Prace przygotowawcze do taksacji:
1 .Uzyskać podkład mapowy kopii mapy gospodarczej w skali 1:5000 wykonanej podczas poprzednich prac
urządzeniowych (będzie to szkic do prac bieżących).
2.Uzyskać aktualne dane o stanie posiadania urządzanego obiektu.
3.Na kopię mapy gospodarczej należy nanieść informacje:
- projekt rozłożenia powierzchni próbnych losowych (do inwentaryzacji zapasu);
- granice siedliskowych typów lasu (w przypadku posiadania mapy glebowo-siedliskowej) ;
- granice obręb6w ewidencyjnych i gmin wraz z ich kodami.
4.Sporządzić syntetyczne wyciągi z poprzedniego planu urządzeniowego dla każdego pododdziału.
Taksacja leśna
-ma za zadanie określenie i opisanie stanu lasu na początek okresu obowiązywania planu urządzania gospodarstwa leśnego oraz ustalenie zakresu działalności gospodarczej na najbliższy okres (10-1etni).
ZAKRES TAKSACJI LEŚNEJ .
1. Wyznaczenie granic wyłączeń taksacyjnych;
2. Opis taksacyjny tych wyłączeń i zaprojektowanie wskazań gospodarczych ;
3. Inwentaryzacja zasobów drzewnych ;
4. Pomiar zmienionych granic wyłączeń lub innych szczegółów sytuacji wewnętrznej;
5. Wykorzystanie teledetekcji do potrzeb urządzania lasu.
WYŁĄCZENIEM TAKSACYJNYM jest każdy, opisywany w oddziale szczegół, dla którego na mapie gospodarczej i w opisie taksacyjnym ustala się powierzchnię. Podstawowe kryteria wyodrębniania wyłączeń taksacyjnych na gruntach leśnych zalesionych i nie zalesionych to:
-potrzeba odmiennego postępowania gospodarczego;
-konieczność zapewnienia odpowiedniej dokładności inwentaryzacji zasobów.
Podział gruntów leśnych na kategorie użytkowania (na podstawie zasad zakładania i prowadzenia ewidencji lasów i pozostałych gruntów Lasów Państwowych):
GRUNTY ZALESIONE
a) drzewostany
b ) plantacje drzew:
-plantacje topolowe,
-plantacje nasienne,
-plantacje leśnych gatunków drzew szybko rosnących;
GRUNTY NIE ZALESIONE
a) w produkcji ubocznej;
- plantacje choinek;
- plantacje krzewów;
- poletka łowieckie;
b) do odnowienia (przejściowo pozbawione drzewostanów):
- zręby;
- halizny;
- płazowiny;
c) powierzchnie przewidziane do objęcia ochroną prawną;
d) przeznaczone do wyłączenia z produkcji.
GRUNTY ZWIĄZANE Z GOSPODARKĄ LEŚNĄ
a) budynki i budowle.
b) urządzenia melioracji wodnych;
c) linie podziału przestrzennego lasu:
- linie podziału powierzchniowego,
- pasy przeciwpożarowe,
- pasy lub rowy graniczne,
- linie podziału przestrzennego lasu (np.; nartostrady);I
d) drogi leśne,
e) tereny pod liniami energetycznymi;
f) szkółki leśne
g) miejsca składowania drewna
h) parkingi leśne i urządzenia turystyczne
Kryteria tworzenia wyłączeń taksacyjnych
POWIERZCHNIOWE
poza szczególnymi przypadkami wymagana minimalna powierzchnia dla wyłączenia taksacyjnego to 1ha.
BEZ WZGLĘDU NA POWIERZCHNIĘ - rezerwaty, szczegóły liniowe o szerokości ponad 10 metrów, grunty sporne lub współwłasność, wyłączenia uwarunkowane stanowiące podziałem administracyjnym kraju, zadrzewienia i zakrzewienia, budynki i budowle;
NIE MNIEJ NIŻ 0,10 ha - grunty leśne wśród gruntów nieleśnych, powierzchnie doświadczalne, grunty związane z gospodarką leśną (szkółki leśne, miejsca składowania drewna, parkingi leśne);
NIE MNIEJ NIŻ 0,25 ha - plantacje choinek lub krzewów, poletka łowieckie, użytki przewidziane do objęcia ochroną prawną, grunty przeznaczone do wyłączenia z produkcji, pasy biologicznego zabezpieczenia przeciwpożarowego
NIE MNIEJ NIŻ 0,50 ha - plantacje drzew, zręby, halizny, płazowiny, wyłączenia o szczególnie zróżnicowanych cechach taksacyjnych (np. kępa drzewostanu rębnego wśród upraw i młodników).
