN) oraz cenę jednostkową bonu podaną z dokładnością do 1gr

• oferty są przyjmowane, odrzucane w części lub w całości

• bony mogą podlegać wcześniejszemu odkupowi przez Ministerstwo Finansów

• bony mogą być przedmiotem handlu na rynku wtórnym - transakcje zawierane są najczęściej przez banki komercyjne zajmujące się organizacją rynku wtórnego

Spread - marża pomiędzy plasowanymi polskimi obligacjami skarbowymi a obligacjami bazowymi na danym rynku

Dealer Skarbowych Papierów Wartościowych - status ten przyznaje się w drodze konkursu podmiotom, które były w poprzednim okresie najbardziej aktywne na rynku skarbowych papierów wartościowych

1

SKARBOWE PAPIERY WARTOŚCIOWE

Utworzony przez Ania Marzec