KOLOKWIUM 1

1. Populacja:

- gatunek- pula genowa, odizolowana od innych pul zawierająca program realizacji pewnej strategii życiowej – sposobu pobierania zasobów i przetrwania ich na właściwe kopie

- populacja – grupa osobników jednego gatunku zamieszkujących dany teren (def. ekologiczna)

- populacja – zbiór osobników, w których w każdym pokoleniu dochodzi do przetasowania puli genowej (def. Genetyczno-mendlowska)

1. Sposoby określania zagęszczenia populacji:

- metody bezwzględne – pozwalają ocenić liczbę osobników (rośliny lub zwierzęta) przypadających na jednostkę powierzchni czyli zagęszczenia

- metody względne – pozwalają jedynie na wyliczenie różnorodności wskaźników, które są związane z zagęszczeniem, a w najlepszym przypadku do niego proporcjonalne, są jednak z reguły znacznie szybsze i tańsze. Niekiedy istnieje możliwość ich wyskalowania.

1. Rozmieszczenie populacji:

- losowe/normalne – osobniki są rozlokowane w przestrzeni w sposób przypadkowy. Jest ono rzadko spotykane w przyrodzie i trudne do uchwycenia. Powstaje wtedy, gdy środowisko jest względnie jednorodne, a osobniki danego gatunku, nie wpływają na siebie (ani odpychająco, a ni przyciągająco)

- skupiskowe- występujaca konstelacja osobników w pewnych fragmentach przestrzeni (jest najczęściej spotykanym sposobem rozmieszczenia osobnikóa na danym terenie) – Bizony

- równomierne – osobniki w przestrzeni sa od siebie mniej więcej jednakowo oddalone (przeważnie powstaje ono w sposów sztuczny) - sady

1. Przeżywalność jest odwrotnością śmiertelności

- typ A- mięczaki, ryby, drzewa, pasożyty; małe prawdopodobieństwo przeżycia młodych

- typ B- duże ssaki, człowiek – wysokie prawdopodobieństwo przeżycia młodych i dorosłych

- typ C- wiele gatunków ptaków – stałe prawdopodobieństwo przeżycia czas

1. Pojemność środowiska – max liczebność osobników środowiska danej populacji, jaką środowisko jest w stanie utrzymać przez nieskończenie długi czas (limitują ją zasady środowiska)

Gdy liczebność populacji zbliża się do pojemności środowiska, zasoby przestają być w nadmiarze to przekroczeni pojemności zaczynają działaś czynniki ograniczające i tempro wzrostu populacji maleje.

1. Krach populacji - gwałtowny spadek liczebności populacji do bardzo niskiego poziomu. Populacja bez wewnętrznego mechanizmu regulującego nie reaguje na wyczerpywanie się zasobów i mnożą się w tempie krzywej wykładniczej. Jeżeli zabraknie regulującego działania biocenozy, populacja taka mnoży się do liczby przekraczającej wielokroć pojemność środowiska, niszczy jego zasoby całkowicie, niszczy jego możliwości produkcyjne i sama ginie z głodu. Po takiej klęsce pojemność zniszczonego środowiska jest wielokrotnie niższa

2. Przyczyny śmiertelności organizmów

1. Środowiskowe

-brak lub wyczerpanie pokarmu

- kataklizmy

-substancje toksyczne

-zmiany klimatu

1. Biocenotyczne

-wpływ innych populacji

-starzenie się biocenozy

-zakłócenie równowagi w układzie

-działalność drapieżników, pasożytów organizmów chorobotwórczych

1. Populacyjne

-konkurencja między osobnikami

-kanibalizm

-przegęszczenie

-stres ekologiczny

-antybioza

-nadmierna eksploatacja

1. Osobnicze

-choroby

-starzenie się i śmierć ‘

-zaburzenia rozrodu i wady organizmów

-niska tolerancja na zmiany warunków

-śmierć samic podczas rozrodu

-specyficzne wymagania

-brak zapłodnienia

-anomalie chromosomowe

KOLOKWIUM 2

1. Interakcje między grupami zwierząt

Neutralizm (0,0) – ani jedna ani druga populacja nie wpływa na siebie

Amensalizm (0,-) – populacja I działa niekorzystnie na II. Sama zaś nie doświadcza działania II. Może się to odbywać np. poprzez wydzielanie do podłoża toksycznych substancji.

Konkurencja (-,-) – obie populacje działają na siebie nie korzystnie. Może to objawiać się konkurencją o pokarm, miejsce do schronienia itd. Lub poprzez zabijanie młodych konkurencyjnej populacji. Końcowym efektem może być wyginięcie lub wyparcie jednego z gatunków.

Drapieżnictwo ( +,-) – Populacja I zdjada populacje II.

Pasozytnictwo ( +,-) – Populacja I żyje kosztem II. Pasozyt osłabia gospodarza, ale z reguły go nie zabija.

Komensalizm (+,0) – Populacja I kozysta z II, ale nie wyrządza jej szkody

Protokooperacja (+,+) – Populacja I i II współżyją ze sobą, odnoszą korzyści, ale mogą też żyć odzielnie.

Mutualizm (+,+) – Populacja I i II współżyją ze sobą i nie mogą się bez siebie obejść.

1. Biocenoza – zespół wszystkich żywych organizmów zamieszkujących dany obszar, powiązany zależnościami troficznymi i innymi interakcjami międzygatunkowymi, który wraz z elementami środowiska abiotycznego (biotopem) stanowi lokalny ekosystem.

Właściwości:

• Formy wzrostu i struktura – np. drzewa, krzewy, roślinność zielna, mszaki oraz dalszy podział na węższe kategorie: liściaste, iglaste. Formy wzrostu określają warstwowość czyli piętrowość.

• Zróżnicowanie- lista taksonomiczna zwierząt i roślin, która jest miarą bogactwa gatunkowego

• Dominacja – zazwyczaj nie wszystkie gat. są sobie równe w kształtowaniu natury biocenozy, gat. Dominujące (które odniosły „sukces ekologiczny”) wywierają znaczący wpływ na jej funkcjonowanie dzieki swoim rozmiarom, liczebności lub działaniu

• Względna liczebność – możemy wykazać liczebność względną dla różnych gatunków

• Struktura troficzna – stosunki pokarmowe gatunków określają przepływ energii i obieg materii do roślin poprzez roślinożerców do drapieżników i determinują organizacje biocenozy.

1. Zbiorowisko/ zgrupowanie – Grupa osobników należących do różnych gat. Zamieszkujących współbyt teren

2. Zespół – jakikolwiek zestaw organizmów aktualnie zyjących w pobliżu na które warto zwrócić uwagę. Ogólny termin określający socjologiczne jednostki wszystkich stopni od najprostszych po najbardziej złożone biocenozy. Czasem traktowany jako synonim biocenozy czy ekosystemu.

3. Gildia – grupa gatunków wykorzystujących w podobny sposób wspólną pulę zasobów w ekosystemie przez to narażonych na silną konkurencję