W RAMACH GATUNKU PANUJĄCEGO
Podstawę, do wyodrębnienia wyłączeń taksacyjnych w ramach gatunku panującego stanowią różnice:
a) wiekowe:
- od 5 lat - w uprawach i młodnikach do 20 lat;
- ponad 10 lat - w d-stanach 21-60 lat;
- ponad 15 lat - w d-stanach 61-100 lat;
- ponad 20 lat w d-stanach powyżej 100 lat.
b)w sposobie powstawania drzewostanów (nasienne - z sadzonki i z siewu lub odroślowe);
c)w pochodzeniu drzewostanów (w przypadku udokumentowanego zróżnicowania pochodzenia);
d) w stopniu zadrzewienia - 0,2 i więcej;
e) w jakości drzewostanu - o jedną klas,
f) w bonitacji - o jedną klasę;
g) w siedliskowym typie lasu.
W DRZEWOSTANACH MIESZANYCH:
a) udział w składzie gatunkowym - 2 i więcej;
b) w strukturze drzewostanów.
- drzewostany jednopiętrowe.
- drzewostany dwupiętrowe;
- drzewostany trzypiętrowe;
- drzewostany w klasie odnowienia (KO);
- drzewostany w klasie do odnowienia (KDO);
- drzewostany o budowie przerębowej;
- uprawy i młodniki po rębniach złożonych;
- drzewostany źle produkujące (negatywy).
Jakość drzewostanów
Jakość hodowlaną upraw określa się dwucyfrowo na podstawie:
- stopnia pokrycia powierzchni przez uprawę (wskaźnika zadrzewienia)
- stopnia obniżenia przydatności hodowlanej uprawy ( cechy zdrowotne, dostosowanie do siedliska, formy zmieszania, dopuszczalne wady).
Kryteria klasyfikacji jakości hodowlanej :
a) stopień pokrycia (wskaźnik zadrzewienia)
1 - powyżej 90% ;
2 - 71 do 90%;
3 - 50 do 70%;
b) przydatność hodowlana:
1 - uprawy założone prawidłowo, zdrowe, dopuszczalne wady pojedyncze;
2 - wady do 20% ;
3 - wady do 30% ;
4 - wady powyżej 30% ;
Jakość hodowlana młodników i drzewostanów przedrębnych
Określa się jedną dla całego drzewostanu na podstawie gatunku panującego, z uwzględnieniem gatunków współpanujących. w przypadku drzewostanów dwupiętrowych, jakość hodowlaną określa się oddzielnie dla każdego piętra.
Kryteria oceny jakości hodowlanej młodników i drzewostanów przedrębnych :
CECHY ZDROWOTNOŚCI
Opis cech Wsk
Dostosowanie składu gatunkowego do siedliska,
Uszkodzenie strzał i koron,
stopień oczyszczenia strzał,
występowanie grzybów,
zjawisko obumierania drzew
rozwój i pokrój koron
Cechy wzrostu i rozwoju
Wady 1 Bdb 1 poj. do 10%
Wady 2 Db 2 11 - 30%
Wady 3 Dst 3 31 - 50%
Wady 4 zły 4 ponad 50%
Jakość techniczna
Określana jest w drzewostanach rębnych przeszłorębnych i bliskorębnych, KO (klasa odnowienia) i
KDO (klasa do odnowienia), źle produkujących i płazowinach. Jakość techniczną określa się dla każdego gatunku wchodzącego w skład drzewostanu i wyraża się cyframi 1, 2, 3 lub 4.
W drzewostanach dwupiętrowych dla I piętra można określać jakość techniczną, a dla II piętra - jakość hodowlaną lub techniczną w zależności od wieku.
KRYTERIA JAKOŚCI TECHNICZNEJ:
1.Minimalna przeciętna pierśnica w korze;
2.Najmniejszy odcinek odziomkowej części bez wad;
3.Wady w części odziomkowej niedopuszczalne przy jakości 1 i 2;
4.Minimalny udział (w %%) drzew w drzewostanie odpowiadających kryteriom jakości odziomka;
5.Dopuszczalne zahubienie drzew w drzewostanie (w %%).
Wskazania gospodarcze
Wskazania gospodarcze są syntetycznym zakończeniem dokonanego na gruncie opisu taksacyjnego i tworzą podstawę do opracowania zadań gospodarczych na najbliższy 10-letni okres. Powinny odpowiadać potrzebom lasu, wynikającym ze stwierdzonego stanu lasu oraz wymogom racjonalnej gospodarki leśnej.
