WIELOKULTUROWOŚĆ SZWAJCARII
28.02.2013
Herder:
- społeczeństwo tworzy całkowicie autonomiczną kulturę
- nie ma drugiego takiego społeczeństwa, które posiadałoby taką samą kulturę jak np. my
- kultury jako wyspy lub kule
- kultury to byty zamknięte, kontakt z innymi niczego nie zmienia w danej kulturze
- kultura samowystarczalna (stąd analogia do wyspy)
Welch:
- transkulturalizm, sieć kulturowa
- nie istnieją kultury wyizolowane, kultura współczesna to sieć powiązań
- trudno mówić dzisiaj o kulturach odrębnych
Wielokulturowość u Herdera prowadzi do asymilacji – asymilacja jest skutkiem kontaktów międzykulturowych.
W ujęciu Welscha kultura z definicji jest wielokulturowa (nie ma kultur, które nie byłyby wielokulturowe).
Szwajcaria – wzorzec społeczeństwa wielokulturowego, wzorzec normatywny, pożądany w dzisiejszym świecie (np. imigracja muzułmańska z byłej Jugosławii).
Modele społeczne wielokulturowości:
wielokulturowość nie zawsze jest wytworem społeczeństwa (Walter); sam kontakt między przedstawicielami różnych kultur może być różnie zarządzany; wielokulturowość jako rozwiązanie kultury imperialnej w kwestii kontaktów z innymi kulturami; o zasadach i regułach wielokulturowości decyduje kultura dominująca
wielokulturowość stowarzyszona – wielokulturowość budowana w sposób wolny i świadomy
Tożsamość:
- „rewers wielokulturowości” – oba pojęcia mówią o tych samych zjawiskach
- monokultura homogeniczna tożsamość
- czy istnieje coś takiego jak tożsamość wielokulturowa?
- Kapuściński: na wielokulturowość mogą sobie pozwolić jedynie ci, którzy mają silną tożsamość narodową
SZWAJCARIA
- flaga: biały krzyż na czerwonym tle
- Konfederacja Helwecka
- sąsiaduje z pięcioma krajami, państwo śródlądowe i górzyste
- Alpy, Góry Jura, kilka dużych jezior, mnóstwo rzek 98% zapotrzebowania na energię: energia wodna i atomowa
- stolica: Berno (siedziba rządu i parlamentu, nie do końca posiada status miasta stołecznego)
- ważne miasta: Genewa (miasto wielokulturowe, 50% cudzoziemców), Zurych (jedno z najbogatszych miast Europy)
- prawie 20% ludności nie ma obywatelstwa, tylko zgodę pobytu
- kanton Gryzonia (stolica Chur) jedyny trójjęzyczny, czwarta grupa narodowa (retoromańska)
- katolicy i protestanci
- laicyzacja społeczeństwa (znacznie szybciej w społeczności protestanckiej); rośnie liczba osób, które albo nie chcą ujawniać swoich koneksji religijnych, albo nie utożsamiających się z żadnym wyznaniem (ponad 10%); wzrost innych wyznań (np. muzułmanie prawie 4% referendum dot. budowania minaretów konstytucyjny zakaz)
- kult demokracji bezpośredniej (Rada Narodowa – niższa, Rada Kantonów – wyższa; rząd siedmioosobowy, funkcjonuje jako prezydent kantonów; ministrowie zmieniają się co roku przy czteroletniej kadencji)
- prawa wyborcze dla kobiet dopiero w latach 70.
- od 1976 (podział kantonu Bern) – 26 kantonów, do dziś są jakby odrębnymi państewkami
- 1291 – początek kształtowania się Szwajcarii, data pierwszego traktatu federalnego
07.03. – nie było wykładu
21.03.2013
1 sierpnia 1291 – święto (narodowe) stworzenia Konfederacji (na łączce Rütli, nad Jez. Czterech Kantonów) na pamiątkę spotkania przedstawicieli trzech pierwszych kantonów, które próbowały wyzwolić się z zależności Habsburgów pierwsza nazwa Szwajcarii: Eingenosenschaft, pol. Związek Oparty na Przysiędze, naród polityczny – czynniki etniczne, narodowe, językowe nigdy nie grały większej roli (zwrot w kierunku myślenia i działania); akt założycielski zaginął, znaleziono kopię; święto po raz pierwszy obchodzone w 1891
1315 – bitwa pod Morgarten, pierwsza próba trwałości Konfederacji; trzy kantony stoczyły bitwę (ludność wiejska, brak wykwalifikowanych wojsk, armia chłopska) z wojskiem cesarza – Konfederacja zwyciężyła; etos helwecki/alpejski: tylko współpraca zapewni przetrwanie (w tak trudnych warunkach geograficznych)
1353 – do Konfederacji przystępuje kanton Berno – kanton bogaty, miejski, interesy lokowane na zachodzie, czyli tam, gdzie nie ma już terenów niemieckojęzycznych (do tej pory Konfederacja wyłącznie niemieckojęzyczna) – dialekty frankoprowansalskie; na terenach tych ścierały się dwa rody sabaudzkie (później ziemie podbite przez Berno) moment przełomowy: Szwajcaria pomału przestaje być monojęzykowa; wielokulturowość nieprzyjazna, dyskryminacja osób mówiących franc. dialektem, zakaz posługiwania się nim
1386 – bitwa pod Sempach, halabardziści Konfederacji znów pokonują konnicę cesarską ( legenda o rycerzu Winkelriedzie);
List Sempach – wzmocnienie wewnętrznych reguł, wewnętrznej dyscypliny wśród kantonów, zakaz rabunku na terenach podbitych, zakaz prywatnych ekspedycji wojskowych
1388 – trzecia klęska wojsk cesarskich
1403 – wyprawa na płd. stoki Alp, gdzie ludność mówiąca dialektami jęz. włoskiego; trwałe włączenie tej ludności do Konfederacji następuje dużo później imperialny charakter przyłączania nowych ziem
XIV/XV w. – federalna instytucja Tagsatzung (coś w rodzaju parlamentu); od samego pocz. obowiązuje zasada jednomyślności demokracja konsocjacyjna, powolne podejmowanie decyzji, ciągłe rozmowy...; przedmiotem polityki wciąż luźny związek, nieakceptowany przez inne państwa europejskie
1436 – wojna zurychska, pierwszy poważny konflikt wśród kantonów: Zurych chce w całości przejąć majątek po wygasłej linii rodu
Wiek XV kończy okres przez historyków zwany rozwojem imperialnym (podboje i ekspansja terytorialna)
1453 – pierwsze przymierze z Francją (Francja szuka rekrutów do wojska)
1474 – Berno wyrusza zbrojnie na zachód, poparte przez resztę konfederatów
1476 – bitwa pod Murten – włączenie terenów franko prowansalskich ( stereotyp niechęci ludności niemieckojęz. do francuskojęz.; Röstigraben – różnica mentalności między Szwajcarią „niemiecką” a „francuską”)
1499 – bitwa pod Dornach między Konfederacją a wojskami Habsburgów, uznanie niezależności Szwajcarii
1515 – konflikt z Francuzami o przełęcz Godarta, bitwa pod Marignano, przegrana konfederatów początek polityki neutralnej i rozwoju wewnętrznego
Nicholas von Flüe – ważna postać, doradca ws Tagsatzung (nie kłócić się między sobą) i nowej polityki (nie mieszać się w sprawy innych)