wykład (9) 11c i 12, Niezbędnik leśnika, WYDZIAŁ LEŚNY, Urządzanie, Wykłady, pojedyncze

Wykład 11c.

Regulacja użytkowania w

gospodarstwie przerębowym

Cechy gospodarstwa przerębowego

- w każdej jednostce kontrolnej występuje dość jednolity kompleks lasu o złożonej, różnowiekowej, wielogeneracyjnej i wielostopniowej strukturze,

- prowadnia le

su przerębowego.

Typ rozkładu pierśnic określa się na podstawie wskaźnika przeżywania drzew w stopniach grubości q (iloraz Liocourta):

0x01 graphic

Wartość wskaźnika Q=1 /q:

typ A - stadium optymalne, Q = 0,75-0,81

typ B - stad i u m początkowe, Q < 0, 75

typ C - stad i u m p rzyszłościowe, Q = 0, 82-0, 89

typ D - stadium starzejące, Q > 0,89

Etat oblicza się:

0x01 graphic

r = współczynnik redukcyjny, którego wartość dla poszczególnych typów wynosi:

typ A, r = 1,0

typ B, r = 0,6- 0,8

typ C, r = 1,0- 1,2

typ D, r = 1,1- 1,3

Na podstawie porównania empirycznego zagęszczenia drzew w klasach grubości (z reguły o szer. 4 cm) z zagęszczeniem teoretycznym wg krzywej Liocourta- Meyera, można także obliczyć grubościową strukturę cięć.

To rozwiązanie propagował także Szymkiewicz (1952), ale jest ono krytykowane (Favre 1990) drzewa są wybierane do cięcie przerębowego ze względu na wiele kryteriów (popieranie odnowienia, selekcja i pielęgnacja drzew, regulacja struktury drzewostanu (pionowej i poziomej), użytkowanie drzewa dojrzałego, użytkowanie sanitarne) i trudno jest specjalnie wybierać drzewa ściśle określonej klasy grubości.

Dla porównania - obecnie w Szwajcarii określenie typu lasu przerębowego:

(a) z dużym udziałem drzew grubych, górna warstwa luźna lub lukowata, warstwy środkowa i dolna dobrze rozwinięte,

(b) z małą iloś~~2~ drzew grubych, warstwa górna umiarkowanie lub luźno zwarta, ale dominują drzewa średnich klas grubości, warstwy środkowa i dolna z powodu ograniczenia światła przytłumione, ale zachowały zdolność rozwoju,

Wykład 12.

Regulacja rozmiaru użytkowania przedrębnego

Cięcia użytkowania przedrębnego pełnią dwie funkcje:

- pielęgnacyjne,

- sanitarne.

W związku z tym wyróżnia się dwa rodzaje cięć:

- pielęgnacyjne,

- przygodne.

W cięciach pielęgnacyjnych (trzebieżach) intensywność jest ustalana swobodnie - pielęgnuje się rosnący zapas produkcyjny.

W cięciach przygodnych usuwa się drzewa chore, zamierające, posusz. Intensywność jest zależna od zdrowotnego i sanitarnego stanu lasu. (Uwaga: współczesne koncepcje - pozostawianie części martwych stojących i leżących drzew).

W drzewostanie rozmiar cięć użytkowania przedrębnego jest mniejszy niż równocześnie dokonujący się przyrost. W każdym drzewostanie powstaje nadwyżka miąższości przyrostu nad rozmiarem użytkowania przedrębnego. Nagromadzenie się tych nadwyżek stanowi o stale zwiększającym się zapasie drzewostanu, aż do momentu jego wyrębu.

(Dla przypomnienia:

Istotą cięć użytkowania rębnego jest to, że w drzewostanie rozmiar cięcia jest większy niż równocześnie dokonujący się przyrost. W wyniku jednego lub kilku cięć zapas zostaje uprzątnięty. Konieczna jest po tym reprodukcja - odnowienie lasu. )

Jeżeli chcemy pobierać plon w użytkowaniu rębnym, to w cięciach przedrębnych musi być zapewniona nadwyżka przyrostu nad rozmiarem użytkowania w ramach (łącznie) cięć pielęgnacyjnych i przygodnych. Wymaga to regulacji.

Użytkowanie przedrębne jest problemem:

- urządzeniowym (regulacyjnym),

- hodowlanym (realizacyjnym).

Znaczenie problemu:

- realizacja użytkowania przedrębnego stanowi podstawowy warunek poprawy (utrzymania) stanu sanitarnego i zdrowotnego lasów,

- użytkowanie przedrębne jest ważnym czynnikiem intensyfikacji produkcji.

Specyfika regulacji użytkowania przedrębnego:

- regulacji podlegają tylko cięcia pielęgnacyjne,

- obowiązuje zasada indywidualizacji „według potrzeb hodowlanych",

- nie można dokładnie określić rozmiaru użytkowania przedrębnego, bo potrzeby są zmienne w czasie,

- dokładne ustalenie „na gruncie" wielkości użytkowania przedrębnego na przyszły okres jest niecelowe,

- miąższościowy rozmiar cięć jest wielkością orientacyjną (prognoza),

- powierzchniowy rozmiar cięć jest obligatoryjny.

Metody regulacji (przykłady)

Metody drzewostanowe

1. Na podstawie tabel zasobności

0x01 graphic

wzór Sucheckiego

2. Na podstawie tabel trzebieżowych

0x01 graphic

3. Na podstawie oceny wzrokowej

4. Na podstawie dotychczasowych danych Bardzo dobra metoda pod warunkiem, że w przeszłości zabiegi były wykonywane regularnie i prawidłowo. Z reguły oblicza się wskaźnik użytkowania w zależności od gatunku panującego i klasy wieku. Obliczenia etatu wykonuje się dla obecnej struktury wiekowej.

Metody obrębowe

1. Według przeciętnego wskaźnika trzebieży

0x01 graphic

2. Według przeciętnego wskaźnika akumulacji zapasu

0x01 graphic

Interpretacja rozmiaru cięć przygodnych, cięć przedrębnych i przyrostu

1. Przypadek

0x01 graphic

- istnieje pielęgnacja zapasu

- dokonuje się akumulacja zapasu

- stan zdrowotny i sanitarny dobry (jeśli dotyczy to większości drzewostanów)

2. Przypadek

0x01 graphic

- brak pielęgnacji zapasu

- akumulacja zapasu jeszcze możliwa

- niezadowalający stan lasu (jeśli dotyczy to wielu drzewostanów)

3. Przypadek

0x01 graphic

- problem regulacji użytkowania przedrębnego nie istnieje

- stopniowa likwidacja zapasu

- oznaka stan klęski (jeśli dotyczy to wielu drzewostanów)

- konieczność przebudowy drzewostanów, obniżenia wieku rębności lub zmiany sposobu zagospodarowania

URZĄDZANIE LASU WYKŁADY 2000/2001

Strona 2 z 2