WSKAZANIA DOTYCZĄCE UŻYTKOWANIA RĘBNEGO POWINNY ZAWIERAĆ:
- rodzaj rębni;
- procent miąższości projektowanej do usunięcia w 10-leciu przy rębniach złożonych;
- liczbą cięć w 10-leciu;
- okres odnowienia przy projektowaniu rębni złożonych (w drzewostanach zaliczonych do KO podaje się okres
uprzątnięcia).
OKRES ODNOWIENIA - przeciętny czas, jaki powinien upłynąć od wykonania pierwszego cięcia, mającego na celu zapoczątkowanie odnowienia drzewostanu, do cięcia ostatniego - uprzątającego.
OKRES UPRZĄTNIĘCIA - okres od roku taksacji do ostatniego ciecia uprzątającego.
WSKAZANIA DOTYCZĄCE UŻYTKOWANIA PRZEDRĘBNEGO
W każdym drzewostanie, na gruncie, należy określić odpowiadający wiekowi i stanowi drzewostanu rodzaj (CP, TW lub TP) oraz termin ewentualnie pilność zabiegu. Do użytkowania przedrębnego (trzebieży) zalicza się również zabiegi projektowane ze względów sanitarnych w drzewostanach o niskim zwarciu i
czynniku zadrzewienia, także w drzewostanach, które przekroczyły wiek rębności lecz nie są objęte użytkowaniem I 10-lecia
WSKAZANIA DOTYCZĄCE HODOWLI LASU
powinny obejmować wszystkie grunty wymagające melioracji agrotechnicznych i wodnych, zalesień, odnowień naturalnych i sztucznych, dolesień luk, poprawek i uzupełnień, podsadzeń produkcyjnych, wprowadzania podszytów itp. .Podawać należy rodzaj projektowanych czynności i ich rozmiar. Nie planuje się składu gatunkowego odnowień, zalesień, poprawek i uzupełnień oraz podszytu. Należy przewidywać przeprowadzenie zabiegów w zależności od wieku uprawy (pielęgnowanie gleby, CW, CP).
PRZESTOJE, NASIENNIKI I PRZEDROSTY
Zaliczamy:
- drzewa w zasadzie od II klasy wieku, wykazujące miąższość grubizny, na gruntach leśnych nie zalesionych oraz w
prawach - nie zaliczone do składu;
- drzewa w wieku ponad 40 lat, rozmieszczone pojedynczo lub grupami w młodszych drzewostanach.
Opis przestojów, nasienników i przedrostów powinien zawierać
- gatunek;
- wiek;
- przeciętną pierśnicę i wysokość;
- jakość techniczną;
- zapas grubizny na całej powierzchni.
Dolne warstwy drzewostanu
PODSZYT - krzewy i gatunki drzew nie wchodzące w skład podrostu, nalotu i podsadzeń, występujące w uprawach i młodnikach oraz drzewostanach starszych. Należy opisywać, jeżeli zajmuje co najmniej 10% powierzchni, podaje się:
- do 3 gatunków na powierzchni w kolejności malejącej ;
- procent pokrycia powierzchni.
MŁODE POKOLENIE -składa się z gatunków głównych, właściwych dla danego siedliska, o pełnej przydatności hodowlanej, rokujących nadzieje, na utworzenie przyszłego drzewostanu.
NALOT -najmłodsze pokolenie drzewostanu z odnowienia naturalnego nie przekraczające 0,5 m wysokości;
PODSADZENIA POD OSŁONĄ -najmłodsze pokolenie drzewostanu pochodzenia sztucznego nie przekraczające 0,5m wysokości;
PODSADZENIA PRODUKCYJNE - najmłodsze pokolenie drzewostanu pochodzenia sztucznego wprowadzenia dolnego pietra;
PODROST -młode pokolenie drzewostanu z odnowienia naturalnego lub sztucznego o wysokości
większej niż 0,5m
Należy opisywać, jeżeli zajmują co najmniej 10% powierzchni; dla każdej opisywanej warstwy podaje się:
-skład gatunkowy na podstawie zajmowanej powierzchni lub liczby drzew;
- przeciętny wiek;
- przeciętną wysokość (dla podrostu);
- stopień pokrycia powierzchni;
- jakość hodowlaną dla poszczególnych warstw;
- sporadycznie podaje się zasobność podrostu.
1